Википедија

Хозе де Сан Мартин (1778–1850) — аргентински генерал и главен предводник на борбата за независност од Шпанската Империја во јужните и централните предели на Јужна Америка. Сан Мартин бил воедно и еден од претседателите на Перу, позиција која во тоа време била именувана како „Заштитник на Перу“.

Хозе де Сан Мартин бил роден во Јапеју, Кориентес, во денешна Аргентина, но уште додека бил мал, на 7 годишна возраст, заминал за Малага во Шпанија каде го започнал своето образование. Подоцна, во 1808 година, кога избила Полуостровската војна помеѓу Франција и Шпанија, Хозе де Сан Мартин зел учество во истата. Следствено на тој ангажман, Сан Мартин стапил во контакт со јужноамерикански подрржувачи на независноста на Јужна Америка од Шпанија. Во 1812 година тој заминал за Буенос Аирес и ги понудил своите способности и својата служба на Обединетите покраини на Рио де ла Плата, современа Аргентина. По Битката на Сан Лоренцо, тој организирал план за пораз на шпанската армија, која ја притискала Аргентина од север, користејќи алтернативен пат преку Вицекралството Перу. Целите првично биле да се основа нова армија, Армија на Андите, во Кујо, Аргентина. Оттука, тој го предводел преминувањето на Андите во Чиле и забележал победа во Битката на Чакабуко и Битката на Маипу. Како резултат на тие две победи била обезбедена независноста на Чиле. По тој успех, Сан Мартин кренал кон напад на шпанскиот бастион во Лима, Перу.

Сан Мартин се смета за национален херој на Аргентина и Перу и еден од ослободителите (libertadores) на Јужна Америка. Денес аргентинската влада својата највисока медаља, или одликување, го именува како „Орден на ослободителот Генерал Сан Мартин“. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека македонскиот народ во минатото галаксијата Андромеда ја нарекувал Гумно?
... дека Малдивите имаат просечна надморска висина од само 80 см?
... дека на Кавказот има дури три непризнаени држави — Апхазија, Јужна Осетија и Нагорно-Карабах (Арцах)?
... дека рускиот космонаут Алексеј Леонов е првиот човек во историјата кој излегол во отворена вселена?
... дека вредностите на водородниот показател (pH) за киселост или базност се логаритамски?
... дека мексиканскиот цар Максимилијан I бил помлад брат на австрискиот цар Франц Јозеф I?
... дека првите градови настанале во Сумерија во IV милениум п.н.е.?
... дека Средноатлантскиот Гребен е дел од подводен верижен систем кој се протега 40.000 км низ целиот свет?
... дека англискиот збор Thursday (четврток) доаѓа од старонордискиот Þorsdagr, што значи „Ден на богот Тор“.
... дека сè до 2015 г. во Западните Фјордови на Исланд важел закон дека секој Баскиец виден на таа територија треба да се убие на лице место?
... дека меѓународниот стандарден книжен број (ISBN) е воведен во 1970 година?
... дека селото Старо Коњарево, Струмичко се наоѓа на тромеѓата помеѓу Вардарска, Егејска и Пиринска Македонија?
... дека зборот „вулкан“ доаѓа од островот Вулкано во Тиренското Море северно од Сицилија?
... дека првата банкнота во Европа е издадена во 1661 година?
... дека елкарите се црви чии „гранчиња“ се пипки за собирање на планктон?
... дека домашната овца потекнува од ерменскиот муфлон?
... дека Општина Василево се смета за македонската престолнина на празот?
... дека сојузната држава Род Ајленд во САД всушност е континентална, а не островска?
... дека во Полска има дури 8 населени места со име Струга?
... дека според една теорија, селото Шлегово е наречено по германските рудари доселени од областа Шлеска?
... дека Бања Банско е изградена од римскиот цар Каракала во III век?
... дека првите професионални противпожарни служби во Македонија се појавиле во 1836 година?
... дека на почетокот од нашата ера, градот Рим имал милион жители?
... дека планината Аконкагва крај аргентинско-чилеанската граница е највисоката планина надвор од Азија?
... дека Југословенската академија на науките и уметностите (ЈАЗУ) во Загреб е основана во 1861 г. како матична културно-научна установа на сите Јужни Словени?
... дека најдалечната забележана ѕвезда, наречена Икар, се наоѓа на растојание од 9 милијарди светлосни години од Земјата?
... дека во Русија живеат преку 186 народи?
... дека титулата Свет римски цар потекнува од надлежноста на неговите претходници врз Римокатоличката црква како владетели на Западното Римско Царство пред подемот на папството?
... дека селото Б’с, Кривопаланечко е населено место со најкраткото име во Македонија?

