Википедија

Список на добитници на Нобеловата награда за физика

список на статии на Викимедија

Нобеловата награда за физика им се доделува секоја година на научници кои работат на разни полиња од физиката. Таа е една од петте Нобелови награди кои се основани во 1895 година според тестаментот на Алфред Нобел, а ја доделувае Шведската кралска академија на науките за исклучителни придонеси во физиката.[1] Со оглед дека настанала според волјата на Алфред Нобел, со наградата управува Нобеловата фондација, а ја доделува одбор кој се состои од пет члена избрани од страна на Шведската кралска академија на науките.[2] Се доделува во Стокхолм на годишната церемонија на 10 декември, на годишнината од смртта на Алфред Нобел. Секој добитник добива медал, диплома и парична награда која се менувала во текот на годините.[3] Сваки добитник добија медаљу, диплому и новчану награду која се мењала током година.[4]

Предната страна на медалот доделен на Едвард Виктор Еплтон (1947)

Статистика

уреди

Првата Нобелова награда за физика му била доделена во 1901 године на Вилхелм Конрад Рендген, кој добил 150.782 шведски круни. Џон Бардин е единствениот двократен добитник — 1956 и 1972 године. Марија Кири исто така добила две Нобелови награди, за физика во 1903 и за хемија во 1911 година. Вилијам Лоренс Брег, до октомври 2014 година, бил најмладиот нобеловец, ја освоил наградата во 1915 година, на 25 години. И ден денес е најмлад нобеловец за физика.[5] Само три жени ја добиле оваа награда, и тоа Марија Кири (1903), Марија Геперт-Мајер (1963) и Дона Стрикланд (2018).[6] До 2018 година, 209 лица ја добиле Нобеловата награда за физика.[7]

Наградата не била доделена 6 пати (1916, 1931, 1934, 1940, 1941, 1942). Осум пати доделувањето на наградата било одложено за следната година. Наградата не била доделена во 1917 година бидејќи Нобеловиот одбор за физика одлучил дека таа година ниеден номиниран научник не ги исполнувал потребните критериуми, но во 1918 година му е доделена на Чарлс Гловер Баркла и се сметала за 1917 година.[8] Овој преседан бил повторен и во 1918 година кога му бил доделена на Макс Планк,[9] како и во 1921 година на Алберт Ајнштајн,[10] 1924 година на Мане Сигбан,[11] 1925 година на Џејмс Франк и Густав Лудвиг Херц,[12] 1928 година на Овен Виланс Ричардсон,[13] 1932 година на Вернер Хајзенберг[14] и 1943 година на Ото Штерн,[15] при што секоја награда била доделена наредната година.

Нобеловци

уреди

1900-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1900-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1901   Вилхелм Конрад Рендген   Германско Царство „во знак на признание за исклучителен придонес кој го даде со пронаоѓањето на Х--зраците” /в. Рендгенски зраци/}} [16]
1902   Хендрик Антон Лоренц   Холандија „за откритие на влијанието на магнетизмот на појавите во врска со зрачењето” [17]
  Питер Земан
1903   Антоан Анри Бекерел   Франција „за откритие на спонтаната радиоактивност” [18]
  Пјер Кири „за истражувања на радијациските појави кој ги открил професорот Анри Бекерел”
  Марија Кири
1904   Џон Вилијам Страт, 3. барон Рејли   Обединето Кралство „за истражување на густината на најважните гасови и за откритие на аргонот” [19]
1905   Филип Едуард Антон фон Ленард   Германско Царство „за истражување на катодните зраци” [20]
1906   Сер Џозеф Џон Томсон   Обединето Кралство „за теориски и експериментални истражувања на спроведувањето на електрицитет низ гасови” [21]
1907   Алберт Абрахам Мајкелсон   САД „за прецизните оптички инструменти и спектроскопските и метролошки налази кои се добијени со нивна помош” [22]
1908   Габриел Липман   Франција „за методот на фотографско репродуцирање бои заснован на појавата на интерференција” [23]
1909   Гуљелмо Маркони   Кралство Италија „за придонес на развојот на бзежичната телеграфија” [24]
  Карл Фердинанд Браун   Германско Царство

