Ѕвезди именувани по луѓе
список на статии на Викимедија
Во текот на изминатите неколку векови, мал број ѕвезди биле именувани по поединечни луѓе. Вообичаено е во астрономијата на телата да им се давани имиња, во согласност со прифатените конвенции за астрономски имиња. На повеќето ѕвезди не им се дадени соодветни имиња, туку се потпираат на алфабројчани ознаки во ѕвездените каталози. Сепак, неколку стотици имале или долгогодишни традиционални имиња (обично од арапски) или историски имиња од честа употреба.
Покрај тоа, многу ѕвезди имаат ознаки на каталог што го содржат името на нивниот составувач или откривач. Тука спаѓаат Глизе, Волф, Рос, Бредли, Пјаци, Лакај, Струве, Грумбриџ, Лаланд, Кругер, Мајер, Вајсе, Гулд, Лујтен и други. На пример, Волф 359 била откриена и каталогизирана од Макс Волф.
Различни приватни организации тврдат дека именуваат ѕвезди во чест на луѓето во замена за хонорар, но овие имиња се користени само во нивните публикации и не се признати од научната заедница.
Имиња одобрени од МАС
уредиМеѓународниот астрономски сојуз (МАС) е широко призната од научниците и владите како светски авторитет за имињата на астрономските тела и поставува строги стандарди за ова именување.
Во јули 2014 година, МАС го лансирала NameExoWorlds, проект за давање соодветни имиња на вонсончевите планети и нивните ѕвезди домаќини,[1] чиј исход бил објавен во декември 2015 година.[2] Како резултат на тоа, МАС одобрил две имиња на ѕвезди по поединци:[3]
- Сервантес за ѕвездата Ми Олтар во чест на писателот Мигел де Сервантес
- Коперник за ѕвездата 55 Рак A во чест на астрономот Никола Коперник
Во 2016 година, МАС организирал Работна група за имиња на ѕвезди (РГИЅ)[4] која ќе каталогизира културни и историски имиња за светли ѕвезди за да помогне во зачувувањето на астрономското светско наследство и да одржува каталог на уникатни соодветни имиња за ѕвезди одобрени од МАС. Првиот билтен на РГИЅ од јули 2016 година[5] ги поставил своите услови за работа и упатствата за именување. Сите одобрени имиња се вклучени во тековниот Список на имиња на ѕвезди одобрени од МАС, последен пат ажуриран на 1 јуни 2018 година.[6] Правилата на РГИЅ воглавно го обесхрабрувале именувањето на ѕвездите по луѓе, но ги потврдиле имињата Сервантес и Коперник, како и уште четири други:
- Барнардова ѕвезда, четвртата најблиска ѕвезда до Сончевиот Систем, именувана по астроном Е. Е. Барнард од Соединетите Држави, кој ја открил има највисоко познато сопствено движење од која било ѕвезда.
- Чарлсово Срце (латински: Cor Caroli, „срцето на Чарлс“) за ѕвездата Алфа Ловечки Кучиња, наречена така во чест на англискиот крал Чарлс I од сер Чарлс Скарборо, неговиот лекар.[7][8][9]
- Суалоцин и Ротанев за составните делови на Алфа и Бета Делфини, две ѕвезди кои се појавиле во ѕвездениот каталог од Палермо, од 1814 година. Тие на крајот биле идентификувани како обратен правопис на Николаус Венатор, латинизирана верзија на Николо Качаторе, помошник на астрономот Џузепе Пјаци. Не е јасно дали Пјаци имал намера да ги именува ѕвездите по неговиот помошник или дали Качаторе самиот ги измислил имињата.
Во 2019 година, МАС одржал втора кампања на NameExoWorlds за да ја прослави 100-годишнината од основањето на МАС.
- Азербејџан ја нарекол ѕвездата HD 152581 (16h 53m 44s / +11° 58′ 25″, во Змијоносец) како Махсати (по поетесата Махсати).
- Куба ја именувала ѕвездата BD−17 63 како Феликсварела (по свештеникот Феликс Варела).
- Шпанија ја именувала ѕвездата HD 149143 како Розалијадекастро (по поетот Росалија де Кастро).[10]
Имиња кои не се одобрени од МАС
уредиОсвен неколкуте формално одобрени од МАС, и оставајќи ги настрана комерцијалните обиди, ѕвездите именувани по поединци во голема мера спаѓаат во две групи. Првата група се оние кои се именувани отворено за поединец поврзан на некој начин со нив. Вторите, нешто понејасно, се оние што се именувани по поединец, но без експлицитно да биде објаснето ова.
Отворено именувани ѕвезди
уредиСè поголем е бројот на ѕвезди чии заеднички имиња почестуваат поединци. Многу од нив биле многу значајни на некој начин кога биле откриени, обично поради тоа што имаат некои необични особини. Најдобар извор за да бидат добиени овие имиња е Небесниот каталог 2000.0, том 2 (Двојни ѕвезди, променливи ѕвезди, и неѕвездени тела), во поглавјето Речник на избрани астрономски имиња.
