Карневалот во Масафра

Карневалот во Масафра - Maгија на Јонското море е карневалски настан, еден од најважните во регионот Пуља, кој се одржува секоја година во градот Масафра, во провинцијата Таранто.

Се смета за еден од најпразничните и за разлика од другите карневали, поголемиот дел од патеката за парадата на количките не е заграден и граѓаните и странците можат директно да учествуваат во анимацијата и забавата.

Италијанската влада го признала како еден од историските карневали на Италија.

Историја

Потекло

Според вековната традиција, карневалот Масафра започнува на 17 јануари, денот на кој се одржува празникот Свети Антониј Велики, од каде произлегува и народната поговорка:

На Свети Антониј Велики, маски и звуци

На овој ден, селаните, земјоделците (одгледувачите) и домаќинките го носеле својот добиток на годишната церемонија за благословување на домашните и работните животни, која се изведувала на отворен простор пред древната карпеста црква Свети Антониј Велики, сопственост на Поглавјето, која пред изградбата на болницата Паљари, се наоѓала на отворен простор, надвор од градските порти.

Ден за славење почитуван од сите, постојано оживуван од популарните настани како палење оган на улиците, „пукање качокавало-сирење“ на источниот бедем на Гравина Свети Марко и играта Кокањ : потоа истата вечер, во куќата на победникот на кукања, луѓето се гоштевале и се „ носело шанге “, како што тогаш се подразбирало под огнени танци.

Од 17 јануари па наваму, прославите се повторувале со брзо темпо секоја карневалска недела и карневалски четврток, и секој од нив добил свое име и посебно значење. Тие биле вака: четврток на монасите, четврток на свештениците, четврток на изневерените (или на венчаните) и на крај четврток на лудите (или на младите). Потоа следел лошиот четврток (т.е. денот на Вдовицата), кој се совпаѓал со првиот четврток од Великиот пост.

Сè до втората половина на 20 век, вообичаено било монасите и свештениците да го слават својот „правилен“ четврток, разменувајќи си меѓусебе срдечна покана за ручек, додека во оној на изневерените тие славеле со раскошен ручек во семејна атмосфера, со печени колбаси (колбаси на скара) и многу вино.

На лудиот четврток забавата буквално експлодирала co сета своја убавина на плоштадите и уличките. Младите се враќале од работа неколку часа порано и се маскирале имитирајќи брачни парови, подгрбавени, „осакатени/куци“ и излегувајќи од дома, ги правеле обредните обиколки околу семејствата. Носителот на маската и другите маскирани пријатели се окружиле пеејќи:

Abballe ciccantuòne,

senza cante e senza suòne.

Посебна била битката придружена со грав-канелини и гравот кои ги фрлале „Господата“ кон вагоните, на што „буржоазиjaта“ пеш им возвратилa со портокали и количини салата и сето тоа што го имале продавачите на зеленчук на тезгите.

Уште покарактеристична била поворката на „креаторите на дуксери“ кои со качулки, скандирајќи вулгарности, го носеле на раменици Сант'Ачионе, претставен од Џовани Франкино познат како Пичиуно, кој добивал подароци од кулинарски тип од тогашните месари.

Следбениците на Сант'Ачионе парадирале во недела, отстапувајќи ѝ го местото во вторник на парадата на картерите, предводена од Винченцо ил Тарантино, кои претставувале поворка на карневал пред умирање, собирајќи подароци и намирници од продавници, гостилници и кафулиња. Триумфалната поворка, опремена со шприцови и клизма, била започната од страна на една карактеристична група кои држеле садови за во соба полни со brasciole (ролни од месо) и polpette de cavadde (ќофтиња од коњско месо) кои впрочем се јаделе со раце, нудејќи им ги и многубројните странци кои ги преполниле улиците во селото и пееле во хор:

O ccè cuccagna, o ccè cuccagna

addò si caca, addè si magna!

O ccè gusto, o ccè piacere

addò si piscia, addè si beve!

што во превод значи:

Какво изобилство, какво изобилство

каде се кака, каде се јаде!

Каков вкус, какво задоволство,

каде што се моча, каде што се пие!

Карневалот

Како што потврдуваат некои документи од XVIII век на Братството Масафра на Светата Тајна, вообичаено било да се слави Карневалот, кој се состоел од тридневен обред на обесштетување за да се побара прошка од Исус за навредите што му биле нанесени за време на карневалот .

