Човек од челик (англиски: Man of Steel) — американски суперхеројски филм режисиран од Зак Снајдер, продуциран од Кристофер Нолан и напишан од страна на Давид С. Гојер. Заснован на ликот Супермен од DC Comics, филмот претставува одново стартување на филмскиот серијал „Супермен“ којшто ја предава приказната за потеклото на ликот. Главна улога во филмот ја има Хенри Кавил, заедно со Ејми Адамс како Лоис Лејн, Мајкл Шенон како Генерал Зод, Дајан Лејн како Марта Кент, Кевин Костнер како Џонатан Кент, Лоренс Фишбурн како Пери Вајт и Расел Кроу како Џор-Ел. „Човек од челик“ дава филмска слика на заедничката измислена вселена на ликовите од DC Comics.

„Човек од челик“
РежисерЗак Снајдер
ПродуцентКристофер Нолан
Чарлс Ровен
Ема Томас
Дебора Снајдер
Главни улоги
  • Хенри Кавил
  • Ејми Адамс
  • Мајкл Шенон
  • Дајан Лејн
  • Кевин Костнер
  • Лоренс Фишбурн
  • Антје Трауе
  • Ејлет Зирер
  • Кристофер Мелони
  • Расел Кроу
МузикаХанс Цимер
МонтажаДејвид Бренер
СтудиоDC Comics
ДистрибутерWarner Bros.
Премиера14 јуни 2013
Времетраење143 минути[1]
ЗемјаСоединети Американски Држави[2]
Обединето Кралство[2]
Јазиканглиски
Буџет225 милиони американски долари[3]
Бруто заработка662,845,518 американски долари[3]
Метално копче со лого Човек од челик на кошула

Почетоците на филмот започнале во 2008 кога „Warner Bros.“ презел идеи од автори на стрипови, сценаристи и режисери, решавајќи повторно да ја стартуваат франшизата. Во 2009, една судска одлука завршила со тоа што семејството на Џери Сигел повторно ги освоило правата за потеклото на „Супермен“ и авторските права на Сигел. Во одлуката се истакнало дека „Warner Bros.“ не им должи на семејствата дополнителни авторски надоместоци за претходните филмови, но доколку не ја започнале продукцијата на филмот за „Супермен“ до 2011 година, тогаш компанијата на Шустер и Сигел би можеле да ги тужат поради изгубен приход поради непродуциран филм. По дебатирањето околу приказната за „''Подем на црниот витез''“, Нолан ја презентирал идејата на Гојер и Снајдер бил ангажиран како филмски режисер во октомври, 2010 година. Главното снимање започнало во август 2011 година во Западен Чикаго, Илиноис, а подоцна продолжло и во Венкувер и Плано, Илиноис.

На 10 јуни 2013 во Њујорк, САД се одржала премиера на црвен тепих на филмот „Човек од челик“ на која присуствувале главните глумци. На 14 јуни 2013 филмот бил пуштен и имал добивка од 668 американски долари во светски рамки. Некои критичари го пофалиле филмското раскажување, глумење, визуелните ефекти и преоткривањето на номиналниот лик, додека пак другите биле критични поради темпото на филмот и недоволно развивање на ликовите. Продолжеток на овој филм, Бетмен против Супермен: Зора на правдата бил објавен на 25 март 2016 година.

Дејство

Планетата Криптон се соочува со неизбежно уништување поради своето нестабилно јадро, што резултирало во исцрпување на природните ресурси на планетата. Воениот командант на планетата, Генерал Зод и неговите следбеници го отстрануваат владеачкиот Совет за време на воен удар. Знаејќи дека користењето на вештачко контролирање на популацијата ја има уништено нивната цивилизација, научникот Џор-Ел и неговата жена Лара го лансираат нивниот новороден син Кал-Ел; кој по неколку векови тој е првото природно родено криптонско дете; во вселенски брод за Земја претходно ставајќи го генетскиот кодекс на целата криптонска раса во неговите клетки. Откако Генерал Зод го убива Џор-Ел, тој и неговите следбеници се фатени и протерани во Фантомска зона. Сепак, по експлодирањето на Криптон, тие се ослободуваат од неа.

Вселенскиот брод на Кал-Ел слетува во Смолвил, мал град во Канзас. Тој е одгледан како посвоениот син на Џонатан и Марта Кент, кои му даваат име - Кларк. Криптонската физиологија на Кларк му овозможува да има натчовечки способности на Земјата, кои првично предизвикуваат збунетост и прогонување. Сепај, тој постепено учи добро да ги искористува неговите моќи и да им помага на луѓето. Кога Кларк е тинејџер Џонатан му кажува дека тој е вонземјанин и го советува да не ја користи неговата сила јавно, плашејќи се дека општеството ќе го одбие.

По смртта на Џонатан, возрасниот Кларк неколку години живее номадски живот, работејќи различни работи под друг идентитет, меѓувремено потајно спасувајќи луѓе, но и мачејќи се да се справи со губењето на неговиот посвоен татко. Кларк евентуално се инфилтрира во една воена американска истрага за еден извиднични вселенски брод од Криптон во Арктикот. Кога Кларк ќе влезе во вонземјанскиот брод, ќе може да комуницира со зачуваната свест на Џор-Ел во форма на холограм. Џор-Ел му го кажува потеклото на Кларк, неговата приказна и истребувањето на неговата раса, и му кажува на Кларк дека тој е испратен на Земја за да им донесе надеж на човештвото за подобра иднина. Лоис Лејн, новинарка за весникот на Дејли Планет од Метрополис, која е испратена да напише приказна за пронајдокот, скришно влегува во бродот додека го следи Кларк и тој ја спасува кога таа ќе се повреди. Уредникот на Лоис, Пери Вајт, ја одбива нејзината приказна за суперчовечки спасувач, па таа трага по Кларк назад во Канзас со намера да напише разоткривачка приказна (експозѐ). Откако ќе ја слушне неговата приказна, таа ќе одлучи да не ја открие неговата тајна.

Во меѓувреме, Зод и неговата екипа пребаруваат други планети што криптонската раса ги колонизирала пред многу време. Сепак, ни една од тие колонии не преживеала откако Криптон ги напуштил. На крај, Зод и останатите ќе примат сигнал за помош од бродот што Кларк го открил на Земјата. Зод пристигнува на Земја и бара луѓето да го предадат Кал-Ел, во кого тој верува дека го има кодексот, или пак ќе ја уништат Земјата. Кларк се согласува и војската, по барање на Зод, го предава него и Лоис на втората по ранг Фаора. Зод открива дека неговата намера е да искористи светска машина за преобразување на земјата за да ја направи Земјата - нов Криптон и да го искористи кодексот за повторно да ја насели планетата со генетски манипулирани Криптонци. Сепак, процесот на преобразување на земјата ќе заврши со истребување на човештвото поради многубројните еколошки промени, правејќи ја планетата непогодна за живеење за оние родени на Земја. Кларк и Лоис со помош на Џор-Ел бегаат од бродот на Зод, Кларк ја поразува Фаора и еден друг Криптонец, и ја убедува војската дека тој е нивен сојузник. Зод ја поставува светската машина во Метрополис и преку Индискиот Океан и го започнува процесот на зголемување на Земјината маса и атмосфера.

Кларк, сега наречен „Супермен“, ја уништува светската машина, додека пак војската го искористува вселенскиот брод што него до донел за Земјата за воздушен напад на бродот на Зод над Метрополис, испраќајќи ги вонјниците на Зод назад во зоната на фантоми. Супермен го уништува бродот што ја носи генетската комора, што е клучната технологија за враќање на Криптонската раса со кодексот. Само Зод преостанува и тој го предизвикува Супермен на уништувачка борба низ Метрополис користејќи ги неговите ново развиени моќи. Кога Зод ќе се обиде да ги убие приклештените цивили како одмазда за неговиот пораз, Супермен е приморан да му го скрши вратот и го убива. Малку подоцна, Супермен ја предупредува владата дека, ако таа ја сака неговата помош, тогаш тоа ќе биде под негови услови. За да направи лажен лик кој ќе му даде пристап во опасни ситуации без да поткрене сомневање, Кларк се вработува како репортер во Дејли Планет.