- Абтова Ѕвезда е SV Кратер (ADS 8115/ HD 98088/ β 600) во Кратер. Именувана по Хелмут Абт.[11]
- Андрусева Ѕвезда е сомнителна променлина ѕвезда во Auriga (HD 37519 / SAO 58319 / HR 1938). Named after A. David Andrews.
- Антелмова Нова/Ѕвезда е Нова 1670 Лисица, набљудувана од Антелм Воатуре (или татко Антелм / дон Антелм).[12]
- Аргеландерова Ѕвезда е Грумбриџ 1830, ѕвезда со високо правилно движење. Именувана е по Фридрих Вилхелм Аргеландер кој го открил нејзиното сопствено движење во 1842 година.
- Аргеландерова Втора Ѕвезда е Лаланд 21185, блиска црвеноџуџеста ѕвезда. Исто така, именувана по Аргеландер кој го открил нејзиното сопствено движење во 1857 година.
- Бадева Ѕвезда е пулсарот во маглината Рак (Месје 1, Бик). Позната и како Рак Пулсар, или PSR B0531+21. Именувана е по Валтер Баде.[13]
- Бебкоковоа Магнетна Ѕвезда е HD 215441 во Гуштер. Именувана е по Норас Бебкок.[14]
- Бексенделова можна Нова (Нова Ботис 1860, T Ботис), откриена од Џозеф Бексендел во април 1860 година.[15]
- Беклинова Ѕвезда е IRC -10093 во Месје 42, Орион. Именувана е по Ерик Беклин.[16]
- Беклин-Нојгебауеровото Тело е инфрацрвен извор, можеби е праѕвезда, во Орионскиот молекуларно-облачен комплекс. Именувана е по Ерик Беклин и Гери Нојгебауер.
- Бенетова Супернова (SN1968L во Месје 83) откриена од Џон Кајстер Бенет на 16 јули 1968 година.
- Беселова Ѕвезда е 61 Лебед, за кратко време најблиската ѕвезда чие растојание било точно познато (измерено од Фридрих Бесел во 1838 година). Наречена и Пјациева Летечка Ѕвезда, откако Џузепе Пјази ја номинирал како добар кандидат за мерки за растојание (паралакси).
- Биделманова хелиумска променлива ѕвезда е V761 Кентаур (HD 125823). Именувана е по Вилијам Биделман.[17]
- Биделманова посебна ѕвезда е KS Персеј (HD 30353), променлива ѕвезда од видот на PV Телескоп.[18]
- Биделманова високоширинска Be-ѕвезда е HD 127617 во Воловар.[19]
- Бондова Блесочна Ѕвезда е V3885 во Стрелец (Небесниот каталог 2000.0 покажува погрешни координати, 23:31 / -2°45' во Риби).[20]
- Борелиева Ѕвезда е веројатно S Кит (0h 23.8m / -9° 28').[21] Именувана е по Алфонс Борели.
- Бојаџјанова Ѕвезда (или Табиева Ѕвезда) е KIC 8462852, вид F ѕвезда од главна низа со високо невообичаена светлинска крива во соѕвездието Лебед, именувана е по Табета Бојаџјан; нејзините необични особини поттикнале шпекулации дека на една Дајсонова сфера на една вонземска цивилизација била откриена.
- Бранчетово Тело (Ѕвезда) е можна нова во Штит (1981).[22]
- Брендан Даунсова Супернова е SN 1997de, во Паун (во галаксијата NGC 6769).
- Бруерова Ѕвезда е HD 50169 (магнетска ѕвезда) во Еднорог. Именувана е по К. Р. В. Бруер.[23]
- Батлерова Ѕвездае BT Тукан / HD 6090 (болскотна ѕвезда на 1:00:18 / -72°44'35" во Мал Магеланов Облак). Именувана е по К. Џ. Батлер.[24]
- Кафоова Ѕвезда е крајно сиромашна со метал и ореолска ѕвезда именувана по астрономот Елизабета Кафо.
- Кемпбелова Ѕвезда е HD 184738, каде јадрото на планетарната маглина PK 64 + 5.1, во Лебед. Именувана е по Вилијам Волас Кемпбел.[25]
- Керелова Ѕвезда е крајно сиромашна со метал и ореолска ѕвезда именувана по францускиот астроном Роже Керел.
- Чаналова променлива ѕвезда е осомничена променлива ѕвезда во Орион (NSV 2229).
- Чавираова Супернова е SN 1965h во NGC 4666 (во Девица). Именувана е по Е. Чавира.[26]
- Шевремонова Ѕвезда е променлива ѕвезда во збиеното јато Месје 2, во Водолија.
- Чуаѕеова Супернова е SN 1967c во NGC 3389 (во Лав). Именувана е по А. Д. Чуаѕе.[27]
- Чуово Тело (Ѕвезда?) во Персеј, именувана по Јоу-Хуа Чу.[28][29]
- Коен-Шварцова Ѕвезда е ѕвезда од видот на T Бик и инфрацрвен извор во Орион. Именувана е по М. Коен и Р. Д. Шварц.[30]
- Егенова Блиска Ѕвезда е CoD -31°622 во Вајар. Кратко време било мислено дека е блиску Сончевио Систем но подоцна било откриено дека не е.[31] Именувана е по Олин Егер.
