Житоше

Житоше — село во Општина Долнени, во околината на градот Прилеп. До 2004 година, селото претставувало административно седиште на поранешната истоимена општина, која била припоена со Општина Долнени.

Житоше
Поглед на селото Житоше
Житоше Местоположба на Житоше во Македонија
Координати 41°25′12″N 21°17′25″E
Општина	Долнени
Население	1.807 жит. (поп. 2002)
Надм. вис.	644 м
Житоше на општинската карта Атарот на Житоше во рамките на општината

Географиja и местоположба

Селото Житоше се наоѓа во северозападниот дел на Прилепското Поле. Оддалечено е 30 километри северозападно од Прилеп и 24 километри северно од Крушево.

Историja

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од Прилепскиот Вилает (Vilayet-I Prilepe) и имало 50 христијански семејства и 2 вдовици христијани.

Во XIX век селото било дел од Прилепската каза на Отоманското Царство.

Според податоците за машкото население од 1873 година, селото било поделено на христијанско Житоше со 35 домаќинства и 153 христијани (Македонци) и муслиманско Житоше со 94 домаќинства и 232 жители муслимани, 83 Македонци и 21 Ром.

Население

Според статистиката на Васил К'нчов („Македониja, Етнографиja и статистика“) од 1900 година, во Горно Житоше живееле 560 Албанци, 75 Роми и 66 Македонци, а во Долно Житоше 102 Македонци.

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Житоше имало 48 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија. Според пописот од 2002 година во Житоше живееле 1.807 жители, од кои:

Националност	Вкупно
Македонци	3
Албанци	1.158
Турци	17
Роми	0
Власи	0
Срби	5
Бошњаци	604
други	20

Родови

Горно Житоше

Според ситуацијата од 1950-тите, родови во Горно Житоше.

• Албанци: Балабановци (6 к.) поалбанчени Турци. Потеклото им е од Мала Азија. Еден нивен предок изградил џамија; Оџовци (18 к.) основачот на родот Асан бил оџа. Доселени се на почетокот на XIX век; Кера (12 к.) и Салиќевци (11 к.) доселени се од селото Белово кај Пешкопеја, и они се доселени почетокот на XIX век; Дешат (7 к.) доселени се од Дешат кај Пешкопеја. Од споменатото место се иселиле двајца браќа, едниот во Житоше, а другиот во Гостиварско; Дерала (4 к.) доселени се од областа Матија во Албанија, имаат роднини во соседното село Лажани и во Градец (Полог); Цолја (14 к.) доселени се од некое место во Албанија. За нив се зборува дека порано биле католици; Виша (9 к.) доселени се од селото Вшје во Љума (северна Албанија); Хоти (5 к.) доселени се од околината на Елбасан; Дема (11 к.), Божољи (9 к.), Дулја (6 к.), Мале (5 к.), Далиповци (5 к.), Зира (4 к.) и Шаини (1 к.) доселени се однекаде од Албанија. Постои род Дема во Дебар; Цука (6 к.) доселени се од Дебарско, имаат роднини во Дебарско, Лисичани, Лажани и во Борино; Абдиовци (10 к.) доселени се од околината на Пешкопеја; Боровјане (2 к.) доселени се од селото Боровјане кај Призрен (Косово); Трновчани (3 к.) доселени се од селото Трново кај Гостивар во 1940-тите; Рушановци (5 к.) потекнуваат од предокот Селим. Селим се доселил како домазет од сега раселеното село Солп (кај селата Цер и Црско); Браќани (1 к.) доселени се од селото Браќани, Порече; Шутовци (6 к.) доселени се од селото Шутово, Кичевско; Бала (2 к.) доселени се од околината на Пешкопеја; Ќуска (2 к.) доселени се од соседното село Норово; Ислаиловци (2 к.), Алчија (5 к.) и Циналар (5 к.) доселени се од Албанија.
• Срби: Милиќевиќи (1 к.) доселени се во 1922 година како колонисти од селото Добри Дол кај Ужице.
• Бошњаци: Бошњаци (11 к.) доселени се 1955 година од околината на Сјеница.
• Власи: Шула (1 к.) на лето живеат во Житоше, а на зима во Крушево.

Долно Житоше

Според ситуацијата од 1950-тите, родови во Долно Житоше.

• Муслимани: Исмаиловци (6 к.) доселени се во 1908 година од селото Пласница, Кичевско. Кога дошле зборувале македонски, а сега зборуваат албански; Мустафовци (1 к.) и Еминовци (1 к.) доселени се во 1920 година од Прилеп, зборуваат турски; Еминовци (1 к.) доселени се од селото Прибилци, Железник во 1920 година. Зборуваат албански; Исеиновци (1 к.) доселени се од селото Туин, Кичевско. Зборуваат албански; Беадиновци (1 к.) доселени се во 1944 година од околината на Кичево. Зборуваат албански; Афузовци (3 к.) доселени се во 1952 година од Горно Житоше, таму припаѓале на родот Цолја; Аметовци (1 к.) доселени се во 1952 година од селото Србица, Кичевско, зборуваат албански; Елмазовци (1 к.) доселени се во 1910 година. Зборуваат ромски, македонски и албански.
• Православни родови: Ѓушо (1 к.) лето живеат во Долно Житоше, а зимо во Крушево, зборуваат влашки; Тале (1 к.) доселени се во 1954 година од Крушево, зборуваат влашки; Китановци (1 к.) и Стрезовци (1 к.) доселени се од селото Извор, Кичевско. Зборуваат македонски.

Самоуправа и политика

Изборно место

Во селото постојат изборните места бр. 1209 и 1210 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.

На претседателските избори во 2019 година, на овие изборни места биле запишани вкупно 1.850 гласачи.

Култура

Цркви

• Св. Атанасиј Житоечки - главна манастирска црква на Житошкиот манастир. Сега се води под село Локвени;

Археолошки наоѓалишта

• Рид — некропола од доцноантичко време;
• Црква — сакрален објект и некропола од среден век;
• Лавци — населба од непознат период;
• Под Корија - насеолба од непознат период;

Поврзано

• Долнени
• Општина Долнени

Надворешни врски

• Сателитска снимка на Житоше на Карти на Google