Википедија

Латвиски јазик

(Пренасочено од Лет.)

Латвиски јазик[а] (latviešu valoda) или летонски јазик — источнобалтички јазик и службен јазик во Латвија. Латвискиот јазик го зборуваат околу 1,4 милиони Латвијци во Латвија и околу 150.000 Латвијци во дијаспората. Овој јазик има голем број говорници на кои латвискиот не им е мајчин јазик, ситуација која не е типична за помалите јазици во светот. Од малцинските заедници во Латвија , кои вкупно бројат околу 924.000 жители, само 30% го зборуваат јазикот. Латвискиот јазик е сроден со литванскиот јазик и се во иста јазична група, но сепак не се меѓусебно разбирливи.

Латвиски јазик
latviešu valoda
Застапен воЛатвија и латвиската дијаспора.
ПодрачјеБалтички регион
Говорницимајчин јазик 1,39 милиони (Летонија)
110.000 (странство)
1,5 милиони (вкупно)[1]
како втор јазик: 400.000  
Јазично семејство
Писмолатвиска азбука
Статус
Службен во Латвија
Европска Унија
Регулативен органЛатвиски државен јазичен центар
Јазични кодови
ISO 639-1lv
ISO 639-2lav
ISO 639-3lav
Речник на полско-латино-латвиските јазици од Георгс Елгерс, објавен во Вилнус, Големото Војводство Литванија, 1683 година

Латвискиот е нефлексивен јазик со неколку аналитички форми, три дијалекти и германско синтаксичко влијание. Јазикот има само два граматички рода. Секоја именка се деклинира во седум падежи: номинатив, генитив, датив, акузатив, инструментал, локатив и вокатив. Официјално писмо на јазикот е латвиската азбука, која е заснована на латиницата, со одредени модификации според латвискиот фонетски систем.

Историја

уреди

Летонскиот јазик е дел од групата на балтички јазици. Според досегашните истражувања, по разложувањето на праиндоевропскиот јазик, се формирала група на балто-словенски јазици, кои пак се поделиле на две посебни групи во 10 век п.н.е. Како и да е, и покрај постоењето на многу архаични форми во балтичките јазици, денес не е сосема јасно како настанала балтичката група и со кои јазици била првично поврзана.

Според тезите за балтичките јазици, источнобалтичките јазици се одделиле од западнобалтичките јазици во 400 или 600 година. Како последица на тоа, започнало одделување и на литванскиот и летонскиот јазик, кое според верувањата се одвивало во 800 година. Долг период литванскиот и летонскиот јазик биле еден јазик но различни дијалекти. Со текот на времето овие два јазика започнале да се одделуваат и се верува дека имало транзициони дијалекти сè до 15 или 17 век.

Како посебен јазик, летонскиот се појавил во 16 век и се развил од латгалскиот јазик и со асимилирање на курскиот, земгалскиот и селонскиот јазик кои биле посебни јазици во балтичката група на јазици. Најстарите записи на летонски јазик датираат од 1530 година.

Сè до 19 век, летонскиот јазик бил под силно влијание на германскиот јазик, бидејќи високата класа во општеството била создадена од Балтички Германци. Во средината на 19 век започнало Летонското национално будење предводено од Младите Летонци кои инсистирале на употреба на летонскиот јазик. Учесниците во ова движење биле главните промотори за основање на стандардниот летонски јазик и се залагале за летонизирање на странските зборови. Овој тренд кратко траел, бидејќи Летонија била окупирана од Русија и започнал да се користи рускиот јазик и руската кирилица. Сепак, на почетокот на 20 век националното движење било повторно воспоставено.

Во 1908 година, летонските јазичари Карлис Миленбахс и Јанис Енѕелинс ја разработиле модерната летонска азбука, која полека ја заменила стара. Покрај тоа, во летонскиот и литванскиот јазик се вовела и нова одлика, а таа била приспособување на странските имиња и презимиња според летонскиот фонетски систем, без разлика колку тоа било чудно при изговор. Промената на имињата и презимињата се вршат за да се обезбеди добивање наставки за падежи.

За време на Советскиот Сојуз кога и Летонија била дел од него, започнал т.н. процес на русификација. Сталин планирал да ги интегрира сите балтички републики во Сојузот и како резултат на тоа бројот на Летонци во Летонија од 80% паднал на 52%. Денес, летонскиот јазик е мајчин јазик на 60% од вкупното население на државата.

