Талиумхемиски елемент со реден број 81. Постојат 11 познати изотопи на талиумот од кои стабилни се само два со масен број 203 и 205. Изотопот на Tl со масен број 204 има полупериод на распагање од неколку години, а изотопите со масен број 200, 201, 202, 206, 207, 208, 209 и 210 имаат полупериод на распаѓање од неколку минути донеколку денови. Постојат 32 познати минерали на талиумот од кои 17 можат да се најдат во рудникот Алшар во Република Македонија. Најпознат минерал на талиумот секако е лорандитот кој го има во Алшар и според некиј податоци во Швајцарија и Шри Ланка. Талиумот наоѓа примена во вселенските испитувања. Најчеста оксидациска состојба со која гради соединенија е +1 но во некој соединенија се срекава и со оксидациска состојба +3.

Талиум  (81Tl)
Општи својства
Име и симболталиум (Tl)
Изгледсребрено-бела
Талиумот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)
In

Tl

Nh
живаталиумолово
Атомски број81
Стандардна атомска тежина (Ar)204,38[1] (204,382–204,385)[2]
Категорија  слаб метал
Група и блокгрупа 13, p-блок
ПериодаVI периода
Електронска конфигурација[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p1
по обвивка
2, 8, 18, 32, 18, 3
Физички својства
Фазацврста
Точка на топење577 K ​(304 °C)
Точка на вриење1.746 K ​(1.473 °C)
Густина близу с.т.11,85 г/см3
кога е течен, при т.т.11,22 г/см3
Топлина на топење4,14 kJ/mol
Топлина на испарување165 kJ/mol
Моларен топлински капацитет26,32 J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 882 977 1.097 1.252 1.461 1.758
Атомски својства
Оксидациони степени3, 2, 1, −1, −2, −5[3] ​(среден базичен оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 1,62
Енергии на јонизацијаI: 589,4 kJ/mol
II: 1.971 kJ/mol
II: 2.878 kJ/mol
Атомски полупречникемпириски: 170 пм
Ковалентен полупречник145±7 пм
Ван дер Валсов полупречник196 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на талиум
Разни податоци
Кристална структурашестаголна збиена (шаз)
Кристалната структура на талиумот
Брзина на звукот тенка прачка818 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење29,9 µм/(m·K) (при 25 °C)
Топлинска спроводливост46,1 W/(m·K)
Електрична отпорност0,18 µΩ·m (при 20 °C)
Магнетно подредувањедијамагнетно[4]
Модул на растегливост8 GPa
Модул на смолкнување2,8 GPa
Модул на збивливост43 GPa
Поасонов сооднос0,45
Мосова тврдост1,2
Бринелова тврдост26,5–44,7 MPa
CAS-број7440-28-0
Историја
ОткриенВилијам Крукс (1861)
Првпат издвоенКлод-Огист Лами (1862)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на талиумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
203Tl 29,524 % (α) 0,9108 199Au
204Tl веш 3,78 г β 0,764 204Pb
ε 0,347 204Hg
205Tl 70,476 % (α) 0,1567 201Au
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
| наводи | Википодатоци

Во светот има само едно наоѓалиште на талиум, и тоа се наоѓа во рудникот „Алшар“ во Македонија и е заштитено од страна на Смарагдната мрежа за заштита на природните реткости.

Наводи

уреди
  1. Conventional Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  3. Dong, Z.-C.; Corbett, J. D. (1996). „Na23K9Tl15.3:  An Unusual Zintl Compound Containing Apparent Tl57-, Tl48−, Tl37−, and Tl5− Anions“. Inorganic Chemistry. 35 (11): 3107–12. doi:10.1021/ic960014z.
  4. Lide, D. R., уред. (2005). „Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds“. CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.