Википедија

Биоразновидност на Албанија

Албанија се одликува со значително богатство на копнени и морски екосистеми и живеалишта со контрастни цветни и фаунски видови, дефинирани на површина од 28.748 квадратни километри. Поголемиот дел од земјата е претежно со средоземен карактер, опфаќајќи го центарот и југот на земјата, додека алпскиот афинитет е повидлив на североисток.[1]

Албанските Алпи претставуваат голем геоморфолошки дел од Албанија. Тие се најјужното продолжение на Динаридите, кои се протегаат по должината на Јадранско Море
НА албански брег на Јадранско и Јонско Море се наоѓа голем екосистем кој е од огромно значење.

Покрај разновидноста на топографијата и климата, непосредната близина на Албанија до Средоземното Море и значајната местоположба во рамките на европскиот континент создале поволни услови за појава на огромна низа флора и фауна со неизмерен квалитет, што, сепак, довело до тоа да земјата биде призната како важно жариште на биоразновидноста на континентот.[2][3][4] Бројот на глобално загрозени видови на животински свет во Албанија е голем со интегрален дел од повеќе од 181 видови, и земјата е рангирана на седмото место во Средоземниот слив.[5]

Албанија е претежно планинска и ридска со брза промена на пределот од морска во алпска. Само една третина се состои од низини кои се протегаат низ западниот дел на земјата свртени кон Средоземното Море со должина на крајбрежјето од околу 476 километри [6] Како резултат на тоа, планинските венци ја преминуваат должината на земјата од север кон југ, со Албанските Алпи на север, Шар Планина на североисток, Централниот планински масив во центарот, Кораб на исток, Пинд на југоисток и Каналните Планини на југозапад кои се протегаат заедно со Албанската ривиера .

Хидрографската мрежа на Албанија е составена од езера, реки, мочуришта, мориња и подземни води. Постојат околу 250 езера од различно потекло, вклучувајќи тектонски, глацијални и флувијални езера. Меѓу најважните е езерото Скадар, најголемото езеро во Јужна Европа, проследено со Охридското, кое се смета за едно од најстарите езера во светот. Реките имаат значаен ефект и врз крајбрежната биоразновидност на месното население (или живиот свет). Во земјата има 152 реки, од кои најзабележителни се Дрим, Војуша, Шкумба, Матија и Осум. На бреговите долж Средоземното Море се наоѓаат разни лагуни, вклучувајќи ги Караваста и Нарта. Заштитените области припаѓаат на најважните инструменти за зачувување на природата. 799 видови заштитени подрачја се прогласени во Албанија, со површина од 5,216,96 квадратни километри.[7] Меѓу нив, 14 национални паркови, 1 морски парк, 4 Рамсарски места, 3 места на светско наследство, 45 важни области со растенија, 16 важни области со птици и 786 заштитени области од различни категории.[8][9][10][11][12]

Екорегиони

уреди

Земјата Албанија е дел од Бореалското царство и се протега специфично во рамките на илирската покраина на Циркумбореалниот регион. Неговата територија може конвенционално да се подели на четири копнени екорегиони на палеарктичкото царство.[13][14] Илирските листопадни шуми се протегаат по должината на албанскиот Јадран и крајбрежјето на Јонското Море на запад преку Средоземниот слив, додека мешаните шуми на планините Пинд се појавуваат на источните и југоисточните планински масиви на исток. Мешаните шуми на планините Динарик покриваат поголем дел од Албанските Алпи на север, додека Балканските мешани шуми се протегаат низ источниот крај на опсегот.

Екосистеми

уреди

Шуми

уреди
 
Шумите на Рајца и реката Гаши се дел од античката и исконска букова шума на Карпатите, светско наследство на УНЕСКО, поради извонредната вредност на овие шуми.[15][16]

Шумите се најраспространетиот копнен екосистем во Албанија. Тие претставуваат суштинска функционална и естетска компонента на 36% од пејзажите во земјата.[17][18][19] За разлика од шумите на северна Албанија, слични се на континентална Европа, а оние од јужна Албанија упатуваат на сличности со сливот на Средоземниот слив.[20] Шумите можат да имаат различни форми, во зависност од нивната географска ширина, почва, врнежи од дожд и преовладувачки температури. Концентрацијата на листопадни дрвја доминира во шумите на земјата, се движи од скоро 56,8% или 6,093 квадратни километри од пошумената територија. Дабот претставува важен природен шумски ресурс во Албанија со 32,1%, проследен со бука со 18,4%. Постојат 12 видови даб пронајдени во Албанија распоредени низ целата територија на земјата од север кон југ и исток кон запад.[21]

Иглолисните шуми зафаќаат 1.756 квадратни километри, што претставува 16,4% од целата пошумена површина на земјата. Иако црниот бор доминира и е меѓу најзначајните видови дрвја во земјата, зафаќа површина од приближно 10,2%.[19] Примарно е пронајден во Централниот планински масив, но исто така расфрлан и во Северниот и Јужниот планински венец.[22] Сребрената ела сочинува 1,4% од четинарите со 152 квадратни километри, кои обично се наоѓаат на падините и долините на планините и покрај бреговите на албанскиот Јадран и Јонско Море на запад.[23]

