Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 133.126 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Топкапи-сарај — музеј во Истанбул, Турција. Овој објект бил главното седиште на администрацијата на Османлиското Царство во периодот помеѓу 1456 до 1853 година. Бил изграден во времето на султан Мехмед II. Оваа резиденција се наоѓа помеѓу Златниот Рог и Мраморно Море, блиску црквата Света Софија. Во 1853 година, султанот Абдул Меџит I ја преместил својата резиденција во Долмабахче.

Палатата претставувала истовремено седиште односно резиденција на султанот, центар на империјата и место каде се одржувале голем број на државни конференции, совети и забави на султанот. Во времето кога империјата била во своите најдобри години, во палатата живееле над 4.000 луѓе. Самиот комплекс е поделен на четири дела или четири дворови со голем број на помали објекти како на пример џамија, болница, пекарница и ковачница. Изградбата започнала во 1459 година, по наредба на султанот Мехмед II по зазимањето на Цариград. Првично палатата била позната како Јени сарај или Нова палата, за да се разлилува од Екси сарај или Старата палата. Името Топкапи (топовска порта), палатата го добила според павилјонот кој се наоѓал на брегот. Целиот комплекс бил прошируван постојано со текот на годините, а како најголеми биле по земјотресот од 1509 година и по пожарот од 1665 година. Денес, објектот претставува музеј кој има непроценлива колекција на споменици и уметнички дела. Овде се наоѓа и мечот на пророкот Мухамед. Топкапи-сарај претставува едно од најголемите туристички атракции на градот.

Во 1985 година, палатата од страна на УНЕСКО била вклучена во спосокот на светско и културно наследство на Турција, како најдобар пример од комплекси некогаш изграден во времето на Османлиите. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Спасителска бутка во Саут Бич, Флорида.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Латинското Царство и неговите соседи во 1204 г.

... дека Пелгониската битка (1259) одиграна кај леринските села Неокази и Овчарани му го ставила крајот на крстоносното Латинско Царство на Балканот?
... дека Синајскиот Полуостров е копнен мост помеѓу Африка и Азија?
... дека елементот кадмиум (Cd) е наречен по феникискиот јунак Кадмо, основач на Теба и Лихнид (денешен Охрид)?
... дека Свети Стефан е првиот христијански маченик?
... дека дрвото гинко останало непроменето цели 200 милиони години?
... дека во геометријата постои едноаголник?
... дека Дупјачката таблица пронајдена кај костурското село Дупјак сведочи за писменоста во Македонија пред повеќе од 7000 години?
... дека на светот постојат дури 4.000 сорти на компир?
... дека тесерактот е хиперкоцка која се простира во четири просторни димензии?
... дека соѕвездието Јужен Крст има само четири ѕвезди?
... дека ирскиот композитор Џон Филд е творец на ноктурното, подоцна популаризирано од Шопен?
... дека на најнепристапната точка на Антарктикот стои биста на Ленин?
... дека знамето на Шкотска како симбол го носи Андреиниот крст, на кој се смета дека е распнат Апостол Андреја — заштитник на Шкотска?
... дека Општина Василево се смета за македонската престолнина на празот?
... дека нашата галаксија има 100 - 400 милијарди ѕвезди и барем уште толку планети?
... дека елкарите се црви чии „гранчиња“ се пипки за собирање на планктон?
... дека градот Белград во Албанија е основан во IV век п.н.е. од македонскиот цар Касандар под името Антипатреја во чест на татко му Антипатар?
... дека библискиот цар Соломон имал 700 жени и уште 300 конкубини?
... дека скопската населба Кисела Вода е наречена по чудотворниот извор кој се наоѓал на местото на денешната црквичка „Св. Никита“?
... дека главата на Климент Охридски се чува во манастирот „Св. Јован Претеча“ кај Бер, Егејска Македонија?
... дека Кина на кинески се нарекува Џунг-гуо (中國) со значење „средишна земја“?
... дека пустината Деште Лут во Иран е најврелото место на Земјата, на чија површина се измерени дури 70,7 °C?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 3 февруари 2023 г.

Настани:

1917	Прва светска војна: САД ги прекинаа дипломатските односи со Германија, откако Берлин соопшти дека ќе започне војна со подморници.
1943	Втора светска војна: Британските авиони го бомбардираа германскиот град Хамбург.
1945	Втора светска војна: Американските авиони исфрлија 3.000 тони бомби над Берлин.
1966	На Месечината се спушти првото летало лансирано од Земјата, советскиот вселенски брод без посада „Луна IX“, по што почна да емитува радиосигнали.
1969	Палестинскиот национален конгрес го избра Јасер Арафат за шеф на Палестинската ослободителна организација.
1973	Во Јужен Виетнам на основа на мировниот Договор потпишан во Париз стапи во сила прекин на огнот. Со Договорот беше предвидено САД да ги повлечат своите трупи, а Владата во Сајгон и Фронтот за национално ослободување на Јужен Виетнам да формираат „Национален комитет за национално помирување“. Силите на Фронтот со помош на северновиетнамската Армија во април 1975 година ги поразиле владините трупи во Сајгон и американската војска, а марионетскиот режим се распадна.
1981	Гро Харлем Брунтланд по оставката на Одвар Нордлиј е избрана за прва жена премиер на Норвешка.
1992	Аргентинскиот претседател Карлос Менем потпиша Декрет за отворање на сите документи за нацистите кои по завршувањето на Втората светска војна пребегнаа во Јужна Америка.
1994	Американскиот претседател Бил Клинтон го укина трговското ембарго воведено спрема Виетнам во 1975 година, по поразот на американските војници во таа земја.

Родени:

1809	Феликс Манделсон - Бартолди — германски композитор, пијанист и диригент.
1874	Гертруда Стајн — американска писателка.
1898	Алвар Алто — фински архитект.
1917	Фанула Папазоглу — македонски научник.
1920	Петар Стеванов Тофовиќ — македонски неврохирург.
1937	Александар Џамбазов — македонски диригент и композитор.
1948	Мирко Спироски — македонски професор, физиолог и генетичар.
1951	Бајрон Ериксон — американски цртач на стрипови.
1955	Момир Рниќ — српски и југословенски ракометар.
1956	Ли Рејналдо — американски рок-музичар, член на групата „Соник јут“ (Sonic Youth).
1956	Живко Јанкуловски — македонски политичар.
1960	Јоаким Лев — германски фудбалер и тренер.
1964	Винко Брешан — хрватски режисер.
1968	Владе Дивац — српски кошаркар.
1988	Мерјем Боз — турска одбојкарка.
1989	Рејнарт Јансе ван Ренсбург — јужноафрикански велосипедист.

Починале:

1924	Вудро Вилсон — претседател на САД.
1959	Бади Холи — американски рокенрол музичар.
1961	Садетин Кајнак — композитор на класична турска музика.
1977	Васко Каранѓелески — народен херој на Македонија.
1985	Френк Опенхајмер — американски физичар.
1987	Владимир Мошин — македонски историчар, еден од најголемите проучувачи и познавачи на македонската средновековна уметност и култура.
1992	Васил Ќортошев — македонски оперски пејач и режисер.
1997	Бохумил Храбал — чешки писател.
2016	Бред Кент — канадски рок-музичар, член на групата „Д.О.А.“ (D.O.A.)

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич

најгоре · превчитај ја страницава · статистики · односи со јавноста · пријавете неправилност · village pump