- Ференбахова Ѕвезда е HD 116745 во збиеното јато Омега Кентаур. Именувана е по Шарл Ференбах.[32]
- Хершелова Гарнетска Ѕвезда е Ми Кефеј, црвен суперџин кој е особено забележлив за неговата длабоко црвена боја, прво опишана од Вилијам Хершел.
- Хершелова Чудесна Ѕвезда е Бета Еднорог.[33]
- Хајндова Кримсонска Ѕвезда е R Зајак, долгопериодична променлива ѕвезда, именувана по откривачот Џон Расел Хајнд. Таа е една од најцрвените видливи ѕвезди (вообичаена ладна јаглеродна ѕвезда).
- Хајндова Нова Ѕвезда е V841 Змијоносец, или Нов Змијоносец 1848.[34]
- Хофмајстерова Ѕвезда е V442 Касиопеја (или Сонеберг 9484). Именувана е по Куно Хофмајстер.
- Хондаова Променлива Ѕвезда е долгопериодична променлива ѕвезда (не е нова) во Лебед[35]
- Хулс-Тејлорова двојна ѕвезда е PSR B1913+16 (двојноѕвезден пулсар) во Орел. Именувана е по Расел Алан Хулс и Џозеф Хутон Тејлор Помладиот. Ова откритие и ја дало Нобеловата награда за физика во 1993 година.
- Хурухатаово Тело е засенета двојна ѕвезда во Мало Куче. Именувана е по Масаки Хурухата.[36]
- Хурухатаова Променлива Ѕвезда е EG Рак која е џуџеста нова од видот WZ Стрела.[37]
- Хутова „движечка ѕвезда“ од 1801-2, откриена и набљудувана од Хофрат Хут во Франкфурт на Одра. Хутовата „движечка ѕвезда“ се појавила во соѕвездието Лав.[38][39]
- Инесова Ѕвезда, подобро позната како LHS 40,[40] е високо сопственодвижечка ѕвезда именувана по Роберт Инес, откривачот на Проксима Кентаур. Во 1930 година, Лејтен ја навел како петтиот најблизок ѕвезден систем, но неговото верување било погрешно како што излегло дека е 41 светлосна година подалеку.
- Каптајнова Ѕвезда, подџуџе, била откриена во 1897 година од Јакобус Каптајн, ѕвездата со највисоко познато сопствено движење за време на нејзиното откривање и е ореолска ѕвезда.[41]
- Кеплерова Ѕвезда, име дадено кон суперновата подоцна означена како SN 1604 кога првпат била набљудувана, по Јоханес Кеплер, кој ја изучувал истрајно иако тој немал приоритет на откривањето.
- Клемолаова Ѕвезда е BD +10°2179 (SAO 99230) во Лав.
- Коики е HD 106068, ѕвезда во рамки на соѕвездието Јужен Крст, именувана по староседелскоавстралискиот борец за земјишни права Еди Коики Мабо на 3 јуни 2015, 23. годишнина на Мабоовата одлука што го поништила поимот за ничија земја во Австралија.[42][43] Била именувана од Музеј за применети уметности и науки во Сиднеј. Ѕвездата исто така припаѓа во рамките на поголемото соѕвездие на Тореските Островјани, познато како Тагај, кое е културолошки значајно и користено за наутичка навигација.[44]
- Кшемињскиева Ѕвезда е син суперџин, дел од пулсарот Кентаур X-3, откриен од полскиот астроном Војцјех Кшемињски во 1974 година.
- Курцова Леснопроменлива Ѕвезда е HD 188136 во Октант.[11]
- Куваново Тело/Ѕвезда е име кое било користено да се однесува на телото кое е налик на нова, PU Лисица.[11] Имињата „Куваново Тело“ и „Куванова Ѕвезда“ исто така биле користени да се однесува на V1407 Орел и V4021 Стрелец, соодветно.[45] Сите овие се именува по Јошијуки Кувано.
- Ламонтова Ѕвезда е необична ѕвезда близу јадрото на галаксијата Андромеда (Месје 31).[46]
- Лејтамова планета е малото црвено џуџе ѕвезда или масивно кафеаво џуџе HD 114762 b во Береникина Коса, неслужбено именуванаd „Лејтанова планета“ по нејзиниот откривач Дејвид Лејтам (1989).[47]
- Лилерова Ѕвезда е ѕвезда близу Кентаур X-3. Именувана е по Вилијам Лилер.[48]
- Ловашова Супернова е SN 1964e во MCG 9-20-51 (во Голема Мечка). Именувана е по Миклош Ловаш.
- Лејтенова Ѕвезда, уште едно црвено џуџе, е именувано по Вилем Јакоб Лејтен, нејзиниот откривач.