Класификација

уреди

Летонскиот јазик е дел од подгрупата на источнобалтички јазици на семејството балтички јазици. Балтичите јазици заедно со словенските јазици формираат посебна гранка од индоевропското јазично семејство. Од сите балтички јазици само два се живи, едниот е летонскиот а другиот е литванскиот јазик. Подетално гледано, во источнобалтичките јазици спаѓаат двата живи балтички јазика и три изумрени: курски, селонски и земгалски јазик. И покрај тоа што литванскиот и летонскиот се во иста група и се единствени живи балтички јазика, тие не споделуваат многу сличности и се меѓусебно неразбирливи. Така на пример, двата јазика се слични во морфологијата на именките, но во фонологијата и морфологијата на глаголите имаат доста разлики. Според тоа, летонскиот јазик се смета за поиновативен од литванскиот.

Дијалекти

уреди
 
Карта на летонските дијалекти. Ливонскиот дијалект е во сина, средните во зелена и горните во жолта.

Летонскиот јазик е составен од три големи групи дијалекти познати како ливонски дијалект, латгалски дијалект и средни дијалекти. Ливонскиот дијалект е понатака поделен на виѕемски говор и курландски говор. Средните дијалекти се основата на литературниот стандарден летонски јазик и се поделени на виѕемски говор, курски говор и земгалски говор. Овие говори не се исти со истоимените изумрени земгалски јазик, селонски јазик и курски јазик.

Левонски дијалект

Ливонскиот дијалект бил под силно влијание на ливонскиот јазик одошто останатите дијалекти во земјата. Овој дијалект има два вида на интонација. Така на пример, во Курланд кратките самогласки на крајот на зборот се изоставаат, додека долгите се скратуваат. Покрај тоа, карактеристично за овој дијалект е тоа што само една форма на глаголот се користи за сите граматички лица. Исто така, личните имиња за сите лица завршуваат на -елс и -анс. Овој дијалект почнал сè помалку да се зборува бидејќи со воведувањето на стандардниот летонски јазик Ливонците почнале да го користат истиот.

Средни дијалекти

Виѕемскиот и земгалскиот дијалект се многу слични меѓу себе и двата во одредена мерка се разликуваат од курскиот дијалект. Курскиот е архаичен дијалект. Во средните дијалекти има три вида интонација, а во земгалскиот се користи и гласот ŗ.

Правопис

уреди
 
Библија напишана на стар летонски правопис.

Летонскиот јазик во западниот правопис бил за првпат запишан со помош на германскиот фонетски систем, додека латгалскиот дијалект се пишувал со помош на полскиот правописен систем. На почетокот на XX век, овие два биле заменети со посоодветен фонетски систем со користење на латиница приспособена на летонскиот фонетски систем.

Стар правопис

уреди

Стариот летонски правопис се засновал на германскиот и не го претставувал летонскиот фонетски систем. На почетокот тој правопис се користел за пишување на религиозни текстови. Како и да е, првиот летонски правопис бел несреден и на пример имал дванаесет верзии за запишување на буквата Š. Во 1631 година, германскиот свештеник Георгс Манцелис се обидел да го систематизира летонскиот правопис. Така на пример, долгите самогласки биле запишувани според местото во реченицата, кратките биле проследени од буквата H. Согласките биле запишувани според германскиот правопис, односно повеќе знаци за еден звук. Стариот правопис се користел до XX век кога започнал да се заменува со новиот.

Современ правопис

уреди

Денес, летонскиот јазик се пишува со летонската азбука, писмо засновано на латиницата кое содржи 33 букви.

A Ā B C Č D E Ē F G Ģ H I Ī J K Ķ L Ļ M N Ņ O P R S Š T U Ū V Z Ž
a ā b c č d e ē f g ģ h i ī j k ķ l ļ m n ņ o p r s š t u ū v z ž
а аа б ц ч д е ее ф г ѓ х и ии ј к ќ л љ м н њ о п р с ш т у уу в з ж
Напомена: Последниот ред е македонски изговор на буквите.

Современата летонска азбука е составена врз основа на латиницата. Така, азбуката опфаќа 22 букви од стандардната латиница, без буквите Q, W, X и Y и има уште единаесет изменети латинични букви. Буквите A, E, I и U се симболи за кратките самогласки, додека со доадавање на макрон над истите се добиваат буквите за долгите самогласки. Покрај стандардните букви, во летонскиот јазик се користат и диграфите: Ai, Au, Ei, Ie, Iu, Ui, Oi, Dz и Dž.