Мочуришта

уреди
 
Главните брегови на лагуната и островите Патоку се покриени со пилинзи од солено мочуриште.[24]

Албанија поседува богатство на водни екосистеми кои поддржуваат различни и уникатни живеалишта. Овие мочуришта содржат соодветно бројни еколошки добра и услуги, но се под значителен товар заради брзата урбанизација и индустријализација. Блатна, трски и езера се наоѓаат во сите региони, заедно со реки и делти, додека мочуриштата се дистрибуираат од високата внатрешно планинска зона на југоисток до крајбрежјето на запад.[24]

Најбогатите мочуришни региони се особено во крајбрежната рамнина долж целата западна граница на Албанија, која е обликувана од Јадранското и Јонското Море.[25] Мочуришниот комплекс Бутринт, Караваста и Нарта претставува едно од најважните места на крајбрежните мочуришта на Албанија. Лагуните се одделени од морето со прилично тесни песочни решетки, кои континуирано се менуваат во големина и форма. Други важни лагуни се лагуната Патоку, лагуната Куне- Ваин, лагуната Вилуни и многу други.

Албанија е дом на неколку најважни езера во Јужна Европа. Четири езера се распределени со соседните земји, на пример Скадарското Езеро со Црна Гора, Охридското Езеро со Македонија, Малото Преспанско Езеро со Грција и Преспанското Езеро со Македонија и Грција. Сепак, сите се од меѓународно значење, особено за лимнологијата и биоразновидноста.[25] Покрај тоа, Скадарското Езеро и Преспанското Езеро се признати како моклиште од меѓународно значење со официјално означување според Рамсарската конвенција.[26]

Утоки

уреди

Естуар е делумно затворено крајбрежно тело со вода што се формира кај речните устија и обезбедува уникатни живеалишта за популации на птици преселници , безрбетници, како и морски риби, вклучувајќи ги и оние што посетуваат да се размножуваат. Главните одлики на животот на устието се варијабилноста на соленоста и седиментацијата. Тие се определени од геологијата на регионот и се под влијание на топографските, хемиските и климатските услови.

Иако е мала по големина, Албанија има многу реки што течат низ нејзините пространства. Главните реки на Албанија се Дрим, Војуша, Матија, Ерзен, Шкумба и Семан кои се излеваат во источното Јадранско Море. Речните текови се многу променливи со високи текови во зима и раната пролет и драматично помали текови кон крајот на летото.

Покрај тоа, реките добиле мало научно внимание од биолозите и малку се знае за статусот на биоразновидноста што тие го содржат, сепак, речниот слив на Дрим е едно од најважните жаришта на биоразновидноста во Европа.[27][28]

Флора

уреди
 
Албанија е домаќин на жариштето за биоразновидност во Средоземниот слив. ( 14 )

Албанија има контрастни и различни видови растителност, определени главно од топографија, хидрологија, клима и геологија. Ужива во разновидност на умерени екологии, вклучувајќи листопадни и иглолисни шуми, мочуришта, речни делти, алпски и субалпински пасишта и ливади, зимзелени и широколисни грмушки, морски и крајбрежни предели.

Стратешки сместена на северниот брег на Средоземното Море, Албанија се наоѓа на едно од жариштата за биоразновидност на планетата заради зголеменото ниво на ендемизам во Средоземното басен.[29] Флората на Албанија се состои од повеќе од 3.200 васкуларни [30] и 2.350 неваскуларни растенија и помалку познат број на габи.[18] Главните елементи на флората на земјата се 24% средоземен, 22% балкански, 18% европски и 14% евроазиски.[31][32]

Фитогеографски, земјата се простира на илирската провинција Циркумбореален регион во рамките на Бореалското царство. Според Светскиот фонд за природата и Европската агенција за животна средина, тој спаѓа во четири копнени екорегиони од областа на Палеарктикот, вклучувајќи ги Илирските листопадни шуми, Балканските мешани шуми, Пиндските мешани шуми на планините и Динариските мешаните шуми на планините .

Околу 3.000 различни видови на растенија растат во Албанија, од кои многу се користат за медицински цели. Крајбрежните региони и низините имаат типична растителност на средоземна макија , додека дабовите шуми и растителноста се наоѓаат на поголеми височини. Огромни шуми од црн бор, бука и ела се наоѓаат на повисоките планини, а алпските пасишта растат на надморска височина над 1800 метри.[33] Родот на флората со најмногу видови во Албана Трифолиум ( детелина ) со вкупно 63 видови. Ова главно се должи на средоземната клима на крајбрежјето на нацијата. Земјата е дом и на речиси 27 видови Вербаскум, што се должи на поголемата близина на Анадолија, која е главниот центар за развој на кралските свеќи.

