Родиум (Rh, грчки - rhodium) — метал од VIIIB група. Има 34 изотопи чии атомски маси се наоѓаат измеѓу 94 и 112. Постојан е само изотопот 103 кој претставува 100% природен состав на изотоп на родиум.[4]

Родиум  (45Rh)
Општи својства
Име и симболродиум (Rh)
Изгледметалик сребрено бела
Родиумот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)
Co

Rh

Ir
рутениумродиумпаладиум
Атомски број45
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)102,90550(2)[1]
Категорија  преоден метал
Група и блокгрупа 9, d-блок
ПериодаV периода
Електронска конфигурација[Kr] 4d8 5s1
по обвивка
2, 8, 18, 16, 1
Физички својства
Фазацврста
Точка на топење2.237 K ​(1.964 °C)
Точка на вриење3.968 K ​(3.695 °C)
Густина близу с.т.12,41 г/см3
кога е течен, при т.т.10,7 г/см3
Топлина на топење26,59 kJ/mol
Топлина на испарување493 kJ/mol
Моларен топлински капацитет24,98 J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 2.288 2.496 2.749 3.063 3.405 3.997
Атомски својства
Оксидациони степени6, 5, 4, 3, 2, 1,[2] −1, −3 ​( амотеричен оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 2,28
Енергии на јонизацијаI: 719,7 kJ/mol
II: 1.740 kJ/mol
II: 2.997 kJ/mol
Атомски полупречникемпириски: 134 пм
Ковалентен полупречник142±7 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на родиум
Разни податоци
Кристална структурастраноцентрирана коцкеста (сцк)
Кристалната структура на родиумот
Брзина на звукот тенка прачка4.700 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење8,2 µм/(m·K) (при 25 °C)
Топлинска спроводливост150 W/(m·K)
Електрична отпорност43,3 nΩ·m (при 0 °C)
Магнетно подредувањепарамагнетно[3]
Модул на растегливост380 GPa
Модул на смолкнување150 GPa
Модул на збивливост275 GPa
Поасонов сооднос0,26
Мосова тврдост6
Викерсова тврдост1.100–8.000 MPa
Бринелова тврдост980–1.350 MPa
CAS-број7440-16-6
Историја
Откриен и првпат издвоенВилијам Хајд Воластон (1804)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на родиумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
99Rh веш 16,1 д ε 99Ru
γ 0,089, 0,353,
0,528
101mRh веш 4,34 д ε 101Ru
ВК 0,157 101Rh
γ 0,306, 0,545
101Rh веш 3,3 г ε 101Ru
γ 0,127, 0,198,
0,325
102mRh веш 2,9  ε 102Ru
γ 0,475, 0,631,
0,697, 1,046
102Rh веш 207 д ε 102Ru
β+ 0,826, 1,301 102Ru
β 1,151 102Pd
γ 0,475, 0,628
103Rh 100 % (СЦ) <15,462
105Rh веш 35,36 ч β 0,247, 0,260,
0,566
105Pd
γ 0,306, 0,318
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
| наводи | Википодатоци

Родиум името го добил од грчкиот збор rhodon што значи роза. Откриен е во 1803 година од страна на W.H. Wollastona во Лондон.

Во Земјината кора е застапен во многу мали количини од 4 до 10 (анг. parts per million). Се добива од некои руди на бакар и никел во кои се наоѓа околу 0,1% родиум.[5]

Некои од комплексните соединенија на родиум се отровни и најверојатно предизвикуваат рак.

Во чист облик тој е сјаен, сребреносив метал. Не реагира со вода, воздух и киселини, но реагира со бази. Во чист облик тој не се користи поради неговата доста висока цена. цената на родиумот е околу 6100 американски долари за 1 фина унца.[6]

Наводи

уреди
  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. „Rhodium: rhodium(I) fluoride compound data“. OpenMOPAC.net. Посетено на 2007-12-10.
  3. Lide, D. R., уред. (2005). „Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds“. CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  4. Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.
  5. ^ Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.
  6. „Price History Charts“