Споредба на правописи

уреди

Како споредба на различни правописи на летонскиот јазик, следува молитвата „Оче наш“ на летонските правописи:

Првиот правопис
(Cosmographia Universalis) 		Стар правопис[2] Современ правопис Интернет стил [б]
Muuſze Thews exkan tho Debbes Muhſu Tehvs debbeſîs Mūsu tēvs debesīs Muusu teevs debesiis
Sweetyttz thope totws waerdtcz Swehtits lai top taws wahrds Svētīts lai top tavs vārds Sveetiits lai top tavs vaards
Enaka mums touwe walſtibe. Lai nahk tawa walſtiba Lai nāk tava valstība Lai naak tava valstiiba
Tows praetcz noteſe Taws prahts kai noteek Tavs prāts lai notiek Tavs praats lai notiek
ka exkan Debbes tha arridtczan wuerſſon ſemmes kà debbeſîs tà arirdſan zemes wirsû kā debesīs, tā arī virs zemes kaa debesiis taa arii virs zemes
Muſze beniſke mayſe bobe mums ſdjoben. Muhsu deeniſchtu maizi dod mums ſchodeen Mūsu dienišķo maizi dod mums šodien Muusu dienishkjo maizi dod mums shodien
Vnbe pammet mums muſſe parrabe Un pametti mums muhſu parradus [подоцна parahdus] Un piedod mums mūsu parādus Un piedod mums muusu paraadus
ka mehs pammettam muſſims parabenekims kà arri mehs pamettam ſaweem parrahdneekeem kā arī mēs piedodam saviem parādniekiem kaa arii mees piedodam saviem paraadniekiem
Vnbe nhe wedde mums exkan kaerbenaſchenne Un ne eeweddi muhs eekſch kahrdinaſchanas Un neieved mūs kārdināšanā Un neieved muus kaardinaashanaa
Seth atpeſthmums no to loune bet atpeſti muhs no ta launa [подоцна łauna] bet atpestī mūs no ļauna bet atpestii muus no ljauna
Aefto thouwa gir ta walſtibe Jo tew peederr ta walſtiba Jo tev pieder valstība Jo tev pieder valstiiba.
vnbe tas ſpeez vnb tas Goobtcz tur muſſige un tas ſpehks un tas gods muhſchigi [подоцна muhzigi] spēks un gods mūžīgi speeks un gods muuzhiigi
Amen Amen Āmen Aamen

Граматика

уреди
Главна статија: Летонска граматика

Летонскиот јазик е инфлективен јазик со многу аналитички форми. Јазикот има два граматички рода, машки и женски, и два граматички броја, еднина и множина. Именките се менуваат и по падежи, па така во јазикот има номинатив, генитив, датив, акузатив, инструментал, локатив и вокатив. Во летонскиот јазик нема членови и основниот редослед во реченицата е подмет - прирок - предмет.[3]

Фонологија

уреди

Акцент и тон

уреди

Стандардниот летонски и до некоја мера и летонските дијалекти имаат фиксен почетен акцент. Долгите самогласки и дифтонзи имаат тон, без разлика на нивната позиција во зборот. Во ова се додаваат и таканаречените „мешани дифтонзи“, дифтонзи составени од кратки самогласки проследени од гласници. Во летонскиот јазик има три вида тон:

поддржувачки тон
висок низ слогот
пр. loks - „млад кромид“
опаѓачки тон
кратко зголемување на тонот и потоа нагло паѓање на истиот
пр. loks - „лак“
прекршен тон
зголемување на тонот, потоа паѓање на истиот со прекин во средината што наликува на препукување на гласот
пр. logs - „прозор“

Овие три вида тонови се сретнуваат најчесто во стандардниот летонски јазик. Некои летонски дијалекти имаат само по два тона, така на пример во западните дијалекти опаѓачкиот и прекршениот тон се едно исто и во источните поддржувачкиот и опаѓачкиот се исто. Тонскиот систем на летонскиот јазик е сличен со тонот кој може да се сретне во литванскиот, шведскиот, норвешкиот, српскохрватскиот или данскиот јазик.

Гласовен систем

уреди
Согласки
  билабијални лабиодентални алвеоларни посталвеоларни непчани веларни
експлозивни p  b   t  d   c  ɟ k  ɡ
африкативни     ts  dz tʃ  dʒ  
носни m   n ɲ [ŋ]
вевни     r      
фрикативни   (f)  v s  z ʃ  ʒ (x)
централноапроксимантни     j  
латерлноапроксимантни     l ʎ  
Забелешка: Согласките /f/ и /x/ се среќаваат само во странски зборови.
Самогласки

Летонскиот јазик има шест самогласки и секоја самогласка може да биде кратка и долга.