Фауна

уреди

Птици

уреди
 
Розовото фламинго е жител во текот на целата година

Географската местоположба на Албанија во комбинација со нејзината променлива и сложена клима е одговорна за разновидната популација на птици во земјата. Во Албанија се евидентирани над 353 видови птици со 11 глобално загрозени видови и видови воведени од луѓе. Земјата е дом на поволни мочуришта, лагуни, езера, утоки и делти заедно со соодветните живеалишта. Овие живеалишта служат како поле за хранење на илјадници мигранти птици кои патуваат помеѓу Северна Африка и Европа преку јадранскиот пат.[34][35]

 
Далматинскиот пеликан останува во лагуните и мочуриштата низ целата земја како на пример во Караваста .

Постојат бројни грабливи птици во Албанија, како некои видови орли, јастреби, соколи и мршојадци. Орлите се широко распространети низ целата земја, додека различни видови живеат во различни живеалишта. Златниот орел е најголемата грабливка птица и особено се наоѓа во планинските области, карпите и оддалечените области на Албанија.

Белоопашестиот орел се наоѓа каде и да има големи водни тела и се храни главно со риби, а повремено и со други ’рбетници.[36] Змискиот орел е шумски вид и се храни претежно со змии, но и со некои гуштери. Постои огромен број видови јастреби кои се наоѓаат низ целата земја, вклучително и евроазискиот врабец, краткопрстиот јастреб и северниот ловец .

Соколите се добро претставени од голем број видови. Тие се претставени од средоземниот сокол, сокол ластовичар, планински сокол, сив сокол, степски сокер и мал сокол. Десетина видови мршојадци може да се најдат како живеат во земјата главно во одредени делови на клисури, на карпи, и пештери. Меѓу најважните и најистакнати видови е глобално загрозениот египетски мршојадец. Овие птици живеат главно на југот на Албанија, но можат да се најдат на многу малку територии на север.[37]

Сместена во Средоземното Море, Албанија има богата морска фауна со многу големи и разни колонии на морски птици, распоредени околу нејзиното чисто крајбрежје на запад. Пеликани и фламинго најчесто се среќаваат во крајбрежните области. Исклучително реткиот далматински пеликан е најчестиот пеликан во земјата и многу тежок за летачка птица.[38] Поголемото фламинго, кое е надвор од шесте видови фламинго на планетата, може да се најде покрај топлите, водени региони, особено во лагуните, како што се лагуната Караваста и лагуната Нарта .

Цицачи

уреди

Албанија е дом на широк спектар на цицачи кои се тесно поврзани со нејзината географска локација и климатските услови. Регистрирано е околу 58 видови цицачи да се појавуваат во земјата. Заштитените области, вклучувајќи ги националните паркови, природните резервати и биосферските резервати, обезбедуваат заштита на цицачите и се најверојатни локации каде може да се видат овие животни.

 
Евроазискиот рис се населува во Националниот парк Шебеник-Јабланица.[39]

За мала земја, Албанија има важна улога во одржувањето и обезбедувањето долгорочен опстанок на големите месојади на западниот и јужниот Балкански Полуостров.[40] Месните месојади се чини дека се дистрибуирани првенствено во последните преостанати шуми низ целата земја, особено во областите околу Албанските Алпи на север, планините Кораб на исток и расфрланите издигнати области на југ, како што се на полуостровот Карабурун и планините Валамара и Немеречка.

Видовите мачки во земјата вклучуваат евроазиски рис и европска дива мачка. Сите тие се критично загрозени и заштитени. Земјата е домаќин на моментално најголемата област на дистрибуција на критично загрозениот балкански рис, за која се смета дека е најголемата мачка на Балканот, со проценета популација од помалку од 100 едински.[41][42][43]

 
Националниот парк Логора и Карабурун-Сазан обезбедува живеалишта за златниот чакал.[44]

Семејството кучиња има неколку члена во Албанија, вклучувајќи го сивиот волк, евроазиски волк, црвената лисица и златниот чакал. Опсегот на дистрибуција на сивиот и евроазискиот волк опфаќа поголем дел од територијата на земјата.[40][45] Црвената лисица, која е родна, е најголемиот вид лисица и се појавува во секој дел на Албанија.[46] Сепак, опсегот на златниот чакал се протега низ Западните Низини долж албанскиот брег на Јадранско и на Јонско Море.[47][48] Кафеавата мечка, можеби најпознатиот албански вид, е еден од највредните елементи на биоразновидноста и има важна улога во одржувањето на биоразновидноста.[49] Тие се наоѓаат низ голем дел од земјата, вклучително и во Северниот, Централниот и Јужниот планински масив на Албанија, и се дел од Динарик - Пинд, кое е второ по големина население во Европа. Популациите на кафеавата мечка и во Албанија и во Македонија се од значителна и важна биолошка и генетска вредност, бидејќи тие ги сочинуваат поврзувачките популации помеѓу мечките на земјите од Србија, Хрватска и Словенија на северот на Балканот и мечките на Грција во југот.[50]

 
Националниот парк Дивјака-Караваста служи како место за размножување и хранење на евроазиската видра.[51]

Најголемото семејство месојадни цицачи припаѓа на видрите, јазовците, ласиците и куните, сите се наоѓаат во земјата. Сите овие се кратки, крзнени животни со кратки, заоблени уши и густо крзно, но тие значително се разликуваат по големина, навика и живеалиште. Евроазиската видра се наоѓа низ поголемиот дел од земјата и здравото население е локализирано во реки и мочуришта на северозапад и на југ.[52][53] Европскиот јазовец е најчестиот јазовец во Албанија и се наоѓа низ голем дел од територијата на земјата.[54]

Класифицирани како месојади, перконогите се поделени помеѓу безушни и ушасти фоки. Средоземна фока-мечка, меѓу најретките видови на светот, е единствениот вид што може да се најде во Албанија. Првенствено е дом во карпестите крајбрежни региони на јужна Албанија, како што се полуостровот Карабурун, островот Сазан и островите Ксамил кои обезбедуваат добри живеалишта за загрозените видови.

 
Кашалот е забележан во водите на морскиот парк Карабурун-Сазан.[55]

Со оглед на големата достапност на вода, се проценува дека крајбрежјето на земјата е 381 километри долго.[56] Средоземното Море, кое ги вклучува Јадранското Море и Јонското Море што ја сочинуваат целата западна граница на Албанија, е дом на сè поретки популации на китови.[57][58][59] Како и да е, земјата има неколку видови кои живеат во албанското Средоземно Море.

Познато е дека обичниот делфин со краток клун ги населува крајбрежните води. Обичниот делфин е обилен по должината на албанскиот брег на Јадранското Море, особено во зимски и пролетни сезони каде доаѓаат на крајбрежните области за да се размножуваат.[60] Области за заштита на видовите делфини се воспоставени во реката Буна-Велипоја, Карабурун-Сазан, Ксамилските Острови, Војуша-Нарта [61][62] Затоа, клуновестиот кит на Кивје е забележан неколку пати во албанските води.[63][64]

</br>Копитарите со рамни прсти се претставени со видови како што се црвениот елен, срна, елен. и дивокоза. Црвениот елен е меѓу најголемите тревојади во земјата и особено еден од најпопуларните видови на шуми во земјата.

Влекачи

уреди
 
Европска барска желка во Националниот парк Бутринт .

И покрај фактот дека нема точни студии, Албанија е рангирана меѓу најважните региони на Балканскиот Полуостров во однос на влекачите со повеќе од триесет и седум видови.[65][66] Многу од нив се широко распространети особено по должината на албанските брегови кои содржат широк спектар на живеалишта и екосистеми .

 
Албанската жаба е загрозен вид според IUCN.

Постојат неколку видови морски желки што се гнездат на плажите во земјата.[67] Главестата желка е голема океанска желка.[68] Зелената морска желка е уште еден важен вид во Средоземното Море и повремено се наоѓа во Дримскиот Залив на север и Валонскиот Залив на југот на Албанија.[69] Морската желка е една од најзагрозените морски желки во светот и во основа се наоѓа во тропските води ширум светот, но исто така и повремено во Албанија.[70]

Територијата на Албанија е населена со два важни вида слатководни желки како што се европската желка и речната желка.[71] Една од најпознатите желки на Албанија е желката Херман која е релативно изобилна низ целата земја. Гуштери се среќаваат и во земјата. Големите гуштери, како што се европскиот зелен гуштер, балканскиот зелен гуштер најредовно се среќаваат во земјата.

Риба

уреди

Албанија има приближно 249 видови риби во нејзините крајбрежни води и 64 слатководни видови во нејзините реки и езера.[65] И покрај тоа што риби од морски и слатки води може да се најдат во различни делови на водите низ целата земја. Јадранското и Јонското Море во Средоземното Море се дом на риби со солена вода, додека рибите од слатка вода се јавуваат на езерото Бутринт, Скадарското Езеро, Охридското Езеро, Преспанското Езеро, како и во лагуната Караваста, лагуната Нарта и лагуната Патос .

Охридското Езеро, најстарото езеро во Европа, се наоѓа помеѓу Албанија и Македонија.[72] Како едно од ретките антички езера во светот, тоа е езерото кое содржи најголем број ендемски видови во светот, со 212 видови животни и растенија.[73][74] Тоа е живеалиште за многу ретки видови риби како што е загрозената охридска пастрмка, една од најстарите пастрмки на целиот Балкански Полуостров.[75][76]

Со идентификувани повеќе од 28 видови, од 38 видови регистрирани за целото Јадранско Море, разновидноста на ајкулите во Албанија е меѓу најраспространетите на Балканот.[77]

Заштитени области

уреди

Бројни делови на Албанија се заштитени во согласност со голем број национални и меѓународни назнаки заради нивната природна, историска или културна вредност.[78] Заштитените области припаѓаат на најважните инструменти за зачувување, што, пак, делотворно придонесува за одржување на видовите, живеалиштата и екосистемите .