1910-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1910-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1910   Јохан Дидерик ван дер Валс   Холандија „за работа на равенката на состојба за гасови и течности” [25]
1911   Вилхелм Вин   Германско Царство „за откритија во врска со законите за зрачење топлина” [26]
1912   Густаф Дален   Шведска „за изум на автоматски регулатори кои се користат во собирачите на плин за осветлување на светилници и пливци” [27]
1913   Хејке Камерлинг Онес   Холандија „за истражувања на својствата на материјата на ниски температури кои довеле до производство на течен хелиум” [28]
1914   Макс фон Лауе   Германско Царство „за откритие на дифракцијата на X-зраци на кристали” [29]
1915   Сер Вилијам Хенри Брег   Обединето Кралство „за анализа на кристалната структура со помош на X-зраци” [30]
  Вилијам Лоренс Брег
1916 Наградата не била доделена
1917   Чарлс Гловер Баркла   Обединето Кралство „за откритие на карактеристичното рендгенско зрачење на елементите” [8]
1918   Макс Планк   Германско Царство „за откритие на квантите на енергијата” [9]
1919   Јоханес Штарк   Германско Царство „за откритие на Доплеровиот ефект во канални зраци и цепења на спектралните линии во електрично поле (Штарков ефект)” [31]

1920-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1920-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1920   Шарл Едуар Гијом   Швајцарија „како признание за работата која довела до прецизни мерења во физиката со откривање на аномалии во никел-челични легури” [32]
1921   Алберт Ајнштајн   Вајмарска Република „за заслуги во теориската физика, и особено за откритието на законот за фотоелектричен ефект” [10]
1922   Нилс Бор   Данска „за испитување на структурата на атомите и зрачењата кои потекнуваат од нив” [33]
1923   Роберт Миликан   САД „за работата на елементарното наелектрисување и фотоелектричниот ефект” [34]
1924   Карл Мане Георг Сигбан   Шведска „за откритија и истражувања во областа на спектроскопија на х-зраците” [11]
1925   Џејмс Франк   Вајмарска Република „за откритие на законитоста при судар на електрони и атоми” [12]
  Густав Лудвиг Херц
1926   Жан Батист Перен   Франција „за истражување на дисконтинуалната структура на материјата, а особено за откритие на седиметационата рамнотежа” [35]
1927   Артур Комптон   САД „за откритие на ефектот кој го носи неговото име” /в. Комптонов ефект/ [36]
  Чарлс Томсон Рис Вилсон   Обединето Кралство „за откритие на методот кој ги прави видливи патеките на наелетризираните честички со кондензирање пареа”
1928   Овен Виланс Ричардсон   Обединето Кралство „за работа на термионичкиот феномен и особено за откритие на законот кој го добил името по него” [13]
1929   Луј де Број   Франција „за откритие на брановата природа на електроните” [37]

1930-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1930-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1930   Сер Чандрасекара Венката Раман   Британска Индија „за работа на расејување на светлината и за откритие на ефектот кој го носи неговото име” [38]
1931 Наградата не била доделена
1932   Вернер Хајзенберг   Вајмарска Република „за стварање на квантната механика, чија примена, inter alia, довела до откритие на алотропските облици на водородот” [14]
1933   Ервин Шредингер   Австрија „за откритие нови продуктивни облици на атомската теорија” [39]
  Пол Дирак   Обединето Кралство
1934 Наградата не била доделена
1935   Џејмс Чедвик   Обединето Кралство „за откритие на неутроните” [40]
1936   Виктор Франц Хес   Австрија „за откритие на космичките зраци” [41]
  Карл Дејвид Андерсон   САД „за откритие на позитроните”
1937   Клинтон Џозеф Дејвисон   САД „за експерименталниот пронајдок на дифракцијата на електроните на кристалите” [42]
  Сер Џорџ Паџет Томсон   Обединето Кралство
1938   Енрико Ферми   Кралство Италија „за демонстрација на постоењето нови радиоактивни елементи створени со неутронско озрачување, и за сродн откритија на јадрени реакции предизвикани со спори неутрони” [43]
1939   Ернест Орландо Лоренс   САД „за пронаоѓање и развој на циклотронот и за резултатите постигнати со негова помош, особено во врска со вештачките радиоактивни елементи” [44]