  предни централни задни
кратки долги кратки долги кратки долги
затворени i iː   u uː
средни ɛ ɛː   (ɔ) (ɔː)
отворени æ æː a aː  

Самогласките /ɔ ɔː/ и /ɔː/ и дифтонзите во кои се наоѓаат, без /uɔ/, се среќаваат само во странски зборови. Сразмерот на должината на самогласките е 1/2/5. Должината на самогласките е фонетска и има важна улога во јазикот. Како за илустрација за важноста на должината е следниов пример: pile [ˈpilɛ] што значи „капка“ и pīle [ˈpiːlɛ] што значи „патка“. Покрај чистите самогласки, летонскиот јазик има и десет дифтонзи, и тие се: /ai ui ɛi au iɛ uɔ iu (ɔi) ɛu (ɔu)/. Некои од дифтонзите можат да се сретнат само кај сопствените имиња и извици.

Глаголи

уреди

Летонскиот јазик има три основни времиња и тоа, сегашно време , имперфект и идно време. Додатно на овие времиња, во јазикот опстојуваат и следните времиња: перфект, сегашен перфект, минат перфект и иден перфект. Сите летонски глаголи се користат во пет граматички аспекти, како што се: индикативен начин, заповеден начин, условен начин, сврзен начин и „дебатен начин“, кој се користи за искажување обврски. Односот меѓу времињата и аспектите се прикажани во следната табела.[4]

  индикативен  заповеден  условен  сврзен  дебатен 
сегашно време  +  -  +  +  + 
имперфект   +  -  -  -  + 
идно време  +  -  -  +  + 
сегашен перфект  +  -  +  +  + 
минат перфект  +  -  -  -  + 
иден перфект  +  -  -  +  + 

Како и повеќето јазици, така и летонскиот јазик има два граматички гласа, односно активен и пасивен глас. Пасивниот глас е аналитички кој се комбинира со помошнен глагол „станува“ (tikt), „сум“ (būt) или понекогаш со друга форма на глаголот „станува“ (tapt) и со додавање на минатиот пасивен партицип на глаголот. Рефлексните глаголи во летонскиот јазик се означуваат морфолошки со додавање на наставката -s.

Конјункција

уреди

Правилните глаголи во летонскиот јазик се поделени на три конјункциски групи. Првата конјункциска класа ги вклучува сите глаголи со едносложен инфинитив и нивните придружни форми. Втората конјукција ги вклучува глаголите кои се настанати со додавање на наставките -ā, -ē, -o, -ī, -alē, -aļā, -elē, -uļo и тоа овозможува должина на слог во имперфектот и сегапното време. Третата конјункциска група ги вклучува глаголите кои се добиени со наставките -ā, -ē, -ī, -inā е имаат должина на слог во имперфект. Неправилни глаголи во летонскиот јазик се: būt („сум“), iet („оди“) и dot („дава“).[5]

Шаблонот за конјугација на глаголите може да се определи со додавање на трите основни форми: инфинитивната, сегашната и минатата форма. Следната табела го прикажува односнот на глаголите:

основна форма аспект и време добиени од оваа основна форма
сегашна сегашен заповеден начин, сегашна конјункција, заповеден начин, дебатен начин и сегашен партицип
мината имперфект, минат активен партицип
инфинитивна инфинитив, иден индикатив, условен начин, идна конјункција, минат пасивен партицип

Именки

уреди

Именките во летонскиот јазик има два граматички рода, односно опстојуваат само машкиот и женскиот род и два граматички броја, еднина и множина. Именките можат да се класифицираат или во именки кои се деклинираат и именки кои не се деклинираат. Повеќето летонски именки се деклинираат и правилните летонски именки спаѓаат во една од шесте деклинациски грипи, од кои три се за машки род и три се за женски род.[6]

Покрај родот и бројот, летонскиот јазик има и седум падежи, и тоа: номинатив, генитив, датив, акузатив, инструментал, локатив и вокатив. Инструменталот во летонскиот јазик е секогаш идентичен во акузативот во еднина и со дативот во множина. Тој единствено се користи како самостоен, кога нема присуство на предлози и тоа само во одредени случаи во модерниот јазик.[7][8]

Деклинација

уреди
Машка деклинација

Деклинацијата на именките, придавки, броеви и заменки од машкиот род се поделени во три групи според следните одлики:

