Лешани

село во Општина Дебрца

Лешани — село во јужниот дел на подрачјето на Општина Дебрца, во областа Дебрца, во околината на градот Охрид.

Лешани

Поглед на селото Лешани од камбанаријата на црквата „Св. Никола

Лешани во рамките на Македонија
Лешани
Местоположба на Лешани во Македонија
Лешани на карта

Карта

Координати 41°16′40″N 20°51′38″E / 41.27778° СГШ; 20.86056° ИГД / 41.27778; 20.86056Координати: 41°16′40″N 20°51′38″E / 41.27778° СГШ; 20.86056° ИГД / 41.27778; 20.86056
Регион  Југозападен
Општина  Дебрца
Област Дебрца
Население 310 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 6344
Повик. бр. 046
Шифра на КО 19026
Надм. вис. 1.086 м
Лешани на општинската карта

Атарот на Лешани во рамките на општината
Лешани на Ризницата

Географија и местоположба уреди

Селото Лешани се наоѓа во областа Дебрца. Околни села се Велмеј од североисток, Грко Поле, Горно и Долно Средоречие од север и северозапад, Злести од запад и Куратица од југ.

Историја уреди

Подрачјето на Лешани е населено уште во младото камено време, за што сведочи наоѓалиштето Думејнчка Горица северозападно од селото.[2]

Во XIX век, Лешани се наоѓало во Охридската каза, нахија Дебрца, во Отоманското Царство.

Потекло и значење на името уреди

Според едно предание, името на селото потекнува од „Лешок“, еден од тројцата браќа кои на различни страни си ја побарале среќата, а Лешок се населил тука.[3]

Стопанство уреди

Во минатото, освен земјоделството, голем дел од населението било вработено во фабричкиот погон на ЕМО за метални конструкции.[4]

Поради поволните услови, планинска вода и рамно поле, жителите главно се занимаваат со одгледување на компир, грав и пченка.[3]

Население уреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948709—    
1953752+6.1%
1961769+2.3%
1971703−8.6%
1981706+0.4%
ГодинаНас.±%
1991588−16.7%
1994472−19.7%
2002484+2.5%
2021310−36.0%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Лешани имало 450 жители, сите Македонци христијани.[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Лешани имало 480 жители.[6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Лешани е претставено како чисто македонско село во Охридската каза на Битолскиот санџак со 60 куќи.[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 500 Македонци.[8]

Лешани е средно село, но со намалување на бројот на населението. Тоа, во 1961 година броело 769 жители, а во 1994 година 472 жители, македонско население и само двајца жители Срби.

Според пописот од 2002 година, во селото Лешани живееле 484 жители, од кои 483 Македонци и 1 Србин.[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 310 жители, од кои 291 Македонец и 19 лица без податоци.[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 450 480 709 752 769 703 706 588 472 484 310
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]

Родови уреди

Лешани е македонско село.

Општествени установи уреди

 
Подрачното основно училиште „Дебрца“ во селото

Самоуправа и политика уреди

Селото влегува во рамките на проширената Општина Дебрца, која настанала со спојување на поранешните општини Белчишта и Мешеишта по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото претставувало дел од некогашната Општина Белчишта.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Охрид. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото било дел од некогашната Општина Белчишта.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Општина Белчишта, во која покрај селото Лешани, се наоѓале и селата Белчишта, Ботун, Брежани, Велмеј, Горно Средоречие, Грко Поле, Долно Средоречие, Злести, Ново Село, Песочани и Црвена Вода. Во периодот 1950-1952 година, селото Лешани се наоѓало во некогашната Општина Велмеј, во која влегувале селата Брежани, Велмеј, Грко Поле и Лешани.

Избирачко место уреди

Во селото постои избирачкото место бр. 1322 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на дом на културата. Во ова избирачко место е опфатено и селото Грко Поле.[18]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 384 гласачи.[19]

Културни и природни знаменитости уреди

 
Влезот во селото; десно од патот се гледа познатиот Лешански манастир
Цркви[20]
Манастири
Археолошки наоѓалишта
Останати

Личности уреди

Родени

Потекло уреди

Култура и спорт уреди

Иселеништво уреди

Постари иселеници може да се најдат во САД.[15]

Од поново време иселеници од селото има во Охрид, Струга, Тетово, Скопје, Битола и во Австралија, САД и Канада.[16]

Галерија уреди

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 250. ISBN 9989-649-28-6.
  3. 3,0 3,1 „Патувачко кино“ (PDF). Македокс. 2015. Посетено на 7 септември 2016.[мртва врска]
  4. Казиовска, Соња (6 јуни 2015). „Луѓе бараат иљач од сите светии во манастирот над Лешани“. Дневник. Скопје: МПМ Македонија. Посетено на 15 септември 2016.[мртва врска]
  5. Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 253.
  6. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 162-163.
  7. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 31.
  8. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  9. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 6 септември 2016.
  10. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  11. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  12. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  13. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  14. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  15. 15,0 15,1 Русиќ, Бранислав. Дебрца-Лешани. Архивски фонд на МАНУ АЕ 89/1.
  16. 16,0 16,1 Ристески, Стојан (2000). Лешани. Струга: Ирис.
  17. „За училиштето“. македонски: ОУ „Дебрца“ - Белчишта. Архивирано од изворникот на 2016-08-25. Посетено на 22 август 2016.
  18. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  19. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
  20. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
  21. Список на заштитени добра. Состојба до 31.12.2012. Скопје: Управа за заштита на културното наследство.
  22. Јасмина Дамјановска; Ленина Жила; Филип Петровски (2016). Илинденски сведоштва. том II, дел II. Државен архив на Република Македонија.
  23. 23,0 23,1 Јасмина Дамјановска; Ленина Жила; Филип Петровски (2017). Илинденски сведоштва. том IV, дел I. Скопје: Државен архив на Република Македонија.

Надворешни врски уреди