1945
< XIX век | XX век | XXI век > | |||||||
01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 |
41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 |
51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 |
61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 |
71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 |
81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 |
91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 00 |
1945 (MCMXLV) — година според општоприфатениот календар. Тоа била 1945 година од новата ера, 945. од вториот милениум, 45. од XX век и шеста од 1940-тите.
Грегоријански календар | 1945 MCMXLV |
Ab urbe condita | 2698 |
Ерменски календар | 1394 ԹՎ ՌՅՂԴ |
Асирски календар | 6695 |
Бахајски календар | 101–102 |
Балиски календар | 1866–1867 |
Бенгалски календар | 1352 |
Берберски календар | 2895 |
Будистички календар | 2489 |
Бурмански календар | 1307 |
Византиски календар | 7453–7454 |
Кинески календар | 甲申年 (дрв. мајмун) 4641 или 4581 — до — 乙酉年 (дрв. петел) 4642 или 4582 |
Коптски календар | 1661–1662 |
Етиопски календар | 1937–1938 |
Еврејски календар | 5705–5706 |
Хиндуистички календари | |
- Викрамска ера | 2001–2002 |
- Сачка ера | 1866–1867 |
- Кали-југа | 5045–5046 |
Холоценски календар | 11945 |
Игбоански календар | 945–946 |
Ирански календар | 1323–1324 |
Исламски календар | 1364–1365 |
Јапонски календар | Шова 20 (昭和20年) |
Јавански календар | 1875–1876 |
Џуче-календар | 34 |
Јулијански календар | грегоријанската без 13 дена |
Корејски календар | 4278 |
Мингуо-календар | Р. Кина 34 民國34年 |
Нанакшахи | 477 |
Тајландски сончев календар | 2488 |
Тибетски календар | 阳木猴年 (машко дрво-мајмун) 2071 или 1690 или 918 — до — 阴木鸡年 (женско дрво-петел) 2072 или 1691 или 919 |
Други календари
уредиИстата година се среќава поинаку во календарите на различни народи и култури. Меѓу попознатите се вбројуваат: византискиот, асирскиот, еврејскиот, римскиот, кинескиот, будистичкиот и исламскиот.
Така, во византискиот календар, којшто времето го мери од создавањето на светот според Библијата, на 1 септември 5509 г. п.н.е. според продолжениот јулијански календар, истата трае во текот на 7453 и 7454 година. Според асирскиот календар, во којшто мерењето на времето започнува од 4750 г. п.н.е, кога се проценува дека бил изграден првиот храм во граот Асур, станува збор за 6695 година. Понатаму, во еврејскиот календар, којшто започнува на 1 септември 3760 г. п.н.е. според продолжениот јулијански календар или околу една година пред создавањето на светот според Евреите, годината се протега во текот на 5705 и 5706 еврејска година. Според календарот на Римјаните, којшто започнува од 753 г. п.н.е., кога браќата Ромул и Рем го основале градот Рим (познато и како Ab urbe condita), годината е избројана како 2698.
Во рамките на кинескиот календар, пак, постојат две поделени мислења за почетокот на броењето на годините: едни сметаат дека тоа е 61 година од владеењето на легендарниот Жолт цар или 2637 г. п.н.е.; додека други сметаат дека за почеток треба да се земе годината кога Жолтиот цар станал владетел, т.е. 2697 г. п.н.е. На тој начин, според првото гледиште, 1945 година се протега во 4581 и 4582, додека според второто гледиште, годината трае во текот на 4641 и 4642 кинеска година. Будистичкиот календар започнува да го мери времето од 543 г. п.н.е., година во којашто се смета дека Буда достигнал состојба на нирвана, и годината ја брои како 2488. Според исламскиот календар, во којшто мерењето на времето започнува со 622 година, т.е. годината на пребегнувањето на пророкот Мухамед од Мека во Медина (позната и како хиџра), годината се протега во текот на 1364 и 1365 исламска година.