- Лејтенова Блесочна Ѕвезда е блиска променлива ѕвезда од видот UV Кит (L 726-8).[49][50]
- Мерилова Ѕвезда е високобрзинската Волд-Рајеова ѕвезда WR 124, кај јадрото на исфрлената маглина PK 50+3 1 во соѕвездието Стрела (кое ја створило). Именувана е по Пол Мерил.[51]
- Олберсова Ѕвезда е необична ѕвезда во Девица (спомената во Длабоконебесниот индекс на имиња 2000.0 од Хју Медокс) (Соработници Фоксон-Медокс). Именувана е по Хајнрих Вилхелм Матијас Олберс.
- Осаваова Ѕвезда е V436 Касиопеја (HD 221568).[52][53] Именувана е по Кивотеру Осава.
- Пирсова Ѕвезда е AO Касиопеја.[54] Именувана е по Џозеф Алгернон Пирс.
- Персонова Ѕвезда е V733 Кефеј, тело од видот FU Орион. Именувана е по Р. Персон.[55]
- Пјациева Летечка Ѕвезда, видете поготе во Белесова Ѕвезда.
- Пласкетова Ѕвезда (исто така означена како HR 2422) е една од најмасивните познати двојни ѕвезди, со вкупна маса од околу сто пати од таа на Сонцето. Таа е именувана по Џон Стенлу Пласкет, канадскиот астроном кој ја открил нејзината двоѕвездена природа во 1922 година.
- Поперова Ѕвезда е HD 124448, крајна хелиумска ѕвезда во Кентаур. Именувана е по Дениел Попер.[56]
- Пшибилскиева Ѕвезда (исто така означена како HD 101065) е ѕвезда која покажува невообичаено изобилие на лантанидски елементи во нејзините спектарски линии, именувана по Антони Пшибилски.
- Птоломејово Јато е расеано јато Месје 7 (NGC 6475) во Скоприја. Именувана е по Клавдиј Птоломеј.
- Робертс–Алтицерова Ѕвезда е галактичка ѕвезда од видот U Близнаци близу NGC 3147, во Змеј.[57]
- Росинова Супернова е супернова која била откриена од Леонида Розино во 1965 година, близу NGC 4753.[26]
- Розино-Цвикиево Тело (Ѕвезда) е променлива ѕвезда близу Месје 88 во Береникина Коса. Именувана е по Розино и Фриц Цвики.[58]
- Сакураиево Тело (исто така означено како V4334 Стрелец) е невообичаен црвен џин, именува по Јукио Сакураи.
- Сандулеакова Ѕвезда е можна симбиотска ѕвезда во Големиот Магеланов Облак. Именувана е по Николас Сандулеак.[59]
- Сандулеак-Пешова Двојна Ѕвезда е белоџуџеста двоѕвезда во Херкул. Именувана е по Сандулеак и Петер Пеш.[60]
- Сандулеак-Стивенсонова Ѕвезда/Тело е исто така позната како Сандулеак-Стивенсонi 433, SS 433 во Орел, неутронска ѕвезда во радискиот извор W50. Именувана е по Сандулеак и Чарлс Брус Стивенсон.
- Шеберлеова Пламна Ѕвезда е изворот на маглината Пламна Ѕвезда IC 405 (или Кедерблад 42) во Кочијаш, AE Кочијаш. Именувана е по Џон Мартин Шеберле.
- Шајнерова Ѕвезда е BD +15°2083 (HD 83225) во Лав.[61][62] Именувана е по Јулиус Шајнер.
- Лудвигова Ѕвезда (Sidus Ludoviciana), ѕвезда од 8 величини во астеризмот Голема Кола во соѕвездието Голема Мечка, половина пат меѓу Мизар и Алкор. Таа била откриена на 2 декември 1722 од Јохан Георг Либкнехт кој ја помешал за планета и ја именувал по Лудвиг V.
- Шолцова ѕвезда е систем од џуџе од видот доцно М + кафеаво џуџе од видот Т (M9.5 + T5), откриена во 2013 година од Ралф-Дитер Шолц. Има голема паралакса, но има релативно мало сопствено движење, и е позната заради нејзиното блиско прелетување до Сонцето пред околу 70,000 години.
- Швајцер-Мидлдичева Ѕвезда е ѕвезда близу средиштето на SN 1006 во Кентаур. Именувана е по Франсоа Швајцер и Џон Мидлдич.[63]
- Сниденова Ѕвезда е џиновска ѕвезда, именувана по Сниден. Ѕвездата е позната за нејзините високорезолуциски спектроскопски набљудувања.[64]
- SN Рефсдал е првата забележана супернова со умножени леќи.
- Степанијанова Ѕвезда е LX Змија, блесочна ѕвезда од 14. величина (?). Именувана е по Џиван Степанијан.[65]
- Суганова Ѕвезда е променлива ѕвезда во Орион, или V369 или V1143 Орион.[45]
- Табиева Ѕвезда, видете поготе во Бојаџјанова Ѕвезда.