Земјата во моментов има петнаесет назначени национални паркови, при што еден е наведен како морски парк. Почнувајќи од Јадранското Море и Јонското Море до Албанските Алпи и Кераунските Планини, тие поседуваат извонредни предели што претставуваат живеалишта за илјадници растителни и животински видови. Бутринт, Дивјака-Караваста, Карабурун-Сазан, Логора, Преспа, Шебеник-Јабланица, Тет и Валбона се едни од најспектакуларните национални паркови во земјата.

 
Национален парк Тети
21 ноември 1966[79]
 
Национален парк Валбона
15 јануари 1996[80]
 
Национален парк Томор
18 јули 2012
 
Национален парк Лура
31 октомври 2018[81]
 
Национален парк Штаме
15 јануари 1996
 
Fir of Hotovë-Dangelli National Park
17 декември 2008
 
Национален парк Дајти
16 декември 1960[82][83]
 
Национален парк Дренова
21 ноември 1966
 
Национален парк Шебеник-Јабланица
21 мај 2008[84]
 
Национален парк Карабурун-Сазан
28 април 2010[85]
 
Национален парк Преспа
18 февруари 1999
 
Национален парк Бутринт
2 март 2000
 
Национален парк Логора
21 ноември 1966
 
Национален парк Дивјака-Караваста
19 октомври 2007

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ Ministry Enviroinment, Forests and Water Administration Biodiversity Directorate. „Fourth National Report to the United Nations Convention On Biological Diversity“ (PDF). cbd.int (англиски). Tirana. стр. 6.
  2. ↑ Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH. „National Assessment of Biodiversity Information Managementand Reporting Baseline for Albania“ (PDF). balkangreenenergynews.com (англиски). стр. 10.
  3. ↑ „Biodiversity Albania“. climatechangepost.com (англиски). Some of the 30% of the European plant species, and 42% of the European mammals can be found in the country. Albania's variety of wetlands, lagoons and large lakes also provide critical winter habitat for migratory birds (1).
  4. ↑ „Biodiversity in Albania Report On National Situation of Biodiversity in Albania“ (PDF). macfungi.webs.com (англиски). стр. 2. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-03-06. Посетено на 2021-04-08. Approximately 30% of all European floras occur in Albania.
  5. ↑ „Mediterranean Basin Biodiversity Hotspot“ (PDF). cepf.net (англиски). стр. 62.
  6. ↑ Eftimi, R. „Some Considerations On Seawater-Freshwater Relationship in Albanian Coastal Area“ (PDF). ITA Consult. Архивирано од изворникот (PDF) на 2011-05-04. Посетено на 2021-04-08.
  7. ↑ UNEP, IUCN, WCMC. „Albania“. protectedplanet.net (англиски). стр. 1. Архивирано од изворникот на 2020-11-27. Посетено на 2021-04-08.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  8. ↑ UNESCO. „Ohrid-Prespa“. unesco.org (англиски).
  9. ↑ UNESCO. „Albania“. whc.unesco.org (англиски).
  10. ↑ Ramsar Convention. „Albania“ (PDF). ramsar.org (англиски).
  11. ↑ „Important Plant Areas of the south and east Mediterranean region“ (PDF). portals.iucn.org (англиски). стр. 76.
  12. ↑ BirdLife International. „Albania“. datazone.birdlife.org (англиски).
  13. ↑ NaturAL. „Albania towards NATURA 2000“. natura.al (англиски). Tirana. стр. 1. Архивирано од изворникот на 2017-03-11. Посетено на 2021-04-08.
  14. ↑ „The National Parks Of Albania The fifteen national parks in Albania encompass an area of 210,668.48 hectares which accounts for about 3.65% of the overall territory of the country“. worldatlas.com (англиски). The territory of Albania can be divided into four ecoregions: Dinaric Alpine (mixed forests in the far north). Balcanic (mixed forest in the north-east). Pindus mountain (mixed forests covering the central and southeast mountains). Illyrian deciduous (forest covering the rest of the country).
  15. ↑ UNESCO World Heritage Sites. „Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe“. whc.unesco.org (англиски). стр. 1.
  16. ↑ Euronatur. „Report of the Excursion to Ancient Beech Forests in Albania and Macedonia July 14–19, 2013“ (PDF). euronatur.org (англиски). стр. 1–20.
  17. ↑ Ministry of Environment. „Document of Strategic Policies for the Protection of Biodiversity in Albania“ (PDF). cbd.int (англиски). стр. 15.
