Хемијаприродна наука што се занимава со проучување на структурата и својствата на материјата, како и промените кои настануваат при хемиските реакции[1]. Хемијата претставува физичка наука која ги изучува различните типови на атоми, молекули, кристали и други типови на агрегати изолирани или во меѓусебни интеракции кои во себе ги вклучуваат концептите за енергија и ентропија во хемиските процеси. Модерната хемија еволуирала од алхемијата.

Хемијата претставува наука која се занимава со изучување на составот, структурата и својствата на материјата, како и промените на кои е подложена за време на хемиските реакции.

Основни концепти во хемијата уреди

Атом уреди

 
Елементарни честички во атом од хелиум: два електрона (жолти) кои се околу јадрото, во електронската обвивка; протони (црвени) и два неутрона (зелени), кои се наоѓаат во јадрото на атомот.

Во физиката и хемијата, атомот претставува најмала структурна честичка на секој хемиски елемент (со тоа и на материјата) што ги има неговите карактеристични својства. Секој атом се состои од атомско јадро и електронска обвивка. Атомот се состои од неколку типови на елементарни честички. Во јадрото се наоѓаат неутралните неутрони и позитивно наелектризираните протони (или позитрони), додека во електронската обвивка се наоѓаат негативно наелектризираните електрони. Елементарни честички од кои е изграден атомот играат голема улога при дефинирањето на својствата на атомите, како и при нивното поврзување со други атоми од ист или различен хемиски елемент.

Хемиски елемент уреди

Хемиски елемент претставува тип на атоми кои поседуваат ист атомски број - односно кои поседуваат ист број на протони во јадрото на атомот. Хемиските елементи, исто така, поседуваат и ист број на електрони во електронската обвивка.

Соединение уреди

Хемиските соединенија (или накусо само соединение) се супстанции во чиј состав влегуваат најмалку два различни атоми[2][3]. Хемиските соединенија можат да се разложат на елементарни супстанции со одредена хемиска реакција или процес.

Супстанца уреди

Молекула уреди

Во хемијата под поимот молекула се подразбира доволно стабилна, електронеутрална група која се состои од најмалку два атома кои на точно определен начин се поврзани меѓу себе со хемиска врска[4][5].

Јони и соли уреди

Хемиска врска уреди

Хемиска реакција уреди

Енергија уреди

Поддисциплини уреди

Различните дисциплини во рамките на хемијата се групираат според видот на материја кој се изучува во нивни рамки.

  1. неорганската хемија се занимава со изучување на неорганските материи;
  2. органската хемија се занимава со изучување на органските материи;
  3. биохемијата се занимава со изучување на супстанците кои се наоѓаат во живите организми;
  4. физичката хемија е поврзана со изучување на енергетските промени кои настануваат во хемиските системи на макро ново, на молекуларно и субмолекуларно ниво;
  5. аналитичката хемија се занимава со анализа на примероци за да се добијат сознанија за хемискиот состав и за структурата на материјата.

Брзиот развој на науката се почесто доведува до развој на гранични дисциплини помеѓу хемијата и други науки (физика, медицина и др.).

Хемијата како мотив во уметноста и во популарната култура уреди

Наводи уреди

  1. Chemistry. (n.d.). Merriam-Webster's Medical Dictionary. пристапено на: 19 август 2007.
  2. The Free Dictionary Online "Chemical compound."
  3. Elements and Compounds
  4. IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2. изд. (the "Gold Book") (1997). Семрежна поправена верзија: (1994) "molecule". doi:10.1351/goldbook.{{{file}}}Error in template * mandatory parameter missing (GoldBookRef): file
  5. Pauling, Linus (1970). General Chemistry. New York: Dover Publications, Inc. ISBN 0-486-65622-5.
    Ebbin, Darrell, D. (1990). General Chemistry, 3th Ed. Boston: Houghton Mifflin Co. ISBN 0-395-43302-9.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
    Brown, T.L. (2003). Chemistry – the Central Science, 9th Ed. New Jersey: Prentice Hall. ISBN 0-13-066997-0.
    Chang, Raymond (1998). Chemistry, 6th Ed. New York: McGraw Hill. ISBN 0-07-115221-0.
    Zumdahl, Steven S. (1997). Chemistry, 4th ed. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-669-41794-7.
  6. Роберт Ворд, „Хемија“, во: Гери Филипс и Џери Tервалон (уредници), Кокаински хроники, Темплум, Скопје, 2010, стр. 56-91.
  7. Discogs, Goldie ‎– Timeless (пристапено на 24.11.2020)
  8. DISCOGS, Elvis Costello & The Attractions ‎– Armed Forces (пристапено на 29.4.2020)