Диспрозиум

Диспрозиум (Dy, латински dysprosium) — лантаноид. Името го добил според грчкиот збор dysprositos кој значи „тешко одржлив“. Диспорзиумот е застапен во Земјината кора во количини од 6ppm. Најважни минерали се:

• монацит (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr,Dy)PO₄
• (Ce,La,Nd,Y,Pr,Dy)CO₃F

Диспрозиум  (₆₆Dy)

Општи својства
Име и симбол	диспрозиум (Dy)
Изглед	сребрено-бела
Диспрозиумот во периодниот систем
– ↑ Dy ↓ Cf тербиум ← диспрозиум → холмиум
Атомски број	66
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)	162,500(1)
Категорија	лантаноид
Група и блок	група б.б., f-блок
Периода	VI периода
Електронска конфигурација	[Xe] 4f10 6s2
по обвивка	2, 8, 18, 28, 8, 2
Физички својства
Фаза	цврста
Точка на топење	1.680 K ​(1.407 °C)
Точка на вриење	2.840 K ​(2.562 °C)
Густина близу с.т.	8,540 г/см3
кога е течен, при т.т.	8,37 г/см3
Топлина на топење	11,06 kJ/mol
Топлина на испарување	280 kJ/mol
Моларен топлински капацитет	27,7 J/(mol·K)
парен притисок P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k при T (K) 1.378 1.523 (1.704) (1.954) (2.304) (2.831)
Атомски својства
Оксидациони степени	4, 3, 2, 1 ​(слаб базичен оксид)
Електронегативност	Полингова скала: 1,22
Енергии на јонизација	I: 573 kJ/mol II: 1.130 kJ/mol II: 2.200 kJ/mol
Атомски полупречник	емпириски: 178 пм
Ковалентен полупречник	192±7 пм
Спектрални линии на диспрозиум
Разни податоци
Кристална структура	​шестаголна збиена (шаз)
Брзина на звукот тенка прачка	2.710 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење	α, поли: 9,9 µм/(m·K) (с.т.)
Топлинска спроводливост	10,7 W/(m·K)
Електрична отпорност	α, поли: 926 nΩ·m (с.т.)
Магнетно подредување	парамагнетно на 300 K
Модул на растегливост	α облик: 61,4 GPa
Модул на смолкнување	α облик: 24,7 GPa
Модул на збивливост	α облик: 40,5 GPa
Поасонов сооднос	α облик: 0,247
Викерсова тврдост	410–550 MPa
Бринелова тврдост	500–1.050 MPa
CAS-број	7429-91-6
Историја
Откриен	Лекок де Буабодран (1886)
Најстабилни изотопи
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП 154Dy веш 3,0×106 г α 2,947 150Gd 156Dy 0,06 % >1×1018 г (α) 1,7579 152Gd (β+β+) 2,0108 156Gd 158Dy 0.10 % – (α) 0,8748 154Gd (β+β+) 0,2833 158Gd 160Dy 2,34 % – (α) 0,4387 156Gd 161Dy 18,91 % – (α) 0,3443 157Gd 162Dy 25,51 % – (α) 0,0847 158Gd 163Dy 24,90 % – (СЦ) <79,055 164Dy 28,18 % – (СЦ) <79,499
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани