Википедија

Муслимански свет

(Пренасочено од Муслиманскиот свет)

Поимот муслимански свет и исламски свет најчесто се однесуваат на исламската заедница, која е позната и како Ума и има неколку значења. Во религиозна смисла, се однесува на оние кои се придржуваат до учењето на исламот[1] и се однесува на муслиманите.[2][3] Во културна смисла, се однесува на исламската цивилизација, вклучувајќи немуслимани кои живеат во таа цивилизација. Во современата геополитичка смисла, терминот обично се однесува колективно за муслимански мнозинство земји, држави, области или градови.[4][3]Терминот земји со мнозинско муслиманско население е алтернатива која често се користи за втората смисла.[5]

Муслиманските земји (и мнозински подрачја) во светот.

Историјата на муслиманскиот свет опфаќа околу 1.400 години и вклучува различни социо-политички случувања, како и напредок во уметноста, науката, медицината, филозофијата, правото, економијата и технологијата за време на исламското златно доба. Муслиманите бараат насоки за Куранот и веруваат во пророчката мисија на исламскиот пророк Мухамед, но несогласувањата за други прашања довеле до појава на различни верски школи на мислата и секти во исламот.[6] Исламските освојувања, кои кулминирале со воспоставувањето на Калифатот на три континенти (Азија, Африка и Европа), го збогатиле муслиманскиот свет, постигнувајќи ги економските предуслови за појавата на оваа институција, благодарение на акцентот на исламските учења.[7] Во современиот период, поголемиот дел од муслиманскиот свет бил под европска колонијална доминација. Националните држави кои се појавиле во постколонијалниот период усвоиле различни политички и економски модели и тие биле погодени од секуларните, како и од религиозните трендови.[8]

Од 2013 година, комбинираниот БДП (номинален) на 50 земји со мнозинско муслиманско население изнесувал 5,7 трилиони американски долари.[9]Од 2016 година, тие учествувале со 8% од вкупниот број во светот.[10] Во 2020 година, економијата на Организацијата за исламска соработка која се состои од 57 земји-членки имала комбиниран БДП (ППП) од 24 трилиони американски долари што е еднакво на околу 18% од светскиот БДП или 30 трилиони американски долари со 5 земји набљудувачи на ОИС кои е еднакво на околу 22% од светскиот БДП. Некои земји-членки на ОИС - Брегот на Слоновата Коска, Гвајана, Габон, Мозамбик, Нигерија, Суринам, Того и Уганда не се со мнозинско муслиманско население.[11]

Од 2020 година, 1,8 милијарди или повеќе од 25% од светското население се муслимани.[12][13]Според процентот од вкупното население во регионот што се смета себеси за муслимани, 91% во Блискиот Исток-Северна Африка (МЕНА),[14] 89% во Средна Азија,[15] 40% во Југоисточна Азија,[16] 31% во Јужна Азија, [17][18] 30% во Потсахарска Африка,[19] 25% во Азија, 1,4% во Океанија, [20][21] 6% во Европа,[22] и 1% во Америка.[23][24][25][26]

Повеќето муслимани се од една од двете деноминации: сунитскиот ислам (87–90%)[27]и шиитите (10–13%).[28] Сепак, други деноминации постојат во џебови, како што е Ибади (првенствено во Оман). Муслиманите кои не припаѓаат, не се самоидентификуваат со или не можат лесно да се класифицираат под една од препознатливите исламски училишта и гранки се познати како не-деноминациски муслимани.[29][30][31][32] Околу 13% од муслиманите живеат во Индонезија, најголемата земја со муслиманско мнозинство;[33]31% од муслиманите живеат во Јужна Азија,[34]најголемата популација на муслимани во светот;[35]20% на Блискиот Исток– Северна Африка,[36] каде што е доминантна религија;[37] и 15% во Потсахарска Африка и Западна Африка (првенствено во Нигерија).[38] Муслиманите се огромно мнозинство во Средна Азија, [39] мнозинство во Кавказ, [40][41]и широко распространети во Југоисточна Азија.[42]Индија има најголемо муслиманско население надвор од земјите со мнозинско муслиманско население.[43]Пакистан, Бангладеш, Иран и Египет се дом на втората, четвртата, шестата и седмата по големина муслиманска популација во светот, соодветно. Големи муслимански заедници има и во Америка, Русија, Индија, Кина и Европа.[44][45][46]Исламот е најбрзо растечката главна религија во светот делумно поради нивната висока стапка на наталитет, [47][48][49][50][51] според истата студија, промената на религијата нема влијание врз муслиманското население, бидејќи бројот на луѓе кои го прифаќаат исламот и оние кои го напуштаат исламот е приближно еднаков.[52] Кина има трета по големина муслиманска популација надвор од земјите со мнозинско муслиманско население, додека Русија е петта по големина муслиманско население. Нигерија има најголемо муслиманско население во Африка, додека Индонезија има најголемо муслиманско население во Азија.

Историја

уреди
Главни статии: Историја на исламот и Ширење на исламот
 
Tabula Rogeriana, нацртана од ел-Идриси од Сицилија во 1154 година, една од најнапредните антички светски карти. ел-Идриси пишувал и за различните муслимански заедници кои се наоѓаат во различни земји. Забелешка: картата овде е прикажана наопаку од оригиналот за да одговара на тековниот дизајн на картата север/горе, југ/долу

Муслиманската историја ја вклучува историја на исламската вера како религија и како општествена установа. Историјата на исламот се појавила во Арабија со првите рецитали на исламскиот пророк Мухамед на Куранот во 7 век. Мухамед, кој бил роден во Мека, го примил првото откровение на Куранот и почнал да ја пренесува божјата порака[53]

Во времето на Праведниот Калифат и Омејадите, калифатот се развивал рапидно и географските проширувања на муслиманската моќ било и надвор од Арапскиот Полуостров во форма на големо муслиманско царство со површина од влијанието што протегало од северозападна Индија, во Средна Азија, Блискиот Исток, Северна Африка, јужна Италија, и на Пиринејскиот Полуостров, на Пиринеите.

Во текот на поголемиот дел од 20 век, исламскиот идентитет и доминација на исламот за политички прашања веројатно е зголемено во текот на почетокот на 21 век. Брзо растечките западни интереси во исламските региони, на меѓународните судири и глобализацијата се промени влијанието на исламот на светот во современата историја.

Класична култура

уреди

Исламската Златна доба, исто така, понекогаш позната како Исламската ренесанса, традиционално датира од 7 до 13 век.[54][55] Терминот „исламската уметност и архитектура“ означува работи на уметност и архитектура произведени од 7 век од страна на луѓето кои живееле на територијата што била населена од исламското население.

Аниконизам и Арабеска

уреди

Ниту едно од исламските визуелни слики или цртежи на Бог не значи дека постојат поради тоа што се верува дека таквите уметнички претстави можат да доведат до идолопоклонство.[56] Покрај тоа, Муслиманите веруваат дека Бог е бестелесен, правејќи ги било кои два или тридимензионални претстави невозможни.

Наместо тоа, муслиманите го опишуваат Бог со имиња и атрибути кои, според Исламот, тој ги открил низ неговата творба. Сите, освен една сура од Куранот започнува со фразата „Во името на Бога, на добротворното, Милостивиот“. Слики на Мухамед се исто така забранети. Таквите аниконизми и иконокластика, исто така, може да се најде во еврејските и некоја христијанска теологија.

