Средорек (село)

Средорек — село во Општина Долнени, во околината на градот Прилеп.

Средорек
Средорек Местоположба на Средорек во Македонија Средорек на карта
Координати 41°24′36″N 21°21′41″E
Општина	Долнени
Население	30 жит. (поп. 2021)
Шифра на КО	20099
Средорек на општинската карта Атарот на Средорек во рамките на општината
Средорек на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во Прилепското Поле, оддалечено 11 километри западно од општинскиот центар Долнени и 23 километри северозападно од Прилеп.

Историја

Во пописните дефтери од 1467/68 година во Средорек имало 14 христијански семејства; во 1481/82 – 17 семејства; во 1544/45 – 29 семејства, 4 неженети и 2 вдовици, како и 13 муслимански семејства; во 1568/69 – 7 христијански семејства, 2 неженети и 2 вдовици.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 140 —     1953 156 +11.4% 1961 182 +16.7% 1971 179 −1.6% 1981 141 −21.2%	Година Нас. ±% 1991 82 −41.8% 1994 71 −13.4% 2002 52 −26.8% 2021 30 −42.3%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Средорек живееле 210 жители, сите Македонци. Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Средорек имало 120 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Средорек се води како чисто македонско село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 15 куќи.

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 100 Македонци.

Според пописот од 2002 година, во селото Средорек живеат 52 жители, сите Македонци.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 30 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	540	120	140	156	182	179	141	82	71	52	30

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.

Родови

Средорек е македонско село.

Родови во селото се: Качаровци (4 куќи) доселени се од селото Дабјани, а некогаш живееле и во Кривогаштани; Филиповци (3 куќи) доселени се од селото Кутлешево; Шамаковци (3 куќи) Доселени се од селото Горно Житоше, го знаат следното родословие: Ристе (жив на 28 г. во 1950-тите) Нове-Ташко-Толе-Момир-Костадин, од Горно Житоше се доселил предокот Ташко; Мавцовци (3 куќи) потекнуваат од тројца браќа кои се доселиле од Прилеп; Зиско (1 куќа) доселени се од Крушево, овде живеат само преку лето; Клаповци (2 куќи) доселени се од Новоселани; Гулевци (2 куќи) од Горно Житоше најпрво се иселиле во Сарандиново, а во 1930 година дошле овде; Блажевци (1 куќа) доселени се од селото Кошино каде род им биле Стојчевци, и таму биле староседелци; Цуцуловци (4 куќи) од Горно Житоше најпрво се населиле во Бело Поле, па од таму во 1928 година дошле во Средорек; Поречанци (1 куќа) доселени се од поречкото село Могилец во 1935 година.

Албанци: во селото има и еден албански род, тоа е Ајдаровци (1 куќа) доселени се во 1947 година од кичевското село Папрадиште. Овде живеат само преку лето.

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 1469 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на приватен објект. Во ова избирачко место е опфатено и селото Дабјани.

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 35 гласачи.

Културни и природни знаменитости

Цркви

• Црква „Воведение на Пресвета Богородица“ — главната селска црква

Археолошки наоѓалишта

• Гробишта — некропола од непознат период;
• Чука — неопределено наоѓалиште од непознат период;

Надворешни врски

• Средорек (село) на Ризницата ^?