- Тигарденова Ѕвезда, блиска ѕвезда откриена во 2003 година во архивирана податок направен години наназад за програмата Следење на астероиди во близина на Земјата при НАСА. Ѕвездата е именувана во чест на Бонард Тигарден, астрофизичарот на НАСА кој го водел откривачкиот работен состав.
- Томбова Ѕвезда е TV Гавран.[66] Именувана е по Клајд Томбо.
- Тихова Ѕвезда, име дадено кон суперновата подоцна означена како SN 1572, по Тихо Брахе, иако тој немал приоритет на откритието.
- Ван Бизбрукова Ѕвезда е VB 10, многу мало, бледо, црвено џуџе именувано по Георге ван Бизбрук кој ја открил во 1944 година – тогаш најмалата и најбледата позната ѕвезда.
- Ван Маненова Ѕвезда е бело џуџе, откриено во 1917 година, од Адријан ван Манен, само второто бело џуџе кое е откриено.
- Вахманова Блесочна Ѕвезда е V371 Орион. Именувана е по Арно Артур Вахман.[67]
- Волборнова Ѕвезда е Волф-Рајеовата ѕвезда BAT99-6 во Големиот Магеланов Облак во созведие. Именувана е по Нолан Волборн.[11] Било откриено дека е двојна ѕвезда помеѓу расечена ѕвезда и главнонизна ѕвезда од видот О.[68]
- Воренова и Пенфолдова Ѕвезда е оптички различен дел на X-3 во Големиот Магеланов Облак. Именувана е по П. Р. Ворен и Џ. Е. Пенфолд.[69]
- Виверова Ѕвезда е SS 38, третата откриена симбиотска ѕвезда со јаглеродна ѕвезда како ладен составен дел. Именувана е по Брус Вивер кој прв ја идентификувал како симбиотска ѕвезда во 1972 година.[70]
- Вилдова Супернова е SN 1966j во NGC 3198 (во Голема Мечка). Именувана е поr Пол Вилд.[27]
- Висхнјевскиева Супернова во Печка A. Именувана е по Марина Висхнјевски.[71]
- Зили–Лиева Супернова која е во јадрото на анонимната галаксија во Жерав. Именувана е по В. Зили и С. Ли.[11]
(Забележете дека Пандорината Ѕвезда и Ратнеровата Ѕвезда се имиња на романи, а не вистински ѕвезди.)
Позадински именувани ѕвезди
уредиНа некои ѕвезди им биле дадени имиња кои биле прикриени имиња на поединци, кои имиња подоцна се појавиле во каталозите на ѕвезди и на тој начин во поопшта употреба.
Најраниот забележан пример биле Суалоцин и Ротанев, чии имиња сега се одобрени од Работната група за именување ѕвезди при МАС (видете погоре). Во поново време, за време на програмата „Аполо“, вообичаено било астронаутите да бидат обучувани за небесна навигација и да користат список на ѕвезди со голо око кои треба да ги преземат лежиштата. Како практична шега, Гас Грисом им дал имиња на три ѕвезди на овој список, кои биле референци за тројцата членови на Аполо 1:
- Нави за ѕвездата Гама Касиопеја и која претставува „Иван“ напишан наназад, средното име на Вирџил <i id="mwArU">Иван</i> „Гас“ Грисом.
- Днокес (Dnoces) за ѕвездата Јота Голема Мечка и која претставува зборот „Second“ напишан наназад, алудирајќи на Едвард Хигинс Вајт, II.
- Реџор (Regor) за ѕвездата Гама Едро и која претставува зборот Роџер (Roger) напишан наназад, првото име на Роџер Брус Шафи.
Имињата останале, можеби во спомен за нивната смрт во пожарот на Аполо 1, и биле користени во остатокот од програмата. Непознато за Грисом, овие ѕвезди веќе имале традиционални имиња; сепак, тие не биле општо користени, дозволувајќи им на трите нови имиња да се пробијат во други записи. Денес, тие воглавно се сметани за неупотребувани - некои извори ги наведуваат како „традиционални“.
Можно е, иако малку веројатно, дека понатамошните традиционални имиња се всушност скриени имиња како овие, сè уште неидентификувани; моментално не се познати етимологиите за многу имиња на ѕвезди.
Комерцијално именување
уредиУште во 1979 година, кога бил создаден Меѓународниот регистар на ѕвезди, приватни претпријатија се обиделе да го продадат правото на неслужбено именување ѕвезди.[72] Овие претпријатија немаат правна основа да ѝ дадат име на која било ѕвезда, и како такви овие имиња никогаш не се признавани од астрономските или научните заедници. МАС не ја признава оваа практика и на својата мрежна страница го опишува чинот како „шарлатанство“.[73]
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ IAU.org (9 јули 2014). "NameExoWorlds: An IAU Worldwide Contest to Name Exoplanets and their Host Stars". Соопштение за печат.
- ↑ IAU.org (15 декември 2015). "Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released". Соопштение за печат.
