1460-ти
десетлетие
| < 1450-ти | 1460-ти | 1470-ти > | |||||||
| 1460 | 1461 | 1462 | 1463 | 1464 | 1465 | 1466 | 1467 | 1468 | 1469 |
Настани уреди
1460 уреди
Јануари - декември уреди
- 5 март - Кралот Кристијан I Дански го издава договорот од Рибе, овозможувајќи му да стане гроф на Холштајн и да ја преземе контролата врз изгубеното Војводство Шлезвиг .
- 26 јуни - Војна на розите: Ричард Невил, ерл од Ворик и Едвард (најстариот син на Ричард Плантагенет, војводата од Јорк) влегуваат во Англија со армија со намера да го освојат Лондон.
- 4 јули - Топовите од Лондонска кула, кои сè уште се наоѓаат под контрола на династија Ланкастер, започнуваат да пукаат кон Лондон, кој се наоѓа под управа на династија Јорк. Силите на Ланкастер од Лондонската кула се предаваат на 19 јули[1].
- 10 јули - Војна на розите - Битка кај Нортхемптон: Ричард Невил, ерл од Ворик и Едвард ги поразуваат силите на Ланкастер и го заробуваат кралот Хенри VI[2]
- 3 август - Додека ја надгледува опсадата на англиските окупатори на замокот Роксбург, кралот Јаков II е убиен, кога еден од неговите топови експлодира.
- 30 декември - Војна на розите - Битка кај Вејкфилд: Силите на Ланкастер на чело со војска под Хенри Бофорт, војвода од Сомерсет и Хенри Перси, ерл Нортамберленд решително ја поразуваат армијата на Јорк на чело со Ричард Јорк и неговиот син, Едмунд, кои се убиени (последниот бил убиен по битката).
Непозната дата уреди
- Али-бег Михалоглу го заробува Михал Силаџи.
- Португалскиот морепловец Педро де Синтра достигнува до брегот на Сиера Леоне.
- Глад во Декан, Индија.
- Монахот Леонардо да Пистоја, пристигнува во Фиренца од Македонија, со „Corpus Hermeticum“.
- Основан е универзитетот во Базел.
1461 уреди
Јануари - декември уреди
- 2 февруари - Битка на Мортимеровиот крст: Јоркските трупи предводени од Едвард, војводата од Јорк ги поразуваат силите на Ланкастер на чело со Овен Тјудор и неговиот син Џаспер Тудор.
- 17 февруари - Втора битка на Сент Олбанс, Англија: Силите на Ричард Невил се поразени од страна на силите на Ланкастер на чело со Маргарита Анжујска.
- 4 март - Војводата од Јорк го зазема Лондон и се прогласува за крал како Едвард IV.
- 5 март - Војна на розите: Хенри VI е соборен од Едвард IV.
- 29 март - Битка кај Тотон: Едвард IV ги поразува силите на кралицата Маргарет.
- 10 јули - Стивен Томашевиќ станува последен крал на Босна, по смртта на неговиот татко. Тој е крунисан на 17 ноември, во црквата Света Марија, Јајце.
- 28 јуни - Едвард е крунисан како Едвард IV, крал на Англија (владее до 1483).
- Јули - Византискиот генерал Грацис Палеолог го предава замокот Салменико, последниот гарнизон на Морејското Деспотство на османлиските сили.
- 22 јули - Луј XI го наследува Шарл VII (владее до 1483).
- 15 август - Трапезунтското Царство, последното големо византиско царство, е освоено од Отоманското Царство на чело со Мехмед II, по 21-дневна опсада.
- 15 август - во Ремс, Луј XI бил крунисан во крал на Франција.
- 26 ноември - Земјотрес го погодува градот Л’Аквила.
Непозната дата уреди
- Основана е Сајренчестерската школа.
- Леонардо да Винчи и Сандро Ботичели стануваат студенти на Андреа дел Верокио.
- Сараево, главен град на Босна и Херцеговина, е основан од Отоманците.
- Франсоа Вилон го пишува „Le Grand Testament.“.
1462 уреди
Јануари - декември уреди
- 27 март - По смртта на Василиј II Слепиот, рускиот престол е наследен од страна на неговиот син Иван III.
- 17 јуни - Влад Цепеш се обидува да го убие Мехмед II во Ноќниот напад, принудувајќи го Мехмед да се повлече од Влашка.
- 1 јули - Битка кај Секенхем: Фридрих I издвојува победа.
- 22 јули - Првата опсада на Килија од Стефан III Молдавски не успева и тој е сериозно повреден.
- 17 септември - Тринаесетгодишна војна - Битка кај Свечино: Кралството Полска го поразува Тевтонскиот ред.
- Септември - Опсада на Митилена: Мехмед II го освојува градот Митилена, со што целосно го освојува островот Лесбос.
- Декември - Откако Раду III Убавиот го презема престолот во Влашка, Влад Цепеш бара помош во Трансилванија, каде што е заробен од Матија Корвин и затворен во следните 12 години, поради лажни обвиненија за предавство.
Непозната дата уреди
- Евреите се протерани од Мајнц, Германија.
- Португалија започнува да ги населува островите на Зелен ’Рт, со робови од брегот на Гвинеја.
1463 уреди
Јануари - декември уреди
- 5 јануари - Францускиот поет Франсоа Вијон е протеран од Париз (неговиот понатамошен живот е недокументиран).
- мај - Кралство Босна потпаѓа под османлиска власт. Султанот Мехмед II со влегувањето во Кључ ја освојува Босна, заробувајќи го и погубувајќи го последниот босански крал Стефан Томашевиќ.
- 15 септември - Битка кај Вислански Залив: Морнарица на Пруската конфедерација ја победува морнарицата на Тевтонскиот ред.
- 8 октомври - Хесдин ја завршува француската поддршка за династија Ланкастер во Кралство Англија[3]
Непозната дата уреди
- Мухамед Румфа започнува да владее во Кано.
- Corpus Hermeticum е преведен на латински, од Марсилио Фичино.
- Синот на Пачакутек, Тупак Инка Јупанки, започнал поход за освојување на северните територии на Јужна Америка во 1463 година.
1464 уреди
Јануари-декември уреди
- 1 мај - Едвард IV тајно се венча со Елизабета Вудвил и го чува бракот во тајна 5 месеци[3].
- 15 мај - Битка кај Хексхем: Невил победуваат уште една ланкастерска војска, предводена од кралот Хенри VI и (Маргарита Анжујска. Ова го означува крајот на организираниот отпор на Ланкастер во следните неколку години.
- 11 јуни - Се потпишува 15-годишно примирје помеѓу Кралство Англија и Кралство Шкотска.
- 18 јуни - Папа Пиј II заминува за Анкона и го именува Скендербег за генерален капетан на Светата Столица. Овој план го принудува Скендербег да го раскине својот 10-годишен мировен договор со Отоманците потпишан во 1463, напаѓајќи ги нивните сили во близина на Охрид.
- 23 јуни - Кристијан I Дански и Норвешки, кој исто така служи како крал на Шведска, се прогласува за отфрлен од вториот престол. Неговиот соборен претходник Карл VIII Шведски е повторно избран на престолот на 9 август.
- 30 август - Папа Павле II го наследува Папа Пиј II, како 211. папа.
Непозната дата уреди
- Во Кина, мало востание се случува во внатрешната провинција на Хугуан, за време на династијата Минг; последователен бунт избувнува во Гуангси. Ова го принудува владетелот да испрати дополнителна војска за задушување на бунтот[4][5].
1465 уреди
Јануари - декември уреди
- 24 јануари - Втората опсада на Хилија од Стефан III Молдавски - градот е освоен.
- 29 јануари - Амадеј IX Савојски станува војвода од Савоја.
- 30 јануари - Карл VIII Шведски е сменет од престолот. Свештеникот Кетил Карлсон Васа станува регент на Шведска.
- 13 јули - Битка кај Монлери: Војниците на кралот Луј XI војуваат против војска предводена од големи благородници.
- 24 јули - Поранешниот крал Хенри VI е заробен од страна на силите на династија Јорк, и затворен во Лондонската кула. Неговата кралица Маргарита Анжујска и син Едвард, побегнуваат во Франција.
- 11 август - Во Шведска починува регентот Кетил Карлсон Васа и го наследува архиепископот Јакоб Бенгтсон, како регент.
