Википедија

Галија — антички брод кој го управувале веслачи, а се користел при војување и тргување. Постојат извори дека изработката на весла потекнува од египетското Старо Кралство. Многу галии имале јарболи и весла, кои ги користеле кога ветерот бил поволен.

Во поморското војување на Средоземното Море од Хомеровото време до развојот на топовските бродови околу XV и XVI век. Галиите се бореле во војните кои ги воделе древна Персија, Грција, Картагина и Рим, сѐ до IV век. По пропаѓањето на Римското Царство галиите помалку се користеле во византиската морнарица и останатите наследници на Римското Царство, како и од страна на новите муслимански држави. Средновековните средоземни држави, италијанските приморски републики, меѓу кои и Венеција, Пиза и Џенова ги користеле галиите, сѐ додека мановарите не ги истиснале од употреба. Битката кај Лепанто (1571) била една од најголемите поморски битки во кои галиите продолжиле да бидат користени како главна поморска сила, сѐ додека широкотрупните воени бродови со едра не се појавиле во Средоземното Море во XVII век. Галиите се користеле во помал број до појавата на парната машиина, кога целосно биле исфрлени од употреба. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека во Ресенско постојат барем 125 познати археолошки наоѓалишта?
... дека UY Штит, најголемата ѕвезда позната на астрономијата, е 3,7 милијарди пати поголема од нашето Сонце?
... дека вештачкото Владовско Езеро недалеку од градот Воден, Егејска Македонија, е дом на преку 250 видови птици?
... дека македонскиот народ во минатото галаксијата Андромеда ја нарекувал Гумно поради големата сличност на обликот?
... дека градот Белград во Албанија е основан во IV век п.н.е. од македонскиот цар Касандар под името Антипатреја во чест на татко му Антипатар?
... дека Аралското Езеро е сведено на поголема бара поради прекумерното користење на водата од реката Аму Дарја за наводнување на памучните полиња?
... дека древномакедонскиот Дервенски папирус најден кај селата Ајватово и Лагиново, Солунско, е најстариот зачуван ракопис во Европа и датира од времето на Филип II Македонски?
... дека стоболката (Spermophilus citellus) е така наречена поради народното верување дека лечи од сто болести?
... дека Јеловјане и Урвич во Горни Полог (Тетовско) се горански села, иако не се во областа Гора?
... дека римскиот пат Вија Егнација е наречен по нејзиниот градител — Гнеј Егнациј, проконзул на Македонија?
... дека историско-географската област Чеч се протега во Пиринска и Егејска Македонија, но дел од нејзиното население живее во Одринско, европска Турција?
... дека првото сметачко глувче е направено во 1964 г. како изум на американскиот инженер Даглас Енгелбарт?
... дека Русумскиот мост на реката Кагера го прешле дури 250 000 лица во рок од 24 часа, бегајќи во Танзанија од геноцидот во Руанда?
... дека целата Британска Индоокеанска Територија (аргипелагот Чагос) воопшто нема постојано население?
... дека стапчињата за јадење влегле во широка употреба дури за време на династијата Минг (XIV-XVII век), иако постоеле со илјадалетија?
... дека Општина Долнени има дури 184 познати археолошки наоѓалишта?
... дека споменикот „Валхала“ кај Регенсбург е здание во облик на антички храм кое ги чествува великаните од историјата на германските народи?
... дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
... дека Бања Банско е изградена од римскиот цар Каракала во III век?
... дека музејот Уфици во Фиренца еден од најстарите и најпосетуваните во светот?

aрхива · предложете факт

Денес е 24 јуни 2019 г.

Настани:

972	Се одвива Битката кај Цедиња во близина на истоимениот град во Полска, во која полските сили ја забележуваат својата прва победа во историјата на војувањето.
1441	Формиран е Колеџот Итон.
1497	Џон Кабот стапнува на северноамериканско тло кај Њуфаундленд, Канада - прво европско откритие на регионот по Викинзите.
1509	Хенри VIII после женидбата со Катерина, вдовицата на својот брат, бил крунисан во Вестминстерската капела за крал.
1793	Усвоен првиот републикански устав во Франција.
1859	Пиемонт и Франција ја поразуваат Австрија кај Солферино, Северна Италија. Битката кај Солферино ќе го поттикне Анри Динан да го основа Црвениот крст.
1861	Од печатницата на Анте Јакиќ, во Загреб, излегол од печат „Зборникот народни умотворби“ на браќата Миладиновци.
1894	Бил извршен атентат на францускиот претседател Сади Карно, кој се борел за ограничување на синдикалните права.
1901	Првата изложба на Пабло Пикасо во Париз.
1910	Јапонија ја освојува Кореја.
1918	Гигантскиот топ Големата Берта започнува со бомбардирање на Париз.
1940	Франција и Италија потпишуваат примирје.
1944	Македонска делегација во состав: Методија Андонов - Ченто, Емануел Чучков и Кирил Петрушев на Вис се среќаваат со Народниот комитет за ослободување на Југославија на чело со Јосип Броз Тито, на средбата делегацијата го поставува прашањето за обединување на Македонија по ослободувањето од окупацијата. Тито начелно се согласува, но не смета дека тоа треба да биде непосредна задача.
1945	Одржана парадата на победата над фашизмот во Москва.
1947	Прв познат случај на средба со НЛО. Кенет Арнолд, летајќи над Вашингтон, забележува девет светлечки дискови во форма на чинии.
1983	Јасер Арафат протеран од Дамаск.
1990	Основана е Работничката партија, левичарска политичка партија во Република Македонија.
1991	Врз основа на плебисцитот од декември 1990 година на кој словенечкиот народ со уверливо мнозинство се определи за градење суверена држава и Декларацијата за независност, Словенија прогласи независност. Веднаш по тој чин дојде до оружени конфликти меѓу ЈНА и словенечката територијална одбрана. Воениот судир заврши за триесетина дена со Брионската декларација и повлекување на единиците на ЈНА од Словенија во Србија и во БиХ.
1996	Мајкл Џонсон го надминува светскиот рекорд на 200 метри, со време од 19,66 секунди.
1999	Гитарата на Ерик Клептон со која е снимена Layla е продадена на аукција за 497,500 долари.

Родени:

1842	Емброуз Бирс — американски писател.
1869	Георги — грчки принц.
1895	Џек Демпси — американски боксер.
1911	Ернесто Сабато — аргентински писател.
1911	Хуан Мануел Фанџо — аргентински возач во „Формула 1“.
1928	Бранко Хорват — хрватски и југословенски економист.
1930	Клод Шаброл — француски режисер, сценарист и глумец.
1959	Дерек Симпсон — јамајски реге-пејач.
1950	Мајда Тушар — македонска театарска и филмска глумица.
1951	Чарлс Стариџ — англиски сценарист.
1968	Борис Гелфанд — израелски шахист.
1977	Франсин Жорди — швајцарска пејачка.
1985	Крунослав Симон — хрватски кошаркар.
1991	Мутаз Еса Баршим — катарски атлетичар.
1992	Давид Алаба — австриски фудбалер.

Починале:

1322	Матео I Висконти — владетел на Милано.
1519	Лукреција Борџија — ќерка на Родриго Борџија.
1894	Мари Франсоа Сади-Карно — претседател на Франција.
1993	Масимо Урбани — италијански џез-музичар.
2000	Вера Еткинс — британска шпионка од романско потекло.
2002	Пјер Вернер — премиер на Луксембург.
2011	Томислав Ивиќ — хрватски и југословенски фудбалер и тренер.