Настани
уредијануари
уреди- 1 јануари - Во Скопје излезе првиот број на сатирично-хумористичниот весник „Остен“.
- 3 јануари - Во Скопје излезе првиот број на првото детско списание на македонски јазик во слободна Македонија „Пионер“. Негови први уредници беа Славко Јаневски и Јонче Јосифовски.
- 3 јануари - По наредба на Главниот штаб на НОВ и ПОМ е формирана Командата на градот Скопје.
- 6 јануари - Во Скопје започна со работа Вториот конгрес на Антифашистичката младина на Македонија (НОМСМ), во присуство на околу 1.000 делегати на македонската младина од Егејска и од Пиринска Македонија, потоа претставници на советската, бугарската, грчката, албанската, српската, хрватската, словенечката и на црногорската младина, како и претставници на англиската мисија.
- 7 јануари – Божиќните настани на Скопското Кале: одредени единици одбиваат да заминат на Сремскиот фронт и наместо тоа сакаат да се оди на Солун.
- 11 јануари - Во Скопје е одржана Првата конференција на балканската младина на која присуствуваа делегати од Југославија, Грција, Албанија и Бугарија. Меѓу другото, беше донесена Резолуција за зближување на младината од балканските земји.
- 12 јануари - Втора светска војна: Советските сили тргнаа во голема офанзива против Третиот рајх. Брзо ја пробиваат непријателската одбрана во длабочина од 150 километри и на 2 февруари стигнуваат до Кистрин и Франкфурт, само 70 километри од Берлин.
- 15 јануари - Во близина на Велес се стрелани 53 велешани од страна на новите комунистички власти.
- 16 јануари – Втора светска војна: Адолф Хитлер се преселил во подземниот бункер во Берлин, каде што и се самоубил 4 месеци подоцна.
- 17 јануари – Втора светска војна: Советските сили ја ослободуваат Варшава.
- 18 јануари – Започна со работа таканареченото Работно тело на Президиумот на АСНОМ, на чело со Лазар Колишевски. Целта на неговото создавање е изолирање на претседателот на Президиумот, Методија Андонов - Ченто, од процесот на донесување одлуки.
- 19 јануари – Втора светска војна: Советските трупи го ослободиле Варшавското гето. Од 230.000 жители во 1940, нацистичката окупација ја преживеале помалку од 900.
- 20 јануари – Во Воден е основана Тајната ослободителна македонска организација.
- 20 јануари – Унгарија излегува од Втората светска војна.
- 23 – 25 јануари – На конференција во Белград се формирани Единствените синдикати на работниците и намештениците на Југославија.
- 27 јануари – Црвената армија го ослободи Аушвиц, најголемиот и најстраотниот логор во Втората светска војна.
- 28 јануари – Во Скопје е отворена првата градинка во Македонија, за престој на деца од 4 до 7-годишна возраст.
- 30 јануари - Руска подморница го торпедира и потопи германскиот брод „Вилхелм Густлов“, преполн со бегалци. Преку 9.000 лица го загубија животот во трагедијата која се смета за најголема поморска катастрофа во историјата.
- 31 јануари – Формиран е Македонскиот народен театар.
февруари
уреди- 4 – 11 февруари – Се одржува Конференцијата на Јалта.
- 13 – 15 февруари – Британските и американските сили го бомбардираат Дрезден.
март
уреди- 4 март - Во Скопје се одржува Првиот црковно-народен собор за обновување на Македонската православна црква.
- 7 март – Јосип Броз Тито формира влада на ниво на Југославија со учество на министри претставници на имигрантската кралска влада.
- 22 март – Формирана е Арапската Лига.
април
уреди- 12 април - Југословенската армија успешно го пробива Сремскиот фронт.
- 14 – 16 април – Во Скопје се одржува Третото заседание на АСНОМ.
- 16 април - Формирана е првата македонска влада на чело со Лазар Колишевски.