  18. ↑ 18,0 18,1 Ministry of Environment. „Fifth National Report of Albania to the United Nations Convention On Biological Diversity (CBD)“ (PDF). cbd.int (англиски). стр. 4.
  19. ↑ 19,0 19,1 UNECE. „Albania Environmental Performance Reviews“ (PDF). unece.org (англиски). стр. 141.
  20. ↑ „lbania Biodiversity Assessment Under the Biodiversity and Forestry Indefinite Quantity Contract Contract No. LAG-I-00-99-00013-00, Task Order No. 811“. rmportal.net (англиски). November 2003. стр. 16–23. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-05-03. Посетено на 2021-04-08.
  21. ↑ FAO. „State of Forest Tree Genetic Resources in Albania“ (PDF). fao.org (англиски). стр. 5. Архивирано од изворникот (PDF) на 2017-10-26. Посетено на 2021-04-08.
  22. ↑ FAO. „Black pine resources in Albania“. fao.org (англиски). стр. 1.
  23. ↑ FAO. „Forest Genetic Resources“ (PDF). ftp.fao.org (англиски). стр. 48.
  24. ↑ 24,0 24,1 „Conservation Status of Albanian Coastal Wetlands and their Colonial Waterbird Populations (Pelecaniformes and Ciconiiformes)“ (PDF). vliz.be (англиски). Brussels. стр. 1–10.
  25. ↑ 25,0 25,1 The Wetlands of Central and Eastern Europe (Book) (англиски). IUCN, 1993. 1993. стр. 14–15. ISBN 9782831701424.
  26. ↑ Ramsar Convention (3 July 2013). „Albania adds its parts of the Prespa Lakes to the Ramsar List“. ramsar.org (англиски).
  27. ↑ „The natural wealth and legacy of the Drin River Basin: inspiring our collective actions“ (PDF). act4drin.net (англиски). стр. 7. Архивирано од изворникот (PDF) на 2023-01-23. Посетено на 2021-04-08.
  28. ↑ „Drin River Basin The blue heart of the Balkans“ (PDF). mio-ecsde.org (англиски). стр. 4.
  29. ↑ IUCN. „Mediterranean Hotspot“. iucn.org (англиски).
  30. ↑ Mehmet Metaj. „Biodiversity and the Protected Areas System in Albania“ (PDF). cqm.rs (англиски). стр. 1–8.
  31. ↑ „Biodiversity in Albania Report On National Situation of Biodiversity in Albania“ (PDF). catsg.org (англиски). стр. 3. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-10-20. Посетено на 2021-04-08.
  32. ↑ „Albania – Biodiversity Conservation Data“. medomed.org (англиски). Архивирано од изворникот на 9 January 2015. Посетено на 5 June 2017.
  33. ↑ Bego, Ferdinand and Koni, Mynyr (1999) "Albania" in Blodlverslty Strategy and Action Plan. The National Environmental Agency
  34. ↑ Euronatur. „Adriatic Flyway“. euronatur.org (англиски). Архивирано од изворникот на 2020-09-18. Посетено на 2021-04-08.
  35. ↑ Euronatur. „Adriatic Flyway – Bird Conservation On the Balkans“ (PDF). euronatur.org (англиски). Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-05-16. Посетено на 2021-04-08.
  36. ↑ „Biodiversity in Albania Report On National Situation of Biodiversity in Albania“ (PDF). catsg.org (англиски). Tirana. стр. 28. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-10-20. Посетено на 2021-04-08.
  37. ↑ IUCN Red List. „Save the Egyptian Vulture on the Balkans“. iucnredlist.org (англиски).
  38. ↑ Euronatur. „Dalmatian Pelicans Help for the rarest pelican in the world“. euronatur.org (англиски).
  39. ↑ European Green Belt. „Balkan Green Belt as Ecological Corridor for Wolf, Bear and Lynx“. europeangreenbelt.org (англиски). Архивирано од изворникот на 12 June 2018. Посетено на 3 June 2018.
  40. ↑ 40,0 40,1 Bego, F. (2005). „On the status and distribution of the large carnivores (Mammalia: Carnivora) in Albania“. Albanian Journal of Nat. Tech. Sciences. 2005: 41–53.
  41. ↑ „The Balkan Lynx Conservation Compendium“. Catsg.org. Архивирано од изворникот на 2009-04-20. Посетено на 29 December 2009.
  42. ↑ „Wildlife of Albania“. iberianature.com (англиски).
  43. ↑ „Balkan Lynx Recovery Program“. ppnea.org (англиски). Архивирано од изворникот на 2018-08-31. Посетено на 2021-04-08.
  44. ↑ „Management Plan Llogora-Rreza e Kanalit-Dukat -Orikum-TragjasRadhime-Karaburun Complex Site“ (PDF). vinc.s.free.fr (англиски). стр. 76.
  45. ↑ „Report on the conservation status and threats for wolf (Canis lupus) in Europe“ (PDF). euronatur.org (англиски). стр. 7.
  46. ↑ „Risk Assessment for Australia – Red Fox, (Vulpes vulpes) (Linnaeus, 1758)“ (PDF). pestsmart.org.au (англиски). стр. 4. Архивирано од изворникот (PDF) на 2020-03-19. Посетено на 2021-04-08.
