Гадолиниум (Gd, латински - gadolinium) — лантаноид.[2][3] Името го добил според финскиот минералог и хемичар Јохан Гадолин. Гадолониумот е застапен во Земјината кора во количини од 7,7 ppm. Најважни минерали на гадолиниум се: монацит (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr,Gd)PO4 и (Ce,La,Nd,Y,Pr,Gd)CO3F

Гадолиниум  (64Gd)
Општи својства
Име и симболгадолиниум (Gd)
Изгледсребрено-бела
Гадолиниумот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)


Gd

Cm
европиумгадолиниумтербиум
Атомски број64
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)157,25(3)[1]
Категорија  лантаноид
Група и блокгрупа б.б., f-блок
ПериодаVI периода
Електронска конфигурација[Xe] 4f7 5d1 6s2
по обвивка
2, 8, 18, 25, 9, 2
Физички својства
Фазацврста
Точка на топење1.585 K ​(1.312 °C)
Точка на вриење3.273 K ​(3.000 °C)
Густина близу с.т.7,90 г/см3
кога е течен, при т.т.7,4 г/см3
Топлина на топење10,05 kJ/mol
Топлина на испарување301,3 kJ/mol
Моларен топлински капацитет37,03 J/(mol·K)
парен притисок (преметан)
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 1.836 2.028 2.267 2.573 2.976 3.535
Атомски својства
Оксидациони степени1, 2, 3 ​(благ базичен оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 1,20
Енергии на јонизацијаI: 593,4 kJ/mol
II: 1.170 kJ/mol
II: 1.990 kJ/mol
Атомски полупречникемпириски: 180 пм
Ковалентен полупречник196±6 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на гадолиниум
Разни податоци
Кристална структурашестаголна збиена (шаз)
Кристалната структура на гадолиниумот
Брзина на звукот тенка прачка2.680 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширењеα poly: 9,4 µм/(m·K) (на 100 °C)
Топлинска спроводливост10,6 W/(m·K)
Електрична отпорностα, поли: 1,310 µΩ·m
Магнетно подредувањеферомагнетно-парамагнетен премин на 293,4 K
Модул на растегливостα облик: 54,8 GPa
Модул на смолкнувањеα облик: 21,8 GPa
Модул на збивливостα облик: 37,9 GPa
Поасонов соодносα облик: 0,259
Викерсова тврдост510–950 MPa
CAS-број7440-54-2
Историја
Наречен поСпоред минералот гадолинит (кој е пак именуван според Јохан Гадолин)
ОткриенЖан Шарл Галисар де Марињак (1880)
Првпат издвоенЛекок де Буабодран (1886)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на гадолиниумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
152Gd 0,20 % 1,08×1014 г α 2,205 148Sm
154Gd 2,18 % (α) 0,0812 150Sm
155Gd 14,80 % (α) 0,0812 151Sm
156Gd 20,47 % (СФ) <71,541
157Gd 15,65 % (СФ) <70,531
158Gd 24,84 % (СФ) <70,965
160Gd 21,86 % >1,3×1021 г (ββ) 1,729 160Dy
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
| наводи | Википодатоци

Извори уреди

  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.
  3. Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.