  • Прва деклинација: оваа група се определува според формата на именката, придавката, бројот и заменката каде во еднина во номинатив се додава -s или -š
  • Втора деклинација: оваа група се определува според формата на именката, придавката, бројот и заменката каде во еднина во номинатив се додава -is (или -ns/-ss)
  • Трета деклинација: оваа група се определува според формата на именката, придавката, бројот и заменката каде во еднина во номинатив се додава -us

Следната табела дава приказ на сите три деклинациски групи во машки род:

1 дек. 2 дек. 3 дек.
ед. мн. ед. мн. ед. мн.
Ном. vīrs vīri skapis skapji tirgus tirgi
Ген. vīra vīru skapja skapju tirgus tirgu
Дат. vīram vīriem skapim skapjiem tirgum tirgiem
Аку. vīru vīrus skapi skapjus tirgu tirgus
Инс. vīru vīriem skapi skapjiem tirgu tirgiem
Лок. vīrā vīros skapī skapjos tirgū tirgos
Voc. vīr vīri skapi skapji tirgu tirgi

Втората деклинациска група има палатизација на крајната согласка во генитив во еднина. Покрај овие три општи групи, кај втората деклинација група има една мала подгрупа зборови кои се идентични со номинативот и генитивот во едина и повеќето од нив завршуваат на -ens. Како пример на овие именки се зборовите: akmens "камен", asmens "острица", mēness "месечина", rudens "есен", sāls "сол", ūdens "вода" и zibens "гром".

Женска деклинација

Трите деклинациски групи за именки, придавки, броеви и заменки од женски род се определуваат според следните каракетристики:

  • Четврта деклинација: зборови кои во номинатив еднина завршуваат на -a
  • Петта деклинација: зборови кои во номинатив еднина завршуваат на -e
  • Шеста деклинација: зборови кои во номинатив еднина завршуваат на -s

Во прилог следува табела каде се деклинирани сите три групи од женски род:

4 дек. 5 дек. 6 дек.
ед. мн. ед. мн. ед. мн.
Ном. sieva sievas upe upes nakts naktis
Ген. sievas sievu upes upju nakts nakšu
Дат. sievai sievām upei upēm naktij naktīm
Аку. sievu sievas upi upes nakti naktis
Инс. sievu sievām upi upēm nakti naktīm
Лок. sievā sievās upē upēs naktī naktīs
Вок. siev sievas upe upes nakts naktis

Во петтата и шестата деклинациска група за генитив е палатизирана, но исклучок од ова палатизирање се странските зборови кои навлегле во летонскиот јазик. Иако овие сите три деклинации се за именки од женски род, сепак во нив се вклучуваат и именки од машки род како на пример зборот „дете“ (puika). Во ваков случај, овие именки ги имаат истите наставки со тие од женски род, освен во дативната форма за еднина:

  • четврта деклинација: -am (puikam)
  • петта деклинација: -em (bendem)

Шестата деклинација за именката „луѓе“(ḷaudis) е од машки род и нема еднина.

Предлози

уреди

Предлозите во летонскиот јазик се организирани и функционираат според падежот на именката или именката група за која се однесуваат истите. Како и да е, сите летонски предлози во множина можат да бидат окарактеризирани како дативни. Така на пример имаме:

  • еднина: bez manis/*man "без мене-ген./*мене-датив"
  • множина: bez mums/*mūsu "без нас-дат./*нас-ген"

Летонскиот како втор language

уреди

Историјата на летонскиот јазик го ставила во специфична положба овој јазик, каде се создал голем број на луѓе кои зборуваат летонски како втор јазик. Летонскиот како втор јазик го зборуваат емигрантите во државата и малцинските заедници чиј вкупен број е околу 900.000 жители и меѓу нив се: Руси, Белоруси, Украинци, Полјаци и останати. Голем број од емигрантите во Летонија дошле за време на СССР, односно во периодот од 1940 до 1991 година и се создале поголеми малцински заедници. Според последните истражувања на територијата на Летонија, околу 60% од населението на државата изјавило дека летонскиот го зборуваат течно.[9] Овој течен говор на летонскиот јазик е особено застапен кај помладото население.

Усвојувањето на летонскиот јазик од страна на малцинските заедници било како директна последица со усвојувањето на летонскиот како единствен службен јазик во државата. Покрај тоа, летонскиот станал доминантен јазик во образованието, има важен удел во јавниот сектор и по падот на СССР, вниманието се променило од рускиот кон летонскиот јазик.