- 16 април - Основано е „Просветно дело“, првата македонска издавачка куќа.
- 23 април - Во Егејска Македонија е основан Народно-ослободителниот фронт на Македонците.
мај
уреди- 3 мај - Утврдена е македонската азбука.
- 9 мај - Нацистичка Германија капитулира.
- 15 мај - Завршува Втората светска војна во Југославија.
јуни
уреди- 7 јуни - Усвоен е правописот на македонскиот јазик.
- 24 јуни - Одржана е парадата на победата над фашизмот во Москва, Русија.
- 29 јуни – Чехословачка ѝ ја отстапува Рутенија на СССР.
јули
уреди- 5 јули - На парламентарните избори во Британија победува Лабуристичката партија.
- 16 јули - Проект Менхетен: Тринити проба, првиот тест на атомска бомба, пустина Ново Мексико, САД.
- 17 јули – 2 август – Се одржува Постдамската конференција.
- 29 јули - Прогласени се првите народни херои на Југославија од Македонија: Мирче Ацев, Стеван Наумов - Стив, Орце Николов, Страшо Пинџур, Христијан Тодоровски - Карпош. По неколку дена, на 2 август, за народен херој е прогласен и Кузман Јосифовски - Питу.
август
уреди- 5 – 7 август – Во Белград се одржува Првиот конгрес на Народниот фронт на Југославија.
- 6 август – САД ја фрла првата атомска бомба врз Хирошима.
- 7 – 10 август – Во Белград се одржува Третото заседание на АВНОЈ.
- 9 август – САД ја фрла втората атомска бомба врз Нагасаки.
септември
уреди- 2 септември – Јапонија потпишува капитулација, со што завршува Втората светска војна.
- 2 септември - Виетнам прогласува независност, формирајќи ја Демократската Република Виетнам (Северен Виетнам).
октомври
уреди- 24 октомври – Основани се Обединетите Нации.
ноември
уреди- 11 ноември – На изборите за Уставотворното собрание во Југославија убедлива победа извојува Народниот фронт предводен од КПЈ.
- 20 ноември – Започнува судењето во Нирнберг.
- 29 ноември – Уставотворното собрание на Југославија ја прогласува Федеративна Народна Република Југославија, со што официјално е укината монархијата.
декември
уредиРодени
уреди- 23 јануари - Тито Петковски, македонски политичар, претседател на Нова социјалдемократска партија
- 6 февруари - Боб Марли, јамајски реге-пејач
- 30 март - Ерик Клептон, британски гитарист
- 4 април - Даниел Кон-Бендит, француски левичарски политичар
- 19 јуни - Аунг Санг Су Чи, мјанмарска политичарка, Нобеловец
- 27 октомври - Луиш Инасио Лула да Силва, бразилски претседател
- 3 декември - Божидар Димитров, бугарски историчар и министар
- 11 ноември - Даниел Ортега, никарагвански претседател
Починале
уреди- 3 јануари - Едгар Кејси, американски парапсихолог и јасновидец
- 1 февруари - Александар Станишев, бугарски лекар и политичар, роден во Македонија
- 23 февруари - Алексеј Толстој, руски писател
- 12 април - Френклин Рузвелт, американски претседател
- 17 април - Лиман Каба, македонски партизан, Албанец, народен херој
- 28 април - Бенито Мусолини, италијански диктатор
- 30 април - Адолф Хитлер, германски диктатор
- 1 мај - Јозеф Гебелс, германски нацист
- 23 мај - Хајнрих Химлер, германски нацист
- 26 јуни - Чеде Филиповски, македонски комунист, народен херој
- 20 јули - Пол Валери, француски поет
- 8 ноември - Атанас Лозанчев, македонски револуционер
- 24 септември - Ханс Гајгер, германски физичар
- 26 септември - Бела Барток, унгарски композитор и пијанист
- 28 декември - Теодор Драјзер, американски писател