Вклучени се и ноќните поворки кои служeле за покајание, создадени околу 1920-тите од страна на пензионираниот пасионист П. Винченцо Мартучи и младиот Лујџи Русо, за секој четврток од Великиот пост, како и оние во петок во месец март, кои се одржувале во клисурата на Мадона дела Скала, со посета на трите цркви на Распетијата.

Првиот четврток од Великиот пост бил резервиран, во однос на претходно кажаното, за вдовци и вдовици, кога месото било веќе намалено/во опаѓање, а месарниците биле затворени. Се раскажува за тоа како една вдовица отишла во месарница за да купи месо, сфаќајќи дека сè било распродадено: алузија на маките кои мора да го крунисаат остатокот од животот на една сиромашна жена сведена во состојба на вдовица.

Раѓањето на современиот карневал

Pasqua e Nataele addò t'acchie, Carnevael fall'a caste!

—"Велигден и Божиќ каде и да се наоѓаш, но Карневалот слави го дома!" Народна изрека во Масафра

Во 1951 година, во пресрет на Великиот пост, некои момчиња организирале една игра: поставувале плакати со најава за борба со бикови за последната карневалска недела на тогашниот главен плоштад во градот и на денот на настанот имало загрижени граѓани бидејќи не биле свесни за шегата, по што се родила необична поворка, со бик од тврда хартија кој го држеле две момчиња, асистентите на матадорот, самиот тој, ветеринар во бел мантил и коњаници кои јавале играчки: метли со глава на коњ.

Следната година, на 24 и 26 февруари, се одржал првиот натпревар каде што биле наградувани маскираните групи: победници биле четириесетте елементи на драмското аматерско здружение „Голдони“ со Царот на Капри.

Потоа во 1953 година, општината Масафра го организирала првото издание на карневалот Масафра, со традиционалната парада на маскираните вагони.

Неодамнешни настани

Количка Кокорито пак ти кажувам. . . Но, каде одиш ако бананата ја немаш од тимот Assi da Coppe e Denari (2014)

Помеѓу деведесеттите и почетокот на новиот век, карневалот во Масафра видел сè поголемо нагласување на силата помеѓу возачите на маскираните вагони и општинската администрација поради отсуството на соодветни конструкции погодни за градба и засолниште на симболичните вагони. Многубројни биле изразувањата на незадоволство: конкретно, штрајкот на тврдата хартија. Разговори и Овошја во 2004 година, движењето Tivotose за да ги натера тогашните кандидати за градоначалници да го потпишат ветувањето за поставување на камен-темелникот во паркот Читадела во првите 100 дена владеење во 2006 година и на крај масовниот штрајк организиран од здружението на возачките групи во 2010 година.

По повод педесетгодишнината од настанот, изданието од 2003 година било поврзано со Италијанската лотарија.

Некои што учествувале во последниве години се „преселиле“ на карневалот во Виареџо, постигнувајќи добри резултати. Понатаму, настанот Масафра привлекувал сè поголемо внимание и интерес, исто така и на национално ниво, со признавањето на карневалот Масафра меѓу историските карневали во Италија, подобно да се финансира од страна на Мибакт во 2016 година.

Подготвувањето на вагоните

Изградба на маска од папие-маше (тврда хартија), од скицата до самата парада на карневалот во Масафра - Браќата Мастромарино и Елеонора Франсиони

Процесот на поставување на вагоните е доста сложен и трае околу 4-5 месеци.

Првата фаза е онаа на создавање глинена форма: на формата треба да и се дадат сите најситни детали, без ништо да се занемари, со цел да биде покарактеристична.

Откако ќе се доврши формата, се прелива со масло и врз неа се истура малтер, врз кој откако ќе се излади и ќе се попрска со масло, ќе се залепи папие-маше.

Хартијата што се користи за папие-маше е онаа од весници, натопена во лепак, направена од вода и брашно: хартијата се дели на тенки ленти и се прави на тој начин да може да се прилепува на калапот. Штом ќе се исуши, папие-машето се одвојува од калапот и се составува со помош на картон и топол лепак.

По овој чекор, "куклата" е покриена со хартија+цемент, по што е подготвена за бојадисување и за полирање.

Структурите: проектот на Цитаделата на Карневалот

До денес, Карневалот во Масафра не располагал со структури кои биле соодветно дизајнирани и употребливи за исполнување на карневалските дела, но имало различни интервенции и полемики кои се појавиле за решавање на тој проблем. Упорното барање за изградба на „Cittadella del Carnevale“ (Цитадела на Карневалот) инспирирало неколку алегориски вагони низ годините, како што се Од романот на Алесандро Манцони, еве ги ветените шупи во 1994 година и Илузијата ќе продолжи во 1995 година од браќата Бруно и Мимо Фумарола, Дајте ни простор од Феста и Д'Аниело во 1994 година, Бескрајната приказна за проектот за 3Д уметност во 1996 година.

