Неодиум

хемиски елемент

Неодиум (Nd, лат. neodymium) — лантаноид.[3][4] Името го добил од грчките зборови neos и didymos кои со споен назив се нарекуваат „нови близнаци“.

Неодиум  (60Nd)
Општи својства
Име и симболнеодиум (Nd)
Изгледсребрестобел
Неодиумот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)


Nd

U
празеодиумнеодиумпрометиум
Атомски број60
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)144,242(3)[1]
Категорија  лантаноид
Група и блокгрупа б.б., f-блок
ПериодаVI периода
Електронска конфигурација[Xe] 4f4 6s2
по обвивка
2, 8, 18, 22, 8, 2
Физички својства
Фазацврста
Точка на топење1297 K ​(1024 °C)
Точка на вриење3347 K ​(3074 °C)
Густина близу с.т.7,01 г/см3
кога е течен, при т.т.6,89 г/см3
Топлина на топење7,14 kJ/mol
Топлина на испарување289 kJ/mol
Моларен топлински капацитет27,45 J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 1595 1774 1998 (2296) (2715) (3336)
Атомски својства
Оксидациони степени+4, +3, +2 ​(благо базен оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 1,14
Енергии на јонизацијаI: 533,1 kJ/mol
II: 1040 kJ/mol
II: 2130 kJ/mol
Атомски полупречникемпириски: 181 пм
Ковалентен полупречник201±6 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на неодиум
Разни податоци
Кристална структурадвојно шестаголна збиена (дшаз)
Кристалната структура на неодиумот
Брзина на звукот тенка прачка2330 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширењеα, мног.: 9,6 µм/(m·K) (при с.т.)
Топлинска спроводливост16,5 W/(m·K)
Електрична отпорностα, мног.: 643 nΩ·m
Магнетно подредувањепарамагнетно, антиферомагнетно под 20 K[2]
Модул на растегливостα form: 41,4 GPa
Модул на смолкнувањеα form: 16,3 GPa
Модул на збивливостα form: 31,8 GPa
Поасонов соодносα form: 0,281
Викерсова тврдост345–745 MPa
Бринелова тврдост265–700 MPa
CAS-број7440-00-8
Историја
ОткриенКарл Ауер фон Велсбах (1885)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на неодиумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
142Nd 27,2 % (СД) <53,264
143Nd 12,2 % (α) 0,5214 139Ce
144Nd 23,8 % 2,29×1015 г α 1,905 140Ce
145Nd 8,3 % >6×1016 г (α) 1,5784 141Ce
146Nd 17,2 % (α) 1,1822 142Ce
(ββ) 0,0702 146Sm
148Nd 5,7 % >3,0×1018 г (α) 0,5986 144Ce
β) 1,9288 148Sm
150Nd 5,6 % 6,7×1018 г ββ 3,367 150Sm
Распадните режими во загради се предвидени, но досега не се забележани
| наводи | Википодатоци

Неодиум е застапен во Земјината кора во количини од 38 ppm (англ. parts per million). Најважни минерали на неодиум се:

Извори уреди

  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Gschneidner, K. A.; Eyring, L. (1978). Handbook on the Physics and Chemistry of Rare Earths. Amsterdam: North Holland. ISBN 0444850228.
  3. Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.
  4. Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.