Исламската уметност често донесува употребата на геометриски или растителни цветни дизајни во повторување познат како арабеска. Таквите дизајни се многу непретставителни, така како исламот забранува претставување претстави така се наоѓа во пред-исламските пагански религии. И покрај тоа, постои присуство на описната уметност во некои муслимански општества, особено на минијатурен стил станаа познати во Персија и под Отоманското Царство, во која не се вклучени само слики на луѓе и животни, но, исто така, претстави на куранските приказни и исламските традиционални приказни.[57]

Друга причина зошто исламската уметност обично е апстрактна да ја симболизираат трансценденцијата, неделива и бесконечна природа на Бога, целта е да се постигне преку арабеска. Исламската калиграфија е сеприсутна декорација во исламската уметност, и обично се изразува во форма на куранските стихови.

Две од главните скрипти вклучени се симболичните куфик и наскх скрипти, која не може да се најде украсувајќи ги ѕидовите и куполите од џамии, од двете страни на минарето, и така натаму. Разликувањето на мотивите на исламската архитектура секогаш било наредено повторување, структурни зрачења, и ритмички, метрички обрасци. Во овој поглед, фрактал геометријата е клучна алатка, особено за џамии и палати.[58]

Други значајни одлики вработени како мотивите кои вклучуваат колони, столбови и арки, организиран и испреплетен со наизменични секвенци на ниши и колони. Улогата на куполите во исламската архитектура е значителена. Нејзината употреба се протега со векови, првото појавување во 691 со изградбата на Куполата на карпата џамија, и повторувајќи го тоа дури и до 17 век со Таџ Махал. И како дури во 19 век, исламските куполи биле вградени во Западната архитектура[59]

  •  
    Пример за арабеска
  •  
    Пример за арабеска
  •  
    Пример за арабеска

Керамика

уреди

Помеѓу VIII и XVIII век, употребата на глазирани керамики бил доминантен во исламската уметност, обично претпоставувајќи ја формата на елаборатско грнчарството.[60]. Тин-проѕирно застаклување беше еден од најраните нови технологии развиени од страна на исламските грнчари. Првите исламски матни глазури може да се најдат како сино-насликана опрема во Басра, кои датираат од околу VIII век.

Друг значаен придонес беше развојот на камен-паста керамика, кои потекнуваат од IX век Ирак. Други центри за иновативни керамички садови во Стариот Свет ги вклучуваат Фустат (975-1075), Дамаск (од 1100 до околу 1600) и Тебриз (1470-1550).[61]

Архитектура

уреди
Главна статија: Исламска архитектура

Исламската архитектура ги опфаќа архитектонските стилови на згради поврзани со исламот. Ги опфаќа и секуларните и религиозните стилови од раната историја на исламот до денес. Исламскиот свет опфаќа широка географска област која историски се движи од западна Африка и Европа до источна Азија. Исламските архитектонски стилови делат одредени заедничкости низ сите овие региони, но со текот на времето различни региони развиле свои стилови според месните материјали и техники, династии и покровители, различни регионални центри на уметничка продукција, а понекогаш и различни религиозни определби.[62][63]

Раната исламска архитектура била под влијание на римската, византиската, иранската и месопотамиската архитектура и сите други земји кои раните муслимански освојувања ги освоиле во седмиот и осмиот век.[64][65][66][67][68]. Подоцна развил посебни карактеристики во форма на градби и во декорација на површини со исламска калиграфија, арабески и геометриски мотиви.[69] Биле измислени нови архитектонски елементи како минариња. Вообичаени или важни типови градби во исламската архитектура вклучуваат џамии, медреси, гробници, палати, амами (јавни бањи), суфиски конаци (на пр. теќе или завија), фонтани и сабили, комерцијални објекти (на пример, каравансараи и чаршии) и воени утврдувања.[63]

Исламска архитектура

Литература

уреди

Најпознатата работа на белетристиката од исламскиот свет е делото „Илјада и една ноќ“, компилација на народни приказни од санскрит, персиски, а подоцна и од арапски басни. Оригиналниот концепт е изведен од предисламскиот персиски прототип Hezār Afsān (Илјада басни) кој се потпира делумно на индиските елементи[70] It reached its final form by the 14th century; the number and type of tales have varied from one manuscript to another.[71]. Ја постигнала својата конечна форма од 14 век, бројот и видот на приказни се различни од еден ракопис на друг. Сите арапски фантастични приказни имаат тенденција да се наречат арапски ноќни приказни кога се преведени на англиски јазик, без оглед на тоа дали тие се појавуваат во Илјада и една ноќ или не. Ова дело е многу влијателно во Западот бидејќи е преведен во 18 век, прво од Антоан Галанд.[72] Многу имитации биле напишани, особено во Франција.[73] Различни карактери од овој еп самите стануваат културни икони и во западната култура, како што се Аладин, Синбад Морепловецот и Али Баба.

Еден познат пример на арапската поезија и персиската поезија на романтиката (љубов) е Лејла и Маџнун, кои датираат од омејадскиот период во 7 век. Тоа е трагичната приказна за бесмртната љубов многу слично како подоцнежната Ромео и Јулија, која самата по себеси вели дека бил инспириран од латино верзијата на Лејла и Маџнун до извесен степен. Фердовскиот Шахнаме, националниот еп на Иран, е митско и херојско прераскажување на персиската историја. Амир Арслан бил, исто така, популарна митска персиска приказна, која има влијание врз некои современи дела на фантазиската фикција, како на пример херојската Легенда на Арслан.

Ибн Туфаил (Абубасер) и Ибн ел-Нафис биле пионерите на филозофскиот роман. Ибн Туфаил го напишал првиот арапски роман Хај ибн Јакзан како одговор на делото на Ал-Газали „Некохерентноста на филозофите“, а потоа и Ибн ел-Нафис исто така, напишал роман Деологус Аутодидактус како одговор на Филозофус Аутодидактус на Ибн Туфаил. И двете од овие нарации се протагонистички кои живеат во изолација на островска пустина и се најрани примери на пустостровска приказна.[74][75]

Меѓутоа, додека Hay живее сам со животни на пуст остров за одмор на приказната во Филозофус Аутодидактус, приказната на Камил се протега надвор од пуст островски амбиент во Theologus Autodidactus[76][77], кој прераснал во најраните познати доаѓања на возрасен заговор и на крајот да стане првиот пример за научно фантастички роман. Деологус Аутодидактус, напишано од страна на арапскиот полимат Инб ел-Нафис (1213–1288),[78], е прв пример на научно фантастички роман. Таа се занимава со различни научно фантастички елементи како што се спонтана генерација, футурологија, крајот на светот и суден ден, воскресението, и задгробниот живот. Наместо давање натприродни или митолошки објаснувања за овие настани, Ибн ел-Нафис се обиде да ги објасни овие заговор на елементи кои користат научни сознанија во биологијата, астрономијата, космологијата и геологијата познати во неговото време. Неговата главна цел зад оваа научно фантастичка работа е да се објасни Исламските верски учења во однос на науката и филозофијата,[79] преку употреба на фикција. Еден латински превод на работата на Ибн Туфаил , Филозофус Аутодидактус, првпат се појави во 1671, подготвен од Едвард Поcocke Помладиот, проследено со превод на англиски Симон Оцклеј во 1708, како и германски и холандски преводи. Овие преводи подоцна го инспирирале Даниел Дефо за да го напише Робинзон Крусо[80], кој се смета како прв роман на англиски. Филозофус Аутодидактус исто така го инспирирал Роберт Бојл за да го напише својот филозофски роман поставена на еден остров, Стремениот Природонаучник.[81]

Божествената комедија на Данте Алигиери, се смета за најголем еп на италијанската литература, кое добило многу одлики: директно или индиректно од арапските работи на Исламскиот суден ден: Хадисот и Китаб ел-Мирај (преведени на латински во 1264 или кратко време пред како Либер Скалата Мачомети, „книгата на Лествичник Мухамед“) во врска со воздигнување на Мухамед на небото, и духовните дела на Ибн Араби.

