Долно Коњари
Долно Коњари — село во Општина Петровец, во областа Блатија, во околината на град Скопје.
| Долно Коњари | |
  Долно Коњари Местоположба на Долно Коњари во Македонија
Долно Коњари на карта
| |
| Координати 41°56′32″N 21°42′32″E / 41.94222° СГШ; 21.70889° ИГД | |
| Општина | Петровец |
| Население | 796 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Шифра на КО | 25038 |
| Надм. вис. | 250 м |
|
Долно Коњари на општинската карта  Атарот на Долно Коњари во рамките на општината | |
 Долно Коњари на Ризницата
| |
Географија и местоположба уреди
Селото се наоѓа во областа Блатија, на левиот брег на реката Пчиња, на околу петнаесет километри југоисточно од општинското средиште Петровец и на 29 километри југоисточно од градот Скопје.
Историја уреди
Во XIX век, селото е дел од нахијата Чаирско Поле (Блатија) во Скопската каза во Отоманското Царство.
Стопанство уреди
Население уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било заведено под името Ѓурелери Зир и имало мешано христијанско и муслиманско население, каде имало 19 христијански[2] и 24 муслимански[3] домаќинства. На овој попис биле забележани 54 мажи христијани, со 9 новороденчиња и 85 мажи муслимани со 8 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 312 жители.
Стефан Верковиќ во 1857 го бележи со 310 жители.[4]
Според статистиката на бугарскиот етнограф Васил К’нчов (Македонија. Етнографија и статистика) од 1900 година, во Долно Коњари живееле 280 жители, од кои 240 Турци и 40 Македонци.[5]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија во 1931 година, селото имало 400 Турци.[6]
Во 1971 година во Долно Коњари живееле 596 жители, од кои 20 Македонци, 64 Албанци, 193 Турци, 10 Срби и 309 останати.
Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 704 жители, од кои 568 Бошњаци, 121 Албанец, 7 Македонци, 6 Турци и само двајца останати.[7]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 796 жители, од кои 8 Македонци, 140 Албанци, 8 Турци, 597 Бошњаци, 1 останат и 42 лица без податоци.[8]
На табелата е прикажан националниот состав на населението низ сите пописни години:[9]
| Година | Македонци | Албанци | Турци | Роми | Власи | Срби | Бошњаци | Ост. | Лица без под. | Вкупно |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1948 | — | — | — | — | — | — | — | — | — | 660 |
| 1953 | — | 1 | 671 | 18 | — | — | ... | — | — | 690 |
| 1961 | 98 | 1 | 371 | ... | ... | 1 | ... | 27 | — | 498 |
| 1971 | 20 | 64 | 193 | — | ... | 10 | ... | 309 | — | 596 |
| 1981 | 18 | 97 | — | — | — | 1 | ... | 540 | — | 656 |
| 1991 | 19 | 48 | 5 | 19 | — | 1 | — | 614 | — | 706 |
| 1994 | 20 | 106 | 6 | 9 | — | — | — | 601 | — | 742 |
| 2002 | 7 | 121 | 6 | — | — | — | 568 | 2 | — | 704 |
| 2021 | 8 | 140 | 8 | — | — | — | 597 | 1 | 42 | 796 |
Родови уреди
Долно Коњари било турско село, денес е доминанто бошњачко
Според истражувањата од 1953 година, родови во селото се:[10]
Родови од турско потекло (Коњари-јуручко)
- Доселеници: Есе-Пашалар (16 к.) они се анадолски доселеници. Кон крајот на XVIII век нивниот предок Есед-Паша, се населил во соседното село Средно Коњари. Таму останале потомците на тој паша. А еден од синовите на Есед-Паша се населил во Долно Коњари. Жителите на овој род потекнуваат од тој син; Алколар (15 к.), Доналари (14 к.), Сејдолари (11 к.), Даутлари (9 к.), Скачкалари (9 к.), Јуруклери (6 к.) и Шерколари (3 к.) тие се Турци-Јуруци. Во Долно Коњари се доселиле од некое село во Овче Поле. Во родот Алколари го знаат следното родословие: Муарем (жив на 46 г. во 1953 година) Беадин-Батлиман-Алко, основачот на родот кој се доселил.
Родови од албанско потекло
- Доселеници: Елез Пала (21 к.) доселени се од Дебарско. Го знаат следното родословие: Нијаз (жив на 30 г. во 1953 година) Раман-Зејнула-Исен-Елез, кој се доселил; Емин-Буљукбаша (18 к.) доселени се од областа Мат во северна Албанија. Го знаат следното родословие: Асип (жив на 25 г. во 1953 година) Сабедин-Ештрев-Али-Емин, основачот на родот кој се доселил.
Ромски родови
- Доселеници: Фазлијини (1 к.), Али-Дамини (1 к.) и Куртишеви (2 к.) првите два рода во селото живеат од поодамна. Додека последниот род е доселен од селото В. Трновца кај Бујановац.
Општествени установи уреди
Самоуправа и политика уреди
Културни и природни знаменитости уреди
- Археолошки наоѓалишта
- Дервен — населба од неолитското време. На 2 кмзападно од селото, на левата страна на асфалтниот пат Скопје - Коњари, на блага падина, во нивата на ЗИК „Скопско Поле“, која зафаќа површина од 350 × 75 м, се среќава голем број фрагменти од керамички садови. Повеќето од нив се украсени во барботин и импресо-техника, а од облици има пехари на висока конусна нога, грниња, жртвеници, ситна антропоморфна пластика и др. Голем е бројот и на орудијата од кремен и камен.
- Долно Коњари — депо на средновековни монети. Во Музејот на Македонија во Скопје се чува депо од 2.400 бакарни скифати од XII-XIII век, пронајдени во околината на Долно Коњари.
- Ограѓе — населба од римското време. На 200 м западно од селото, на десниот брег на реката Пчиња, на површина од околу 0,5 хектара се среќаваат фрагменти од керамички садови, питоси, тегули, имбрекси и друг градежен материјал.
Редовни настани уреди
Личности уреди
- Зеќир Рамчиловиќ (р. 1975) - македонски историчар, публицист и пратеник во Македонското Собрание во составот од 2016 година.[11]
Култура и спорт уреди
Иселеништво уреди
Во селото порано живееле и православни Македонци. Тие потоа се иселиле во Горно Коњари (таму се родовите Долноселци, Чакареви), Сушица (Долноселци).
Од 1912 година од селото почнало да се иселува и муслиманското население. До 1953 година во Турција се иселиле 14 семејства.[10]
Наводи уреди
- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ Османлиски документи за историјата на Македонија - пописи од XIX век на христијанското население - Скопски Санџак, каза Скопје. Скопје: д-р Емил Крстески. 2021.
- ↑ Османлиски документи за историјата на Македонија - пописи од XIX век на муслиманското население - Скопски Санџак, каза Скопје. Скопје: д-р Емил Крстески. 2020.
- ↑ Верковиќ, Стефан (1889). Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи. Санкт Петербург.
- ↑ Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“, София, 1900, с.207
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година). База на податоци МАКСтат Архивирано на 10 декември 2021 г.. Државен завод за статистика.
- ↑ 10,0 10,1 . Трифуноски, Јован (1964). Сеоска насеља скопске котлине. Скопје. Отсутно или празно
|title=(help)CS1-одржување: друго (link) - ↑ ПРАТЕНИЧКИ СОСТАВ