1940-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1940-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1940 Наградата не била доделена
1941
1942
1943   Ото Штерн   САД „за придонес на развојот на методот на молекулски снопови и откритието на магнетниот момент на протоните” [15]
1944   Исидор Ајзек Раби   САД „за резонантниот метод за снимање на магнетните особини на атомските јадра” [45]
1945   Волфганг Паули   Австрија „за откритие на принципот на исклучување познат како Паулиев принцип” [46]
1946   Перси Вилијамс Бриџмен   САД „за откритие на апаратот кој произведува екстремно високи притисоци и за откритие на полето на физика на високих притисоци” [47]
1947   Сер Едвард Виктор Еплтон   Обединето Кралство „за истражувања на физиката на горната атмосфера, особено за откритиетео на Аплтоновиот слој” [48]
1948   Патрик Мејнард Стјуарт Блекет   Обединето Кралство „за развој на Вилсоновиот метод на маглена комора, и откритие во врскасо нејзината примена во областа на јадрената физика и космичкото зрачење” [49]
1949   Хидеки Јукава (јапонски: 湯川 秀樹, Yukawa Hideki)   Јапонија „за предвидување на постоењето мезони на основа на теориската анализа на јадрените сили” [50]

1950-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1950-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1950.   Сесил Френк Пауел   Обединето Кралство „за развој на фотографски метод за проучавање на јадрените процеси и откритија во врска со мезоните со помош на овој метод” [51]
1951   Сер Џон Даглас Кокрофт   Обединето Кралство „за пионерски работа на полето на трансмутација на атомското јадро по пат на забрзани атомски честички” [52]
  Ернест Томас Синтон Волтон   Ирска
1952   Феликс Блох   САД „за развој на нови методи за нуклеарномагнетни прецизни мерења и пронајдоци во врска со нив” [53]
  Едвард Милс Персел
1953   Фриц Цернике   Холандија „за приказ на методот на фазен контраст, особено за изумот на фазноконтрастниот микроскоп” [54]
1954   Макс Борн   Западна Германија „за фундаментални истражувања во квантната механика, особено за статистичкото толкување на брановата функција” [55]
  Валтер Боте „за коинцидентниот метод и откритијата кои произлегуваат од него”
1955   Вилис Јуџин Лем   САД „за откритија во врска со фината структура на спектарот на водородот” [56]
  Поликарп Куш „за прецизно одредување на магнетниот момент на електроните”
1956   Вилијам Бредфорд Шокли   САД „за истражувањата на полуспроводниците и пронајдокот на транзисторскиот ефект” [57]
  Џон Бардин
  Волтер Хаузер Братејн
1957   Џенинг Јанг   Кина „за истражување во областа на таканаречените паритетни закони кои довеле до значајни откритија во врска со елементарните честички” [58]
  Цунг-Дао Ли
1958   Павел Алексејевич Черенков   СССР „за откритие и објаснување на Черенковиот ефект” [59]
  Иља Михајлович Франк
  Игор Јевгенијевич Там
1959   Емилио Џино Сегре   Италија „за откритие на антипротонот” [60]
  Овен Чемберлејн   САД