Во 2004 година, производителите на папие-маше (хартија), припадници на здружението Разговори и Овошја свикале штрајк, создавајќи само една маскирана група, од картон и дрво, жалејќи се на задоцнетата исплата на наградите за победниците и на недостатокот на соодветни структури за изградба на алегориските вагони.

Следната година, тогашниот градоначалник Џузепе Кофано им ги позајмил на производителите на папие-маше (хартија) просториите на поранешната општинска кланица, која била напуштена со години. Овие структури, кои се користеле до 2016 година, биле отсекогаш недоволни во однос на безбедносните и хигиенските норми, што резултирало и со недоволни димензии за да се приспособат на конструкциите на вагоните, во најголем дел изградени на отворено, изложени на големи ризици поради промена на временските услови.

Во 2006 година, по повод општинските избори, изработувачите на папие-маше го лансирале предлогот „Јас ќе гласам за тебе, ако“, со кој се барало од кандидатите за градоначалници да ветат, во случај на победа, поставување на првиот камен на карневалската тврдина (Цитаделата на Карневалот) во Масафра во првите 100 дена од администрацијата. Сепак, ветувањето не било испочитувано. Во 2008 година било формирано здружение на претприемачи (конзорциум) помеѓу Администрацијата и папие-маше, на кое му било доверено управувањето со изданијата на Карневалот, кое имало и за цел да се подготват темелите за изградба на идната Цитадела.

Во есента 2009 година, возачите во пресрет на претстојното издание на Карневалот, се плашеле од можноста за колективен штрајк на папие-маше, доколку не биле сослушани во врска со одржувањето и обновувањето на заемот за користење на објектите на поранешната Општинска кланица, за проектот на идната Цитадела и за зголемувањето на наградите кои требало да се добијат. Општинската администрација, по првичниот привид на помирување и интервенција на Провинцијата, не постигнала договор и ги вклучила другите градски ентитети, првенствено училиштата, за остварување на карневалската парада: производителите на папие-маше не создале вагони, освен еден возач, чие дело, сепак, претрпело голема штета поради пожар предизвикан од непознати лица два дена пред парадата.

Кон крајот на 2010 година, неколку месеци пред административните избори, општина на Масафра учествувала на тендерот на регионот Пуља „Светот кој би го посакал“ за еколошко обновување на напуштените каменоломи во сопственост на јавноста, идентификувајќи неискористен туф каменолом, во зародишот кварт „Белведере“ и до јавен градски парк, да се користи како простор за изградба на шупите на карневалската Цитадела. Целта на тендерот, сепак, била многу поинаква и проектот бил исклучен од конечното рангирање и од страна на Регионот, непосредно пред гласањето, во април 2011 година, и од страна на TAR од Лече, поради жалбата на Општината против мерката, следниот декември.

Во септември 2011 година, се стравувало од можноста за нов штрајк на папие-маше за изданието од 2012 година, поради доцнењето на билансот на наградите доделени на штотуку завршениот конкурс. Неколку месеци по парадата, сепак, бил постигнат договор со општинската администрација и Карневалот, иако со само 5 алегориски вагони со „намалени“ димензии, се одржувал редовно, предвидувајќи ја и можноста за дополнително летно издание, но тоа всушност не се случило: според договорите, градоначалникот го обезбедил потребното салдо на паричните награди, конзорциумот (здружението) бил отстранет во јуни 2012 година за да се направи простор за ново здружение независно од политиката на кoja би и се доверила организацијата за настанот, кое сè уште не е создадено, а било дадено ветување за изнаоѓање на европски фондови за изградба на Цитаделата.

Во јули 2014 година, Градскиот совет го одобрил Планот за отуѓување на недвижностите, со кој се очекувало да се продадат просториите на поранешната Општинска кланица, заедно со друга поранешна кланица, со цел да се соберат првите суми за изградба на карневалската Цитадела. Планот бил повторно одобрен во 2015 година, а потоа наредната избрана управа, во декември 2016 година, ја објавила постапката за продажба на имотите на улица Ла Ротонда со одредба од управител, започнувајќи ја на тој начин јавната лицитација која, сепак, и по обновувањето на тендерот, останала празна.