Маврите, исто така, имале забележително влијание врз делата на Џорџ Пеле и Вилијам Шекспир. Некои од нивните дела вклучиле мавритански карактери, како битката на Пеле на Алказар и Шекспировиот Трговец на Венеција, Тит Андроник и Отело, кој беше на мавританско Отело како нејзиниот насловен карактер. Овие работи се вели дека бил инспириран од неколку мавритански делегации од Мароко до Елизабетанската Англија на почетокот на 17 век.

Филозофија

уреди
 
Авероес), арапски филозоф, лекар и учител.

Една од заедничките дефиниции за „Исламската филозофија“ е „стилот на филозофијата произведен во рамките на исламската култура."[83] Исламската филозофија во оваа дефиниција не е ниту задолжително загрижена за религиозните прашања, ниту е ексклузивно произведена од страна на муслиманите. Персискиот научник Ибн Сина (Авицена) (980-1037) има повеќе од 450 книги што му се припишуваат.[84]. Неговите дела се засегнати со многу предмети, особено филозофија и медицина. Неговиот медицински учебник Канонот на медицината се користи како стандарден текст во европските универзитети за векови. Ја напишал и Книгата за исцелување, влијателна научна и филозофска енциклопедија. Авицена, исто така основал своја авиценистичка школа за филозофија, која била влијателна и во исламските и во христијанските земји.[85]

Неговото размислување и на неговиот следбеник Ибн Рушид (Авероис) бил усвоен во христијанската филозофија за време на средниот век, особено од Тома Аквински. Еден од највлијателните муслимански филозофи на Западот бил Авероис (Ибн Рушид), основач на Филозофскиот факултет, чии дела и коментари имале влијание врз зголемувањето на секуларната мисла во Западна Европа.

Тој исто така го развил концептот на „постоењето и претходи на суштината“. Авицена исто така формирал свој Филозофски факултет, кој самиот бил влијателен во двете исламски и христијански земји. Тој исто така бил критичар на Аристотеловата логика и основач на Авиценианската логика, и тој го развил концептот на емпиријанската и табулската раса, и разликувал помеѓу суштината и постоењето. Друг влијателен филозоф кој имал значајно влијание на современата филозофија беше Ибн Туфаил. Неговиот филозофски роман, преведен на латински како Филозофус Аутодидактус во 1671,[86], ги разви темите на емпиријазам, табула раса, природата наспроти одгледувањето, состојбата на можноста, материјализмот, и проблемот на Молинекс.[87] Европските научници и писатели кои биле под влијание на овој роман се Џон Лок, Готфрид Лајбниц, Мелшиседеч Тевенот, Џон Валис, Кристијан Хајгенс, Џорџ Кит, Роберт Беркли, Куаркес, и Самуил Хартлиб.[81]

Исламски филозофи го продолжиле напредокот во филозофијата во текот на 17 век, кога Мула Садра го основал неговото училиште од трансцендентната Теозофија и го разви концептот на егзистенцијализмот.[88] Други влијателни муслимански филозофи вклучуваат ел-Јахиз, пионер во еволутивна мисла; Ибн ел-Хајтам (Алхазен), пионер од феноменологијата и филозофијата на науката и критичар на Аристотеловата природна филозофија и концепт на Аристотелското место (топос); Абу Рејхан ел-Бируни, критичар на Аристотеловата природна филозофија; Ибн Туфаил и Ибн ел-Нафис, пионерите на филозофски роман; шахаб Ел-Дин Сухраварди, основач на Луминатионистичката филозофија; Факхр Ел-Дин Ел-Рази, критичар на Аристотеловата логика и пионер од индуктивна логика, и Ибн Калдун, пионер во филозофијата на историјата и социјалната филозофија.[89]

Наука

уреди

Sciences

  •  
    „Кубни равенки и пресеци на конусни пресеци“, на Омар Кајам.
  •  
    Ракетниот лет на Лагари Хасан Челеби]] прикажан во гравура од 17 век

Муслимански научници направиле значаен напредок во науката. Тие поставиле далеку поголем акцент на експериментите отколку Грците. Ова довело до предвремен научен метод кој се развивал во муслиманскиот свет, каде што бил направен значителен напредок во методологијата, почнувајќи со експериментите на Ибн ел-Хајатам (Алхазен) во полето на оптиката од приближно 1000, во својата Книга на Оптика.

Најважниот развој на научен метод била употребата на експериментите да се разликуваат помеѓу конкурентските научни теории поставени во рамките со генерално емпириска ориентација, која започна кај муслиманските научници.

Ибн ел-Хајатам исто така, се смета за татко на оптиката[90], особено за неговиот емпириски доказ за вовед во концепцијата за теорија на светлината. Некои од нив го имаат, исто така, опишано Ибн ел-Хајатам како "првиот научник" за развој на современи научни методи. Математичарот Ел-Хорезми, од чие име произлегува зборот алгоритам, се смета за татко на алгебрата (кој е именуван по неговата книга, Китаб ел-Џабр).[91] Неодамнешните студии покажале дека многу е веројатно дека средновековните муслимани уметници се свесни за напредната декагонал кусисикристал геометрија (откриен половина милениум подоцна, во 1970-тите и 1980-тите во запад) и го користеле во сложени декоративни ќерамички работи во архитектурата. Муслиманските математичари исто така направиле неколку подобрувања на арапски бројки, како на пример воведување на децимална точка нотација. Неодамнешните студии покажале дека е многу веројатно средновековните муслимански уметници да биле свесни за напредната декагонална квазикристална геометрија (откриена половина милениум подоцна во 1970-тите и 1980-тите на Запад) и ја користеле во сложените украсни плочки во архитектурата.[92]

Муслиманските лекари значително придонеле за областа на медицината, вклучувајќи ги и предметите на анатомијата и физиологијата: Како во 15 век персиската работа од Мансур ибн Мухамед ибн ел-Фачих Лијас го насловил Ташрих ел-бадан (анатомија на телото) кој содржи сеопфатни дијаграми на структурите на телото, нервниот и циркулаторниот систем, или во работата на египетскиот лекар Ибн ел-Нафис, кој ја предложил теоријата на пулмоналната циркулација. Канонот на Авицена за медицината останал авторитетен медицински учебник во Европа до 18 век. Абу ел-Чазим ел-Захрави (исто така познат како Абулказиз) придонел за дисциплина на медицинската хирургија со Китаб ел-Тасриф (Книга на концесии), медицинска енциклопедија која подоцна била преведена на латински и се користела во Европа и муслиманските медицински училишта со векови. Други медицински достигнувања дошле во областа на фармакологијата и фармацијата. Во астрономијата, Мухамед ибн Џабир ел-Харани ел-Батани ја подобрил прецизноста на мерењето на прецесија на оската на Земјата. Исправките направени на геоцентричен модел од страна на ел-Батани, Авероес, Насир ел-Дин ел-Туси, Мо'аједудин Урди и Ибн ел-Шатир подоцна биле вградени во Коперниковиот хелиоцентричен модел.

Хелиоцентрични теории биле исто така спомнати со неколку други муслимански астрономи како што се Абу Рејхан Бируни, Сијзи, Чоб Ел-Дин Ширази и Најм Ел-Дин ел-Чазвини ал-Катиби. Ѕвездениот примател, иако првобитно бил развиен од страна на Грците, бил совршенство на исламските астрономи и инженери, а потоа била донесена во Европа. Муслиманските хемичари и алхемичари одиграле важна улога во создавањето на современата хемија. Особено, Xабир ибн Хајан се смета за „татко на хемијата“. Делата на арапските хемичари влијаеле врз Роџер Бејкон (кој го претставил емпирискиот метод во Европа, под силно влијание на читањето на арапски писатели), а подоцна Исак Њутн. Голем број на хемиски процеси (особено во алхемија) и дестилација на техники (како што е производството на алкохол) биле развиени во муслиманскиот свет и потоа се проширил кон Европа.

Технологија

уреди
 
Се верува дека роданот е измислен во средновековниот период кој како важен уред во голема мера придонел за унапредување на Индустриската револуција

Во технологијата, муслиманскиот свет го донел правењето на хартија од Кина. Познавањето на барутот исто така било пренесена од Кина преку исламските земји, каде што на формулите за чист калиум нитрат и експлозивен барутен ефект биле првите развиени.[93][94] Достигнувањата биле направени во наводнување и земјоделство, со користење на нова технологија како што се ветерници. Посеви како бадеми и агруми биле донесени во Европа преку ел-Андалус и шеќер одгледување постепено се усвои од страна на Европејците.

Арапски трговци доминирале трговијата во Индискиот Океан до доаѓањето на Португалија во 16 век. Теснина бил важен центар за трговија. Исто така, густа мрежа на трговски патишта во Медитеранот, по кој муслиманските земји тргувале со едни со други и со европски сили, како што се Венеција, Џенова и Каталонија. Свилениот патен премин во Средна Азија поминувал низ муслиманските држави меѓу Кина и Европа. Муслиманските инженери во исламскиот свет, направиле голем број на иновативна индустриска употреба на хидроенергијата, и почетокот на индустриска употреба на енергијата на брановите, силата на ветерот, фосилни горива како што се нафтата, и на почетокот голема фабрика комплекси (tiraz на арапски). Индустриските употреби на воденици во исламскиот свет датираат од 7 век, додека хоризонталните тркала и вертикалната тркални воденици биле во широка употреба од најмалку 9 век.

Голем број на индустриските комбинати биле вработени во исламскиот свет, вклучувајќи ги и почетокот на полнење мелници, мелници за жито, лушпач, пилани, брод мелници, печат мелници, челичарници, шеќер мелници, плима мелници и ветерници. До 11 век, секоја област во текот на исламскиот свет ги имале овие индустриски комбинати во работењето, од ел-Андалус и Северна Африка до Блискиот Исток и Средна Азија.[95]

Муслиманските инженери исто така го измислиле нестабилни шахти и водни турбини, брзините во мелници и вода за подигање на машини и биле пионери во користењето на браните како извор на водна моќ, што се користи за да се обезбеди дополнителна енергија за воденици и вода за подигање на машини.

Таквиот напредок е можен за многу индустриски задачи кои претходно биле водени од физичката работа во античките времиња да бидат механизирани и управувани од машини наместо во средновековниот исламски свет. Трансферот на овие технологии на средновековна Европа имало влијание врз Индустриската револуција. Голем број на индустрии биле активни за време на Арапската земјоделска револуција, производство на стоки вклучувајќи астрономски инструменти, керамика,часовници, стакло, трска, пулпа и хартија, парфем, нафта, лекови, јаже, свила, шеќер, текстил и оружје.

Исто така, важно за економијата на тој период била употребата на механичка хидроенергија и ветерна енергија[96], бродоградба, и рударството на минерали, како што се сулфур, олово и железо. Раните фабрики (тираз) биле изградени за многу од овие индустрии, и познавањето на овие индустрии подоцна беше пренесуван до средновековна Европа, особено за време на латинските преводи на 12 век. На пример, првите фабрики за чаши во Европа биле основани во 11 век од страна на египетските занаетчии во Грција. Земјоделските и занаетчиски индустрии, исто така доживеале високо ниво на раст во текот на овој период.

Главни деноминации

уреди

Двете главни вероисповеди на исламот се сунитски и шиитски секти. Тие се разликуваат пред сè на тоа како на животот на Уметот ("верници") треба да се регулирани, и улогата на имамот. Овие две главни разлики произлегуваат од разбирањето на кој хадис се да се толкува Куранот.

Државна религија

уреди

Следните деветнаесет мнозинско муслимански држави го одобриле исламот како нивна државна религија, и иако може да гарантираат слобода на вероисповед за граѓаните, не прогласувајќи поделба на државата и религијата:

Secular states

уреди

Дваесет и две секуларни држави во муслиманскиот свет прогласиле одвоеност меѓу граѓанските/владините работи и религијата.

Останати

уреди

Муслимански малцински држави

уреди

Според Истражувачкиот центар „Пју“ во 2015 година имало 50 мнозинско муслимански земји, кои се прикажани погоре во статијата.[149][150] Освен овие, големи муслимански популации постојат во некои земји каде муслиманите се малцинство, а нивните муслимански заедници се поголеми од многу нации со мнозинско муслиманско население.:[151]

Политики

уреди

Во поголемиот дел од 20 век, исламскиот идентитет и доминацијата на исламот врз политичките прашања веројатно се зголемиле во текот на почетокот на 21 век. Брзо растечките интереси на западниот свет во исламските региони, меѓународните судири и глобализацијата го промениле влијанието на исламот врз светот во современата историја.[159]