Примери

уреди
Латвиски јазик
Писмо латиница
Пример Прв член од „Декларацијата за човекови права“
Текст Visi cilvēki piedzimst brīvi un vienlīdzīgi savā cieņā un tiesībās. Viņiem ir saprāts un sirdsapziņa, un viņiem citam pret citu jāizturas brālības garā.
Македонски Сите човечки суштествa се раѓaaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општо човечкaтa припaдност.
Портал: Јазици
  • Sveiki - Здраво!
  • Kā tev iet? / Kā jums klājas? - Како си? / Како сте?
  • Es nerunāju maķedoniešu valodā. - Не зборувам македонски јазик.
  • Uz redzēšanos - Довидување
  • Kā tevi sauc? - Како се викаш?
  • Mani sauc Toms. - Моето име е Том.
  • Kur atrodas Rīga? - Каде е Рига?
  • Es dzīvoju Skopjē. - Јас живеам во Скопје.

Белешки

уреди
  • а Според правописот на македонскиот јазик, двата назива „летонски“ и „латвиски“ се користат подеднакво во македонскиот јазик, па така и низ оваа статија.
  • б Овој стил не ги користи буквите со дијакрити.

Извори

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ Ethnologue report for language code:lav
  2. ↑ BIBLIA, published Riga, 1848 (reprint), original edition 1739; "modern" old orthographies published into the 20th century do not double consonants
  3. ↑ Fennell, T. G.; H. Gelsen (1980). A Grammar of Modern Latvian (Vols. 1–3). Mouton.
  4. ↑ Mūsdienu latviešu literārās valodas gramatika. LPSR ZA izdevniecība. 1959.
  5. ↑ Ceplīte, B.; L. Ceplītis (1991). Latviešu valodas praktiskā gramatika. Zvaigzne.
  6. ↑ Mathiassen, Terje (1996). A Short Grammar of Latvian. Columbus, OH: Slavica. ISBN 0-89357-270-5.
  7. ↑ Andronov, A. V. (2001). N. Nau (уред.). „A survey of the case paradigm in Latvian“. Sprachtypologie und Universalienforschung. 54 (3): 197–208.
  8. ↑ Fennel, T. G. (1975). „Is there an Instrumental Case in Latvian?“. Journal of Baltic Studies. 6 (1): 41–48.
  9. ↑ DELFI - Rihards Svelpe: Trīs veidi kā pārdot Latviju starptautiski

Користена литература

уреди

  • Bielenstein, Die lettische Sprache (Berlin, 1863–64)
  • Bielenstein, Lettische Grammatik (Mitau, 1863)
  • Bielenstein, Die Elemente der lettischen Sprache (Mitau, 1866), popular in treatment
  • Ulmann and Brasche, Lettisches Wörterbuch (Riga, 1872–80)
  • Bielenstein, Tausend lettische Räthsel, übersetzt und erklärt (Mitau, 1881)
  • Adalbert Bezzenberger, Lettische Dialekt-Studien (Göttingen, 1885)
  • Bezzenberger, Ueber die Sprache der preussischen Letten;; (Göttingen, 1888)
  • Thomsen, Beröringer melem de Finske og de Baltiske Sprog (Copenhagen, 1890)
  • Bielenstein, Grenzen des lettischen Volksstammes und der lettischen Sprache (St. Petersburg, 1892)
  • Baron and Wissendorff, Latwju dainas (Latvian Folksongs, Mitau, 1894)
  • Andreianov, Lettische Volkslieder und Mythen (Halle, 1896 )
  • Bielenstein, Ein glückliches Leben (Riga, 1904)
  • Brentano, Lehrbuch der lettischen Sprache (Vienna, c. 1907)
  • Wolter, "Die lettische Literatur," in Die ost-europäische Literaturen (Berlin, 1908)
  • Kalning, Kurzer Lettischer Sprachführer (Riga, 1910)
  • Klaushush, Latweeschu rakstneezibas wehsture (Riga, 1907)
  • Pludons, Latwiju literaturas vēsture (Jelgava, 1908–09)
  • Lehgolnis, Latweeschu literaturas wehsture (Riga, 1908)
  • Prande, Latviešu Rakstniecība Portrejās (Rīga, 1923)

Поврзано

уреди

Надворешни врски

уреди
  Статијата „Латвиски јазик“ е избрана статија. Ве повикуваме и Вас да напишете и предложите избрана статија (останати избрани статии).
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Латвиски_јазик&oldid=5087218“