1960-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1960-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1960   Доналд Артур Глејзер   САД „за пронајдокот комора со меурчиња” [61]
1961   Роберт Хофштатер   САД „за пионерска испитувања на расејувањето на електроните на атомските јадра и за така постигнатите откритија во врска со структурата на нуклеоните” [62]
  Рудолф Лудвиг Месбауер   Западна Германија „за истражувања на резонантната апсорпција на гама-зрачењето и откритие на ефектот кој го носи неговото име” /в. Месбауеров ефект/
1962   Лав Давидович Ландау   СССР „за пионерските теории во областа на кондензирана материја, особено на течниот хелиум” [63]
1963   Јуџин Пол Вигнер   САД „за придонес на теоријата на атомско јадро и елементарните честички, особено за откритието и примената на основните принципи на симетрија” [64]
  Марија Геперт-Мајер „за откритија кои се однесуваат на структурата на јадрените слоеви”
  Јоханес Ханс Даниел Јенсен   Западна Германија
1964   Чарлс Хард Таунс   САД „за фундаментални истражувања на полето на квантната електроника, што довело до конструкција на осцилатори и засилувачи засновани на масер-ласер принципот” [65]
  Николај Генадијевич Басов   СССР
  Александар Михајлович Прохоров
1965   Шиничиро Томонага (јапонски: 朝永 振一郎, Tomonaga Shin'ichirō)   Јапонија „за фундаментална истражувања во квантната електродинамика, што оставило далекусежно за физиката на елементарните честички” [66]
  Џулијан Швингер   САД
  Ричард Фајнман
1966   Алфред Кастлер   Франција „за откритие и развој на оптичките методи за проучавање на Херцовите резонанци во атомите” [67]
1967   Ханс Албрехт Бете   САД „за придонес на теоријата на јадрени реакции, особено откритија кои се однесуваат на создавање енергија во ѕвездите” [68]
1968.   Луис Волтер Алварез   САД „за пресуден придонес во физиката на елементарни честички, а особено за откритието на голем број резонантни состојби, што го остварил со пронајдокот на техниката на користење на водородна меурчеста комора и анализа на податоци” [69]
1969   Мари Гел-Ман   САД „за придонеси и откритија кои се однесуваат на класификацијата на елементарните честички и нивните заемодејства” [70]

1970-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1970-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1970   Ханес Олоф Јеста Алфвен   Шведска „за фундаментална работа и откритија во магнетната хидродинамика што овозможило огромна примена во разни области во физиката на плазма” [71]
  Луј Ежен Феликс Нел   Франција „за фундаментална работа и откритија кои се однесуваат на антиферомагнетизмот и феромагнетизмот, што довело до важни примени во физиката на цврста состојба”
1971   Денис Габор   Обединето Кралство „за пронаоѓање и развој на холографскиот метод” [72]
1972   Џон Бардин   САД „за заеднични развој на теоријата на суперспроводници, позната како БЦС теорија” [73]
  Леон Нил Купер
  Џон Роберт Шрифер
1973   Лео Есаки (јапонски: 江崎 玲於奈, Esaki Reona)   Јапонија „за експериментални откритија во областа на тунел-ефектот кај полуспроводницитеа и суперспроводниците, респективно” [74]
  Ивар Јевер   САД
Брајан Дејвид Џозефсон   Обединето Кралство „за теоријска предвиђања својстава суперструјања кроз тунелску баријеру, познато као Џозефсонов ефект”
1974. Сер Мартин Рајл   Обединето Кралство „за пионерски истражувања во радиоастрономијата: на Рајл за откритија и запазувања во техниката, а на Хјуиш за пресудната улога во откривањето на пулсарите” [75]
Ентони Хјуиш
1975   Оге Нилс Бор   Данска „за откривање на поврзаноста меѓу заедничкиот и честичното движење во атомското јадро и развивање на теоријата на структура на атомските јадра базирани на оваа зависност” [76]
  Бен Рој Мотелсон
  Лео Џејмс Рејнвотер   САД
1976   Бартон Рихтер   САД „за пионерски работа во откривањето на тешка елементарна честичка од нов вид; поточно, за откритие на честичката J/ψ која ја покажала кварковската структура на јадрото” [77]
  Семјуел Чао Чунг Тинг
1977   Филип Ворен Андерсон   САД „за фундаментални теориски истражувања на електронската структура на магнетни и неорганизирани системи” [78]
  Сер Невил Франсис Мот   Обединето Кралство
  Џон Хазбрук ван Флек   САД
1978   Петар Леонидович Капица   СССР „за основни откритија и изуми во областа на физиката на ниски температури” [79]
  Арно Алан Пензијас   САД „за пронаоѓање на космичкото микробраново позадинско зрачење”
Роберт Вудро Вилсон
1979   Шелдон Ли Глашоу   САД „за придонес на теоријата на единствена слаба и електромагнетна интеракција на елементарните честички” [80]
  Абдус Салам   Пакистан
  Стивен Вајнберг   САД