Наводи

уреди
  1. ↑ Waldman, Marilyn R.; Zeghal, Malika (2009). „Islamic world“. Britannica. Архивирано од изворникот 2 February 2017. Посетено на 29 January 2017.
  2. ↑ Esposito, John L., уред. (2009). „Preface“. The Oxford Encyclopedia of the Islamic World. Oxford: Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780195305135.001.0001. ISBN 9780195305135. The Oxford Encyclopedia of the Islamic World (OEIW) deals with all aspects of Islam—the world's second largest and fastest-growing religion—and the societies in which it exists, including their religion, politics, economics, everyday life, culture, and thought
  3. ↑ 3,0 3,1 Afsaruddin, Asma (2016). „Islamic World“. Во McNeill, William H. (уред.). Berkshire Encyclopedia of World History. 1 (2nd. изд.). Berkshire Publishing Group. doi:10.1093/acref/9780190622718.001.0001. ISBN 9781933782652. The Islamic world is generally defined contemporaneously as consisting of nation-states whose population contains a majority of Muslims. [...] in the contemporary era, the term Islamic world now includes not only the traditional heartlands of Islam, but also Europe and North America, both of which have sizeable minority Muslim populations
  4. ↑ Scott Carpenter, Soner Cagaptay (2 June 2009). „What Muslim World?“. Foreign Policy. Архивирано од изворникот 26 March 2017. Посетено на 10 March 2017.
  5. ↑ Jones, Gavin W. (2005). Islam, the State and Population. C. Hurst & Co. Publishers. стр. 11–14. ISBN 9781850654933. Архивирано од изворникот 20 June 2020. Посетено на 19 September 2017.
  6. ↑ „Islam“. HISTORY (англиски). Архивирано од изворникот 3 May 2020. Посетено на 22 July 2020.
  7. ↑ Hassan, M. Kabir (30 December 2016). Handbook of Empirical Research on Islam and Economic Life. Edward Elgar Publishing. ISBN 9781784710736 – преку Google Books.
  8. ↑ Lapidus, Ira M. (2014). A History of Islamic Societies. Cambridge University Press (Kindle edition). стр. 829–834. ISBN 978-0-521-51430-9.
  9. ↑ „Economies of the ummah“. Архивирано од изворникот 16 December 2017. Посетено на 16 December 2017.
  10. ↑ „Muslim countries make thin contribution to global economy“. 22 September 2016. Архивирано од изворникот 13 August 2018. Посетено на 16 December 2017.
  11. ↑ „Who will stand up for Palestine?“. 19 December 2017.
  12. ↑ Lipka, Michael; Hackett, Conrad (6 April 2017). „Why Muslims are the world's fastest-growing religious group“. Pew Research Center. Архивирано од изворникот 23 August 2017. Посетено на 14 February 2018.
  13. ↑ „Pew-Templeton Global Religious Futures Project - Research and data from Pew Research Center“. Архивирано од изворникот 5 February 2023. Посетено на 27 November 2023.
  14. ↑ „Region: Middle East-North Africa“. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. 27 January 2011. Архивирано од изворникот 9 March 2013. Посетено на 3 January 2012.
  15. ↑ „The Global Religious Landscape“ (PDF). Pew. December 2012. Архивирано од изворникот (PDF) на 24 September 2015.
  16. ↑ „Oxford Islamic Studies Online“. www.oxfordislamicstudies.com (англиски). Архивирано од изворникот на 20 March 2017. Посетено на 14 March 2017.
  17. ↑ „Region: Asia-Pacific“. Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 27 January 2011. Архивирано од изворникот 10 October 2017. Посетено на 13 March 2017.
  18. ↑ Burke, Daniel (29 July 2016). „The moment American Muslims were waiting for“. CNN. Архивирано од изворникот 12 March 2017. Посетено на 13 March 2017.
  19. ↑ „Region: Sub-Saharan Africa“. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. 27 January 2011. Архивирано од изворникот 9 March 2013. Посетено на 3 January 2012.
  20. ↑ „Region: Asia-Pacific“. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. 27 January 2011. Архивирано од изворникот 9 March 2013. Посетено на 3 January 2012.
  21. ↑ Kettani, Houssain (2010). „Muslim Population in Oceania: 1950-2020“. Pacific Data Hub Microdata Library. Архивирано од изворникот Oct 2, 2023.
  22. ↑ „Region: Europe“. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. 27 January 2011. Архивирано од изворникот 7 April 2013. Посетено на 3 January 2012.
  23. ↑ „Region: Americas“. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. 27 January 2011. Архивирано од изворникот 7 April 2013. Посетено на 3 January 2012.
  24. ↑ Kington, Tom (31 March 2008). „Number of Muslims ahead of Catholics, says Vatican“. The Guardian. Архивирано од изворникот 2 September 2013. Посетено на 17 November 2008.
  25. ↑ „Muslim Population“. IslamicPopulation.com. Архивирано од изворникот 25 May 2013. Посетено на 17 November 2008.
  26. ↑ „Field Listing Religions“. Архивирано од изворникот на 4 June 2011. Посетено на 17 November 2008.
  27. ↑ * „Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World's Muslim Population“. Pew Research Center. 7 October 2009. Архивирано од изворникот 25 December 2018. Посетено на 24 September 2013. Of the total Muslim population, 10–13% are Shia Muslims and 87–90% are Sunni Muslims.
  28. ↑ See
    • „Shiʿi“. Encyclopædia Britannica Online. 4 October 2019. Архивирано од изворникот 20 July 2019. Посетено на 30 September 2019. In the early 21st century some 10–13 percent of the world's 1.6 billion Muslims were Shiʿi.
    • „Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World's Muslim Population“. Pew Research Center. 7 October 2009. Архивирано од изворникот 25 December 2018. Посетено на 24 September 2013. The Pew Forum's estimate of the Shia population (10%) is in keeping with previous estimates, which generally have been in the range of 10%. Some previous estimates, however, have placed the number of Shias at nearly 15% of the world's Muslim population.
    • „Shia“. Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs. Архивирано од изворникот на 15 December 2012. Посетено на 5 December 2011. Shi'a Islam is the second largest branch of the tradition, with up to 150 million followers who comprise around 10% of all Muslims worldwide...
    • Roshandel, Jalil (2011). Iran, Israel and the United States. Praeger Security International. стр. 15. ISBN 9780313386985. Архивирано од изворникот 3 August 2020. Посетено на 8 March 2020. The majority of the world's Islamic population, which is Sunni, accounts for over 85 percent of the Islamic population; the other 10 to 15 percent is Shia.
  29. ↑ Benakis, Theodoros (13 January 2014). „Islamophoobia in Europe!“. New Europe. Brussels. Архивирано од изворникот на 31 January 2016. Посетено на 20 October 2015. Anyone who has travelled to Central Asia knows of the non-denominational Muslims – those who are neither Shiites nor Sounites, but who accept Islam as a religion generally.
  30. ↑ Longton, Gary Gurr (2014). „Isis Jihadist group made me wonder about non-denominational Muslims“. The Sentinel. Архивирано од изворникот на 26 March 2017. Посетено на 21 October 2015. THE appalling and catastrophic pictures of the so-called new extremist Isis Jihadist group made me think about someone who can say I am a Muslim of a non-denominational standpoint, and to my surprise/ignorance, such people exist. Online, I found something called the people's mosque, which makes itself clear that it's 100 per cent non-denominational and most importantly, 100 per cent non-judgmental.