aрхива · предложете факт

Денес е 15 декември 2018 г.

Настани:

1891	Ковчегот со посмртните останки на Наполеон Бонапарт бил положен во „Домот на инвалидите“ во Париз, по 19 години од неговата смрт на островот Св. Елена.
1891	Џејмс Нејсмит им ја претставил на своите ученици првата верзија на кошарката, со по девет играчи и корпи на земја.
1941	Греманските војници погубиле над 15.000 Евреи во Дробицки Јар, близу до Харков, денешна Украина.
1945	Симфонискиот оркестар на денешната Македонска филхармонија го оддржал својот прв симфониски концерт.
1946	Во Скопје започнале првите предавања на Филозофскиот факултет — наследник на стариот скопски филозофски факултет (во склоп на Белградскиот) и прв факултет при Универзитетот во Скопје, денес „Св. Кирил и Методиј“.
1961	Судот во Ерусалим го осудил на смрт нацистичкиот злосторник Адолф Ајхман, одговорен за смртта на повеќе стотици илјади невини цивили во Втората светска војна.
1994	По едномесечна политичка криза, Џон Брутон станал нов премиер на Република Ирска.
1999	Борис Трајковски ја презел должноста Претседател на Република Македонија.

Родени:

37	Нерон Клавдиј Цезар Август — римски император (п. 68).
130	Луциј Вер — римски император.
1657	Мишел-Ришар Делаланд — француски барокен композитор.
1802	Јанош Бојаи — унгарски математичар.
1832	Александар Густаф Ајфел — француски инженер и градител на познатата Ајфелова кула.
1852	Анри Бекерел — француски физичар.
1859	Лазар Лудвиг Заменхоф — полски лекар и филолог, творец на меѓународниот јазик „есперанто“.
1886	Александар Станишев — бугарски лекар, научник и политичар.
1901	Атанас Близнаков — основач на истоимената фондација при универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
1907	Оскар Нимаер — бразилски архитект.
1912	Реј Имс — американска дизајнерка и архитект.
1916	Морис Вилкинс — англиски биолог.
1928	Филип К. Дик — американски писател.
1946	Жарко Пуховски — хрватски професор, филозоф и политички аналитичар.
1949	Дон Џонсон — американски глумец.
1950	Стјепко Гут — српски џез-музичар.
1952	Алан Симонсен — дански фудбалер.
1955	Пол Сајмонон — англиски рок-музичар.
1981	Роман Павличенко — руски фудбалер.
1984	Мартин Шкртел — словачки фудбалер.
1986	Кејлор Навас — фудбалски голман од Костарика.
1992	Џеси Лингард — англиски фудбалер.

Починале:

1025	Василиј II Македонецот — византиски император.
1675	Јан Вермер — холандски сликар.
1890	Бикот што седи — индијански поглавар на племето Сиукси.
1944	Глен Милер — американски музичар, продуцент и композитор.
1966	Волт Дизни — американски аниматор и филмски продуцент, творец на современиот цртан филм.
1997	Борислав Михајловиќ - Михиз — српски писател и критичар.
2004	Гого Ивановски — македонски писател.
2011	Кристофер Хиченс — англиски новинар и општественик.