1980-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1980-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1980   Џејмс Кронин   САД „за откритие на нарушување на фундаменталните симетрии во распадот на неутралните K-мезони” [81]
  Вал Логсдон Фич
1981   Николас Блумберген   САД „за придонес на развојот на ласерската спектроскопија” [82]
  Артур Леонард Шавлов
  Кај Мане Берје Сигбан   Шведска „за придонес на развојот на електронскиот спектроскоп со висока резолуција”
1982 Кенет Г. Вилсон   САД „за теоријата на критични феномени во врска со фазните премини” [83]
1983   Субраманијан Чандрасекар   САД „за теориските концепти за физичките процеси од значење за структурата и еволуцијата на ѕвездите” [84]
  Вилјам Алфред Фаулер „за теориски и експериментални учења за јадрените реакции од значење за формирање хемиских елементи во семирот”
1984   Карло Рубија   Италија „за пресуден придонес на големиот проек кој довел до откривање на честичките W- и Z-бозон, преносител на слаба интеракција” [85]
  Симон ван дер Мер   Холандија
1985   Клаус фон Клицинг   Западна Германија „за откритие на квантниот Холов ефект” [86]
1986. Ернст Руска   Западна Германија „за фундаментално истражување во оптиката на електрони, и дизајн на првиот електронски микроскоп” [87]
  Герд Биниг „за дизајн на микроскоп со тунелско скенирање”
  Хајнрих Рорер   Швајцарија
1987   Георг Беднорц   Западна Германија „за важен пробој во откривање на суперспроводливоста во керамичките материјали” [88]
  Карл Александар Милер   Швајцарија
1988   Леон Макс Ледерман   САД „за методот неутрино зрак и демонстрација на дублетската структура на лептоните преку откритие на муон неутрината” [89]
Мелвин Шварц
  Џек Стајнбергер
1989   Норман Фостер Ремзи   САД „за откритие на методот на одвоени осцилаторни полиња и негова употреба во водородните масери и други атомски часовници” [90]
Ханс Георг Демелт „за развој на техникта на јонска замка”
Волфганг Паул   Западна Германија

1990-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 1990-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
1990   Џером Ајзек Фридман   САД „за пионерски истражувања на длабоко нееластично расејување на електроните на протоните и поврзаните неутрони, што било од суштинско значење за развој на моделот на кваркови во физиката на честички” [91]
  Хенри Веј Кендал
  Ричард Едвард Тејлор   Канада
1991.   Пјер-Жил де Жен   Франција „за откритие на примена на методот на проучавање на феноменот на уреденост во покомплексни цели, особено кај течните кристали и полимерите ” [92]
1992   Жорж Шарпак   Франција „за откритие и развој на детектор на честички, а особено на повеќежична пропорционална комора” [93]
1993   Расел Алан Халс   САД „за откритие нов пулсари, што отворило нови можности за проучување на гравитацијата” [94]
  Џозеф Хутон Тејлор
1994.   Бертам Брокхаус   Канада „за развој на неутронската спектроскопија” и „за пионерскиот придонес во развојот на неутронското расејување во истраживањето на кондензирана материје” [95]
  Клифорд Гленвуд Шал   САД „за развој на техникта на неутронско расејување” и „за пионерскиот придонес во развојот на неутронското расејување во истраживањето на кондензирана материје”
1995   Мартин Луис Перл   САД „за откритие на τ-лептоните” и „за пионерски експериментален придонес во физиката на лептони” [96]
  Фредерик Рајнес „за откритие на неутрината” и „за пионерски експериментален придонес во физиката на лептони”
1996   Дејвид Ли   САД „за откритие на суперфлуидноста во хелиум-3” [97]
  Даглас Дин Ошероф
  Роберт Колман Ричардсон
1997   Стивен Чу   САД „за развој на методот за ладење и фаќање атоми со помош на ласерска светлина” [98]
  Клод Коен-Тануџи   Франција
  Вилијам Даниел Филипс   САД
1998   Роберт Лафлин   САД „за откритие нови форми на квантниот флуид” [99]
  Хорст Лудвиг Штермер   Германија
  Даниел Чи Цуj   САД
1999   Герард 'т Хофт   Холандија „за објаснување на квантната структура електрослаби интеракци во физиката” [100]
  Мартинус Велтман