  47. ↑ Plass J. (2007). „Dokumentation einer zweiten Einwanderungswelle des Goldschakals Canis aureus Linnaeus 1758 in Österreich aus den Jahren 2003–2006“ (PDF). Beiträge zur Naturkunde Oberösterreichs (17): 55–68.
  48. ↑ World Wide Fund for Nature. „Conservation Action Plan for the golden jackal (Canis aureus) in Greece“ (PDF). wwf.gr (англиски). стр. 8.
  49. ↑ Bego, F. (2007). The Brown Bear (Ursus arctos) Action Plan (англиски). Tirana: University of Tirana.
  50. ↑ „Status of Brown Bears (Ursus arctos) in Albania and Fyrom“ (PDF). bearbiology.com (англиски). Athens. стр. 6.[мртва врска]
  51. ↑ Bego, F., A. Mullaj, L. Kashta, A. Zotaj (2013). The Status of the habitats of European Conservation Interest along the Adriatic Coast of Albania (PDF) (англиски). Tirana.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  52. ↑ Bogliani, G., C. Prigioni, F. Barbieri (1986). „The otter Lutra lutra in Albania“. Biological Conservation. 36 (4): 375–383. doi:10.1016/0006-3207(86)90011-X.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  53. ↑ Balestrieri, A., Messina, S., Pella, F., Prigioni, C., Saino, N. and Fasola, M. (2016). „Eurasian otter Lutra lutra in developing countries: a resurvey of Albania 22 years after the fall of communism“. Oryx. 50 (2): 368–373. doi:10.1017/S0030605314000921.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  54. ↑ Griffiths, H. I., Thomas, D. H. (1997). The Conservation and Management of the European Badger (Meles meles): (revised Results of an Enquiry Into the Species, Originally Presented as a Report to the Standing Committee of the Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats, on the Population and Management Status and Conservation Needs of the Species in the Western Palaearctic). Council of Europe. стр. 8–9. ISBN 9789287134479.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  55. ↑ „Management Plan for National Marine Park Karaburun-Sazan“ (PDF). mcpa.iwlearn.org (англиски). стр. 29.
  56. ↑ Sustainable Development of Sea-Corridors and Coastal Waters: The TEN ECOPORT project in South East Europe (Chrysostomos Stylios, Tania Floqi, Jordan Marinski, Leonardo Damiani. изд.). Springer. 7 April 2015. стр. 85. ISBN 9783319113852.
  57. ↑ Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujrave. „Protected area gap assessment, marine biodiversity and legislation on marine protected areas“ (PDF). undp.org (англиски). Tirana. стр. 38. Архивирано од изворникот (PDF) на 2017-08-02. Посетено на 2021-04-08.
  58. ↑ Giuseppe Notarbartolo di Sciara. „Cetacean Species Occurring in the Mediterranean and Black Seas“. oceandocs.org (англиски). Rome, Italy. стр. 2. Архивирано од изворникот (PDF) на 2018-06-17. Посетено на 2021-04-08.
  59. ↑ United Nations Economic Commission for Europe. „Environmental Performance Reviews Albania Third Review“ (PDF). unece.org (англиски). стр. 78.
  60. ↑ „Montenegrins Battle to Save Endangered Dolphins“. balkaninsight.com (англиски). 26 May 2015.
  61. ↑ „Inland observations of the common bottlenose dolphins Tursiops truncatus (Montagu, 1821) in the delta of the Bojana/Buna River, Albania and Montenegro“ (PDF). dlib.si (англиски). стр. 1–4.
  62. ↑ Erich Hoyt (2 October 2012). Marine Protected Areas for Whales, Dolphins and Porpoises: A World Handbook for Cetacean Habitat Conservation and Planning (Book) (англиски). Routledge, 2012. стр. 172. ISBN 9781136538308.
  63. ↑ Giuseppe Notarbartolo di Sciara, Michela Podestà, Barbara E. Curry (18 October 2016). Mediterranean Marine Mammal Ecology and Conservation (Book) (англиски). Academic Press, 2016. стр. 134. ISBN 9780128052969.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  64. ↑ „Occurrence of Cuvier's beaked whales in the southern Adriatic Sea: Evidence of an important Mediterranean habitat“. researchgate.net (англиски).
  65. ↑ 65,0 65,1 „lbania Biodiversity Assessment Under the Biodiversity and Forestry Indefinite Quantity Contract Contract No. LAG-I-00-99-00013-00, Task Order No. 811“. rmportal.net (англиски). November 2003. стр. 1–9. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-05-03. Посетено на 2021-04-08.