Улоги

 
Хенри Кавил на премиерата во Сиднеј во јуни 2013 година
 
Ејми Адамс на премиерата во Џерси
 
Расел Кроу на премиерата во Џерси

Криптонец чии родители го испратиле на Земјата како новороденче за да го одбегне уништувањето на неговата родна планета Криптон. Тој е одгледан од фармерите Марта и Џонатан Кент во Смолвил, Канзас. Одгледан под морално водство од неговите посвојни родители и инспириран од холограмска порака од неговиот починат татко, тој станува најголемиот заштитник на Земјата. Супермен е прикажан како да има 33 години[4], барем кога е пронајден, во сегашноста на филмот. Кавил е прв британски и неамерикански глумец кој го игра ликот[5][6]. Тој претходно имал улога во „Супермен: лет покрај планета“, кој на крај проектот бил откажан[7], и бил предвид за улога во филмот од 2006 година - Супермен се враќа“, но улогата ја добил Брандон Рут[8][9]. Кавил изјавил дека: „Постои вистинска приказна позади ликот на Супермен“. Тој објаснил дека целта на секого е да се истражат тешкотиите со кои се справува нековиот лик што е како последица од имање на повеќе идентитети - вклучувајќи го неговото родено име, Кал-Ел, и неговото второ јас (алтер его), Кларк Кент. Кавил исто така изјавил дека „само тој е таков и не постои никој како него“ мислејќи на фигурата на Супермен. „Мора да е страшно и тажно чувството, да не знаеш кој си или пак што си и да се обидеш да ја најдеш смислата. Каде е твојата основа ? Што е твојата инспирација ? До каде е границата на моќта што ја поседуваш ? Тоа само по себе е неверојатна слабост[10]. Во едно интервју за списанието на Тотал Филм, Кавил изјавил дека тој внесувал околу 5000 калории дневно, тренирал повеќе по два часа дневно и земал белковини со цел да ја зголеми мускулната маса[11]. Џо Манганиело бил разгледан за улогата, но не можел да изготви датум на аудиција за директорот на кастингот поради закажување на обврските со Вистинска крв[12].Дилан Спрејбери го играл ликот на 13-годшниот Кларк Кент, додека пак 11-годишниот Купер Тимберлајн ја има улогата на 9-годишниот Кларк Кент[13].

Репортер за весникот на Дејли Планет и заљубена во Кларк Кент. Адамс била одберена од список на глумици во која биле и Оливија Вајлд и Мила Кунис[17][18]. „Имаше големо, огромно пребарување за Лоис“, рече Снајдер, „За нас тоа била битна работа и очигледно многу значајна улога. Имавме многу аудиции, но имавме еден состанок со Ејми Адамс и подоцна јас почувствував дека таа е совршена за оваа улога[19]. Адамс трипати била на аудиција за оваа улога: еднаш за непродуцираниот филм „Супермен: Лет покрај планета“, вториот пат за „Супермен се враќа[20] пред да ја добие моменталната улога. Во март, 2011 се потврдило дека Адамс ќе ја игра улогата на Лоис Лејн. Додека ја објавувала улогата, Снајдер во една изјава рекол: „Нам ни е драго да објавиме дека улогата била доделена на Ејми Адамс, една од најразновидните и најпочитуваните глумици во филмската индустрија денес. Ејми го поседува талентот да ни ги прикаже сите особености на Лоис кои ние ги сакаме: паметна, цврста, смешна, топла, амбициозна и, се разбира, убава[21]. На претставувањето на Лоис Лејн, Адамс изјавила дека филмот ќе прикаже една Лоис Лејн која е „независна, енергетична жена ... но која живее во многу препознатлив свет“. Адамс изјавила дека „Таа станала претежно слободен новинар, некој кој сака да остави впречаток. Природата на самиот бизнис со весници многу е сменета. Дури е и понапната[22].

Криптонски генерал и мегаломан со истите супер сили како Супермен. За улогата се разгледувал и Виго Мортенсен[24]. Снајдер изјавил: „Зод не е само еден од најзастрашувачките непријатели на Супермен, туку еден од најзначајните, бидејќи тој има сознанија за Супермен што другите немаат. Мајкл е моќен глумец кој може да ја изрази и интелигенцијата и злобата на ликот, што го прави совршен за улогата[23]. Кога го прашале Гојер зошто Зод била избран за негативец во филмот, тој изјавил: „Начинот на кој јас и Кристофер Нолан им приваѓаме на филмовите не е како „Еј, кој негативец ќе биде совршен за овој филм?“ туку вие мора прво да започнете со приказна; Каков вид на приказна? Каков вид на тема сакате да раскажете? Така да ние работевме на тоа. Тогаш, злосторникот станува јасен во смисла на тоа кој ќе биде соодветниот антагонист (противник, конкурент, соперник ) за тоа. Кога вие ќе го видите филмот ќе сфатите дека единствените негативци кои можевме да ги искористиме беа Зод и Криптонците. Она што сакам да кажам е ако видите што е приказната, тогаш, ништо друго не би имало смисла[25]. Шенон исто така коментирал за неговиот приказ во споредба со приказот на оригиналниот глумец на Зод - Теренс Стамп: „Да се следи иконската изведба на Теренс Стамп во оригиналот е застрашувачки, но јас едноставно се фокусирав ден за ден. Она што е интересно е кога почнавме со ова, трениравме многу време заедно и јас мислам дека тоа како да ми помогна малку да се опуштам. На крајот на краиштата ова е доста физички филм. Ова е добар начин за да се пронајдеш во филмот (како глумец)“.

Родителите кои го присвоиле Супермен. Снајдер објаснува дека неговата причина за прикажување пар на екранот е само поради реализмот: „Мислам дека прво нешто што ќе сфатите кога ќе погледнете кон Кевин и Дајан и во нашата одлука за толку да ги истакнеме, е дека филмот добива нов тон, сфаќате дека овие дечки се сериозни глумци, и го доживуваме филмот многу посериозно поради тонот што тие го даваат. Без разлика што е драмата на филмот или ситуацијата во која се наоѓа глумецот, наш приоритет е да се направи филмот во што е можно пореалистичен[27]. По Кавил, Лејн била првиот член на глумецската екипа за да се вклучи во филмот. „Ова за мене била многу битно доделување на улога бидејќи Марта Кент е жена чии вредности помогнале во формирање на човекот кој ние го знаеме како Супермен“, изјавил Снајдер во соопштението. „Ние сме возбудени што ја имаме Дајан во оваа улога бидејќи таа може да ја пренесе мудроста и чудото на жена чиј син што поседува моќи надвор од нејзината претстава[28].

Главниот уредник на Дејли Планет и шефот на Лоис Лејн. Фишбурн е првиот афроамериканец кој игра улогата на Пери Вајт во филм со акција во живо[29]. Фишбурн изјавил дека тој го играл својот лик по стапките на Ед Брадли, наведувајќи дека: „мојата инспирација е покојниот Ед Брадли, кој неколку години била дописник за CBS News во „60 минути“... легендарниот Ед Брадли ... ми била пријател, ментор и ми служеше за пример, особено затоа што работеше во новинарство и тој била од оној тип на луѓе кои одат со кралеви, но не ги забораваат сиромашните. Така да тој била мојата инспирација за Пери[30].

Биолошкиот татко на Супермен. За оваа улога предвид биле Шон Пен и Клајв Овен. Кроу образложил како при читањето на скриптата неговото сопствено татковство му дало информации за тоа како да ја прикаже сликата на Џор-Ел, наведувајќи дека: „тоа била една од тие работи што ме поврзуваа со тоа. Тоа е прашањето со кое се соочува Џор-Ел, во таа ситуација и тој се наоѓа“. Кроу исто така дал информации за неговото подготвување за филмот и изјавил дека: „Кога потпишав ... под прво, не знаев дека ќе носам еластичен костум - бидејќи знаете дека тоа е костумот на Супермен - јас не знаев дека треба и мене да ме збере. Но, исто така не знаев каков вид на организатор е Зак Снајдер, бидејќи навистина ова била подготовка од стара школа. Ова е вид на подготовка на ниво на Дејвид Лин, а јас само него го ценев. Јас и бев во филмот три и пол или четири месеци дури пред да се појавам пред камера[32].

Заменик командант на Зод и командант на Криптонската војска која е целосно посветена и лојална на Генерал Зод. Таа е безмилосрдна, ладна и брутална во своите методи, а нејзиниот воен тренинг и вештини ја прави неа многу опасен непријател на Супермен. Фаора е експерт во блиска борба и во оружја за самостална борба од блиску[33].

Биолошката мајка на Супермен и лојална жена на Џор-Ел. Првично била објавено дека улогата и припаднала на Џулија Ормонд[34], но подоцна неа ја отфрлиле. Пред Ормонд, Кони Нилсен била во преговори за улогата.

  • Хенри Леникс како Генерал-полковник Сванвик[35][36]
  • Кристофер Мелони како полковник Нејтан Харди[35][37]
  • Ричард Шиф како Д-р Емил Хамилтон[38][39][40]
  • Мекензи Греј како Јекс-Ур
  • Мајкл Кели како Стив Ломбард

Продукција

Развој

Во јуни 2008Warner Bros.“ презел идеи од автори на стрипови, сценаристи и режисери за тоа како да биде успешно уште едното стартување на филмскиот серијал Супермен[41]. Меѓу оние кои ги дале своите идеи за повторно стартување на филмот биле авторите на стрипови: Грант Морисон, Марк Вајд, Џоф Џонс и Бред Мелцер[42] . Морисон изјавил: „Им реков, не е лошо. Само гледајте на „Супермен: Повраток“ како на „Халк“ на Анг Ли. „Неверојатниот Халк“ докажа дека публиката ќе ви прости и ќе ви дозволи одново да ја направите франшизата“, изјавил Вајд. Идејата на Морисон била слична со неговата работа за „Ол-стар Супермен“, додека пак идејата на Вајд била слична со „Супермен: Наследно право“. Марк Милар, здружувајќи се со режисерот Матју Вон, исто така планирале за епична трилогија на Супермен од осум часови и секоја година да би се пуштало по едно продолжение, слично како „Господарот на прстените[43][44]. Милар не ја споредил со трилогијата на „Кум“, во која хронолошки би бил претставен целиот живот на Супермен, од раните денови на Криптон па сè до крајот кога Супермен ќе почне да ја губи силата поради тоа што Сонцето започнува да преминува во супернова[45].

