Википедија

Исламска уметност — уметничките дела создадени од времето на хиџрата (622 година од христијанската ера), па сé до XIX век, на територија која се протега од Шпанија сé до Индија на која живее население што е дел од исламската култура.

Уметноста создадена во контекст на исламскиот свет претставува одредено стилско единство што се должи на движењето на уметниците, трговците, нарачателите на уметнички дела како и на самите уметничките дела. Употребата на едно заедничко писмо низ целата исламската цивилизација и развојот на калиграфијата ја зајакнува оваа идеја на единство. Други елементи исто така се истакнуваат како на пример истакнувањето на декоративните елементи во архитектурата, важноста на геометријата и таписериските декорации. Сепак, широкиот спектар на форми и декорации, согласно земји и епохи, често доведува до тоа повеќе да се зборува за „уметности на исламот“ отколку за една единствена „исламска уметност“. Според Олег Грабар, уметноста на Исламот, може да се дефинира само како „серија ставови во однос на самиот процес на уметничко творештво“. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека руската песна „Калинка“ не е изворна народна песна, туку композиција на Иван Ларионов од 1860 г.?
... дека според едно старо предание, во реката Брегалница, на подножјето на Плачковица живеел воден змеј, кој имал задача од пајонските кралеви да го брани Светиот Град од непријателите?
... дека Јелоустоун е првиот национален парк во светот, отворен во 1872 година?
... дека според една претпоставка, мегленското село Преб’диште е наречено по Пребонд, кнезот на македонските Словени?
... дека морската милја е единица за должина која изнесува околу една лачна минута географска должина долж некој меридијан?
... дека преспанското село Стење има 5 цркви и 6 археолошки наоѓалишта?
... дека дабот му припаѓа на семејството на буките (Fagaceae)?
... дека островот Свети Мартин во Карипското Море е поделен на меѓу Франција и Холандија?
... дека средновековниот утврден град Женско во Кукушко бил така наречен бидејќи имал толку силни кули и бедеми, што можеле да го бранат жени?
... дека Горчливото Езеро во Кукушко, Егејска Македонија е трипати посолено од Мртвото Море?
... дека Александар Македонски се образувал три години кај филозофот Аристотел во неговото училиште „Миески нимфеј“ кај селото Копаново во Негушко, Егејска Македонија.
... дека унгарскиот јазик има дури 18 падежи?
... дека општината Барле-Хертох ја има најсложената државна граница во светот, со бројни енклави и ексклави на Белгија и Холандија една во друга?
... дека Маличкото Езеро, помеѓу Охридското Езеро на север и градот Горица (Корча) на југоисток, е исцедено во 1940-тите во борба против маларијата?
... дека најголемото езеро во Британија, Лох Неј, е во сопственост на Ерлот од Шафтсбери?
... дека геолошкиот период јура е наречен по планинскиот венец Јура меѓу Франција и Швајцарија, како нејзино типско подрачје?
... дека ентомологијата е гранка на зоологијата која се занимава со изучување на инсектите?
... дека Плимут на островот Монтсерат е единствениот главен град на светот без жители?
... дека според една теорија, кратовското село Шлегово е наречено по германските рудари доселени од областа Шлеска?
... дека Прусија како политички ентитет престанала да постои дури во 1947 година?
... дека гавранот е песнопојна птица, иако неговото гракање е непријатно за човечките уши?
... дека Лахта-центарот во Санкт Петербург е највисока градба во Европа со 462 м?
... дека и покрај класичниот османлиски изглед, џамијата „Чамлиџа“ во Истанбул е изградена во 2019 година?
... дека руско-германската вселенска опсерваторија „Спектар-РГ“ се очекува да даде слика за 100.000 јата од галаксии?
... дека островот Калата во езерото Калиманци е дел од антички утврден град?
... дека половината сојузни држави на САД носат имиња добиени од домородните американски јазици?

aрхива · предложете факт

Денес е 20 јануари 2020 г.