2000-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 2000-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
2000   Жорес Иванович Алферов   Русија „за развој на полуспроводнички хетероструктури користени во оптоелектрониката и електроника на големи брзини” [101]
  Херберт Кремер   Германија
Џек Килби   САД „за улога во пронаоѓањето на интегрираните кола”
2001   Ерик Алин Корнел   САД „за постигнување на Бозе-Ајнштајнова кондензација во разредени гасови на алкалните атоми, и за раните фундаментални истражувања на особините на кондензатот” [102]
  Волфганг Кетерле   Германија
  Карл Виман   САД
2002   Рејмонд Дејвис   САД „за пионерски придонес во астрофизиката, особено за детекција на космичките неутрина” [103]
  Масатоши Кошиба (јапонски: 小柴 昌俊, Koshiba Masatoshi)   Јапонија
  Рикардо Џакони   САД „за пионерски придонес во астрофизиката, кој довел до откривање на изворот на космичките X-зраци”
2003   Алексеј Алексејевич Абрикосов   Русија „за пионерски придонес на теоријата суперспроводници и суперфлуиди” [104]
  Виталиј Гинзбург
  Ентони Џејмс Легет   САД
2004   Дејвид Грос   САД „за откритие на асимптотската слобода во теоријата на јаки заемодејства” /в. Кварк/ [105]
Хју Дејвид Полицер
  Франк Вилчек
2005   Рој Глаубер   САД „за придонес на квантната теорија на оптичка кохеренција” [106]
  Џон Хол „за придонес на развојот на прецизната спекторскопија базирана на ласерот, вклучувајќи ја и техникта на оптички честотен чешел”
  Теодор Хенш   Германија
2006   Џон Мадер   САД „за откритие на анизотропските особини и особините на црнотелесно зрачење кај космичкото микробраново позадинско зрачење” [107]
  Џорџ Смут
2007   Албер Фер   Франција „за откритие на гигантскиот магнетоотпорнички ефект” [108]
  Петер Гринберг   Германија
2008   Јоичиро Намбу (јапонски: 南部 陽一郎, Nanbu Yōichirō)   Јапонија „за откритие на механизмот на спонтано нарушување на симетријата во субатомската физика” [109]
  Макото Кобајаши (јапонски: 小林 誠, Kobayashi Makoto) „за откритие порекла нарушене симетрије која предвиђа постојање најмање три фамилије кваркова у природи”
  Тошихиде Маскава (јапонски: 益川 敏英, Masukawa Toshihide)   САД
2009   Сер Чарлс Као (кинески: 高錕, Kuen Kao)   САД „за достигнувања на полето на брз пренос на податоци по оптички влакна” [110]
  Вилард Бојл „откритие на полуспроводнички кола осетливи на светлост кои се користат во дигиталните фотоапарати (CCD чип)”
  Џорџ Смит

2010-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 2010-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
2010   Сер Андреј Константин Гејм   Холандија „за револуционарните експерименти со дводимензионалниот материјал графен” [111]
  Сер Константин Сергејевич Новоселов   Обединето Кралство
2011.   Сол Перлмутер   САД „за откритие на забрзаното ширење на универзумот со посматрање на оддалечените супернови” [112]
  Адам Рис
  Брајан Шмит
2012   Серж Арош   Франција „за револуционарни методи кои овозможуваат мерење и манипулација на индивидуални квантни система” [113]
  Дејвид Вајнленд   САД
2013   Франсоа Англер   Белгија „за теориското откритие на механизмите кои придонесуваат на разбирањето на потеклото на масата на субатомските честички” [114]
  Питер Хигс   Обединето Кралство
2014   Исаму Акасаки (јапонски: 赤﨑 勇, Akasaki Isamu)   Јапонија „за изумот нов, енергетски ефикасен и еколошки извор на светлина — светлечки диоди кои емитираат сина светлина” [115]
  Хироши Амано (јапонски: 天野 浩, Amano Hiroshi)
Шуџи Накамура (јапонски: 中村 修二, Nakamura Shūji)   САД
2015   Такаки Каџита (јапонски: 梶田 隆章, Kajita Takaaki)   Јапонија „за откритие на осцилации на неутрината кои покажуваат дека неутрината имаат маса” [116]
  Артур Брус Мекдоналд   Канада
2016   Дејвид Таулес   САД „за теориските откритија на транзиции на тополошки фаза и тополошки фази на материја” [117]
  Данкан Холдејн
  Џон Костерлиц
2017   Рајнер Вајс   САД „за пресудните придонеси на детекторот LIGO и опсервација на гравитациски бранови” [118]
  Бери Бериш
  Кип Торн
2018   Артур Ешкин   САД „за револуционарните пронајдоци во областа на ласерската физика” [119]
  Жерар Муру   Франција
  Дона Стрикленд   Канада
2019   Џејмс Пиблс   Канада
  САД 		„за теориски откритија во физичката космологија” [120]
  Мишел Мајор   Швајцарија „за откритие егзопланете у орбити звезде соларног типа”
  Дидје Кело   Швајцарија

2020-ти

уреди
Нобелова награда за физика, 2020-ти
Година Слика Добитник Држава Разлог Реф
2020   Роџер Пенроуз   Обединето Кралство „за откритие дека создавањето црни дупки е силно поврзано со општата теорија за релативноста” [121]
  Рајнхард Генцел   Германија „за откритие супермасивен компактен објект во центарот на нашата галаксија”
  Андреа Гез   САД
2021   Сјукуро Манабе (р. 1931)   Јапонија
  САД[122] 		„за физичко моделирање на климата на Земјата, квантифицирање на варијабилноста и веродостојно предвидување на глобалното затоплување“ [123]
  Клаус Хаселман (р. 1931)   Германија
  Џорџо Паризи (р. 1948)   Италија „за откривање на интеракцијата на нередот и флуктуациите во физичките системи од атомски до планетарни големини“
2022   Ален Аспе (р. 1947)   Франција „за експерименти со заплеткани фотони, утврдување повреда на Беловите нееднаквости и пионерска квантна информатичка наука“ [124]
  Џон Клаузер (р. 1942)   САД
  Антон Цајлинер (р. 1945)   Австрија
2023   Ан Луилје (р. 1958)   Франција „за експериментални методи кои генерираат атосекундни импулси на светлина за проучување на динамиката на електроните во материјата“ [125][126]
  Ференц Краус (р. 1962)   Унгарија
  Австрија
Пјер Агостини (р. 1941)   Франција

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ „Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize“. Nobel Foundation.
  2. ↑ „The Nobel Prize Awarders“. web.archive.org. 15 октомври 2008. Архивирано од изворникот на 2008-10-15. Посетено на 4 февруари 2019.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
  3. ↑ „The Nobel Prize Award Ceremonies“. web.archive.org. 22 август 2008. Архивирано од изворникот на 2008-08-22. Посетено на 4 февруари 2019.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
  4. ↑ „The Nobel Prize“. Nobel Foundation. Посетено на 4 февруари 2019.
  5. ↑ „Nobel Laureates Facts“. web.archive.org. 2 февруари 2007. Архивирано од изворникот на 2007-02-02. Посетено на 3 февруари 2019.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
  6. ↑ „Nobel prize awarded women“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  7. ↑ „All Nobel Prizes in Physics“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  8. ↑ 8,0 8,1 „The Nobel Prize in Physics 1917“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  9. ↑ 9,0 9,1 „The Nobel Prize in Physics 1918“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  10. ↑ 10,0 10,1 „The Nobel Prize in Physics 1921“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  11. ↑ 11,0 11,1 „The Nobel Prize in Physics 1924“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  12. ↑ 12,0 12,1 „The Nobel Prize in Physics 1925“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  13. ↑ 13,0 13,1 „The Nobel Prize in Physics 1928“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  14. ↑ 14,0 14,1 „The Nobel Prize in Physics 1932“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  15. ↑ 15,0 15,1 „The Nobel Prize in Physics 1943“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  16. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1901“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  17. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1902“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  18. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1903“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  19. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1904“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  20. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1905“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  21. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1906“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  22. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1907“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  23. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1908“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  24. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1909“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  25. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1910“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  26. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1911“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  27. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1912“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  28. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1913“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  29. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1914“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  30. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1915“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  31. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1919“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  32. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1920“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  33. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1922“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  34. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1923“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  35. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1926“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  36. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1927“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  37. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1929“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  38. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1930“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  39. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1933“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  40. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1935“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  41. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1936“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  42. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1937“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  43. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1938“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  44. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1939“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  45. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1944“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  46. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1945“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  47. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1946“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  48. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1947“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  49. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1948“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  50. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1949“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  51. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1950“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  52. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1951“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  53. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1952“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  54. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1953“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  55. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1954“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  56. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1955“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  57. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1956“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  58. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1957“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  59. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1958“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  60. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1959“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  61. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1960“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  62. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1961“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  63. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1962“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  64. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1963“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  65. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1964“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  66. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1965“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  67. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1966“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  68. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1967“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  69. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1968“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  70. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1969“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  71. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1970“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  72. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1971“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  73. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1972“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  74. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1973“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  75. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1974“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  76. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1975“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  77. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1976“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  78. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1977“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  79. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1978“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  80. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1979“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  81. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1980“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  82. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1981“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  83. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1982“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  84. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1983“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  85. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1984“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  86. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1985“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  87. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1986“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  88. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1987“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  89. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1988“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  90. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1989“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  91. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1990“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  92. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1991“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  93. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1992“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  94. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1993“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  95. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1994“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  96. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1995“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  97. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1996“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  98. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1997“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  99. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1998“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  100. ↑ „The Nobel Prize in Physics 1999“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  101. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2000“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  102. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2001“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  103. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2002“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  104. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2003“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  105. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2004“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  106. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2005“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  107. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2005“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  108. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2007“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  109. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2008“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  110. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2009“. NobelPrize.org. Посетено на 4 февруари 2019.
  111. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2010“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  112. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2011“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  113. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2012“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  114. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2013“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  115. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2014“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  116. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2015“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  117. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2016“. NobelPrize.org. Посетено на 3 февруари 2019.
  118. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2017“. Nobel Foundation. Посетено на 10 октомври 2017. for decisive contributions to the LIGO detector and the observation of gravitational waves
  119. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2018“. NobelPrize.org. Посетено на 8 октомври 2018.
  120. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2019“. NobelPrize.org. Посетено на 8 октомври 2019.
  121. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2020“. NobelPrize.org (англиски). Посетено на 6 октомври 2020.
  122. ↑ „He is considered a U.S. citizen by Nobel Prize Committee“. Reuters. Архивирано од изворникот 5 October 2021. Посетено на 5 October 2021.
  123. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2021“. Nobel Foundation. 5 October 2021. Архивирано од изворникот 5 October 2021. Посетено на 6 October 2022.
  124. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2022“. Nobel Foundation. 4 October 2022. Архивирано од изворникот 4 October 2022. Посетено на 6 October 2022.
  125. ↑ „The Nobel Prize in Physics 2023“. Nobel Foundation. 3 October 2023. Посетено на 3 October 2023.
  126. ↑ „Contributors [Back cover]“. IEEE Journal of Quantum Electronics. 6 (12). 1970.

ма

Општа референца

Надворешни врски

уреди
Нобелова награда
Економија | Физика | Хемија | Физиологија или медицина | Мир | Литература
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Список_на_добитници_на_Нобеловата_награда_за_физика&oldid=5276799“