Итербиум

(Пренасочено од Утербиум)

Итербиум (Yb, латински - ytterbium) — лантаноид.[3][4] Тој е еден од елементите кои името го добиле според селото Итерби во Шведска. Итербиум е застапен во Земјината кора во количини од 3,3ppm. Најважен минерал е монацит (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr,Yb)PO4.

Итербиум  (70Yb)
Општи својства
Име и симболитербиум (Yb)
Изгледсребрено-бела; со бледо жолтеникава нијанса[1]
Итербиумот во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)


Yb

No
тулиумитербиумлутециум
Атомски број70
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)173,045(10)[2]
Категорија  лантаноид
Група и блокгрупа б.б., f-блок
ПериодаVI периода
Електронска конфигурација[Xe] 4f14 6s2
по обвивка
2, 8, 18, 32, 8, 2
Физички својства
Фазацврста
Точка на топење1.097 K ​(824 °C)
Точка на вриење1.469 K ​(1.196 °C)
Густина близу с.т.6,90 г/см3
кога е течен, при т.т.6,21 г/см3
Топлина на топење7,66 kJ/mol
Топлина на испарување129 kJ/mol
Моларен топлински капацитет26,74 J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 736 813 910 1.047 (1.266) (1.465)
Атомски својства
Оксидациони степени3, 2, 1 ​(базичен оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 1,1 (?)
Енергии на јонизацијаI: 603,4 kJ/mol
II: 1.174,8 kJ/mol
II: 2.417 kJ/mol
Атомски полупречникемпириски: 176 пм
Ковалентен полупречник187±8 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на итербиум
Разни податоци
Кристална структурастраноцентрирана коцкеста (сцк)
Кристалната структура на итербиумот
Брзина на звукот тенка прачка1.590 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширењеβ, поли: 26,3 µм/(m·K) (с.т.)
Топлинска спроводливост38,5 W/(m·K)
Електрична отпорностβ, поли: 0.250 µΩ·m (at с.т.)
Магнетно подредувањепарамагнетно
Модул на растегливостβ облик: 23,9 GPa
Модул на смолкнувањеβ облик: 9,9 GPa
Модул на збивливостβ облик: 30,5 GPa
Поасонов соодносβ облик: 0,207
Викерсова тврдост205–250 MPa
Бринелова тврдост340–440 MPa
CAS-број7440-64-4
Историја
Наречен поПо Итерби (Шведска), каде што бил ископан
ОткриенЖан Шарл Галисар де Марињак (1878)
Првпат издвоенЖорж Урбан (1907)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на итербиумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
166Yb веш 56,7 ч ε 0,304 166Tm
168Yb 0,13 % >1,3×1014 г (α) 1,9508 164Er
(β+β+) 1,4221 168Er
169Yb веш 32,026 д ε 0,909 169Tm
170Yb 3,04 % (α) 1,7376 166Er
171Yb 14,28 % (α) 1,5589 167Er
172Yb 21,83 % (α) 1,3103 168Er
173Yb 16,13 % (α) 0,9459 169Er
174Yb 31,83 % (α) 0,7401 170Er
175Yb веш 4,185 д β 0,470 175Lu
176Yb 12,76 % >1,6×1017 г (α) 0,570 172Er
(ββ) 1,083 176Hf
177Yb веш 1,911 ч β 1,399 177Lu
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
| наводи | Википодатоци

Извори

уреди
  1. Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2. изд.). Butterworth-Heinemann. стр. 112. ISBN 0080379419.
  2. Standard Atomic Weights 2015. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  3. Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.
  4. Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536