- ↑ „NameExoWorlds“. nameexoworlds.iau.org. Архивирано од изворникот на 2018-02-01. Посетено на 2024-08-26.
- ↑ „IAU Working Group on Star Names (WGSN)“. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ „Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, No. 1“ (PDF). Посетено на 27 август 2024.
- ↑ „Naming Stars“. IAU.org. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ R.H. Allen, Star Names: Their Lore and Meaning.
- ↑ Robert Burnham, Jr. Burnham's Celestial Handbook, Volume 1, p. 359.
- ↑ Ian Ridpath: "Star Tales", Canes Venatici. See also Deborah J. Warner, The Sky Explored: Celestial Cartography 1500–1800.
- ↑ „Approved names“. NameExoworlds (англиски). Посетено на 27 август 2024.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Fernandez, M.; Lortet, M-C.; Spite, F. (јуни 1983). „The First Dictionary of the Nomenclature of Celestial Objects (solar system excluded)“. Astronomy and Astrophysics. 52 (4): 1.1–7.14. Bibcode:1983A&AS...52....1F.
- ↑ „Our Astronomical Column“. Nature (англиски). 26 (654): 42. 11 мај 1882. Bibcode:1882Natur..26Q..42.. doi:10.1038/026042a0. ISSN 0028-0836. S2CID 4081301.
- ↑ „A Pulsar Discovery – Moments of Discovery“. Американски институт за физика. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ Cameron, Robert C.; Perry, Charles (1 March 1961). „Narrow-Band Photometry of Babcock's Magnetic Star HD 215441“. The Astronomical Journal. 70: 40. Bibcode:1961AJ.....66R..40C. doi:10.1086/108524. ISSN 0004-6256.
- ↑ Burnham's Celestial Handbook, an observer's guide to the universe beyond the solar system (Robert Burnham, Jr.), стр. 311.
- ↑ Penston, M. V.; Allen, D. A.; Hyland, A. R. (ноември 1971). „The Nature of Becklin's Star“. The Astrophysical Journal (англиски). 170: L33. Bibcode:1971ApJ...170L..33P. doi:10.1086/180835. ISSN 0004-637X.
- ↑ Jaschek, C.; Jaschek, M.; Morgan, W. W.; Slettebak, Arne (1 август 1968). „On the Spectrum of Bidelman's Helium Variable Star HD 125823“. The Astrophysical Journal. 153: L87. Bibcode:1968ApJ...153L..87J. doi:10.1086/180227. ISSN 0004-637X.
- ↑ Heard, John Frederick (31 мај 1962). „The spectroscopic orbit of Bidelman's peculiar star H.D. 30353“. Публикации од Набљудувачницата „Дејвид Данлап“. 2 (9): 269–277. Bibcode:1962PDDO....2..269H.
- ↑ Turner, D. G.; Lyons, R. W. (1 февруари 1980). „Recent observations of HD 127617 – Bidelman's high-latitude Be star“. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 74: 12–16. Bibcode:1980JRASC..74...12T. ISSN 0035-872X.
- ↑ Sky Catalogue 2000.0, Volume II: Double Stars, Variable Stars and Nonstellar Objects. Page xlv, Glossary of Selected Astronomical Names, Bond's Flare Star
- ↑ Deep-Sky Name Index 2000.0, Hugh C. Maddocks (Foxon-Maddocks Associates).
- ↑ „British Astronomical Association Circular No. 615“ (PDF). Британско астрономско здружение. 4 март 1981. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ Mathys, G.; Lanz, T. (март 1992). „Ap stars with resolved magnetically split lines“. Astronomy and Astrophysics. 256: 169–184. Bibcode:1992A&A...256..169M.
- ↑ Andrews, A. D.; Butler, C. J.; Eksteen, J. P. (26 септември 1966). „Further Flare Activity in Butler's Star in the SMC“. Information Bulletin on Variable Stars. Конколиева набљудувачница. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ „A smouldering star“. ESA Hubble (англиски). 16 септември 2013. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ 26,0 26,1 Dibai, É. A.; Esipov, V. F.; Pronik, V. I. (1 April 1967). „Spectra of the Chavira and Rosino Supernovae“. Soviet Astronomy. 10: 728. Bibcode:1967SvA....10..728D. ISSN 0038-5301.
- ↑ 27,0 27,1 Borzov, G. G.; Dibai, É. A.; Esipov, V. F.; Pronik, V. I. (1 декември 1969). „Observations of Chuadze's and Wild's Supernovae“. Soviet Astronomy. 13: 423. Bibcode:1969SvA....13..423B. ISSN 0038-5301.
- ↑ Sky Catalogue 2000.0, Volume 2, page xlvi, Glossary of Selected Astronomical Names
- ↑ Kodaira, K.; Lye, M.; Watanabe, M.; Hamabe, M.; Okamura, S. (1979). „Note: Chu's Object in Perseus“. Publications of the Astronomical Society of Japan. 31: 417–422. Bibcode:1979PASJ...31..417K. ISSN 0004-6264.