Истовремено, Општината идентификувала, во периодот од ноември до декември во 2016 година, преку јавен оглас, два индустриски магацини во приватна сопственост, кои се изнајмувале на сопствен трошок на општинското подрачје, со цел да им се дадат нови, поголеми и посоодветни простори на производителите на папие-маше, одлучувајќи заедно со нив, за изданието за 2017 година, да се одложи парадата на алегориските (симболичните) вагони во месец јули.

На 14 јули 2020 година, конзорциумот ОИР од Таранто имал распишано јавен оглас за стекнување на имоти, кои требало да се пренаменат за карневалската Цитадела. На 26 мај 2021 година, градоначалникот Фабрицио Кварто го објавил потпишувањето на договорот помеѓу Конзорциумот ОИР и регионот Пуља за добивање на површина, сместена во индустриската област во Масафра, во близина на државниот пат 7 Виа Апија со магацини од 3200 метри квадратни, 20500 метри квадратни слободни површини, плоштад и административен центар.

Парадата

Вагон Со полна брзина само напред Разговори и Овошја (2007)

Парадите се одржуваат навечер на последната карневалска недела и на мрсниот вторник .

Почнувајќи од 2015 година, парадата со маски за деца од градинките и основните училишта се одржува претходното неделно утро и потоа наутро истиот ден кога е предвидена првата парада.

Смртта на кралот Карневал

На крајот од парадата на алегориските вагони, се одржува античката традиција на погребната поворка на Кралот на карневалот, за која некои локални историчари сметале дека започнала од почетокот на дваесеттиот век.

Вечерта на мрсниот вторник, се оформувала поворка од возачи, ткајачи, кожари и пекари, оживувајќи го последниот ден на веселбата, затоа што крајот на карневалот го најавувал враќањето на работа на бројните земјоделски работници, кои се вратиле во луканските села и во селата во Калабрија, и почетокот на Великиот пост.

Помеѓу кожарите, даночниците и пекарите било обичај да прават поворка со луксузни ковчези за Карневалот „на умирање“, кој бил наречен Хуан (Џовани), најверојатно во спомен на Џовани Карневал, организаторот на првите настани во Масафра во првата половина на 19 век.

Истото го направило и „Четириколото“ на Фафуоко, носејќи голема сламена кукла во селанска облека. На поворката и претходела бескрајна низа лажни браќа, свештеници и верници со запалени светилки и факели. Зад ковчегот следеле насмеаните придружнички на Роза, сопругата на Карневалот. Малата музичка група на Доминик Франкино, со својата музика, ги придружувала поворките.

На полноќ, грозоморното патарина на црквата Санта Марија ди Костантинополи (урната во 1929 година) ја сигнализирала смртта на карневалот, чие „тело“ било запалено или фрлено во клисурата. За горчливото сеќавање на веселбата сведочи и стихот што бил рецитиран следниот ден:

Carnivale mije

chine di dogghie

ajere maccarune

e josce fogghie!

преведено на италијански звучи вака:

Карневалу мој

полн со болка

вчера макарони,

а денес зеленчук!

По речиси половина век пауза, традиционалната погребна поворка повторно започнала да се слави од своето 50-то издание во 2003 година. Настанот бил организиран од страна на културното здружение Земја на Пуља и од локалниот индустриско-технички институт Едоардо Амалди, под покровителство на Одделот за забава на општината во Масафра. Традиција која била отстранета во 2013 година.

Маски

Гибергало и Лу Пагиусе

Официјалните маски на карневалот Масафра се Гибергало и Лу Пагиусе. Првата маска е весел кловн облечен во црн фрак и петел на поводник, додека втората маска е стереотипот на селанецот од Масафра, со торба и купа купа (путипу - музички инструмент) .

За нивно обележје претстоел долг и сложен пат: во 2003 година Фондацијата Карневалот во Масафра предложила, по јавен конкурс, да се прогласи Лу Пагиусе за официјална маска на карневалот, додека во 2005 година тогашниот градоначалник на Масафра, Џузепе Кофано, објавил на прес-конференцијата дека Гибергало ќе биде официјална маска.

Во ноември 2008 година, градскиот совет одлучил дека и двата лика (двете маски) требало да бидат признаени како официјални маски на карневалот во Масафра.