Настани:

1265	Првпат е свикан англискиот Парламент со што беше ограничена власта на монархијата.
1327	Високото благородништво го принуди англискиот крал Едвард II да абдицира во корист на синот Едвард III.
1649	Заробениот крал Чарлс I на крајот на граѓанската војна меѓу монархистите и следбениците на парламентот во Англија беше изведен на суд обвинет за предавство, односно за тајни преговори со Шкотите. Наброзо беше осуден на смрт и погубен 10 дена подоцна.
1667	По 13-годишните борби Русија ја порази Полска во војната која изби во 1654 година. По мирен пат во Андрусова, Полска се одрече од Киев, Смоленска и од делови на Украина на левиот брег од реката Днепар.
1921	Прогласен е првиот устав на Турција.
1936	Едвард VIII станал крал на Обединетото Кралство.
1936	Инвазиските италијански фашистички трупи, кои на почетокот на октомври 1935 година без објава на војна упаднаа во Етиопија, презедоа решителна офанзива против етиопските сили, успеаја да го скршат нивниот отпор и да ја колонизираат таа земја.
1936	Пуштена е во сообраќај железничката линија Прилеп - Велес во должина од 86 километри.
1941	Франклин Рузвелт, водач на Демократската партија, по трет пат е избран за претседател на САД. Првиот мандат го презеде во 1932 година, во времето на големата економска криза, а во 1945 година по четврти пат е избран за претседател, што е единствен случај во историјата на САД.
1945	Во Воденско, Егејска Македонија, е формирана Тајната македонска ослободителна револуционерна организација (ТМОРО). Иницијатор, организатор и раководител на организацијата беше Вангел Ајановски - Оче.
1961	Демократот Џон Кенеди е инаугуриран во 43-та година од животот за претседател на САД, како најмлад шеф на државата во американската историја.
1970	По двегодишна пауза, во Варшава продолжија американско-кинеските контакти на ниво на амбасадори.
1981	Републиканецот Роналд Реган, на 70-годишна возраст ја презеде функцијата претседател на државата, станувајќи најстар претседател во американската историја.
1981	По 444 денови во заробеништво, од амбасадата на САД во Техеран беа ослободени 52 американски заложници.
1992	Падот на „Ербас А-230“ јужно од францускиот град Стразбур го преживеаја само девет од вкупно 96 луѓе во авионот.
1996	На изборите во Газа и на Западниот брег, одржани според договорот меѓу Израел и Палестинците, водачот на ПЛО Јасер Арафат стана првиот демократски избран лидер на палестинскиот народ.
2001	Потпрестедателот на Филипините, Глорија Аројо ја презеде должноста шеф на државата, бидејќи филипинскиот Врховен суд пресуди дека сменетиот претседател Џозеф Естрад не може да ја врши оваа функција.
2011	На космодромот Бајконур е лансиран „Електро-Л“ — првиот функционален метеоролошки сателит на Русија.
2017	Доналд Трамп станува 45. претседател на САД со силна народна поддршка.

Родени:

225	Гордијан III — римски цар.
1716	Карлос III — шпански крал.
1775	Андре Мари Ампер — француски физичар и математичар.
1888	Назим Хикмет — турски писател.
1919	Силва Капутикјан — советска и ерменска поетеса.
1920	Федерико Фелини — италијански режисер.
1921	Телмо Зара — шпански фудбалер.
1945	Владимир Борозанов — македонски кардиолог.
1945	Сабит Кранли — македонски правник.
1946	Дејвид Линч — американски режисер.
1949	Јеран Персон — шведски премиер.
1964	Лубош Кубик — словачки фудбалер.
1976	Анастасија Волочкова — руска балерина.
1976	Пабло Ластрас — шпански велосипедист.
1979	Александар Маленко — македонски пливач.
1995	Калум Чемберс — англиски фудбалер.

Починале:

250	Фабијан — римски папа.
287	Свети Севастијан — христијански маченик.
842	Теофил — византиски император.
1513	Елена Ивановна — полска кралица.
1612	Рудолф II — цар на Светото римско царство.
1666	Ана — француска кралица.
1693	Мустафа I — отомански султан.
1819	Карлос IV — шпански крал.
1878	Јани Попов — бугарски револуционер.
1904	Фердинанд Манлихер — австриски конструктор на оружје, изумител на Манлихерката.
1983	Гаринча — бразилски фудбалер.
1984	Џони Вајсмилер — aмерикански пливач и глумец.
1990	Барбара Стенвик — американска глумица.
1993	Одри Хепберн — англиска глумица од белгиско потекло, балерина, манекенка и хуманитарка.
2000	Славко Јаневски — македонски писател.
2003	Паскал Сотировски — македонски научник.
2014	Клаудио Абадо — италијански диригент.
2012	Ета Џејмс — американска пејачка.
2015	Јован Тофоски — македонски гинеколог, универзитетски професор и министер за здравство.
2018	Џим Родфорд — британски рок-музичар.