  66. ↑ „First records of the Italian wall lizard, Podarcis siculus (Rafinesque-Schmaltz, 1810) (Squamata: Lacertidae) in Albania“. dergipark.gov.tr (англиски). 24 October 2016. стр. 1–2. Архивирано од изворникот (PDF) на 12 јуни 2018. Посетено на 2021-04-08.
  67. ↑ IUCN. „Albania adopts sea turtle conservation action plan“. iucn.org (англиски). Архивирано од изворникот на 12 јуни 2018. Посетено на 2021-04-08.
  68. ↑ IUCN & IUCN Centre for Mediterranean Cooperation. „Marine mammals and sea turtles of the Mediterranean and Black Seas“ (PDF). cmsdata.iucn.org (англиски). Архивирано од изворникот (PDF) на 13 May 2016. Посетено на 8 June 2018.
  69. ↑ Enerit Saçdanaku, Idriz Haxhiu. „Data about Loggerhead Sea Turtle (Caretta caretta) and Green Turtle (Chelonia mydas) in Vlora Bay, Albania“. researchgate.net (англиски).
  70. ↑ IUCN. „Sea turtles in the Mediterranean Distribution, threats and conservation priorities“ (PDF). mtsg.files.wordpress.com (англиски). стр. 23–37. Архивирано од изворникот (PDF) на 2020-02-11. Посетено на 2021-04-08.
  71. ↑ Enerit Saçdanaku, Idriz Haxhiu. „First observations on ecology and distribution of Balkan terrapin, Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) in Vlora Bay, Albania“ (PDF). hrcak.srce.hr (англиски). Tirana. стр. 1–5.
  72. ↑ „Lake Ohrid Experience and Lessons Learned Brief“ (PDF). worldlakes.org (англиски). Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-02-25. Посетено на 2021-04-08.
  73. ↑ „The true age of Europe's oldest lake has now been determined“. unipi.it (англиски). 29 September 2014.
  74. ↑ Matzinger, Andreas; Schmid, Martin; Veljanoska-Sarafiloska, Elizabeta; Patceva, Suzana; Guseska, Dafina; Wagner, Bernd; Müller, Beat; Sturm, Michael; Wüest, Alfred (2007). „Eutrophication of ancient Lake Ohrid: Global warming amplifies detrimental effects of increased nutrient inputs“. Limnology and Oceanography (англиски). 52 (1): 338–353. Bibcode:2007LimOc..52..338M. CiteSeerX 10.1.1.629.6860. doi:10.4319/lo.2007.52.1.0338.
  75. ↑ The Guardian. „Ohrid fate awaits ancient trout in the Balkans“. theguardian.com (англиски).
  76. ↑ „Changes in the Spawning Ecology of the Lake Ohrid Trout, Salmo letnica (Karaman)“ (PDF). mes.org.mk (англиски).
  77. ↑ Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujrave. „Protected area gap assessment, marine biodiversity and legislation on marine protected areas“ (PDF). undp.org (англиски). Tirana. стр. 36. Архивирано од изворникот (PDF) на 2017-08-02. Посетено на 2021-04-08.
  78. ↑ Spase Shumka. „Albania's Biodiversity and Protected Areas An Executive Summary“ (PDF). al.undp.org (англиски). стр. 1–12. Архивирано од изворникот (PDF) на 2018-10-08. Посетено на 2021-04-08.
  79. ↑ Thethi-Guide. „Historia e Parkut Kombetar Theth“ (албански). Посетено на 28 July 2010.
  80. ↑ „Rrjeti I Zonave Të Mbrojtura Në Shqipëri“ (PDF). mjedisi.gov.al (албански). стр. 1. Архивирано од изворникот (PDF) на 5 September 2017. Посетено на 12 January 2016.
  81. ↑ FAO. „PËR ZGJERIMIN E SIPËRFAQES SË PARKUT KOMBËTAR "LURË" DHE KRIJIMIN E PARKUT KOMBËTAR "LURË–MALI I DEJËS"“ (PDF). Fao.org (албански). Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-02-13. Посетено на 2021-04-08.
  82. ↑ „tirana.al/“ (PDF). tirana.al (англиски). стр. 39. Архивирано од изворникот (PDF) на 12 July 2018. Посетено на 8 October 2018.
  83. ↑ „Vendim Nr. 402 (21. Juni 2006): Për shpalljen e ekosistemit natyror të Malit të Dajtit "Park Kombëtar" (me sipërfaqe të zgjeruar)“ (PDF) (албански). Архивирано од изворникот (PDF) на 27 December 2015. Посетено на 27 December 2015.
  84. ↑ „Vendim Nr. 640 (21. Mai 2008): Për shpalljen "Park kombëtar" të ekosistemit natyror Shebenik-Jabllanicë“ (PDF). mjedisi.gov.al (албански). стр. 1. Архивирано од изворникот (PDF) на 10 December 2014.
  85. ↑ „Management Plan for National Marine Park Karaburun-Sazan“ (PDF). mcpa.iwlearn.org (англиски). стр. 10.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Биоразновидност_на_Албанија&oldid=5303750“