Во август, 2008 година, „Warner Bros.“ предложил повторно да се стартува со филмските серии. Студискиот извршник Џеф Робинов планирал да го имаат пуштено филмот или до 2010 или до 2011 година, објаснувајќи дека: „Супермен се враќа не функционираше како филм на начин на кој ние сакавме. Тој не го позиционираше ликот на начин на кој ние сакавме тој да биде позициониран. Да функционираше Супермен во 2006 ние би имале филм за Божиќ оваа година или за 2009[46]. Сега планот повторно е само да се претстави Супермен и воопшто да не се обрне внимание на филмовите на Бетмен или Супермен“. Пол Левиц во едно интервју изјавил дека „Бетмен“ го држи клучот за повторното стартување на „Супермен“. Тој образложил: „Сите го чекаат Нолан да потпише за уште еден Бетмен, а кога ќе се случи тоа, ќе следи датумот на издавање на Супермен и на сите други идни проекти“. Во февруари, 2009, McG, кој претходно планирал да го режисира филмот „Супермен: лет покрај планета“, изразил интерес за да се врати пак во франшизата на Супермен[46][47]. Во август, 2009, се изрекла судска одлука во која семејството на Џери Сигел повторно освоило 50% од правата за потеклото на „Супермен“ и од уделот на Сигел за авторските права во „Акционен стрип 1[48]. Покрај тоа, судијата пресудил дека „Warner Bros.“ не им должи на семејствата дополнителни авторски надоместоци за претходните филмови. Сепак, доколку не ја започнале продукцијата на филмот за „Супермен“ до 2011 година, тогаш компанијата на Сигел би можела да ги тужат поради изгубен приход поради непродуциран филм[49].

Дејствието на „Човек од челик“ претставува нелинеарен расказ и раскажува делови од приказната во ретроспектива. Давид С. Гојер, за време на дебатата околу приказната за „Бетмен: Подемот на црниот витез“ во 2010 година, му рекол на Кристофер Нолан за неговата идеја како да го претстават Супермен во модерен контекст[50]. Импресиониран од идејата на Гојер, Нолан ја пренесел идејата во студиото[50], кое него го изнајмил за продуцент а Гојер за писател врз основа на финансискиот и критичкиот успех на „Бетмен: Подемот на црниот витез[51][52] . Нолан бил восхитен од работата на Брајан Сингер за „Супермен: Повраток“ за поврзаност на неговата верзија со верзијата на Ричард Донер, наведувајќи дека „многу луѓе пристапиле кон Супермен на различен начин. Јас само го знам успешниот начин и тоа е она што знам како да го работам“, потенцирајќи ја идејата дека Бетмен постои во свет каде што тој е единствениот суперхерој и сличен пристап кон „Човек од челик“ би го загарантирал интегритетот потребен за филмот. „Секој (дел) придонесува за внатрешната логика на приказната. Тие немаат ништо заедничко меѓу себе“. Нолан, сепак, појаснил дека новиот филм нема да има никаква врска со претходните филмски серијали[53].

Џеф Робинов, директор на Warner Bros. Pictures Group, разговарал со Entertainment Weekly и му дозволиле да погледне низ ѕидот на тајни што ги опкружува плановите на „DC Comics“: „Какви ќе бидат филмовите кога ќе се движат нанапред. Во тоа, ова е дефинитивно првиот чекор[54]. Плановите за филмот да содржи наводи за постоење на други суперхерои, индискретно споменуваат за можно ширење на вселената на ДС[55] and setting the tone for a shared fictional universe of DC Comics characters on film.[56]. Гуљелмо дел Торо, со кого Гојер работел на Блејд 2, ја одбил понудата за режисерска позиција на „Човек од челик“ бидејќи бил посветен на филмската адаптација на „Во планините на лудило[57], но и било стапено во контакт со Роберт Земекис за позицијата[58].

Пред да биде најмен Зак Снајдер во октомври 2010[59], за потенцијални режисери се сметале и: Бен Афлек, Дарен Аронофски, Данкан Џонс, Џонатан Либесмен, Мат Ривс и Тони Скот[60]. Кастингот започнал во следниот месец - ноември[61][62]. Зак Снајдер ги потврдил двете наводи и на Бустер Голд и на Бетмен, зголемувајќи ги можностите на филмската вселена на ДС. Кога Зод ќе уништи еден сателит, зборовите „Претпријатија на Вејн се забележуваат на него[63].

Снимање

 
Од лево кон десно: Режисер Зак Снајдер со глумците - Хенри Кавил и Расел Кроу цна премиера на црвен тепих на филмот „Човек од челик“, Сиднеј 2013
 
Кристофер Нолан во 2013 година во Лондон

Главното фотографирање започнало на 1 август 2011, во една индустриска зона во близина на аеродромот во ДуПејџ под тајно име „Есенски мраз[64]. Зак Снајдер се колебал за тоа дали да го снима филмот во „“, поради техничките ограничувања за тој формат, и наместо тоа се одлучил да го снима филмот дводимензионално а по продукцијата да се преадаптира во „3Д“ за да излезе во „“, „3Д“ и „ИМАКС 3Д“[65] . Снајдер исто така одлучил да го снима филмот на лента отколку дигитално бидејќи тој почувствувал дека тоа ќе го направи филмот „големо филмско искуство[66]. Се очекувало снимањето да трае два или три месеци[67]. Продукцијата се одвила во Плано од 22 до 29 август[64][68]. Според едно интервју со Мајкл Шенон, снимањето продолжило до февруари 2012 година[69].

„Човек од челик“ бил сниман во областа на Чикаго, Калифорнија и студиото Burnaby’s Mammoth Studios било преобразено во родната планета на Супермен - Криптон со огромен број на вонземски летала. Во областа на подземната железница во крајбрежјето на северниот брег на Ванкувер се снимало драматичното спасување што се одвива на дупчалка за нафта каде публиката го запознава Супермен. Уклулет и Нанаимо, Британска Колумбија, Канада видно се истакнати во првиод час од филмот, карактеристичната зимска магла и немирното море во филмот лажно се претставени како да се на Алјаска. Од 7 до 17 септември снимањето продолжило во Луп, Чикаго[64]. Продукцијата во Ванкувер се одржала од 21 септември 2011 до 20 јануари 2012[70]. Снимањето во Чикаго бил единичен проект, што значи дека можело да се снимат многу основни снимки и пресеци и немора да се вклучуваат главните членови од глумецската екипа[71].

Дизајн

„Човек од челик“ прикажува изменет костум на Супермен од страна на Џим Ачесон и Мајкл Вилкинсон. Во костумот се зачувани распоредот на боите и логото „S“, но, се во потемни бои и особено ги нема црвените боксерки што обично ги носи Супермен. Зак Снајдер изјавил дека костумот е „модерно естетски[72]. Тој и неговите продуценти се обиделе да измислат костум кој ќе ги содржи црвените боксерки, но не успеало да направат таков што би се вклучил во тонот на филмот, така што ги отстраниле од костумот[73]. Поради значителната тежина еден практичен костум би попуштил, така да Криптонскиот оклоп на Генерал Зод бил направен со помош на CGI за да му овозможи на Шенон „слобода во движење[74].

Ефекти

Џон Дежарден работел како визуелен раководител на „Човек од челик“ и заедно со: Weta Digital, MPC - Moving Picture Company и Double Negative ги правеле визуелните ефекти во филмот[75][76]. Зак Снајдер сакал филмот да „изгледа доста природно бидејќи тука има многу фантастични работи“ и тој сакал „луѓето да престанат со неверувањето и ние тимот за визуелни ефекти моравме да го направиме тоа што е можно полесно за тие да веруваат“. Дежарден истакнал дека намерата во снимањето на филмот била да се користат рачни уреди за да го направат филмот да изгледа како „документарец“. „Моравме да размислиме што би тоа значело, бидејќи исто така требаше да снимаме луда акција“, изјавил Дежарден. „Така да за многу прегледи што направивме, почнавме да размислуваме за тоа каде би биле сместени камерите и нашите сниматели. Најголем дел од правилата се исто како и правилата на „Ѕвезден војувач Галактика“ (анг. Battlestar Galactica) за вселенски камери кои Гери Хуртцел ги усоврши за таа минисерија, каде што сакаме да бидеме сигурни дека камерата снима од онаму од каде што има смисла. Освен ако дејствието се одвива толку над врвот, како на крајот каде Супермен го тепа Зод, тогаш ние моравме да ги раздвоиме малку[77].

Податотека:KryptonMOS.jpg
Weta Digital создала планети пејзажи, суштества и архитектура слични на вонземјани за понатамошно унапредување на градењето на светот на планетата Криптон.

Во првиот чин каде филмот се одвивал на планетата Криптон, „Вета Диџитал“ поставила планетарни средини што наликуваат на вонземски, суштества и основниот начин на прикажување - технологија која режисерите ја нарекуваат „течна геометрија“. Раководител за визуелни ефекти на „Вета Диџитал“, Дан Лемон, објаснил дека: „Тоа е еден куп на сребрени зрнца кои лебдат во магнетно поле и машинана може да го контролира тоа магнетно поле така да зрнцата се скоро како тридимензионални пиксели, и тие можат да направат површина која лебди во воздухот и да дадат опис на било она што вие треба да видите“. Зрнцата на екранот, кои одблизу изгледаат како пирамиди со мал наклон, се произведени за да направат површина на предмет и да ја отсликаат внатрешноста на фигурата[77].