  31. ↑ Kirkham, Bri (2015). „Indiana Blood Center cancels 'Muslims for Life' blood drive“. Архивирано од изворникот на 25 November 2015. Посетено на 21 October 2015. Ball State Student Sadie Sial identifies as a non-denominational Muslim, and her parents belong to the Ahmadiyya Muslim Community. She has participated in multiple blood drives through the Indiana Blood Center.
  32. ↑ Pollack, Kenneth (2014). Unthinkable: Iran, the Bomb, and American Strategy. Simon and Schuster. стр. 29. ISBN 9781476733920. Although many Iranian hardliners are Shi'a chauvinists, Khomeini's ideology saw the revolution as pan-Islamist, and therefore embracing Sunni, Shi'a, Sufi, and other, more nondenominational Muslims
  33. ↑ „10 Countries With the Largest Muslim Populations, 2010 and 2050“. Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 2015-04-02. Архивирано од изворникот 4 May 2017. Посетено на 7 February 2017.
  34. ↑ Pechilis, Karen; Raj, Selva J. (2013). South Asian Religions: Tradition and Today (англиски). Routledge. стр. 193. ISBN 9780415448512.
  35. ↑ Diplomat, Akhilesh Pillalamarri, The. „How South Asia Will Save Global Islam“. The Diplomat (англиски). Архивирано од изворникот 27 March 2019. Посетено на 7 February 2017.
  36. ↑ „Middle East-North Africa Overview“. Pew Research Center's Religion & Public Life Project (англиски). 7 October 2009. Архивирано од изворникот 28 January 2017. Посетено на 18 January 2018.
  37. ↑ „Region: Middle East-North Africa“. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. 27 January 2011. Архивирано од изворникот 25 July 2013. Посетено на 22 December 2011.
  38. ↑ „Region: Sub-Saharan Africa“. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. 27 January 2011. Архивирано од изворникот 28 July 2013. Посетено на 22 December 2011.
  39. ↑ Rowland, Richard H. „CENTRAL ASIA ii. Demography“. Encyclopaedia Iranica (англиски). 2. стр. 161–164. Архивирано од изворникот 16 September 2018. Посетено на 25 May 2017.
  40. ↑ „Middle East :: Azerbaijan — The World Factbook – Central Intelligence Agency“. www.cia.gov. Архивирано од изворникот 27 January 2021. Посетено на 1 December 2019.
  41. ↑ „The Many Languages of Islam in the Caucasus“. Eurasianet (англиски). Архивирано од изворникот 21 July 2020. Посетено на 1 December 2019.
  42. ↑ Yusuf, Imtiyaz. „The Middle East and Muslim Southeast Asia: Implications of the Arab Spring“. Oxford Islamic Studies. Архивирано од изворникот на 20 March 2017.
  43. ↑ „India invited as 'Guest of Honour' to OIC meet, Sushma Swaraj to attend“. @businessline. 23 February 2019. Архивирано од изворникот 16 March 2020. Посетено на 17 November 2019.
  44. ↑ „Book review: Russia's Muslim Heartlands reveals diverse population“, The National (англиски), 21 April 2018, Архивирано од изворникот 14 January 2019, Посетено на 13 January 2019
  45. ↑ „Muslim Population by Country“. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. Архивирано од изворникот на 9 February 2011. Посетено на 22 December 2011.
  46. ↑ „Islam in Russia“. www.aljazeera.com. Архивирано од изворникот на 11 January 2019. Посетено на 25 January 2022.
  47. ↑ Whitehead, Nadia (25 December 2015). „A Religious Forecast For 2050: Atheism Is Down, Islam Is Rising“. NPR. This growth has to do with the relatively young age of the Muslim population as well as high fertility rates.
  48. ↑ „Why Muslims are the world's fastest-growing religious group“. Pew Research Center (англиски). 6 April 2017. Посетено на 2023-02-02.
  49. ↑ „Main Factors Driving Population Growth“. Pew Research Center's Religion & Public Life Project (англиски). 2 April 2015. Архивирано од изворникот 1 December 2020. Посетено на 23 October 2018.
  50. ↑ Burke, Daniel (4 April 2015). „The world's fastest-growing religion is ...“. CNN. Архивирано од изворникот 15 May 2020. Посетено на 18 April 2015.
  51. ↑ Lippman, Thomas W. (7 April 2008). „No God But God“. U.S. News & World Report. Архивирано од изворникот 5 May 2019. Посетено на 24 September 2013. Islam is the youngest, the fastest growing, and in many ways the least complicated of the world's great monotheistic faiths. It is based on its own holy book, but it is also a direct descendant of Judaism and Christianity, incorporating some of the teachings of those religions, while modifying some and rejecting others.
  52. ↑ „The Future of the Global Muslim Population“. 27 January 2011. there is no substantial net gain or loss in the number of Muslims through conversion globally; the number of people who become Muslims through conversion seems to be roughly equal to the number of Muslims who leave the faith
  53. ↑ Watt, William Montgomery (2003). Islam and the Integration of Society. Psychology Press. стр. 5. ISBN 978-0-415-17587-6. Архивирано од изворникот 6 August 2020. Посетено на 23 July 2020.
  54. ↑ George Saliba (1994), A History of Arabic Astronomy: Planetary Theories During the Golden Age of Islam, pp. 245, 250, 256–7. New York University Press, ISBN 0-8147-8023-7.
  55. ↑ King, David A. (1983). „The Astronomy of the Mamluks“. Isis. 74 (4): 531–555. doi:10.1086/353360. S2CID 144315162.
  56. ↑ „Muslim Iconoclasm“. Encyclopedia of the Orient. Архивирано од изворникот 14 март 2007. Посетено на 23 февруари 2007.
  57. ↑ Madden (1975), pp. 423–30
  58. ↑ Tonna, Jo (1990). "The Poetics of Arab-Islamic Architecture", Muqarnas BRILL, 7, pp. 182–97
  59. ↑ Grabar, Oleg (2006), "Islamic art and beyond". Ashgate. Vol 2, p. 87
  60. ↑ Mason (1995) p. 1
  61. ↑ Mason (1995) p. 7
  62. ↑ Tabbaa, Yasser (2007). „Architecture“. Во Fleet, Kate; Krämer, Gudrun; Matringe, Denis; Nawas, John; Rowson, Everett (уред.). Encyclopaedia of Islam, Three (англиски). Brill. ISBN 9789004161658.
  63. ↑ 63,0 63,1 Bloom & Blair 2009, "Architecture".
  64. ↑ Petersen 1996, стр. 295: "As the Arabs did not have an architectural tradition suited to the needs of a great empire, they adopted the building methods of the defeated Sassanian and Byzantine empires. Because they ruled from Syria, Byzantine influence was stronger, although Sassanian elements became increasingly important."
  65. ↑ Ettinghausen, Grabar & Jenkins-Madina 2001, стр. 7.
  66. ↑ M. Bloom, Jonathan; S. Blair, Sheila, уред. (2009). „Architecture“. The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture. Oxford University Press. стр. 74, 78. ISBN 9780195309911. Иако Сирија останала центар на исламската империја помалку од 90 години, нејзината улога во развојот на исламската архитектура беше клучна. Сопствената античка цивилизација на регионот, обединета и трансформирана со хеленизацијата и обложена со римски и христијански елементи, ја обезбеди основата за новиот архитектонски стил. Формите и конвенциите на класичната архитектура беа подобро разбрани во Сирија отколку во земјите подалеку на исток, и како резултат на тоа, дел од речникот на архитектурата на Омајадите - колона и капитен, зашилен лак и купола и свод - е познат на западниот набљудувач. Меѓутоа, важноста на овие традиции се намалила, бидејќи муслиманските градители почнале да ги прифаќаат архитектонските стилови на новоосвоените земји на исток - во Месопотамија, Иран, Централна Азија, па дури и во Индија. (...) Абасидската династија на калифи, основана во 749 година, владеела со повеќето исламски земји од главните градови во Ирак за време на златното доба што траело најмалку до крајот на 9 век. Новите стилови на архитектура се карактеризираат со форми, техники и мотиви од ирачко и иранско потекло. Некои карактеристики на овие стилови, како што се сводовите од тули и штуко облоги, веќе се појавија во зградите подигнати доцна во периодот на Омајад (661–c. 750; види §III погоре), но тие станаа се повеќе распространети како резултат на моќта и престиж на Абасидскиот двор. Во исламските земји околу Медитеранот, продолжија доцноантичките традиции на камена градба покриена со дрво, иако на крајот беа воведени нови техники и стилови од Ирак.
