Во физиката, протонот (Грчки proton = прв) е субатомска честичка со електронски полнеж од една позитивна основна единица (1.602 × 10−19 кулони) и маса од 938.3 MeV/c2 (1 E-27 кг|1.6726 × 10−27 кг, или околу 1836 пати поголема од масата на електронот).

Протон
Содржина на кварк на протонот. Доделената боја на поединечни кваркови е произволна, но мора да бидат присутни сите три бои. Силите меѓу кварковите се посредувани од глуони.
КласификацијаБарион
Состав2 горни кварка (u), 1 долен кварк (d)
СтатистикаФермионски
Заемодејствагравитациско, слабо, силно, електромагнетско
Симбол
p
,
p+
,
N+
, 1
1
H+
АнтичестичкаАнтипротон
ПредвиденнаВилијам Праут (1815)
ОткриенаЗабележан како H+ од Еуген Голдштајн (1886). Идентификуван во други јадра (и именуван) од Ернест Радерфорд (1917–1920).
Маса(1,672621898 ± (21))⋅10-27 kg[1]

 
Среден живот> 3,6⋅1029 години[2] (стабилен)
Ел. полнеж1
Полупречник на&nbspполнежот0,8414 ± (19) fm[3]
Диполенnbsp;момент< 2,1⋅10-25 e⋅cm[4]
Електрична поларизабилност0,00112 ± (4) fm3
Матнетен момент
 μB
 μN
Магнетна поларизабилност(1,9 ± (5))⋅10-4 fm3
Спин12
Изоспин12
Парност+1
ЗбиеноI(JP) = 12(12+)

Јадрото на најчестиот изотоп на водородниот аром е еден протон. Јадрата на другите атоми се составени од протони и неутрони кои ги држи заедно јака меѓујадрена сила. Бројот на протоните во јадрото ги определува хемиските својства на атомот и за кој хемиски елемент се работи.

Во хемијата и биохемијата, поимот протон може да се однесува на водородниот јон, H+. Во оваа смисла, дарител на протони се киселините, а акцептор на протони се базите.

  1. „CODATA Value: proton mass“. The NIST Reference on Constants, Units, and Uncertainty. US National Institute of Standards and Technology. June 2015. Посетено на 2015-09-25. 2014 CODATA recommended values
  2. The SNO+ Collaboration; Anderson, M.; Andringa, S.; Arushanova, E.; Asahi, S.; Askins, M.; Auty, D. J.; Back, A. R.; Barnard, Z.; Barros, N.; Bartlett, D. (2019-02-20). „Search for invisible modes of nucleon decay in water with the SNO+ detector“. Physical Review D. 99 (3): 032008. arXiv:1812.05552. Bibcode:2019PhRvD..99c2008A. doi:10.1103/PhysRevD.99.032008. S2CID 96457175.
  3. "2018 CODATA recommended values".
  4. Sahoo, B. K. (2017-01-17). „Improved limits on the hadronic and semihadronic $CP$ violating parameters and role of a dark force carrier in the electric dipole moment of $^{199}\mathrm{Hg}$“. Physical Review D. 95 (1): 013002. arXiv:1612.09371. doi:10.1103/PhysRevD.95.013002. S2CID 119344894.