- 14 октомври - Влашкиот војвода Раду III Убавиот, помлад брат на Влад Цепеш, издава допис од неговата резиденција во Букурешт, најраниот познат документ за споменување на градот со ова име.
Непозната дата уреди
- Востание во мароканскиот град Фес доведува до соборување на владетелите на Мараниди и убиство на многу Евреи.
- Масовните поплави во централната и јужната Кина ја мотивираат изградбата на стотици нови мостови.
- Главниот олтар на црквата Свети Мартин во Колмар е завршен од страна на Каспар Исенман.
- Марко II Цариградски станува Вселенски патријарх.
1466 уреди
Непознат датум уреди
- Чимор е освоен од силите на Инките.
- Се издава Ментелинската Библијата, првата печатена Библија на германски јазик.
Кралство Грузија се распаѓа на голем број на кнежевства
1467 уреди
Јануари - декември уреди
- 15 јуни - Филип III Добриот е наследен како Војвода од Бургундија од Карло Смелиот.
- 29 октомври - Битка кај Брустем: Карло Смелиот го поразува Лиешкото епископство.
- 12 ноември - Регентот на Шведска Ерик Акселсон Тот го поддржува реизборот на соборениот Карл VIII Шведски на престолот.
- 15 декември - Битка за Баја: Силите на Стефан III Молдавски решително ги поразуваат унгарските сили на Матија Корвин, кај Баја (денешна Романија). Ова е последниот унгарски обид да се покори Кнежевството Молдавија.
Непозната дата уреди
Опсада на Кроја: Неколку месеци по неуспехот на втората опсада, (Мехмед II води уште една неуспешна инвазија на Албанија.
- Започнува Онинова војна (1467 - 1477), која го иницира т.н. Сенгоку период во Јапонија.
- Некои папски абревијатори се уапсени и мачени според наредбите на папа Павле II, меѓу нив Филип Калимах.
- Кралот Матија Корвин го основа првиот универзитет во Словачка, Универзитет Истрополитан во Братислава.
- Полиалфабетската шифра е измислена од Леон Батиста Алберти (приближен датум).
1468 уреди
Јануари - декември уреди
- 30 јуни: Катарина Корнаро се мажи со Жак III Кипарски
- 26 август: Баеда Марјам Етиопски го наследува својот татко Зара Јакоб, како цар на Етиопија.
- 14 октомври: Договор од Перон е потпишан од Карло Смелиот, војводата од Бургунди и Луј XI.
Непозната дата уреди
- Династија Ланкастер го предаваат замокот Харлех на кралот Едвард IV, по седумгодишна опсада.
- Големиот совет на Република Венеција се обидува да ја намали моќта на т.н. Совет на десетемината
- Завршена е изградбата на катедралата во Мец.
1469 уреди
Личности уреди
- Ана де Божу - француска принцеза.
- Катерина Сфорца - грофица од Форли .
- Фридрих III - изборен кнез од Саксонија.
- Шехзаде Ахмет - отомански принц.
- Елизабета Јоршка - англиска кралица.
- Еразмо Ротердамски - холандски хуманист..
- Хадим Сулејман-паша - османлиски државник .
- Јохан - изборен кнез од Саксонија.
- Папа Павле III
- Николо Макијавели - италијански функционер, писател, воен стручњак, поет.
- Џан Галеацо Сфорца - војвода од Милано.
- Џон Фишер - англиски римокатолички епископ.
- Васко де Гама - португалски истражувач и морепловец.
Откритија уреди
- ↑ Bennett, Vanora. „London and the Wars of the Roses“. Архивирано од изворникот на September 14, 2013. Посетено на 2013-08-16.
- ↑ Williams, Hywel (2005). Cassell's Chronology of World History. London: Weidenfeld & Nicolson. стр. 183–185. ISBN 0-304-35730-8.
- ↑ 3,0 3,1 Palmer, Alan; Palmer, Veronica (1992). The Chronology of British History. London: Century Ltd. стр. 128–131. ISBN 0-7126-5616-2.
- ↑ Bowman, John Stewart (2000). Columbia Chronologies of Asian History and Culture - Google Books. books.google.com. Columbia University Press. Посетено на 9 November 2014.
- ↑ Beck, Sanderson (2010). „Ming Empire 1368-1644 by Sanderson Beck“. san.beck.org. Посетено на 9 November 2014.