Делот каде Супермен е во сцени каде се бори од близу со другите Криптонци се покажало де ќе биде голем предизвик за режисерите и за екипата за визуелни ефекти. Дежарден појаснил: „Кога ги снимаме овие борби и овие хипер-реални работи, не сакаме тоа да го правиме старомодно, 'во ред' јас сум снимател, снимам од почеток, ќе се прошетам тука за да ја следам акцијата која сè уште не постои но ние ќе ја вметнеме подоцна. Бидејќи тоа сме ние кои ги анимираме ликовите на камерата. Така да ние би ја направиле таа анимација со ликовите - зграпчување, удирање или полетување- и ние би ги снимале вистинските ликови сè до моментот кога тие би требале да направат такво нешто и потоа ние би прекинале со снимањето. Подоцна ние таму би поставиле една камера за да ја снима средината. И подоцна една камера да го снима секој момент на обраќање на глумците. Така да би имале збир од фотографии на средината и на ликовите со висока разделност. Тогаш, во пост продукција, ги земаме нив и ги анимираме според брзина на која ние сакаме тие да се движат во нашата дигитална средина“.

„МПЦ“ се справила со визуелните ефекти за секвенцата „средба во Смолвил“. Пред да се вметнат визуелните ефекти во снимките е визуелизирана кореографијата со борбата. По визуелизирањето, делови од сцената на акцијата во живо би се снимале на мали парчиња. „Ако на пример Супермен беше удрен и би слетал 50 метри подалеку, ние би ја снимале почетната и крајната позиција, а подоцна би ја повржале таа празнина со преземања на ЦГ“, изјавил Гијом Рашерон, раководител за визуелни ефекти на МПЦ. Тогаш една монтажна камера би фатила од клучните слики на кореографискиот глумец. „Тоа е стабилна монтажна камера која е наместена на монтажна цевка и можеш да ја вклучиш на крајот на подесувањата и би фатил стабилни клучни слики од некоја изведба или израз“, вели Гијом, „а подоцна ние би можеле да ги искористиме тие мирни слики со висока разделност за да ги проектираме на двоен ЦГ и би добиле навистина точен премин на светлина и боја - уште од поставувањето[77].

На сцена, една монтирана камера била поставена за да ја снима околината. Екипата за визуелни ефекти монтирала Канон ЕОС 5Д, наречена „околна камера[77], и една журеста глава опремена со мотор, што овозможува да ја снимат средината под агол од 360 степени со разделност од 55 илјади на секоја слика, а процесот би траел приближно од две до четири минути. Снимката од сцената резултирала со осветлување и текстура коишто можат одново да се проектираат во геометрија. Главниот составен дел на сцените со борење биле дигиталните двојки на целиот екран. Бил додаден и дигитален оклоп, заедно со Криптонските шлемови основани на енергија. Глумците биле компјутерски скенирани и се правеле поларизирани и неполаризирани сценски слики. Наметката и костумот на Супермен се скенирале со висока дефиниција - всушност наметката директно ги рефлектирала движењата на Супермен[77].

Во сцените со преобразување на зејмата во градот Метрополис, визуелните ефекти ги направил „Дабл Негатив“. Со цел да го изгради Метрополис, кој изгледа убедувачки и реалистично, „Дабл Негатив“ ја употребил машината за градови на Есри за да помогне во процедуална реализација на градот. „Тоа беше многу голема научно-фантастична улога“, изјавил раководителот со визуелни ефекти на „Дабл Негатив“ Гед Врајт „така да ние го земавме тоа што тие го имаа направено и го проширивме во голема мерa. Работата што ние ја правевме беше основана некаде во центарон на Њујорк, Л.А. и Чикаго и тоа нам ни ги даде големините и височините на зградите. Ние би ги обликувале тие модели со парчиња прибор, но најголем дел од нив мораше да отпадне. Така да ние моравме да ги монтираме за уништување но и за други аспекти на работата[77].

За уништувањето на зградите, студиото го изменил својот систем за вредности (квалитет) за да се фокусира кон динамичните настани. Софтверот за физика на „Bullet“ значително многу се користел за уништувањето. „Сакавме да бидеме во можност да поткренеме РБД настан и да ги активираме сите овие секундарни настани, било да се симулации на стакло или прашина - сите тие работи требаше да бидат оковани и предадени на процедурен начин“, изјавил Врајт. „Една од предностите од ова беше, бидејќи се беше основано околу ограничен број на влезни компоненти, може да бидете сигурни дека тие се моделирани на начин на кој можат да се искористат во ефекти - вие може да моделирате нешто но тие ќе биат нова фаза за монтирање и уништување[77]. Алатки за стимулација на пожар, чад и вода биле развиени во студиото на „Дабл Негатив“. За рендерирање елементи како што е симулацијата на гонена топка студиото користеше лиценциран софтвер за рендерирање на волумен. „Дабл Негатив“ исто така користеше домашно средство со течности „Скрт“ за да се справи со поголеми симулации и интеракција за поцврсто-споени волумени и честики. Што се однесува кон борбата меѓу Супермен и Зод, „Дабл Негатив“ вметнал вистински слики врз дигиталните двојки[77].

Музика

 
Ханс Цимер ја композираше и продуцираше музиката во „Човек од челик“

Ханс Цимер првично ги негирал популарните гласини дека тој ќе ја композира музиката во филмот[78]. Сепак, во јуни 2012 година се потврдило дека всушност Цимер ќе е композиторот на музиката во филмот[79]. За целосно да се разликува „Човек од челик“ од претходните филмови, не бил употребен иконскиот „Марш на Супермен“ од Џон Вилијамс[80][81]. Тонскиот запис (саундтрак) на Ханс Цимер за „Човек од челик“ бил пуштена во јавноста на 11 јуни 2013 година. Неофицијален исечок од филмската музика од третите рекламни инсерти (од филмот), наречен „Идеал на надежта“, се потврдило дека е скратена верзија од песната „What Are You Going to Do When You Are Not Saving the World?” („Што ќе правиш кога нема да го спасуваш светот ?“)[82], издадена на 19 април 2013 година[83]. При крајот на април 2013 година била откриена официјалната плоча која е на дво-страно издание[84].

Маркетинг

Warner Bros.“ и „DC Comics“ ги добиле правата за име на домен „manofsteel.com“,да се користи од страна на јавноста, за да се употребува како официјално мрежно место на филмот[85]. На 20 ноември 2012 година за време на издавањето на филмот „Подемот на црниот витез“ на ДВД и Блу-реј, „Warner Bros.“ на своето официјално мрежно место поставил одбројување кое обожавателите можеле да го споделат со социјални мрежни места како Фејсбук или Твитер за да би отвориле една „ексклузивна награда“. На 3 декември 2012 била откриена „ексклузивната награда“ и тоа бил официјален цврст постер на „Човек од челик“[86]. Постерот, кој го прикажува Супермен како е уапсен, дал позитивен одговор и многу шпекулации за приказната на филмот[87][88]. На 10 декември 2012, се појавило едно мрежно место на „dsrwproject.com“ што овозможило аудио сигналите да можат да се откодираат од гледачите[89][90]. Било откриено дека има нешто врска со филмот поради авторските права на мрежното место. До 11 декември 2012, шифрираната порака ги довела читателите до друго мрежно место со одбројување кое покажувало на датумот за јавно пуштање на инсерти од филмот. Во очекување на филмот, Мател претставил играчки од акциони фигури на „Муви Мастерс“. Покрај тоа, „Лего“ издал три колекции на „Човек од челик“[91], инспириран од сцени од филмот; исто и „Руби'с Костум Ко.“ пуштил нови костуми и алатки инспирирани од „Човек од челик“ за деца и за возрасни. Филмот брзо заработил над 160 милиони американски долари од промотивни продукти[92].

Кампањи за вирален маркетинг за филмот започнале кога официјалното мрежно место било заменето со „радио бранови од длабока вселена“. Пораката била откодирана и открила еден глас што зборел „Вие не сте сами“. Официјалните страници продолжиле да се ажурираат со нови статички папки кои малку по малку го откриваат симболот на злосторникот во филмот - Генерал Зод. Кратко време потоа, мрежното место било заменето со „порака“ од Зод, кој бара од луѓето да го вратат Кал-Ел во неговиот притвор и му кажува на Кал-Ел да се предаде во рок од 24 часа или светот ќе ги осети последиците[93]. Вирална страница наречена „IWillFindHim.com“ била издадена која покажувала одбројувач за третиот трејлер за филмот[94].

Warner Bros.“ вовел една христијанско-основана фирма за маркетинг за да помогне да се прошири христијанската тема на филмот во религиозната демографија. Се правеле специјални рекламни инсерти од филмот кои ги нагласувале религиозните одлики. Студијата на Холивуд често продаваат филмови на одредени религиозни и културни групи. „Warner Bros.“ претходно имал продавано филмови како што се: „Слепата страна“, „Нотесот“, Книгата на Илај и сериите „Хари Потер[95][96], но не и „Зелениот фенер“, на религиозни групи.

