Неон (од грчки νέος, „нов“) — хемискиот елемент во периодниот систем со симболот Ne и атомскиот број 10. Како безбоен, речиси инертен благороден гас, неонот дава посебна црвеникава светлина кога се користи во вакуумските разелектризирани цевки и неонските лампи. Тој се наоѓа во траги во воздухот. Неонот е најсветлиот благороден гас.

Неон  (10Ne)
Спектрални линии на неонот во видливиот појас
Општи својства
Име и симболнеон (Ne)
Изгледбезбоен гас кој свети портокалово-црвено кога е подложен на високонапонско електрично поле
Неонот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)
He

Ne

Ar
флуорнеоннатриум
Атомски број10
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)20,1797(6)[1]
Категорија  благороден гас
Група и блокгрупа 18 (благородни гасови), p-блок
ПериодаII периода
Електронска конфигурација[He] 2s2 2p6
по обвивка
2, 8
Физички својства
Фазагасна
Точка на топење24,56 K ​(−248,59 °C)
Точка на вриење27,104 K ​(−246,046 °C)
Густина при стп (0 °C и 101,325 kPa)0,9002 г/Л
кога е течен, при т.в.1,207 г/см3[2]
Тројна точка24,556 K, ​43,37 kPa[3][4]
Критична точка44,4918 K, 2,7686 MPa[4]
Топлина на топење0,335 kJ/mol
Топлина на испарување1,71 kJ/mol
Моларен топлински капацитет20,79[5] J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 12 13 15 18 21 27
Атомски својства
Оксидациони степени0
Енергии на јонизацијаI: 2080,7 kJ/mol
II: 3952,3 kJ/mol
II: 6122 kJ/mol
(повеќе)
Ковалентен полупречник58 пм
Ван дер Валсов полупречник154 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на неон
Разни податоци
Кристална структурастраноцентрирана коцкеста (сцк)
Кристалната структура на неонот
Брзина на звукот435 м/с (gas, at 0 °C)
Топлинска спроводливост49,1×10−3 W/(m·K)
Магнетно подредувањедијамагнетна[6]
Модул на збивливост654 GPa
CAS-број7440-01-9
Историја
ПредвиделВилијам Ремзи (1897)
Откриен и првпат издвоенВилијам Ремзи и Морис Траверс[7][8] (1898)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на неонот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
20Ne 90,48 % 20Ne е стабилен со 10 неутрони
21Ne 0,27 % 21Ne е стабилен со 11 неутрон
22Ne 9,25 % 22Ne е стабилен со 12 неутрони
| наводи | Википодатоци

Примена уреди

 
Неонот се користи во знаковите и произведува фина портокалова светлина. Сите други бои се произведуваат со користење на пареи од жива кои го ексцитираат фосфорот по пат на флуоресценција.

Црвенкасто-портокаловата боја која неонот ја емитува кај неонските лампи се користи за правење на неонски знаци. Зборот "неон" исто така се користи и како генеричко име за овие типови на светла, иако се користат многу други гасови за да се произведат различни бои на светлината. Други примени:

  • вакуумски цевки
  • високонапонски индикатори
  • телевизиски цевки
  • неонот и хелиумот се користат за производство на еден вид гасен ласер
  • во ладилниците.

Историја уреди

Неонот бил откриен од шкотскиот хемичар Вилијам Ремзи и англискиот хемичар Морис Траверс во 1898 година.

Наоѓање уреди

Неонот е едноатомен гас при стандардни услови. Неонот е редок, а се наоѓа во Земјината атмосфера како еден дел на секои 65,000 и индустриски се добива со криогена фракциона дестилација на втечнет воздух.

Соединенија уреди

Јоните Ne+, (NeAr)+, (NeH)+ и (HeNe+) се откриени при оптички и масено спектрометриски истражувања. Неонот образува и нестабилни хидрати.

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Hammond, C.R. (2000). The Elements, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition (PDF). CRC press. стр. 19. ISBN 0849304814.
  3. Preston-Thomas, H. (1990). „The International Temperature Scale of 1990 (ITS-90)“. Metrologia. 27: 3–10. Bibcode:1990Metro..27....3P. doi:10.1088/0026-1394/27/1/002.
  4. 4,0 4,1 Haynes, William M., уред. (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (XCII. изд.). Boca Raton, FL: CRC Press. стр. 4.122. ISBN 1439855110.
  5. Shuen-Chen Hwang, Robert D. Lein, Daniel A. Morgan (2005). "Noble Gases". Kirk Othmer Encyclopedia of Chemical Technology. Wiley. pp. 343–383. doi:10.1002/0471238961.0701190508230114.a01.
  6. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., уред. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (LXXXVI. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  7. Ramsay, William; Travers, Morris W. (1898). „On the Companions of Argon“. Proceedings of the Royal Society of London. 63 (1): 437–440. doi:10.1098/rspl.1898.0057.
  8. „Neon: History“. Softciências. Посетено на 2007-02-27.

Надворешни врски уреди