Википедија

Галија — антички брод кој го управувале веслачи, а се користел при војување и тргување. Постојат извори дека изработката на весла потекнува од египетското Старо Кралство. Многу галии имале јарболи и весла, кои ги користеле кога ветерот бил поволен.

Во поморското војување на Средоземното Море од Хомеровото време до развојот на топовските бродови околу XV и XVI век. Галиите се бореле во војните кои ги воделе древна Персија, Грција, Картагина и Рим, сѐ до IV век. По пропаѓањето на римското царство галиите помалку се користеле во византиската морнарица и останатите наследници на Римското царство, како и од страна на новите муслимански држави. Средновековните средоземноморски држави, италијанските приморски републики, меѓу кои и Венецијанската република, Пиза и Џенова ги користеле галиите, сѐ додека мановарите не ги истиснале од употреба. Битката кај Лепанто (1571) била една од најголемите поморски битки во кои галиите продолжиле да бидат користени како главна поморска сила, сѐ додека широкотрупните воени бродови со едра не се појавиле во Средоземното Море во XVII век. Галиите се користеле во помал број до појавата на парната машиина, кога целосно биле исфрлени од употреба. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека стоболката (Spermophilus citellus) е така наречена поради народното верување дека лечи од сто болести?
... дека Јеловјане и Урвич во Горни Полог (Тетовско) се горански села, иако не се во областа Гора?
... дека римскиот пат Вија Егнација е наречен по нејзиниот градител — Гнеј Егнациј, проконзул на Македонија?
... дека историско-географската област Чеч се протега во Пиринска и Егејска Македонија, но дел од нејзиното население живее во Одринско, европска Турција?
... дека првото сметачко глувче е направено во 1964 г. како изум на американскиот инженер Даглас Енгелбарт?
... дека Русумскиот мост на реката Кагера го прешле дури 250 000 лица во рок од 24 часа, бегајќи во Танзанија од геноцидот во Руанда?
... дека целата Британска Индоокеанска Територија (аргипелагот Чагос) воопшто нема постојано население?
... дека стапчињата за јадење влегле во широка употреба дури за време на династијата Минг (XIV-XVII век), иако постоеле со илјадалетија?
... дека Општина Долнени има дури 184 познати археолошки наоѓалишта?
... дека споменикот „Валхала“ кај Регенсбург е здание во облик на антички храм кое ги чествува великаните од историјата на германските народи?
... дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
... дека Бања Банско е изградена од римскиот цар Каракала во III век?
... дека музејот Уфици во Фиренца еден од најстарите и најпосетуваните во светот?
... дека македонскиот народ во минатото галаксијата Андромеда ја нарекувал Гумно?
... дека Малдивите имаат просечна надморска висина од само 80 см?
... дека на Кавказот има дури три непризнаени држави — Апхазија, Јужна Осетија и Нагорно-Карабах (Арцах)?
... дека рускиот космонаут Алексеј Леонов е првиот човек во историјата кој излегол во отворена вселена?
... дека вредностите на водородниот показател (pH) за киселост или базност се логаритамски?
... дека мексиканскиот цар Максимилијан I бил помлад брат на австрискиот цар Франц Јозеф I?
... дека првите градови настанале во Сумерија во IV милениум п.н.е.?
... дека Средноатлантскиот Гребен е дел од подводен верижен систем кој се протега 40.000 км низ целиот свет?
... дека англискиот збор Thursday (четврток) доаѓа од старонордискиот Þorsdagr, што значи „Ден на богот Тор“.
... дека сè до 2015 г. во Западните Фјордови на Исланд важел закон дека секој Баскиец виден на таа територија треба да се убие на лице место?
... дека меѓународниот стандарден книжен број (ISBN) е воведен во 1970 година?

aрхива · предложете факт

Денес е 15 април 2019 г.

Настани:

1912	По сударот во санта мраз нешто пред полноќ претходниот ден, потона прекуатланскиот брод Титаник. 1517 лица го загубија животот.
1923	Инсулинот станува општо достапен за болните од шеќерна болест.
1955	Во државата Илиноис во САД е отворен првиот ресторан „Мекдоналдс“.
1992	Во касарните во Скопје, Битола, Штип и Охрид пристигнаа првите регрути од регуларниот состав на Армијата на Република Македонија.
1994	Потпишан е општиот договор за трговија и царински тарифи ГАТТ.

Родени:

1452	Леонардо да Винчи — италијански ренесансен уметник, градител и научник.
1707	Леонард Ојлер — швајцарски математичар и физичар.
1843	Хенри Џејмс — американско-британски писател.
1878	Роберт Валзер — швајцарски писател.
1894	Беси Смит — американска блуз-пејачка.
1911	Љубомир Белогаски — македонски сликар и член на МАНУ.
1913	Ерих Кош — српски и југословенски писател.
1933	Живоин Павловиќ — српски и југословенски режисер и писател.
1938	Клаудија Кардинале — италијанска глумица.
1944	Душица Жегарац — српска и југословенска глумица.
1956	Мајкл Купер — американски кошаркар.
1983	Илја Ковалчук - руски хокеар.
1987	Филип — крал на Белгија.
1987	Гатис Смукулис — латвиски велосипедист.
1999	Денис Шаповалов — канадски тенисер.

Починале:

1446	Филипо Брунелески — италијански архитект, основоположник на ренесансната архитектура.
1764	Мадам де Помпадур — љубовница на Луј XV.
1765	Михаил Ломоносов — руски научник, писател, академик и енциклопедист.
1865	Абрахам Линколн — шеснаесеттиот претседател на САД.
1927	Гастон Леру — француски новинар и писател.
1931	Андон Тошев Стојанов — македонски револуционер, познат како Дончо Штипјанчето.
1942	Роберт Музил — австриски писател.
1944	Џовани Џентиле — италијански неохегелијански идеалистички филозоф и политичар.
1967	Тото — италијански глумец.
1972	Френк Најт — американски економист.
1980	Ванчо Николески — македонски писател.
1980	Жан Пол Сартр — француски филозоф и писател.
1986	Жан Жене — француски писател.
1990	Грета Гарбо — шведска глумица.
1992	Александар Матковски — прв доктор на историски науки од Македонија и прв историчар-ориенталист.
1997	Иван Пухан — еден од основачите на Правниот факултет во Скопје.
2000	Јонче Христовски — пејач, композитор и текстописец на народна музика.