Податотека:Man of Steel - Superman.jpg
Супермен.

Издавање

Критичен прием

Врз основа на 279 критички осврти, „Човек од челик“ држел рејтинг на одобрение од 55% кај Rotten Tomatoes со просечна оценка на популарност од 6.2/10. Консензусот на страницата гласи: „Човек од челик нуди возбудлива акција и спектакал за надминување на своите заобиколувања во генеричката територија на мегахитови[97]. „Метакритик“, врз основа на 47 критички осврти, за филмот дал наклонета просечна оценка од 55/100, нагласувајќи дека тоа биле „мешани или општи критички осврти[98]. Анкети на CinemaScore покажале дека просечната оценка што ја дале кино посетителите за филмот била „А-“, каде што „А“ дале лица помлади од 18 и постари од 50 години[99], на скала од „А+ до Ѓ“.

Ричард Роепер од „Chicago Sun-Times“ ијавил дека „Човек од челик“ не покажал нешто ново во поглед на филмовите на Супермен и, наместо тоа, „ние сме втурнати назад во претежно разочарувачки филм, со неразвиени ликови и подобрени сцени со тепање коишто се развлекуваат и не нудат ништо ново во поглед на креативност во специални ефекти[100]. Тај Бур од „The Boston Globe“ напишал: „Она што недостасува во оваа сага на Супермен е чувство на леснотија, на радост[101]. Ан Хорнадеј од „The Washington Post“ изјавила дека со „надуените, прекумерни музички ефекти на Ханс Цимер, филмот е големо непријатно гледачко искуство[102]. За Лиса Кенеди од „The Denver Post“ главниот проблем со „Човек од челик“ е „ритам и балансираност во раскажувањето на приказната и режисирањето“ кое резултираше во филмот со осцилирање „помеѓу деструктивно преувеличување и несмасен проповед[103].

Сепак, „ИГН“ му дал оценка на „Човек од челик“ 9 од 10, нарекувајќи го филмот „неверојатен“ и фалејќи ги акционите делови и изведбата на: Кевин Костнер, Расел Кроу и Мајкл Шенон[104]. „The Hollywood Reporter“ напишал дека: „повторното стартување со франшизата е непотребно, но бидејќи филмот беше доволно убедлив и внимание на Снајдер врз деталите беше доволно внимателно публиката може да предвиди ново продолжение[105]. Џ.Ц. Мачек III, новинар на „PopMatters“ напишал: „Патот на овој спасител со маани не личи на патот кој ние го очекувавме и многу обожаватели ќе го сакаат тоа и многу обожаватели ќе ги осудуваат овие опции кои се различни од оние во својот стрип. Од друга страна, со исклучок на знаењето на Лоис Лејн за двојната природа на Кларк Кент и Супермен (со тоа лишувајќи едно од најголемите откривања на фикцијата), херојот кој го гледаме во последните моменти на „Човек од челик“ е истиот оној лик кој Џери Сиегел и Џо Шустер го создадоа ... само со малку повеќе „несовршенство“[106]. Стив Персал од „Tempa Bay Times“ изјавил дека: „Човек од челик е повеќе од само бегство од реалноста од обемот на „Одмаздници“; тој е уметнички вовед во суперхеројски филм кој ние само мислевме дека го знаеме[107]. Ричард Корлис од списанието на „Тајм“ изјавил: „Филмот си го наоѓа своети вистински, возвишени темели не кога ги прикажува неверојатните моќи на Кал-Ел, туку кога го драматизира матното човештво на Кларк Кент. Натчовечкиот дел во Човек од челик е во ред, но човечкиот дел е супер[108]. Во еден критички осврт на мрежното место на Роџер Еберт, Мет Цолер Сајт му дал за филмот три од четири ѕвезди, нарекувајќи го „зачудувачки филм“ и фалејќи го конфликтот помеѓу Кларк и Зод. Сепак, тој ја критикува врската помеѓу Кларк и Лоис за недостаток на хемија[109].

Греј Дрек, уредник на „Ротен Томатос“, зборувајќи во бизнис каналот на Фокс изразил разочараност поради критичниот прием, наведувајќи: „Колку и да ги сакам и почитувам нашите критичари во Ротен Томатос, морам да речам дека сум шокиран. Слушајте, филмот не е совршен ама... Едноставно не можам тоа да го сфатам. Филмот беше добар бре дечки[110].

Билетара

„Човек од челик“ во Северна Америка заработил 291 милиони американски долари и околу 377 милиони американски долари во други земји, што на светски рамки вкупната заработка е 668 милиони американски долари[3], правејќи го филм со Супермен со најголема заработувачка и втор по заработувачка филм кој повторно стартувал зад „Неверојатниот Спајдермен“, и покрај тоа што го претекол во семејни рамки. Филмот заработил 116.6 милиони американски долари во текот на викендот на неговото отворање, заедно со 17.5 милиони американски долари од „ИМАКС“ киносали.

„Човек од челик“ направил 12 милиони американски долари во четврток навечер од една програма за емитување на екран на Валмарт и дополнителни 9 милиони долари од емисии што се одржуваат на полноќ[111]. Ова се одбележало како трето најголемо отворање во претходен ноќ/полноќ на „Warner Bros.“, а и најголемо отворање за филм кој не е продолжение[112]. Филмот на крајот заработил 44.0 милиони американски долари за време на отворањето во петокот (со се заработката од полноќ) а ако се вклучат и прикажувањата од четврток навечер би било 56.1 милиони американски долари.[3]. Бруто заработката од денот на отворањето е втора по големина за филм кој не е продолжение и 20-та по големина севкупно. Неговата бруто заработка од викендот на отворање од 116.6 милиони американски долари била трета најголема од 2013 година, зад „Железниот човек 3“ (174.1 милиони американски долари) и „Игри на гладот: Фаќање на огнот“ (158.1 милиони американски долари), а втора најголема меѓу филмови кои не се продолжение, зад „Игри на гладот“ (152.5 милиони американски долари). Исто така го соборил и рекордот на „Приказна за играчките 3“ (110.3 милиони американски долари) за највисоко деби преку викенд во јуни.[113][114] Сепак, во својот втор викенд, „Човек од челик“ финансиски паднал 65% - или 68% ако се смета бруто заработката од четврток навечер - ставајќи го на трето место, зад „Универзитет за чудовишта“ и „Светска војна З“. „Бокс Офис Моџо“ тоа го нарекол „ненормално голем пад“, слично со падот во вториот викенд на „Зелениот фенер“[115].

„Човек од челик“ заработил 73.3 милиони американски долари во текот на викендот на своето отворање од 24 држави, каде што се вклучени 4.2 милиони американски долари од 79 „ИМАКС“ киносали, поставајќи рекорд за отворање преку викенд во јуни за „ИМАКС[116]. Филмот постави рекорд за заработка во првиот ден во Филипини со 1.66 милиони американски долари[117]. Во Обединето Кралство, Ирска и Малта „Човек од челик“ заработи 5.6 милиони американски долари во својот ден на отворање и 11.2 милиони фунти (17.47 милиони американски долари) во својот викенд на отворање, што дотогаш било и најголемото отворање за 2013 година[118][119]. Неговото најпрофитно отворање беше во Кина, со заработка од 25.9 милиони американски долари за четири дена (од четврток до недела).[120] In total earnings, its three largest countries after North America are China ($63.4 million), the United Kingdom, Ireland and Malta ($46.2 million) and Australia ($22.3 million).[121]

На 12 ноември 2013, „Човек од челик“ излел на ДВД на два диска и соодветно на Блу-реј и Блу-реј 3Д комбинирани пакувања, а на 2 декември 2013[122] и во Обединето Кралство[123].

Награди

Awards and nominations
Награда Дата Категорија Добитник/номиниран Резултат реф.
Ени награди 1 февруари 2014 Најдобро достигнување, анимирани ефекти во продукција во живо Човек од челик Номинирана [124]
Британската академија за филмски и телевизиски уметности BAFTA – 2013 Човек од челик Номинирана [125]
Критички избор на филмски награди 16 јануари 2014 Најдобар глумец во филмска акција Хенри Кавил Номинирана [126]
Денверско филмско критичко општество 13 јануари 2014 Best Original Score Ханс Цимер
(заедно со 12 години роб)
Номинирана
Најдобра научна фантастика Човек од челик Номинирана
Златни трејлерски награди 17 јуни 2013 „Best Summer 2013 Blockbuster Poster“. Архивирано од изворникот на 2017-11-15. Посетено на 2017-10-13. Човек од челик Победничка
Хјустонско филмско критичко општество 15 декември 2013 Best Original Score Ханс Цимер Номинирана [127]
NewNowNext Awards 17 јуни 2013 Cause You're Hot Хенри Кавил Номинирана [128]
Next Must-See Movie Човек од челик Победничка [129]
МТВ филмска награда 13 април 2014 Најдобар херој Хенри Кавил Победничка [130]
[131]
Награда „Избор од публиката“ 8 јануари 2014 Омилена драматична глумица Ејми Адамс Номинирана
Сатурн награда јуни 2014 Најдобра стрип-филмска слика Човек од челик Номинирана
Најдобра изведба на помлад глумец Дилан Спрејбери Номинирана
Најдобри специјални ефекти Џо Летери, Џон "ДЏ" Десџардин и Ден Лемон Номинирана
Награда „Избор од тинејџерите“ 13 август 2013 Избор за летен филм: Акција Човек од челик Номинирана [132]
Избор: Летна филмска ѕвезда: маж Хенри Кавил Номинирана [132]
: Летна филмска ѕвезда: жена Ејми Адамс Номинирана [132]
Избор „Liplock“ Хенри Кавил и Ејми Адамс Номинирана [132]
Награда за визуелни ефекти 12 февруари 2014 Извонредна виртуелна кинематографија во акција за движење со акција во живо Даниел Полсон, Едмунд Колен, Џоел Праџер, Дејвид Стрипинс Номинирана
Извонредна FX и симулациска анимација во акција за движење со акција во живо Брајан Гудвин, Греј Хорсфилд Номинирана

Продолжение

Успехот на Човек од челик започнал со плановите на Ворнер Брос за проширен универзум со други ДВД-стрипови. На 10 јуни 2013 година било објавено дека двајцата, режисерот Зак Снајдер и сценаристот Дејвид С. Гојер, ќе се вратат за продолжение на „Човек од челик“ кој бргу се следи од страна на „Warner Bros.[133]. Гојер претходно имал потпишано договор за три филма, во кој се вклучени: „Човек од челик“, неговото продолжение и „Лига на Правдата“ каде се појавува Супермен.