  67. ↑ Grabar, Oleg (2011). „Art and Culture in the Islamic World“. Во Hattstein, Markus; Delius, Peter (уред.). Islam: Art and Architecture. h.f.ullmann. стр. 36–37. ISBN 9783848003808. Меѓутоа, во оваа фаза на научно знаење, веројатно е фер да се каже дека арапското минато на исламот, суштинско за разбирање на верата и нејзините практики, и арапскиот јазик и неговата литература, не се толку важни за формите што ги користи исламската уметност како неизмерно побогат свет, од Атлантскиот Океан до Централна Азија, преземен од исламот во 7-ми и 8-ми век. Дури и подоцна, по векови независен раст, новите освојувања во Анадолија или Индија продолжија да внесуваат нови локални теми и идеи во главниот тек на исламската уметност..
  68. ↑ Flood & Necipoğlu 2017, стр. 30, Frameworks of Islamic Art and Architectural History: Concepts, Approaches, and Historiographies: "Така, се повеќе се препознава дека заемното римско-византиско архитектонско наследство на Медитеранот, кое одиграло важна улога во формирањето на раната исламска уметност, продолжило да посредува во заедничките истории на европската и исламската уметност долго по средновековниот период.."
  69. ↑ Bloom & Blair 2009, Ch.s "Architecture", "Ornament and pattern".
  70. ↑ Marzolph (2007). „Arabian Nights“. Encyclopaedia of Islam. I. Leiden: Brill.
  71. ↑ Grant & Clute, p. 51
  72. ↑ L. Sprague de Camp, Literary Swordsmen and Sorcerers: The Makers of Heroic Fantasy, p. 10 ISBN 0-87054-076-9
  73. ↑ Grant & Clute, p 52
  74. ↑ Abu Shadi Al-Roubi (1982), "Ibn Al-Nafis as a philosopher", Symposium on Ibn al-Nafis, Second International Conference on Islamic Medicine: Islamic Medical Organization, Kuwait (cf. Ibn al-Nafis As a Philosopher Архивирано на 6 февруари 2008 г., Encyclopedia of Islamic World).
  75. ↑ Nahyan A. G. Fancy (2006), "Pulmonary Transit and Bodily Resurrection: The Interaction of Medicine, Philosophy and Religion in the Works of Ibn al-Nafīs (d. 1288) Архивирано на 4 април 2015 г.", pp. 95–101, Electronic Theses and Dissertations, University of Notre Dame.
  76. ↑ Muhammad b. Abd al-Malik Ibn Tufayl. Philosophus autodidactus, sive Epistola Abi Jaafar ebn Tophail de Hai ebn Yokdhan Архивирано на 4 октомври 2015 г.: in qua ostenditur, quomodo ex inferiorum contemplatione ad superiorum notitiam ratio humana ascendere possit. E Theatro Sheldoniano, excudebat Joannes Owens, 1700.
  77. ↑ Ala-al-din abu Al-Hassan Ali ibn Abi-Hazm al-Qarshi al-Dimashqi. The Theologus autodidactus of Ibn al-Nafīs. Clarendon P., 1968
  78. ↑ Claeys, Gregory (5 August 2010). The Cambridge Companion to Utopian Literature. Cambridge University Press. ISBN 9781139828420 – преку Google Books.
  79. ↑ Abu Shadi Al-Roubi (1982), "Ibn Al-Nafis as a philosopher", Symposium on Ibn al Nafis, Second International Conference on Islamic Medicine: Islamic Medical Organization, Kuwait (cf. Ibnul-Nafees As a Philosopher Архивирано на 6 февруари 2008 г., Encyclopedia of Islamic World).
  80. ↑ Cyril Glasse (2001), New Encyclopaedia of Islam, p. 202, Rowman Altamira, ISBN 0-7591-0190-6.
  81. ↑ 81,0 81,1 G. J. Toomer (1996), Eastern Wisedome and Learning: The Study of Arabic in Seventeenth-Century England, p. 222, Oxford University Press, ISBN 0-19-820291-1.
  82. ↑ The Thousand and One Nights; Or, The Arabian Night's Entertainments - David Claypoole Johnston - Google Books Архивирано на 17 мај 2020 г.. Books.google.com.pk. Retrieved on 23 September 2013.
  83. ↑ "Islamic Philosophy" Архивирано на 6 јуни 2022 г., Routledge Encyclopedia of Philosophy (1998)
  84. ↑ Saliba, George (1994). A History of Arabic Astronomy: Planetary Theories During the Golden Age of Islam. New York University Press. стр. 245, 250, 256–257. ISBN 0-8147-8023-7.
  85. ↑ Saliba, George (1994). A History of Arabic Astronomy: Planetary Theories During the Golden Age of Islam. New York University Press. стр. 245, 250, 256–257. ISBN 0-8147-8023-7.
  86. ↑ Russell (1994), pp. 224–62,
  87. ↑ Martin Wainwright, Desert island scripts Архивирано на 17 јануари 2008 г., The Guardian, 22 March 2003.
  88. ↑ Kamal, Muhammad (2006). Mulla Sadra's Transcendent Philosophy. Ashgate Publishing, Ltd. стр. 9, 39. ISBN 978-0-7546-5271-7. OCLC 224496901.
  89. ↑ S.R.W. Akhtar (1997). "The Islamic Concept of Knowledge", Al-Tawhid: A Quarterly Journal of Islamic Thought & Culture 12 (3). https://www.al-islam.org/al-tawhid/vol-12-no3/islamic-concept-knowledge-sayyid-wahid-akhtar
  90. ↑ Al-Khalili, Jim (4 January 2009). „BBC News“. Архивирано од изворникот 26 April 2015. Посетено на 11 April 2014.
  91. ↑ Plofker, Kim (2009), Mathematics in India: 500 BCE–1800 CE, Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN 0-691-12067-6.
  92. ↑ Peter J. Lu, Harvard's Office of News and Public Affairs Архивирано на 14 март 2007 г.
  93. ↑ Ahmad Y. al-Hassan, Potassium Nitrate in Arabic and Latin Sources Архивирано на 26 февруари 2008 г., History of Science and Technology in Islam.
  94. ↑ Ahmad Y. al-Hassan, Gunpowder Composition for Rockets and Cannon in Arabic Military Treatises In Thirteenth and Fourteenth Centuries Архивирано на 26 февруари 2008 г., History of Science and Technology in Islam.
  95. ↑ Adam Robert Lucas (2005), "Industrial Milling in the Ancient and Medieval Worlds: A Survey of the Evidence for an Industrial Revolution in Medieval Europe", Technology and Culture 46 (1), pp. 1–30 [10].
  96. ↑ Ahmad Y. al-Hassan (1976). Taqi al-Din and Arabic Mechanical Engineering, pp. 34–35. Institute for the History of Arabic Science, University of Aleppo.
  97. ↑ 97,00 97,01 97,02 97,03 97,04 97,05 97,06 97,07 97,08 97,09 97,10 97,11 97,12 97,13 97,14 97,15 97,16 97,17 97,18 97,19 97,20 97,21 97,22 97,23 97,24 97,25 97,26 97,27 97,28 97,29 97,30 97,31 97,32 97,33 97,34 „Islamic Countries Of The World“. WorldAtlas (англиски). 21 February 2018. Архивирано од изворникот 27 September 2017. Посетено на 29 July 2020.
  98. ↑ „Constitution of Afghanistan 2004“. Архивирано од изворникот 23 February 2017. Посетено на 23 February 2017.
  99. ↑ „Brunei Darussalam's Constitution of 1959 with Amendments through 2006“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 25 June 2016. Посетено на 27 September 2022.
  100. ↑ „Islamic Republic of Iran Constitution“. Архивирано од изворникот 25 February 2008. Посетено на 23 February 2017.
  101. ↑ „Mauritania's Constitution of 1991 with Amendments through 2012“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 4 May 2017. Посетено на 23 February 2017.
  102. ↑ „Oman's Constitution of 1996 with Amendments through 2011“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 27 January 2017. Посетено на 23 February 2017.
  103. ↑ „The Constitution of the Islamic Republic of Pakistan“. Архивирано од изворникот 9 July 2011. Посетено на 27 November 2010.
  104. ↑ „Basic Law of Saudi Arabia“. Архивирано од изворникот 26 December 2011. Посетено на 6 January 2012.
  105. ↑ „Yemen's Constitution of 1991 with Amendments through 2001“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 27 January 2017. Посетено на 23 February 2017.