Aлегориски/Симболични групи

• 1960 Quando la gatta non c'è i topi ballano di Antonio Laterza ex aequo Pasqualino orientale di Antonio Pignatelli
• 1961 Collerici di Balestra
• 1962 Topo Gigio e Marietta di Gino Vinci
• 1963 Sombrero di Gino Vinci
• 1964 Più pagliacci che mai di Loris Rossi
• 1965 I Marziani di Festa e Palmitesta
• 1966 I Rokes di Acquaro
• 1967 La grande Corrida di Acquaro
• 1968 Allegri vagabondi di Acquaro
• 1969 Trionfo dell'automobile di Viesti
• 1973 Ricordo della Grande Guerra di Notaristefano e Rossano
• 1975 Questo pazzo, pazzo mondo Disney di Mappa
• 1976 Se c'è il Clan la gente si diverte di Albanese
• 1977 Gira e rigira, siamo sempre noi di Gallo
• 1981 La grande Buddanata di Mappa
• 1982 I protagonisti di Annese
• 1983 Bianca Valanga e i 70 clown dei F.lli Gallo
• 1985 Ruggenti anni venti di Antonio Maraglino
• 1987 Carnevale da sballo con Gibergallo del Liceo "Domenico De Ruggieri"
• 1992 Tra ometti, stregoni e folletti nasce la notte degli scherzi e dei dispetti: La Notte di Halloween di Francesco Taccardi e Tommaso Massaro
• 1993 Giunti alla quarantesima edizione, si ritorna ad una vecchia tradizione: Sant'Accione è ritornato ed è ancora più inkazzato! dei F.lli Vito Nicola e Antonio Mastromarino, Giuseppe Quero e Cosimo Coronese.
• 1994 Saluteme a Socrate! di Fratelli Vito Nicola e Antonio Mastromarino, Tommaso Massaro, Rino D'Erchia
• 1995 A sckacchjete dei Fratelli Vito Nicola e Antonio Mastromarino con la collaborazione di Marilù Putignano, dei f.lli Gianfranco e Maurizio Rongo e dell'Ass. ARCI "Le Grotte".
• 1996 L'arte di paccje, senza pupazze ma Pi Kasse! di Fratelli Vito Nicola e Antonio Mastromarino, Paolo Cisternino, Marilù Putignano
• 1997 Ve crisc fil alias i Laureati dell'Ass. Chiacchiere e frutte con F.lli Vito Nicola e Antonio Mastromarino, Paolo Cisternino, Marilù Putignano
• 1999 Se il mondo va a rotoli canta che ti passa di Carone e Bruno
• 2000 Salviamo il mare della Scuola Media "Niccolò Andria"
• 2002 Vogliamo volare verso un mondo migliore... della Parrocchia San Francesco da Paola
• 2005 Premio Oscar in pompa magna di Chiacchiere e Frutte e dei F.lli Tommaso ed Emiliano Marazia
• 2006 Moulin Rouge bongalass, mange, bev e vé allu spasse di Princi Company
• 2007 Su una piccola pietra inciampò l'imperatore - arrìp la zampogn p'quann abbsogn del Liceo "Domenico De Ruggieri"
• 2008 Gioco di carte dell'Ass. Apulia
• 2009 Direttamente dal mondo della magia dell'Ass. Apulia
• 2010 Omaggio all'Italia dell'Ass. Apulia
• 2011 Il magico mondo dei fiori (Omaggio a Nizza) dell'Ass. Apulia
• 2013 Promesse da Circo di Festa e Semeraro
• 2014 Topolino, il mago del Carnevale di Fuggiano
• 2015 Con la testa tra le nuvole in compagnia dei Minions di Fuggiano e Grognardo
• 2016 Pinocchio nel paese dei balordi di Acquaro, Ricci e Romano
• 2017 Governo italiano non fare l'indiano di Acquaro e Ricci
• 2018 Lupin alla ricerca del tesoro perduto dell'Ass. Team Tempesta
• 2019 I sette peccati capitali della ProLoco di Crispiano
• 2020 Il genio e le invenzioni.... Leonardo a scuola di emozioni del Team Arte e Spettacolo di DeBiase e Monaco
• 2021 Edizione non tenutasi a causa della Pandemia di COVID-19
• 2022 Dalle Olimpiadi della Cina, tra piume e colori, fino a Cortina dell'Ass. Chytros Crispiano

Библиографија

• Еспедито Јаковели - Фернандо Ладијана, Кога е карневал во Масафра, регионот Пуља, 1982 година
• Фернандо Ладијана, Триумфот на карневалот, Масафра, 1986 година
• Фернандо Ладијана, Масафра, Мотола, Стампа Суд, 1995 година
• Фернандо Ладијана, Да го донесеме карневалот во 2000 година, Масафра, Текнографика, 1997 година
• Вито Никола Мастромарино - Асс. Chiacchiere и Frutte, Карневал цела година, Лече, Либер Арс, 1999 година

Поврзано

• Масафра