На 20 јули 2013, Зак Снајдер потврдил во „San Diego Comic-Con International “ дека во продолжението на „Човек од челик“ ќе настапуваат Супермен и Бетмен кои ќе се сретнат за првпат во филмски формат[134][135]. Гојер и Снајдер заедно ќе ја пишуваат приказната, а Гојер ќе го пишува сценариото. Кавил, Адамс, Лејн и Фишбурн биле потврдени дека повторно ќе ги имаат нивните улоги. На почетокот, Снајдер изјавил дека филмот ќе земал инспирација од стрипот ,,Бетмен: Црниот витез се враќа"[136]. Сепак, во ноември 2013 година, Снајдер појаснил дека филмот нема да е основан на новелата. „Ако треба да го сториш тоа, ќе ти треба поинаков Супермен. Ние го доведуваме Бетмен во овој универзум во кој сега живее овој Супермен“. Во август 2013 година, Бен Афлек бил најавен дека ќе го игра Бетмен[137], додека Гал Гадо Жената Чудо во декември 2013 година[138]. Подоцна во декември, Крис Терио бил ангажиран да го преработи сценариото[139]. Во јануари 2014 година било објавено дека филмот е одложен од оригиналниот датум на издавање на 17 јули 2015 до 6 мај 2016 година[140]. Во април 2014 година било објавено дека Зак Снајдер, исто така ќе го режира сценариото на Лига на Правдата[141]. Во мај 2014 година, насловот на филмот бил откриен како Бетмен против Супермен: Зора на правдата[142]. Ворнер Брос, наводно, му се додворувал на Крис Терио да ја преработи Лигата на правдата следниот јули, откако бил задоволен од преработената верзија на Бетмен против Супермен[143]. Додека Супермен ѕвездата Хенри Кавил не го смета за продолжение на Супермен[144], Снајдер изјавил дека размислува [на] начин на кој Бетмен против Супермен е Човек од челик 2"[145].

