Игор Там
Игор Евгениевич Там (руски: И́горь Евге́ньевич Тамм 8 јули 1895 — 12 април 1971) — советски физичар кој ја добил Нобеловата награда за физика во 1958, заедно со Павел Черенков и Иљја Франк, за нивното откритие на Черенковото зрачење во 1934.
| Игор Евгениевич Там | |
|---|---|
 | |
| Роден(а) | 8 јули 1895 Владивосток, Руска Империја |
| Починал(а) | 12 април 1971 (возр. 75) Москва, Руска СФСР, СССР |
| Националност |  Русин |
| Полиња | Честична физика |
| Установи | Втор Московски државен универзитет Московски државен универзитет Московски институт за физика и технологија Лебедев институт за физика |
| Образование | Московски државен универзитет Единбуршки универзитет |
| Докторанди | Виталиј Гинзбург Андреј Сахаров Семен Шубин Евгениј Финберг Леонид Кледиш Леонид Бреховских Анатолиј Власов |
| Познат по | Тамови состојби Неутронски магнетен момент Черенков–Вавилов ефект Франк–Тамова формула Там–Данкофова приближност Водородна бомба Токмак |
| Поважни награди | Поредок на социјалистички трудов херој (1954) Сталинова награда (1954) Нобелова награда за физика (1958) Ломоносов златен медал (1967) |
Животопис
уредиСпоред руски извори, Там имал германско благородничко потекло од татковата страна. Неговиот дедо, Теодор Там, емигрирал од Тирингија,[1] а други извори го опишуваат како евреин.[2] Студирал во гимназија во Елисаветград (сега Кропивницки, Украина). Во 1913–1914 студирал во Единбуршкиот универзитет заедно со неговиот соученик и пријател Борис Есен.
На почетокот на избувнувањето на Првата светска војна во 1914, доброволно се придружил на армијата како лекар за на поле. Во 1917 се придружил на револуционерното движење и станал активен дел од против-воената кампања, работејќи во револуционерните комитети по Мартовската револуција.[3] Тој се вратил во Московскиот државен универзитет, каде дипломирал во 1918.
Там се оженил со Наталија Шискаја во септември 1917. Тие имале две деца, Ирина (1921–2009, хемичарка) и Евгениј (1926–2008, експериментален физичар и познат алпинист, водач на советската експедиција во 1982[4]).
На 1 мај 1923, Там започнал на предава физика во Вториот Московски државен универзитет . Истата година, го завршил неговиот прв научен документ, Електродинамика на анизотропскиот медиум во специјалната теорија за релативноста.[5] Во 1928, поминал неколку месеци со Паул Еренфест во Лајденскиот универзитет. Од 1934 па сè до неговата смрт во 1971 Там бил на чело на теоретскиот оддел во Лебедевиот институт за физика во Москва.
Во 1932, Там објавил документ со неговиот предлог за концептот на површинските состојби. Овој концепт е важен за MOSFET физиката.
Во 1934, Там и Семен Алтшулер предложиле дека неутронот има не-нулти магнетен момент,[6] идејата била прифатена со скептицизам во тоа време, бидејќи неутронот би требало да биде елементарна честичка со нулти полнеж, па така не би можел да има магнетен момент. Истата година, Там ја измислил идејата дека протон-неутронските интеракции може да се опишат како размена на сила пренесувана од сѐ уште непознатата масивна честичка, оваа идеја подоцна била развиена од страна на Хидеки Јукава во теоријата за мезонските сили.
Во 1945 развил метод на приближност за многутелната физика. Како што Сидни Данкоф самостојно ја развил во 1950, сега е позната како Там-Данкофова приближност.
Тој бил добитник на Нобелова награда за физика во 1958 заедно со Павел Черенков и Иљја Франк за откривање и интерпретација на Черенков-Вавиловиот ефект.
Од 1940 до 1950 Там бил дел од советскиот проект за термојадрена бомба. Од 1949 до 1952 поголемиот дел од неговото време го поминал во „тајниот град“ Саров, работејќи како директор на теоретската група која ја развивала водородната бомба,[7] сеедно тој се пензионирал од проектот и се вратил во Лебедевиот институт за физика во Москва по неговиот прв успешен тест на водородната бомба во 1953.
Во 1951, заедно со Андреј Сахаров, Там предложил токмак систем за остварување на контролирано термојадрено соединување на основа на троиден магнетен термојадрен реактор и набрзо потоа првите уреди биле создадени од INF. Резултати од Т-3 советскиот магнетен уред во 1968, кога плазма параметрите единствени за времето кое биле добиени, покажувале температури во нивните машини над редот на магнитуда повисока од таа што била очекувана од остатокот на заедницата. Западните научници го посетиле експериментот и ги потврдиле високите температури, будејќи надеж за изгледите на токмакот како и изградба на нови експерименти, кои се сѐ уште доминантни магнетни затворни уреди до ден денес.
Там бил студент во „Леонид Мандељштам“ за наука и живот.
Околу религиозното гледиште на Там, тој бил атеист.[8][9]
Смрт
уредиТам починал во Москва, Советски Сојуз, сега Русија. Кратерот на Месечината Там е наречен по него.
Наводи
уреди- ↑ Chernenko, Gennady (19 October 2004). „Igor Tamm“. biographical encyclopedia peoples.ru. Посетено на 7 September 2009.
- ↑
- Sklare, Marshall (1982). Understanding American Jewry. Transaction Publishers. стр. 108. ISBN 978-0-87855-454-6.
- Comay, Joan and Cohn-Sherbok, Lavinia (2002). Who's who in Jewish history: after the period of the Old Testament. Routledge. стр. 362. ISBN 978-0-415-26030-5.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
- Schlessinger, Bernard S. and Schlessinger, June H. (1996). The who's who of Nobel Prize winners, 1901–1995. Oryx Press. стр. 201. ISBN 978-0-89774-899-5.
Parents: Father, Evgen Tamm; Mother, Olga Davidova Tamm. Nationality: Russian. Religion: Jewish.
CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link) - James, Ioan Mackenzie (2009). Driven to innovate: a century of Jewish mathematicians and physicists. Peter Lang. стр. 262. ISBN 978-1-906165-22-2.
- Van Huyssteen, Wentzel (2003). Encyclopedia of Science and Religion, Volume 2. MacMillan Reference USA. p. 493.
- ↑ Игорь Тамм. Hipersona.ru. Посетено на 14 July 2014.
- ↑ Mountaineering, climbing. January – February 2008 news. Russianclimb.com. Посетено на 14 July 2014.
- ↑ Feinberg, E. L. (1987) Reminiscences about I. E. Tamm. Nauka
- ↑ Tamm, I.E. and Alshuler, S.A. "Magnetic moment of a neutron", Reports of the Academy of Science USSR, 1, 8, 455 (1934) (in Russian)
- ↑ Sakharov, Andrei (1990) Memoirs. Hutchinson. ISBN 0091746361
- ↑ Ginzburg, V. L. (2005). About Science, Myself and Others. CRC Press. стр. 253. ISBN 9780750309929.
Nowadays, when we are facing manifestations of religious and. more often, pseudoreligious feelings, it is appropriate to mention that Igor Evgenevich was a convinced and unreserved atheist.
- ↑ Feinberg, E. L. and Leonidov, A. V. (2011). Physicists: Epoch and Personalities (2. изд.). World Scientific. стр. 86. ISBN 9789812834164.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
Надворешни врски
уреди
Игор Там на Ризницата- L. I. Mandelshtam, I. E. Tamm "The uncertainty relation between energy and time in nonrelativistic quantum mechanics", Izv. Akad. Nauk SSSR (ser. fiz.) 9, 122–128 (1945). English translation: J. Phys. (USSR) 9, 249–254 (1945).
