Валтер Баде

германски астроном

Вилхелм Хајнрих Валтер Баде (германски: Wilhelm Heinrich Walter Baade; 24 март 189325 јуни 1960) — германски астроном и астрофизичар.

Валтер Баде
Walter Baade
Роден(а)24 март 1893(1893-03-24)
Шретингхаузен, Германско Царство
Починал(а)25 јуни 1960(1960-06-25) (возр. 67)
Гетинген, Западна Германија
НационалностГерманец
Полињаастрономија
УстановиХамбуршка опсерваторија, „Маунт Вилсон“, Паломарска опсерваторија
ОбразованиеГетингенски универзитет
ДокторандиХалтон Арп
Алан Сендиџ
Познат поги вовел поимите „супернова“ и „неутронска ѕвезда“ со Фриц Цвики
Поважни наградиБрусов медал 1955

Живот и откритија

уреди

Роден е во Шретингхаузен, денес дел од Пројсиш Олдендорф во Северна Рајна-Вестфалија, Германија. Завршил училиште во 1912 г. Потоа студирал математика, физика и астрономија на универзитетите во Минстер и Гетинген. Докторирал во 1919 г. и се вработил во Хамбуршката опсерваторија, каде се задржал до 1931 г.[1] Таму во 1920 г. го открил 944 Идалго, првиот од класата астероиди денес наречана кентаури кои пресекуваат орбити на џиновски планети.

Од 1931 до 1958 г. работел во опсерваторијата „Маунт Вилсон“ во САД.[2] Таму за време на Втората светска војна го искористил ноќното ислучување на светлата (што го смалувало светлинско загадување) и така за првпат ги забележал ѕвездите во средиштето на галаксијата Андромеда. Овие набљудувања го навеле да определи одделни „населенија“ на ѕвезди (Население I и Население II). Во истата прилика заклучил дека постојат два вида на кефеидни ѕвезди. Со ова откритие направил своја пресметка на големината на познатата вселена, удвојувајќи ја величината позната од претходната пресметка на Едвин Хабл од 1929 г.[3][4][5] Во 1952 г. ги објавил своите заклучоци на собирот на Меѓународниот астрономски сојуз во Рим, на големо вчудовидување на присутните.

Заедно со Фриц Цвики ги открил суперновите како нова категорија на астрономски тела.[6][7] Двајцата исто така го предложиле постоењето на неутронски ѕвезди, и дека тие настануваат од супернови.[8]

Почнувајќи од 1952 г. заедно со Рудолф Минковски ги пронашле оптичките пандани на разните радиоизвори,[9] вклучувајќи го Лебед A. Открил 10 астероиди, меѓу кои и 944 Идалго, која има долг орбитален период; ова впрочем е првиот откриен кентаур, но кентаурите биле прифатени како одделна класа дури во 1977 г.); аполонскиот астероид 1566 Икар, чиј перихел е поблизок од Меркуровиот; и аморскиот астероид 1036 Ганимед.

Признанија

уреди
Откриени астероиди: 10 [10]
930 Вестфалија 10 март 1920
934 Тирингија 15 август 1920
944 Идалго 31 октомври 1920
966 Муши 9 ноември 1921
967 Хелионапе 9 ноември 1921
1036 Ганимед 23 октомври 1924
1103 Секвоја 9 ноември 1928
1566 Икар 27 јуни 1949
5656 Олдфилд 8 октомври 1920
7448 Пелат 14 јануари 1948

Награди и почести

Наречено во негова чест

  • 1501 Баде — астероид
  • Баде — кратер на Месечината
  • Бадеова Долина на месечината
  • Еден од двата Магеланови телескопи
  • 966 Муши — астероид наречен по прекарот на неговата сопруга

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. Osterbrock, D. E. (септември 2002). „Walter Baade, Dynamical Astronomer at Goettingen, Hamburg, Mount Wilson, and Palomar Observatories“. Aas/Division of Dynamical Astronomy Meeting #33. Harvard Univ. 33: 10.03. Bibcode:2002DDA....33.1003O.
  2. „1955 Brude Medalist“. Sonoma State University. Архивирано од изворникот на 2016-02-21. Посетено на 4 март 2016.
  3. Baade W (1944) The resolution of Месје 32, NGC 205, and the central region of the Andromeda nebula. ApJ 100 137-146
  4. Baade W (1956) The period-luminosity relation of the Cepheids. PASP 68 5-16
  5. Allen, Nick. „Section 2: The Great Debate and the Great Mistake: Shapley, Hubble, Baade“. The Cepheid Distance Scale: A History. Архивирано од изворникот на 10 декември 2007.
  6. W. Baade, F. Zwicky, 1934, "On Super-Novae". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 254-259.
  7. Donald E. Osterbrock, Walter Baade – A Life in Astrophysics, Princeton und Oxford: Princeton University Press 2001. ISBN 0-691-04936-X.
  8. Osterbrock, D. E. (2001). „Who Really Coined the Word Supernova? Who First Predicted Neutron Stars?“. Bulletin of the American Astronomical Societyfr. 33: 1330. Bibcode:2001AAS...199.1501O.
  9. Baade, W. and Minkowski, R., 1954. Identification of the Radio Sources in Cassiopeia, Cygnus A, and Puppis A. Astrophysical Journal, Vol. 119, p. 206-214 (јануари 1954) ADS: 1954ApJ...119..206B
  10. „Minor Planet Discoverers (by number)“. Minor Planet Center. 4 септември 2016. Посетено на 7 септември 2016.
  11. „Walter H.W. Baade (1893 - 1960)“. Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. Посетено на 26 јануари 2016.
  12. „APS Member History“. search.amphilsoc.org. Посетено на 6 февруари 2023.

Надворешни врски

уреди