- ↑ Bohm, K. H.; Bohm-Vitense, E. (декември 1982). „Ultraviolet radiation from the environment of the Cohen-Schwartz star“. The Astrophysical Journal. 263: L35–L38. Bibcode:1982ApJ...263L..35B. doi:10.1086/183918. ISSN 0004-637X.
- ↑ Sky and Telescope, 53, февруари 1977, стр. 107
- ↑ Jones, D. (2002). Is Fehrenbach's Star Unique?. Omega Centauri, A Unique Window into Astrophysics. Omega Centauri. 265. стр. 227. Bibcode:2002ASPC..265..227J.
- ↑ Sky and Telescope 1/2005, стр. 101
- ↑ Barnard, E. E. (1921). „Hind's New Star of 1848 (Nova Ophiuchi No. 2)“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 81: 167. Bibcode:1921MNRAS..81..167B. doi:10.1093/mnras/81.3.167. ISSN 0035-8711.
- ↑ Sky Catalogue 2000.0, page xlvii; Glossary of Selected Astronomical Names
- ↑ Berthold, Thomas (март 1981). „Remarks on 6 Variable Stars“. Information Bulletin on Variable Stars. 1942: 1. Bibcode:1981IBVS.1942....1B. ISSN 0374-0676.
- ↑ Matsumoto, Katsura; Nogami, Daisaku; Kato, Taichi; Baba, Hajime (август 1998). „"Huruhata's Variable" Revealed: The WZ Sge-Type Dwarf Nova EG CANCRI“. Publications of the Astronomical Society of Japan. 50 (4): 405–409. Bibcode:1998PASJ...50..405M. doi:10.1093/pasj/50.4.405. ISSN 0004-6264.
- ↑ William R. Corliss: Mysterious Universe, a handbook of astronomical anomalies (The Sourcebook Project, 1979), стр. 500
- ↑ Nature, 14:291-292, 1876
- ↑ „Innes\' star“. simbad.u-strasbg.fr.
- ↑ „Kapteyn b and c: Two Exoplanets Found Orbiting Kapteyn's Star“. Sci-News. Архивирано од изворникот 3 август 2014. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ Briscoe, Luke (3 јуни 2015). „A star is named: Eddie Mabo honoured in star dedication“. NITV. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ Briscoe, Luke (3 јуни 2015). „Eddie Mabo: It was written in the stars“. NITV. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ „Library Guides: Eddie Koiki Mabo Timeline: 2015“. Library Guides at James Cook University. 19 февруари 2020. Посетено на 27 август 2024.
- ↑ 45,0 45,1 „Publications of the Variable Star Section No. 20“ (PDF). Variable Stars South. Кралско астрономско друштво на Нов Зеланд. 20 ноември 1995. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-12-11. Посетено на 2024-08-27.
- ↑ Sky & Telescope, февруари 1968, стр. 97
- ↑ Johnson, John (2016). How do you find an Exoplanet?. Њу Џерси: Princeton University Press. стр. 137. ISBN 978-0-691-15681-1.
- ↑ van Genderen, A. M. (December 1975). „Photometry of the Be star Wray 795 and some other stars in the Cen X-3 area“. Astronomy and Astrophysics. 45: 425–427. Bibcode:1975A&A....45..425V.
- ↑ Burnham's Celestial Handbook, page 641
- ↑ Johnson, M. (јуни 1953). „Luyten's flare star and its limited affinities with solar, T Tauri and SS Cygni eruptions“. The Observatory. 73: 109–112. Bibcode:1953Obs....73..109J. ISSN 0029-7704.
- ↑ Duerbeck, H. W.; Reipurth, B. (мај 1990). „We 21 : A WN 8 star in a planetary nebula“. Astronomy and Astrophysics. 231: L11–L14. Bibcode:1990A&A...231L..11D. ISSN 0004-6361.
- ↑ Sky Catalogue 2000.0 (page xlviii, Glossary of Selected Astronomical Names)
- ↑ Schoeneich, W.; Zelwanowa, E. I. (1985). „Der Lichtwechsel des Ap-Sterns HD 221568 (Osawas Stern) in zehn Spektralbereichen“. Astronomische Nachrichten. 306 (4): 189–192. Bibcode:1985AN....306..189S. doi:10.1002/asna.2113060404. ISSN 0004-6337.
- ↑ Burnham's Celestial Handbook, стр. 503
- ↑ Reipurth, Bo; Aspin, Colin; Beck, Tracy; Brogan, Crystal; Connelley, Michael S.; Herbig, G. H. (март 2007). „V733 Cep (Persson's Star): A New FU Orionis Object in Cepheus“. The Astronomical Journal. 133 (3): 1000–1011. Bibcode:2007AJ....133.1000R. doi:10.1086/510617. ISSN 0004-6256. S2CID 119546712.
- ↑ Schoenberner, D.; Wolf, R. E. A. (декември 1974). „Fine analysis of Popper's star HD 124448“. Astronomy and Astrophysics. 37: 87–96. Bibcode:1974A&A....37...87S.
- ↑ Goranskij, V. P. (1972). „Observations of the supernova SVS 1854 and Roberts-Altizer's variable in the vicinity of NGC 3147“. Astronomicheskij Tsirkulyar. 723: 6–8. Bibcode:1972ATsir.723....6G.
- ↑ Wenzel, W. (јуни 1965). „Object Rosino-Zwicky Near M88“. Information Bulletin on Variable Stars. 99: 1. Bibcode:1965IBVS...99....1W. ISSN 0374-0676.
- ↑ Heo, Jeong-Eun; Angeloni, Rodolfo; Mille, Francesco Di; Palma, Tali; Lee, Hee-Won (21 декември 2016). „A PROFILE ANALYSIS OF RAMAN-SCATTERED O VI BANDS AT 6825 Å AND 7082 Å IN SANDULEAK'S STAR“. The Astrophysical Journal (англиски). 833 (2): 286. arXiv:1610.07157. Bibcode:2016ApJ...833..286H. doi:10.3847/1538-4357/833/2/286. ISSN 1538-4357. S2CID 55486008.
- ↑ Greenstein, J. L.; Dolez, N.; Vauclair, G. (ноември 1983). „Physical properties and evolution of the two white dwarfs in the Sanduleak-Pesch binary“. Astronomy and Astrophysics. 127: 25–28. Bibcode:1983A&A...127...25G.
- ↑ Sky Catalogue 2000.0, page xlix, Glossary of Selected Astronomical Names
- ↑ Hager, J. G. (1903). „Discussion of a Questionable Type of Temporary Stars“. The Astrophysical Journal. 17: 281–285. Bibcode:1903ApJ....17..281H. doi:10.1086/141026.
- ↑ Burleigh, M. R.; Heber, U.; O'Donoghue, D.; Barstow, M. A. (10 февруари 2000). „The Schweizer-Middleditch star revisited“. Astronomy and Astrophysics. 356: 585. arXiv:astro-ph/0002236. Bibcode:2000A&A...356..585B.
- ↑ Vescovi, D.; Busso, M.; Palmerini, S.; Trippella, O.; Cristallo, S.; Piersanti, L.; Chieffi, A.; Limongi, M.; Hoppe, P.; Kratz, K-L. (16 August 2018). „On the Origin of Early Solar System Radioactivities: Problems with the Asymptotic Giant Branch and Massive Star Scenarios“. The Astrophysical Journal (англиски). 863 (2): 115. arXiv:1807.01058. Bibcode:2018ApJ...863..115V. doi:10.3847/1538-4357/aad191. ISSN 1538-4357. S2CID 119220294.
- ↑ Horne, Keith (декември 1980). „Stepanyan's star - A new eclipsing cataclysmic variable“. The Astrophysical Journal (англиски). 242: L167. Bibcode:1980ApJ...242L.167H. doi:10.1086/183425. ISSN 0004-637X.
- ↑ Sky and Telescope 6-2005, стр. 108
- ↑ Hoffleit, Dorrit (септември 1952). „Wachmanns Forgotten Flare Star“. Harvard College Observatory Bulletin. 921: 5–6. Bibcode:1952BHarO.921....5H. ISSN 0891-3943.
- ↑ Shenar, T.; Sablowski, D. P.; Hainich, R.; Todt, H.; Moffat, A. F. J.; Oskinova, L. M.; Ramachandran, V.; Sana, H.; Sander, A. A. C.; Schnurr, O.; St-Louis, N. (2020). „The Wolf-Rayet binaries of the nitrogen sequence in the Large Magellanic Cloud. Spectroscopy, orbital analysis, formation, and evolution“. Astronomy and Astrophysics. 627: A151. arXiv:1905.09296. Bibcode:2019A&A...627A.151S. doi:10.1051/0004-6361/201935684. ISSN 0004-6361. S2CID 162183986.
- ↑ Cowley, A. P.; Crampton, D.; Hutchings, J. B.; Remillard, R.; Penfold, J. E. (септември 1983). „Discovery of a massive unseen star in LMC X-3“. The Astrophysical Journal. 272: 118–122. Bibcode:1983ApJ...272..118C. doi:10.1086/161267. ISSN 0004-637X.
- ↑ Schulte-Ladbeck, Regina E.; MacConnell, D. Jack; Zarate, Nelson (1988). „The third Galactic carbon symbiotic“. Astrophysics and Space Science Library. 145: 295–296. Bibcode:1988ASSL..145..295S. doi:10.1007/978-94-009-2969-2_62.
- ↑ Menzies, J. W.; Tanzi, E. G.; Tarenghi, M. (март 1981). „Supernova (Evans) in NGC 1316“. International Astronomical Union Circular (3589): 1. Bibcode:1981IAUC.3589....1M. ISSN 0081-0304.
- ↑ Wierzbik, Chris (28 февруари 1993). „Reaching for the Stars“. Chicago Tribune. стр. 1. Архивирано од изворникот на 2015-10-25.
- ↑ „Buying Stars and Star Names“. IAU. Посетено на 27 август 2024.