  106. ↑ „Of the People's Democratic Republic of Algeria“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 4 May 2017. Посетено на 23 February 2017.
  107. ↑ „Constitution of the Kingdom of Bahrain (2002)“. Архивирано од изворникот 23 February 2017. Посетено на 23 February 2017.
  108. ↑ „The Constitution of the People's Republic of Bangladesh | 2A. The state religion“. bdlaws.minlaw.gov.bd.
  109. ↑ „Comoros's Constitution of 2001 with Amendments through 2009“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 4 May 2017. Посетено на 23 February 2017.
  110. ↑ Djibouti's Constitution of 1992 with Amendments through 2010 (Constitution, Article 1). 1992. Посетено на 2023-09-14.
  111. ↑ „Egypt's Constitution of 2014“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 4 May 2017. Посетено на 23 February 2017.
  112. ↑ „Constitution of Iraq“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 28 November 2016.
  113. ↑ "Jordan country report" Архивирано на 3 јуни 2021 г., The World Factbook, U.S. Central Intelligence Agency, 24 August 2012
  114. ↑ „International Religious Freedom Report“. US State Department. 2002. Архивирано од изворникот 8 November 2019. Посетено на 24 June 2017.
  115. ↑ „Libya's Constitution of 2011 with Amendments through 2012“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 27 January 2017. Посетено на 23 February 2017.
  116. ↑ „Constitution of Malaysia“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 14 May 2011. Посетено на 23 February 2017.
  117. ↑ „Constitution of the Republic of Maldives 2008“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 19 May 2017. Посетено на 23 February 2017.
  118. ↑ „Morocco's Constitution of 2011“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 27 January 2017. Посетено на 23 February 2017.
  119. ↑ „BASIC LAW - OF THE PALESTINIAN NATIONAL AUTHORITY“. Архивирано од изворникот 30 October 2021. Посетено на 23 January 2022.
  120. ↑ „Qatar's Constitution of 2003“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 27 January 2017. Посетено на 23 February 2017.
  121. ↑ „Provisional Constitution of the Federal Republic of Somalia“. Архивирано од изворникот 27 January 2017. Посетено на 23 February 2017.
  122. ↑ „2021 Report on International Religious Freedom: Syria“. 2 June 2022.
  123. ↑ „Tunisia's Constitution of 2014“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 27 January 2017. Посетено на 23 February 2017.
  124. ↑ „United Arab Emirates's Constitution of 1971 with Amendments through 2009“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 29 October 2016. Посетено на 23 February 2017.
  125. ↑ „Albania – Constitution“. ICL. Архивирано од изворникот 24 September 2015. Посетено на 18 March 2015.
  126. ↑ „Article 7.1 of Constitution“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 26 October 2011. Посетено на 23 February 2017.
  127. ↑ „United States Department of State“. United States Department of State. 12 May 2021. Посетено на 10 Feb 2022.
  128. ↑ „Article 31 of Constitution“. Архивирано од изворникот на 9 October 2006.
  129. ↑ „Article 1 of Constitution“. Архивирано од изворникот на 9 October 2006.
  130. ↑ „Gambia (The) 1996(rev.2004)“. constituteproject.org (англиски). Посетено на 14 August 2023.
  131. ↑ „2022 Report on International Religious Freedom: The Gambia“. 2022.
  132. ↑ Article 1 of Constitution Архивирано на 13 септември 2004 г.
  133. ↑ „Article 1 of Constitution“. Архивирано од изворникот 5 November 2013. Посетено на 5 November 2013.
  134. ↑ „Indonesia Risks Factors in Terrorism“. pssat.ugm.ac.id (англиски). Посетено на 24 September 2022.
  135. ↑ „2022 Report on International Religious Freedom: Indonesia“. U.S. Department of State. 2022.
  136. ↑ „The Constitution of the Republic of Kazakhstan“. Official site of the President of the Republic of Kazakhstan. Архивирано од изворникот на 24 September 2014. Посетено на 24 November 2014.
  137. ↑ Republic of Kosovo constitution Архивирано на 21 ноември 2013 г., Republic of Kosovo constitution,
  138. ↑ „Article 1 of Constitution“. Архивирано од изворникот на 4 February 2007.
  139. ↑ „Preamble of Constitution“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 12 September 2012.
  140. ↑ „Niger“. United States Department of State. 1 Dec 2020. Посетено на 10 Feb 2022.
  141. ↑ „Senegal“. U.S. Department of State. 14 September 2007. Архивирано од изворникот 19 December 2019. Посетено на 18 March 2015.
  142. ↑ Timothy J. Demy Ph.D., Jeffrey M. Shaw Ph.D. (2019). Religion and Contemporary Politics: A Global Encyclopedia [2 volumes]. ABC-CLIO. стр. 180. ISBN 978-1-4408-3933-7.
  143. ↑ „Sudan ends 30 years of Islamic law by separating religion, state“. gulfnews.com. 6 September 2020. Архивирано од изворникот 6 September 2020. Посетено на 13 September 2020.
  144. ↑ „Tajikistan's Constitution of 1994 with Amendments through 2003“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 2 January 2017. Посетено на 23 February 2017.
  145. ↑ „Article 2 of Constitution“. Архивирано од изворникот на 1 December 2010. Посетено на 18 March 2015.
  146. ↑ „Constitution of Turkmenistan“. Архивирано од изворникот 14 April 2015. Посетено на 18 March 2015.
  147. ↑ „Uzbekistan's Constitution of 1992 with Amendments through 2011“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот 27 January 2017. Посетено на 23 February 2017.
  148. ↑ „2019 Report on International Religious Freedom: Lebanon“. US Department of State. 2019. Уставот, исто така, наведува дека ќе има „праведна и правична рамнотежа“ во распределбата на позициите во кабинетот и државните служби на високо ниво меѓу главните религиозни групи, одредба изменета со Договорот Таиф, кој стави крај на граѓанската војна во земјата и наложи пропорционална застапеност. меѓу христијаните и муслиманите во парламентот, кабинетот и другите високи владини позиции.
  149. ↑ „What is each country's second-largest religious group?“. Pew Research Center. 22 June 2015. Архивирано од изворникот 22 June 2015. Посетено на 22 June 2015.
  150. ↑ „Muslim-Majority Countries“. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. 27 January 2011. Архивирано од изворникот 20 November 2011. Посетено на 22 December 2011.
  151. ↑ „MAPPING THE GLOBAL MUSLIM POPULATION“ (PDF). Pew Research Center. Архивирано (PDF) од изворникот 2023-03-26.
  152. ↑ „Muslim Population in India - Total Muslims in India“.
  153. ↑ „Ethiopia“. 21 February 2023.
  154. ↑ Byler, Darren (11 April 2019). „China's hi-tech war on its Muslim minority“. The Guardian.
  155. ↑ „Tanzania“. 21 February 2023.
  156. ↑ „Russia Will be One-Third Muslim in 15 Years, Chief Mufti Predicts“. 5 March 2019.
  157. ↑ „Technical Difficulties“.
  158. ↑ „The Muslims of the Democratic Republic of the Congo. Victims of poverty, ignorance and Christianization“. 17 January 2022.
  159. ↑ „A Wake-Up Call: Milestones of Islamic History – IslamOnline.net – Art & Culture“. 17 February 2011. Архивирано од изворникот на 17 February 2011.

Извори

уреди

Надворешни врски

уреди
Повеќе за Муслимански свет на збратимените проекти на Википедија
  Податотеки на Ризницата ?
  Образовни ресурси на Викиуниверзитет ?
  Новинарски известувања на Викивести ?
  Мисли на Викицитат ?
  Изворни текстови на Викиизвор ?
  Прирачници на Викикниги ?
  ? Информации за guide во Википатување ? ?
  Запис y во базата на Википодатоци ?
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Муслимански_свет&oldid=5304820“