Наводи

  1. „Man of Steel“. British Board of Film Classification. May 21, 2013. Посетено на July 10, 2015.
  2. 2,0 2,1 „Man of Steel (2013)“. British Film Institute. Архивирано од изворникот на 2015-09-06. Посетено на July 10, 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 „Man of Steel (2013)“. Box Office Mojo. Посетено на October 2, 2013.
  4. Superman states that he has been on Earth for 33 years when he is in FBI custody.
  5. „Henry Cavill to Play Superman!!“. Superhero Hype!. January 30, 2011. Посетено на January 30, 2011.
  6. Saunders, Emma (February 1, 2011). „BBC News - Film invasion of the Super-Brits“. BBC. Посетено на February 2, 2011.
  7. Paatsch, Leigh (June 26, 2013). „Super surprising: the actors you didn't know donned the Spandex to play Superman“. news.com.au. Архивирано од изворникот на 2017-06-13. Посетено на July 10, 2013.
  8. Singh, Anita (January 30, 2011). „Another British superhero: Henry Cavill to play Superman“. The Daily Telegraph. London. Посетено на March 27, 2011.
  9. „Zack Snyder Making Man of Steel "Edgy" Like The Dark Knight“. Collider.com. April 11, 2012. Архивирано од изворникот на 2013-05-15. Посетено на May 5, 2012.
  10. Doty, Meriah (May 8, 2013). „Superman's Weakness: Henry Cavill Reveals the New Kryptonite in 'Man of Steel'. Yahoo!. Посетено на May 12, 2013.
  11. „Henry Cavill talks Man Of Steel and James Bond“. August 3, 2011. Посетено на May 12, 2013.
  12. Staff (August 12, 2011). „Manganiello's Superman Loss Left Him Depressed“. World Entertainment News Network. Архивирано од изворникот на 2014-09-11. Посетено на September 11, 2014.
  13. Roop, Jason (April 9, 2012). „Richmond Fifth-Grader Lands Superman Movie Role“. Style Weekly. Архивирано од изворникот на 2012-02-06. Посетено на May 5, 2012.
  14. Arrant, Chris (March 29, 2011). „Is Superman's New Lois Lane Really Too Old For The Man Of Steel?“. MTV. Архивирано од изворникот на 2012-09-12. Посетено на March 29, 2011.
  15. Vilkomerson, Sara (March 27, 2011). „Amy Adams to play Lois Lane in Superman. Entertainment Weekly. Посетено на March 28, 2011.
  16. 'Superman' gets a Lois Lane“. willitsuck.com. March 27, 2011. Архивирано од изворникот на 2016-08-18. Посетено на July 14, 2013.
  17. Lussier, Germain (February 2, 2011). „Kristen Stewart Will Not Be Lois Lane In Zack Snyder's 'Superman' (UPDATED)“. Slashfilm.com. Посетено на June 6, 2013.
  18. Jagernauth, Kevin (February 2, 2011). „Updated: Olivia Wilde & Mila Kunis Also In The Mix For Lois Lane; Kristen Stewart Not Approached“. indieWire. Архивирано од изворникот на 2011-04-07. Посетено на March 27, 2011.
  19. „Amy Adams Will Be Lois Lane“. March 27, 2011. Посетено на June 3, 2013.
  20. Sacks, Ethan (June 11, 2013). 'Man of Steel' star Amy Adams' super thrill: Getting dream role of Lois Lane she'd imagined since childhood“. Daily News. New York. Посетено на July 10, 2013.
  21. Mullins, Jenna (March 26, 2011). „Amy Adams Cast as Lois Lane“. E! Online. Архивирано од изворникот на April 2, 2011. Посетено на March 26, 2011.
  22. Paur, Joey (April 28, 2013). „Amy Adams discusses her take on Lois Lane“. Посетено на May 12, 2013.
  23. 23,0 23,1 Hyde, David (April 10, 2011). „Michael Shannon To Star As General Zod in "Man Of Steel" from Warner Bros. Pictures and Legendary Pictures“. DC Comics. Архивирано од изворникот на May 28, 2014. Посетено на May 26, 2014.
  24. Kit, Borys. „Viggo Mortensen on Warners' Radar for 'Superman' Villain (Exclusive)“. The Hollywood Reporter. Посетено на November 4, 2011.
  25. „From The Set of the Man Of Steel“. May 30, 2013. Посетено на June 3, 2013.
  26. „Kevin Costner Joins Zack Snyder's Superman Reboot“. Paste. March 18, 2011. Архивирано од изворникот на 2011-08-25. Посетено на August 4, 2011.
  27. „Zack Snyder explains to us why his Superman movie will be the most realistic yet“. i09. March 21, 2011. Посетено на June 3, 2013.
  28. Bettinger, Brandon (March 2, 2011). „Diane Lane Will Play Martha Kent in SUPERMAN“. Collider.com. Посетено на June 10, 2013.
  29. Ditzian, Eric (March 8, 2011). Man Of Steel Taps Laurence Fishburne As News Chief Perry White“. MTV. Посетено на August 4, 2011.
  30. Johnson, Scott (June 10, 2013). „Man Of Steel: Laurence Fishburne Modeled Perry White After Ed Bradley“. Посетено на June 10, 2013.
  31. „Russell Crowe Eyes 'Superman' Movie“. The Hollywood Reporter. June 15, 2011. Посетено на August 4, 2011.
  32. „Man of Steel: Russell Crowe on playing Jor-El“. Yahoo!. June 5, 2013. Посетено на June 6, 2013.
  33. Bugley, Chris (September 17, 2015). „Gal Gadot is Wonder Woman because she turned down a major 'Man of Steel' role“. Batman News.
  34. „Julia Ormond Out As MAN OF STEEL's Biological Mom!!“. Ain't It Cool News. September 25, 2011.
  35. 35,0 35,1 Goldberg, Matt (August 4, 2011). „First Official Image of Henry Cavill as Superman in Zack Snyder's Man of Steel“. Collider.com. Архивирано од изворникот на 2015-04-02. Посетено на August 4, 2011.
  36. Kit, Borys (July 8, 2011). 'Dollhouse' Actor Joins 'Man of Steel'. The Hollywood Reporter. Посетено на July 26, 2011.
  37. Greco, Patti (June 25, 2011). „Chris Meloni Is Playing a General in Superman, Not Lex Luthor“. New York. Посетено на July 28, 2011.
  38. „Richard Schiff joins 'Man of Steel'. Variety. January 9, 2012.
  39. „Richard Schiff Joins SUPERMAN: MAN OF STEEL“. Collider.com. January 9, 2012. Архивирано од изворникот на 2013-10-29. Посетено на May 5, 2012.
  40. „IAR EXCLUSIVE INTERVIEW: Richard Schiff Talks 'Man of Steel'. iamROGUE.com. Архивирано од изворникот на 2015-07-21. Посетено на May 5, 2012.
  41. Wigler, Josh (March 26, 2009). „Mark Millar On His Superman Movie Trilogy: "Nothing Is Happening". MTV News. Посетено на December 2, 2010.
  42. Vineyard, Jennifer (August 11, 2008). „How To Reboot The Superman Movie Franchise-Comic Writers Chime In“. MTV. Посетено на August 22, 2008.
  43. Anderson, Martin (July 20, 2008). „The Den Of Geek interview: Mark Millar“. DenofGeek.com. Посетено на August 22, 2008.
  44. Wigler, Josh (March 26, 2010). „Matthew Vaughn Says Superman Movie Discussions Were "Very Brief". MTV News. Посетено на December 2, 2010.
  45. Goodswen, Dan (October 29, 2008). „Exclusive: Mark Millar Talks Superman“. Empire. Посетено на October 30, 2008.
  46. 46,0 46,1 O, Courtney. (October 10, 2008). „Paul Levitz Chats Batman, Superman: The Man of Steel, and More“. MovieWeb. Архивирано од изворникот на 2021-03-12. Посетено на June 10, 2013.
  47. Woerner, Meredith. „McG's 20,000 Leagues Under The Sea Trumps His Superman Movie“. io9.com. Посетено на June 11, 2013.
  48. Graser, Marc (August 13, 2009). „Superman co-creator's family given rights“. Variety. Посетено на August 29, 2009.
  49. McNary, Dave (July 8, 2009). „Warner Bros. wins Superman case“. Variety. Посетено на July 27, 2010.
  50. 50,0 50,1 „Christopher Nolan on Batman and Superman“. Superhero Hype!. June 4, 2010. Посетено на December 2, 2010.
  51. Finke, Nikki; Fleming, Mike (February 9, 2010). „It's A Bird! It's A Plane! It's Chris Nolan! He'll Mentor Superman 3.0 And Prep 3rd Batman“. Deadline.com. Архивирано од изворникот на March 21, 2011. Посетено на December 3, 2010.
  52. Schuker, Lauren A. E. (August 22, 2008). „Warner Bets on Fewer, Bigger Movies“. The Wall Street Journal. Архивирано од изворникот на March 21, 2011. Посетено на October 22, 2008.
  53. Boucher, Geoff (March 10, 2010). „Christopher Nolan takes flight with Superman: "We have a fantastic story". Los Angeles Times. Посетено на July 5, 2010.
  54. Baldwin, Kristen (April 11, 2013). 'Man of Steel' will open door for more DC Comics superhero movies“. Entertainment Weekly. Архивирано од изворникот на 2013-11-22. Посетено на June 3, 2013.
  55. 'Man of Steel' director Zack Snyder promises references to DC Universe“. Batman News. April 23, 2013. Посетено на April 24, 2013.
  56. Dyce, Andrew (April 11, 2013). 'Man of Steel' Will Launch DC Shared Universe“. ScreenRant. Посетено на April 12, 2013.
  57. Fleming, Michael (September 13, 2010). „Toronto Q&A: Guillermo Del Toro About Producing Julia's Eyes And Biutiful. Deadline.com. Посетено на December 3, 2010.
  58. Wigler, Josh (November 1, 2010). „Robert Zemeckis On Superman Reboot: "I Passed On That Faster Than A Speeding Bullet". MTV News. Посетено на December 3, 2010.
  59. Fleming, Michael (October 4, 2010). „SCOOP: Zack Snyder Directing Superman. Deadline.com. Посетено на October 4, 2010.
  60. Fleming, Michael (September 23, 2010). „Chris Nolan Looking for Superman Directors“. Deadline.com. Посетено на December 2, 2010.
  61. Snider, Mike (November 26, 2010). „Q&A: Screenwriter David Goyer on Call of Duty: Black Ops. USA Today. Посетено на December 2, 2010.
  62. Reynolds, Simon (October 4, 2010). „Affleck 'was Nolan's choice for Superman' - Movies News“. Digital Spy. Архивирано од изворникот на 2012-11-24. Посетено на May 5, 2012.
  63. „MAN OF STEEL Easter Egg Revealed; Has Possible Repercussions for MAN OF STEEL 2“. Collider. November 5, 2012. Посетено на June 16, 2013.
  64. 64,0 64,1 64,2 Merrion, Paul (July 28, 2011). „Superman flying into Chicago in August for filming“. Crain's Chicago Business. Посетено на July 29, 2011.
  65. 'Man of Steel' Being Post-Converted to 3D“. Screen Rant. November 2012. Посетено на April 20, 2013.
  66. 'Gatsby,' Superman make their introduction at CinemaCon“. USA Today. April 13, 2013. Посетено на April 24, 2013.
  67. Merrion, Paul (March 28, 2011). „Latest Superman movie arrives in the nick of time“. Crain's Chicago Business. Посетено на July 28, 2011.
  68. Guzzardi, Will (March 28, 2011). Superman: Man Of Steel Filming In Chicago, According To Industry Sources“. Huffington Post. Посетено на March 29, 2011.
  69. Julian, Mark (October 31, 2011). „More From Michael Shannon On Zack Snyder's Man Of Steel And His General Zod Role“. ComicBookMovie.com. Архивирано од изворникот на 2011-11-02. Посетено на May 5, 2012.
  70. Lederman, Marsha (December 17, 2010). „Next Superman film to be shot in Vancouver“. The Globe and Mail. Toronto. Посетено на December 17, 2010.
  71. 'Superman: Man of Steel' Flying to Chicago for Shooting; Military Equipment“. Screenrant. Посетено на June 3, 2013.
  72. Sacks, Ethan; McClear, Sheila (June 9, 2013). „In 'Man of Steel,' Superman's costume gets 2013 makeover for director Zack Snyder's update“. Daily News. New York. Посетено на June 17, 2013.
  73. Zemler, Emily (March 12, 2014). „Inside the Evolution of Superman's Look“. Esquire. Посетено на June 19, 2014.
  74. Wales, George (April 23, 2013). „Michael Shannon talks Man Of Steel: the CGI suit and Goyer's script“. TotalFilm.com. Посетено на June 21, 2013.
  75. „Effects Supremo Joe Letteri Says Zack Snyder Is Placing Emphasis On In-Camera Effects In 'Man of Steel'. Indiewire. Архивирано од изворникот на 2013-01-29. Посетено на July 17, 2012.
  76. „Double Negative: Full Project list“. Архивирано од изворникот на 2012-09-15. Посетено на July 22, 2012.
  77. 77,0 77,1 77,2 77,3 77,4 77,5 77,6 77,7 „Man of Steel vfx milestones“. Fx Guide. June 24, 2013. Посетено на June 25, 2013.
  78. „Hans Zimmer Debunks SUPERMAN Rumor“. Collider. Архивирано од изворникот на 2012-03-18. Посетено на December 17, 2011.
  79. Eisenberg, Eric. „Man Of Steel To Feature The Music Of Hans Zimmer“. cinemablend.com. Посетено на June 18, 2012.
  80. „MAN OF STEEL Won't Include John Williams' SUPERMAN Score“. Geektyrant.com. August 13, 2012. Посетено на June 3, 2013.
  81. "Man of Steel" Won't Use John Williams' "Superman" Music“. Worstpreviews.com. Архивирано од изворникот на 2017-09-26. Посетено на June 3, 2013.
  82. „WaterTower Music“.
  83. „Hans Zimmer's 'Man of Steel' Trailer Song Available To Stream In Full: "An Ideal of Hope". Flicks and Bits. Архивирано од изворникот на April 23, 2013. Посетено на April 24, 2013.
  84. „Man of Steel Two-Disc Soundtrack Featuring Original Music by Hans Zimmer Set for Release June 11th“. fortmilltimes.com. April 30, 2013. Архивирано од изворникот на May 6, 2013. Посетено на April 30, 2013.
  85. „DC Comics wins dispute over ManofSteel.com domain name“. Fusible.com. July 20, 2011. Посетено на August 4, 2011.
  86. „Dark Knight Rises Blu-ray Countdown Leads to Man of Steel "Reward".
  87. Kendrick, Ben (December 3, 2012). „New 'Man of Steel' Poster: Can You Arrest Superman?“. Screenrant. Посетено на December 3, 2012.
  88. Warren, Christina (December 10, 2012). „Is This the Next Big Viral Movie Campaign?“. Mashable.
  89. Reynolds, Simon (December 11, 2012). 'Man of Steel': Kryptonian symbol viral counts down to trailer launch“. Digital Spy.
  90. Franich, Darren (December 11, 2012). 'Man of Steel' trailer: Feast your eyes on Zack Snyder's new Superman movie“. Entertainment Weekly. Архивирано од изворникот на 2012-12-17. Посетено на 2017-10-13.
  91. Cochran, Jay (January 30, 2013). „More Mattel 6" Man Of Steel Movie Masters Figures Revealed - Superman & Jor-El“. Toynewsi.com. Архивирано од изворникот на 2014-11-29. Посетено на June 3, 2013.
  92. „Superman Reboot 'Man of Steel' Snares $160M in Promotions“. June 3, 2013. Посетено на June 3, 2013.
  93. „The Man of Steel Viral Marketing Continues“. April 13, 2013. Архивирано од изворникот на 2014-09-06. Посетено на June 3, 2013.
  94. „Man of Steel's General Zod Delivers a Message!“. April 14, 2013. Архивирано од изворникот на 2013-05-12. Посетено на June 3, 2013.
  95. Lang, Derrik J. (June 19, 2013). 'Man of Steel' promoted from the pulpit“. Yahoo!. Yahoo!. Посетено на April 2, 2014.
  96. „Warner Bros. and Christian-focused marketing firm promoting 'Man of Steel' from the pulpit“. Fox News Channel. June 19, 2013. Посетено на July 4, 2013.
  97. „Man of Steel (2013)“. Rotten Tomatoes. Посетено на April 2, 2016.
  98. „Man of Steel“. Metacritic. Посетено на June 16, 2013.
  99. Finke, Nikki (June 17, 2013). 'Man Of Steel' Soars To $200.3M Worldwide In First 4 Days As #1: Record June Domestic Opening Of $128.7M, International $71.6M“. Deadline.com. Посетено на June 17, 2013.
  100. Roeper, Richard (June 11, 2013). 'Man of Steel' beset by Kryptonite“. Chicago Sun-Times. Посетено на June 16, 2013.
  101. Burr, Ty (June 12, 2013). „Saving the world is serious business in 'Man of Steel'. Boston Globe. Посетено на June 16, 2013.
  102. Hornaday, Ann (June 12, 2013). 'Man of Steel': Henry Cavill stars as Superman in this bombastic reboot“. The Washington Post. Посетено на June 16, 2013.
  103. Kennedy, Lisa (June 14, 2013). „Movie review: The "S" does not stand for soar in "Man of Steel". The Denver Post. Посетено на June 16, 2013.
  104. Vejvoda, Jim. „Superman's Reborn in Grand Fashion“. IGN. Посетено на June 11, 2013.
  105. Travers, Peter (June 13, 2013). „Man of Steel“. Rolling Stone. Архивирано од изворникот на 2017-10-05. Посетено на 2017-10-13.
  106. Maçek III, J.C. (July 10, 2013). „Reboot to the Head: A Comicbook-based Analysis of Zack Snyder's Man of Steel“. PopMatters. Архивирано од изворникот на 2013-08-20. Посетено на July 11, 2013.
  107. Persall, Steve (June 12, 2013). „Review: 'Man of Steel' revitalizes the Superman legend“. Tampa Bay Times. Посетено на June 16, 2013.
  108. Corliss, Richard (June 12, 2013). 'Man of Steel': Super Man ... or Human God?“. Time. Посетено на June 16, 2013.
  109. Matt Zoller Seitz (June 14, 2013) „Man of Steel“. RogerEbert.com. Ebert Digital LLC.
  110. Burlingame, Russ. „Man of Steel: Rotten Tomatoes Editor Shocked At Low Critic Rating“. Comicbook.com.
  111. „Forecast: 'Man of Steel' Sets Sights on June Record“. Box Office Mojo. Посетено на June 17, 2013.
  112. „Thursday Box Office: 'Man Of Steel' Grosses Super $21 Million“. Forbes. June 15, 2013. Посетено на June 15, 2013.
  113. „Weekend Report: 'Man of Steel' Soars, Scores New June Record“. Box Office Mojo. June 16, 2013. Посетено на June 17, 2013.
  114. „Box office report: Jurassic World roars to biggest global opening of all time“. Entertainment Weekly. June 14, 2015. Посетено на June 14, 2015.
  115. Weekend Report: 'Monsters' and Zombies Both Win On Busy Weekend Box Office Mojo. Retrieved July 1, 2013
  116. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име bxff-opng.
  117. „Updated Global: 'Man Of Steel' Breaks $200M In Opening Weekend“. boxoffice.com. June 13, 2013. Архивирано од изворникот на 2013-06-19. Посетено на June 17, 2013.
  118. Finke, Nikki (June 16, 2013). 'Man Of Steel' Soars To $200.3M Worldwide In First 4 Days As #1: Record June Domestic Opening Of $128.7M, International $71.6M“. Посетено на June 17, 2013.
  119. Reynolds, Simon (June 19, 2013). „Man of Steel has second-biggest opening of 2013 - UK box office top 10“. Digital Spy. Архивирано од изворникот на 2015-09-24. Посетено на June 21, 2013.
  120. „CHINA: 'Man Of Steel' Leads The Week With $25M Premiere“. Boxoffice.com. June 25, 2013. Архивирано од изворникот на 2014-04-07. Посетено на July 21, 2013.
  121. „Man of Stell (2013) - International Box Office Results“. Box Office Mojo. Посетено на April 5, 2014.
  122. „Man of Steel Blu-ray“. Blu-ray.com. Посетено на July 17, 2013.
  123. „Man of Steel DVD & Blu-ray release date“. ReleasedateUSA.com. Архивирано од изворникот на 2013-09-20. Посетено на September 19, 2013.
  124. „41st Annual Annie Awards Categories“. Annie Awards. Посетено на January 5, 2014.
  125. „Children's | BAFTA Kids' Vote - Feature Film in 2013“. British Academy of Film and Television Arts. Посетено на January 5, 2014.
  126. „Critics' Choice Movie Awards“. Critics' Choice. Архивирано од изворникот на December 12, 2012. Посетено на December 30, 2013.
  127. Stone, Sasha (December 15, 2013). „12 Years a Slave wins Pic, Cuaron Director for Houston Film Critics“. Awards Daily. Посетено на December 16, 2013.
  128. „2013 Nominees Cause You're Hot“. Архивирано од изворникот на May 25, 2013. Посетено на June 17, 2013.
  129. „2013 Nominees Next Must-See Movie“. Посетено на June 17, 2013.
  130. „2014 MTV Movie Awards: Full Nominations List“. MTV. March 6, 2014. Посетено на March 11, 2014.
  131. „MTV Movie Awards: Winners List“. Variety. April 13, 2014. Посетено на April 13, 2014.
  132. 132,0 132,1 132,2 132,3 „Teen Choice Awards 2013 - list of winners“. Архивирано од изворникот на 2013-08-13. Посетено на August 13, 2013.
  133. Nikki Finke (June 10, 2013). 'Man Of Steel' Sequel Underway With Zack Snyder And David S. Goyer“. Deadline.com. Посетено на September 8, 2014.
  134. Kit, Borys (July 20, 2013). „Superman and Batman Film Set for Comic-Con Reveal“. The Hollywood Reporter. Посетено на July 21, 2013.
  135. Sperling, Nicole (July 20, 2013). „Comic-Con 2013: 'Superman & Batman' movie will follow 'Man of Steel'. Los Angeles Times. Посетено на July 21, 2013.
  136. Anders, Charlie Jane (July 20, 2013). „They're doing a shitty Superman/Batman movie... but that's not the big news“. io9. Посетено на July 22, 2013.
  137. Schillaci, Sophie (August 22, 2013). „Ben Affleck Is Batman for 'Man of Steel' Sequel“. The Hollywood Reporter. Посетено на August 23, 2013.
  138. „Gal Gadot to Play Wonder Woman in 'Batman vs. Superman'. Variety. December 4, 2013. Посетено на December 4, 2013.
  139. „Batman-Superman Film Enlists 'Argo' Writer (Exclusive)“. The Hollywood Reporter. December 18, 2013. Посетено на December 18, 2013.
  140. „Warner Bros. Pictures Pushes Batman vs. Superman Back to 2169“. ComingSoon.net. January 17, 2014. Архивирано од изворникот на 2014-02-01. Посетено на 2017-10-13.
  141. Alex Stedman (April 27, 2014). „Zack Snyder to Direct 'Justice League' Movie“. Variety. Посетено на September 8, 2014.
  142. Siegel, Tatiana; Kit, Borys (May 21, 2014). „Warner Bros. Unveils Title of New Batman-Superman Film“. The Hollywood Reporter. Посетено на May 22, 2014.
  143. Mike Fleming (July 25, 2014). 'Batman V Superman' Scribe Chris Terrio For 'Justice League'. Deadline.com. Посетено на September 8, 2014.
  144. „Batman v. Superman star Henry Cavill talks Dawn of Justice plot“. Entertainment Weekly. Посетено на July 7, 2015.
  145. „Zack Snyder: 'Batman V Superman' is 'Man of Steel 2'. Canoe. September 10, 2015. Архивирано од изворникот на 2016-01-30. Посетено на January 5, 2016.

Дополнително читање

Надворешни врски

 
Викицитат има збирка цитати поврзани со: