Википедија

Економија на Малезија

Економијата на Малезија — шеста по големина во Југоисточна Азија според Меѓународниот монетарен фонд за 2020 година и 39-та по големина економија во светот.

Економија на Малезија
Куала Лумпур, национален главен град на Малезија, и нејзиниот најголем град
ВалутаМалезиски рингит (MYR, RM)
Фискална годинаКалендарска година
Трговски организацииАПЕК, АСЕАН, СТО
Статистика
БДП
  • ▼ $336 милијарди (номинално, 2020.)[1]
  • ▼ $900 милијарди (ПКМ, 2020.)[1]
Пораст на БДП
  • 4.7% (2018) 4.3% (2019e)
  • −3.1% (2020ф) 6.9% (2021f)[2]
БДП/жит.
  • ▼ $10,192 (номинален, 2020.)[1]
  • ▼ $27,287 (ПКМ, 2020.)[1]
БДП по сектор
Инфлација−1.1% (2020.)[1]
Сиромашно население
  • нагативен пораст 15% (2019)[4]
  • 2.7% помалку од $5.50 на ден (2015)[5]
Џиниев коефициентнагативен пораст 41.0 medium (2015, Светска Банка)[6]
Работна сила
по занимање
Стапка на невработеностнагативен пораст 3.4% (јуни 2017)[8]
Водечки индустрииЕлектроника, полупроводник, микрочипови, интегрално коло и гума, олеохемикалии, автомобилска индустрија, оптички уреди, фармацевтски производи, медицинска опрема, дрва, исламски финансии, нафта, течен природен гас, петрохемикалии, телекомуникациски производ
Ранг според Индекс на леснотија▲ 12-та (многу лесно, 2020)[9]
Надворешност
Извоз$263 милијарди (2017.)[10]
Извозни добраПолупроводнички и електронски производи, палмово масло, течен природен гас, нафта, хемикалии, машини, возила, оптички и научни опрема, производство на метал, гума, дрво и производи од дрво
Главни извозни партнери
Увоз$197 милијарди (2017.)[10]
Увозни добраЕлектрични и електронски производи, машини, хемикалии, нафта, пластика, возила, производство на производи од метал, железо и челик
Главни увозни партнери
Странски директни инвестиции
  • ▲ $139.5 милијарди (31 декември 2017.)[7]
  • ▲ Странство: $128.5 милијарди (31 декември 2017 est.)[7]
Бруто надворешен долгнагативен пораст $217.2 милијарди (31 декември 2017.)[7]
Јавни финансии
Јавен долгpositive decrease 54.1% од БДП (2017.)[7][note 1]
Приходи51.25 милијарди (2017.)[7]
Расходи60.63 милијарди (2017.)[7]
Економска помош$31.6 милиони (2005 est.)
Кредитен рејтинг
Девизни резерви▲ US$103.4 милијарди (30 април 2019)[14]
Главен извор на податоци: Светска книга на факти на ЦИА
Сите вредности, освен ако не е запишано поинаку, се во ам. долари

Малезија има ново индустријализирана пазарна економија, која е релативно отворена и ориентирана кон државата.[15][16] Малезиската економија е силно диверзифицирана со извозната вредност на високотехнолошки производи, каде во 2015 година биле извезени производи во вредност од 57,258 милијарди американски долари, што ја прави втора по големина во рамките на АСЕАН веднаш по Сингапур.[17] Малезија извезува втор најголем обем и вредност на производи од палмино масло на глобално ниво по Индонезија.[18]

И покрај владините политики да ги зголемат своите приходи по глава на жител со цел да го забрзаат напредокот и да бидат земја со високи примања до 2020 година, растот на платите во Малезија е многу бавен, заостанувајќи зад стандардите на ОЕЦД Академските истражувања на ММФ и Светска банка постојано повикуваат на структурни реформи како што се отстранување на политиките на Бумипутра и ендогени иновации за да се придвижи земјата нагоре по синџирот на вредности на производството за да и се овозможи на Малезија да избега од сегашната стапица за среден приход. Поради големото потпирање на извозот на нафта за приходи на централната влада, валутните флуктуации биле многу непостојани, забележливо за време на падот на цената на нафтата во 2015 година. Сепак, владата ги засилила мерките за зголемување на приходите со воведување данок на продажба и услуга (ДПУ) по стапка од 6% [19] за да се намалат дефицитите и да се исполнат обврските на федералниот долг.

Историја

уреди

Како една од трите земји кои го контролираат Малачкиот Проток, меѓународната трговија игра многу значајна улога во економијата на Малезија. Едно време, земјата била најголемиот производител на калај, гума и палмино масло во светот. Преработувачката индустрија има големо влијание во економијата на земјата, сочинувајќи над 40% од БДП.[20] Малезија е исто така најголем светски исламски банкарски и финансиски центар.

Во 70-тите години од минатиот век, Малезија започнала да ги имитира четирите економии на т.н. „Азиски тигар“ (Јужна Кореја, Тајван, Хонгконг и Сингапур ) и се обврза на транзиција од зависноста од рударството и земјоделството во економија што повеќе зависи од производството. Во 70-тите години на минатиот век, претежно рударската и земјоделската малезиска економија започнале транзиција кон повеќе-секторска економија. Од 1980-тите, индустрискиот сектор го води растот на Малезија. Високите нивоа на инвестиции одиграле значајна улога во ова. Со јапонски инвестиции, тешката индустрија цветала и за неколку години, малезискиот извоз станал примарен мотор за раст на земјата. Малезија постојано постигнувала повеќе од 7% раст на БДП заедно со ниска инфлација во 80-тите и 90-тите години на минатиот век.

Во 1991 година, поранешниот премиер на Малезија, Махатир бин Мохамад го претставил својот план, Визија 2020, во кој Малезија ќе стане самостојна индустријализирана нација до 2020 година.[21] Тан Шри Нор Мохамед, владин министер, изјавил дека Малезија може да добие статус на развиена земја во 2018 година, доколку растот на земјата остане постојан или се зголеми.

Малезија доживеала економски бум и претрпела брз развој кон крајот на 20 век и има БДП по глава на жител (номинален) од 11.062.043 американски долари во 2014 година, и се смета за новоиндустријализирана земја.[22][23][24] Во 2009 година, БДП на ПКМ изнесувал 383,6 милијарди американски долари, околу половина од износот од 2014 година, а БДП на БПП по глава на жител беше 8 100 УСД, што е околу една третина од износот од 2014 година.[25]

Во 2014 година, Анкетата за приходите на домаќинствата преземена од владата посочила дека во Малезија имало 7 милиони домаќинства, со просечно по 4,3 членови во секое домаќинство. Просечниот приход на домаќинствата во Малезија се зголемил за 18% до 5.900 рингити месечно, во споредба со 5.000 рингити во 2012 година.

Според извештајот на HSBC во 2012 година, Малезија ќе стане 21-та најголема економија во светот до 2050 година, со БДП од 1,2 трилиони американски долари и БДП по глава на жител од 29.247 долари. Во извештајот, исто така, се вели: „Електронската опрема, нафта и производството на течен природен гас ќе забележат значително зголемување на приходите по глава на жител. Малезискиот животен век, релативно високото ниво на школување и над просечната стапка на плодност ќе помогнат во неговото брзо ширење“. Виктор Швец, управен директор во Кредит Свис, изјавил дека „Малезија ги има сите вистински состојки за да стане развиена нација“.[26]

Економски политики

уреди

Монетарна политика

уреди

Пред Азиската финансиска криза во 1997 година, малезискиот рингит била интернационализирана валута, со која слободно се тргувало низ целиот свет. Непосредно пред кризата, малезискиот рингит се тргувал во сооднос 2,50 рингити за долар. Поради шпекулативни активности, рингитот паднал на дури 4,10 во сооднос на доларот за неколку недели. Банката Негара Малезија, централната банка на нацијата, одлучила да воведе контрола на капиталот за да спречи одлив на рингитот на отворен пазар. Валутата станала не-интернационакна и еден патник морал да се изјасни во централната банка ако изнесе повеќе од 10.000 надвор од земјата, а самиот ринггит бил врзан за 3,80 во сооднос на американскиот долар.

Фиксниот курс бил напуштен во корист на флуктуирачкиот курс во јули 2005 година, неколку часа откако Кина го напрвила истиот потег.[27] Во овој момент, валутата сè уште не била интернационализирана. Ринггитот продолжил да зајакнува до 3,18 за долар до март 2008 година и 2,94 за долар во мај 2011 година. Во меѓувреме, многу аспекти на контролата на капиталот полека се олабавија од Банката Негара Малезија. Сепак, владата продолжува да не го интернационализира ринггит. Владата изјавила дека ринггитот ќе биде интернационализиран откако ќе биде готова за тоа.[28]

Банката Негара Малезија засега користи таргетирање на каматните стапки. Стапката на политика преку ноќ (ОПР) е нивен инструмент за политика и се користи за водење на краткорочните меѓубанкарски стапки што се надеваат дека ќе влијаат на инфлацијата и економскиот раст.

Афирмативна акција

уреди

Тун Абдул Разак, како премиер, ја спровел афирмативната акција, именувана како Нова економска политика, непосредно по инцидентот од 13 мај во 1969 година.[29] Пред инцидентот, стапката на сиромаштија кај Малајците била екстремно висока (65%), како и незадоволството меѓу расите, особено кон Кинезите, кои контролирале 74% од економијата во тоа време.[30][31] Преку Новата економска политика, на мнозинството Бумипутра им се дало приоритети и посебни привилегии во развојот на домувањето, приемот на стипендии и сопственост на јавно котирани компании.

Малезиската нова економска политика била создадена во 1971 година со цел да им се донесе на Малајците удел од 30% во економијата на Малезија и да се искорени сиромаштијата меѓу Малајците, пред се преку поттикнување на сопственоста на претпријатијата од страна на Бумипутра. По 40 години од програмата, сопственоста на капиталот во Бумипутра се искачила на 23% во вредност од 167,7 милијарди РМ во 2010 година, наспроти 2,4% во 1970 година.

Новата економска политика (НЕП) била обвинета за создавање олигархија и за создавање на „менталитет за субвенции“.[32] Политичките партии како што се Парти Кедилан Ракијат и Партијата за демократска акција предложиле нова политика што ќе биде еднаква за секој граѓаним, без оглед на расата.[33] Кога Партијата за демократска акција била избрана во државата Пенанг во 2008 година, објавила дека ќе ја отстрани НЕП, тврдејќи дека „... раѓа непотизам, корупција и системска неефикасност “.[34]

Волфганг Каспер, професор по економија на Универзитетот во Нов Јужен Велс, и еднаш советник на министерството за финансии на Малезија, ја критикувал НЕП, велејќи дека „материјалите за НЕП ги прават Малејците мрзливи, корумпирани и отечени. Најлошо од сè, тоа ги одржува сиромашни“. Тој исто така ја критикувал Федералната влада што дава парични средства и парична помош наместо да обезбеди еднаков пристап до образование за да им помогне на маргинализираните сиромашни да го подигнат статусот на приход.

На 21 април 2009 година, премиерот Наџиб Тун Разак објавил либерализација на 27 под-сектори на услуги со укинување на условот за 30% Бумипутра. Овој потег се смета за напор на владата да ги зголеми инвестициите во услужниот сектор на економијата. Според премиерот, требало да се либерализираат многу повеќе сектори на економијата.[35]

На 30 јуни 2009 година, премиерот објавил понатамошни потези за ослободување, вклучително и демонтирање на квотите на капиталот „Бумипутра“ и укинување на упатствата на Комитетот за странски инвестиции, кој бил одговорен за следење на странските акции во малезиските компании. Како и да е, сите малезиски компании ќе треба да понудат 50% од ширењето на јавните акции на инвеститорите во „Бумипутра “.[36]

Субвенции и контроли на цени

уреди

Малезиската влада ги субвенционира и контролира цените на многу основни производи за да ги задржи ниските цени. Цените на артиклите, како што се палминото масло, маслото за јадење, бензинот, брашното, лебот, оризот и другите неопходни производи се чуваат под цени на пазарот за да се одржат ниски трошоците за живот.[37] Заклучно со 2009 година, 22 проценти од државните трошоци биле субвенционирани, а само субвенциите за бензин заземале 12 проценти.[38]

Од 2010 година, владата постепено го реформира системот на субвенции во Малезија, преку серија намалувања на субвенциите за гориво и шеќер за подобрување на владините финансии и за подобрување на економската ефикасност. Како резултат на тоа, во декември 2014 година, владата официјално ги прекинала сите субвенции за гориво и вовела нов систем,[39] искористувајќи ги тогашните ниски цени на нафтата, потенцијално заштедувајќи скоро 20 милијарди рингити (5,97 милијарди американски долари) годишно.[40]

Суверени фондови за богатство

уреди

Владата поседува и управува со неколку суверени фондови за богатство кои инвестираат во локални компании и исто така во странски компании. Еден таков фонд е Хазана Насионал Берхад, основан во 1993 година, а заклучно со 31 декември 2013 година има имот во вредност од 41 милијарда американски долари.[41][42] Фондот инвестира во големи компании во Малезија како што се ЦИМБ во банкарскиот сектор, Групацијата УЕМ во градежниот сектор, Телеком Малезија и Аксиата во комуникациската индустрија, Малезиските аеродроми и Малезија ерлајнс во воздушната индустрија, како и Тенага Насионал во енергетиката сектор [43]

Друг фонд кој е во сопственост на малезиската влада е Фондот за обезбедување на вработени, кој од 31 март 2014 година, поседува големина на средства од 597 милијарди рингити. (184 милијарди американски долари),[44] што го прави четврти по големина пензиски фонд во Азија и седми по големина во светот.[45] Како Хазана Насионал, ЕПФ инвестира и понекогаш поседува неколку големи компании во Малезија, како што е RHB банка.[46] Инвестициите во ЕПФ се диверзифицирани во голем број сектори, но скоро 40% од нивните инвестиции се во услужниот сектор.[47]

Пермодалан Насионал Берхад е уште еден голем управител на фондови контролиран од малезиската влада. Тој нуди загарантирани капитални заеднички фондови како што се Амана Сахам Бумипутера и Амана Сахам Вавасан 2020 кои се отворени само за малезискиот, а во некои случаи и за Бумипутра.[48]

Влијание на владата

уреди

Иако федералната влада промовира приватно претпријатие и сопственост во економијата, економската насока на земјата е под силно влијание на владата преку петгодишни развојни планови од независноста. Економијата е исто така под влијание на владата преку агенции како што се Единицата за економско планирање и фондовите за богатство поврзани со владата како Хазана Насионал Берхад, Фондот за обезбедување на вработените и Пермодалан Насионал Берхад.

Плановите за развој на владата, наречени Малезиски план, моментално Десетти план за Малезија, започнале во 1950 година за време на британското колонијално владеење.[49] Плановите во голема мерка биле насочени кон забрзување на растот на економијата со селективно инвестирање во селективни сектори на економијата и градење инфраструктура за поддршка на споменатите сектори. На пример, во тековниот национален план, три сектори - земјоделство, производство и услуги, ќе добијат посебно внимание за да го промовираат преминот кон активности со висока додадена вредност во соодветните области.[50]

Податоци

уреди

Следната табела ги прикажува главните економски индикатори во периодот 1980–2017 година. Инфлацијата под 5% е зелена.[51]

Година БДП

во милијарди $ (ПКМ) 		БДП по глава на жител

(во $ (ПКМ) 		Раст

 Инфлација (во %) Инфлација (во %) Државен долг

(во % од БДП)
1980 45.8 3,300 ▲ 7.4%   6.7% N/A N/A
1981 ▲ 53.6 ▲ 3,766 ▲ 6.9%   9.7% N/A N/A
1982 ▲ 60.3 ▲ 4,132 ▲ 5.9%   5.8% N/A N/A
1983 ▲ 66.6 ▲ 4,452 ▲ 6.3% ▲ 3.7% N/A N/A
1984 ▲ 74.3 ▲ 4,847 ▲ 7.8% ▲ 3.9% N/A N/A
1985 ▲ 76.0 ▼ 4,803 ▼ 0.9% ▲ 2.6% 6.9 % N/A
1986 ▲ 78.4 ▲ 4,824 ▲ 1.2% ▲ 0.4%   8.3% N/A
1987 ▲ 84.8 ▲ 5,082 ▲ 5.4% ▲ 0.7%   8.2% N/A
1988 ▲ 96.5 ▲ 5,642 ▲ 9.9% ▲ 0.3%   8.1% N/A
1989 ▲ 109.3 ▲ 6,242 ▲ 9.1% ▲ 2.6%   6.7% N/A
1990 ▲ 123.5 ▲ 6,762 ▲ 9.0% ▲ 3.0%   5.1% 75.2 %
1991 ▲ 139.8 ▲ 7,539 ▲ 9.5% ▲ 4.3%   4.3%   68.3%
1992 ▲ 155.7 ▲ 8,167 ▲ 8.9% ▲ 4.8%   3.7%   59.9%
1993 ▲ 175.2 ▲ 8,938 ▲ 9.9% ▲ 3.5%   3.0%   51.9%
1994 ▲ 195.4 ▲ 9,702 ▲ 9.2% ▲ 3.7%   2.9%   44.3%
1995 ▲ 219.1 ▲ 10,594 ▲ 9.8% ▲ 3.5%   3.1%   38.7%
1996 ▲ 245.4 ▲ 11,564 ▲ 10.0% ▲ 3.5%   2.5%   33.2%
1997 ▲ 267.9 ▲ 12,306 ▲ 7.3% ▲ 2.7%   2.4%   30.0%
1998 ▼ 250.9 ▼ 11,234 ▼ 7.4%   5.3%   3.2%   34.1%
1999 ▲ 270.3 ▲ 11,801 ▲ 6.1% ▲ 2.7%   3.4%   34.9%
2000 ▲ 300.5 ▲ 12,789 ▲ 8.7% ▲ 1.6%   3.1%   32.9%
2001 ▲ 308.9 ▲ 12,805 ▲ 0.5% ▲ 1.4%   3.7%   38.5%
2002 ▲ 330.6 ▲ 13,368 ▲ 5.4% ▲ 1.8%   3.5%   40.1%
2003 ▲ 356.7 ▲ 14,086 ▲ 5.8% ▲ 1.1%   3.6%   42.0%
2004 ▲ 391.3 ▲ 15,106 ▲ 6.8% ▲ 1.4% ▬ 3.6%   42.6%
2005 ▲ 424.0 ▲ 16,014 ▲ 5.0% ▲ 3.0% ▬ 3.6%   41.4%
2006 ▲ 461.5 ▲ 17,198 ▲ 5.5% ▲ 3.6%   3.3%   40.2%
2007 ▲ 503.6 ▲ 18,582 ▲ 6.3% ▲ 2.0%   3.2%   39.9%
2008 ▲ 538.3 ▲ 19,502 ▲ 4.8%   5.4%   3.3% ▬ 39.9%
2009 ▼ 534.1 ▼ 19,021 ▼ 1.5% ▲ 0.6%   3.7%   51.1%
2010 ▲ 581.4 ▲ 20,336 ▲ 7.5% ▲ 1.7%   3.0%   51.9%
2011 ▲ 624.8 ▲ 21,498 ▲ 5.3% ▲ 3.2%   3.1%   52.6%
2012 ▲ 671.1 ▲ 22,742 ▲ 5.5% ▲ 1.7%   2.9%   54.6%
2013 ▲ 714.0 ▲ 23,631 ▲ 4.7% ▲ 2.1%   3.3%   56.4%
2014 ▲ 770.4 ▲ 25,089 ▲ 6.0% ▲ 3.1%   2.9%   56.2%
2015 ▲ 818.0 ▲ 26,228 ▲ 5.0% ▲ 2.1%   3.2%   57.9%
2016 ▲ 863.3 ▲ 27,292 ▲ 4.2% ▲ 2.1%   3.5%   56.2%
2017 ▲ 930.8 ▲ 29,041 ▲ 5.9% ▲ 3.8%   3.4%   54.2%

Валута

уреди

Единствено законско средство за плаќање во Малезија е малезискиот ринггит. Почнувајќи од 10 март 2020 година, со рингитот се тргува за 4,19 за еден американски долар.[52]

Ринггитот не е интернационализиран од септември 1998 година, како резултат на Азиската финансиска криза во 1997 година во која централната банка вовела контроли на капиталот на валутата, поради шпекулативната продажба на ринггитот.[53] Како дел од серијата контроли на капиталот, валутата била врзана помеѓу септември 1998 до 21 јули 2005 година на 3,80 рингити за доларот откако вредноста на ринггитот паднала од 2,50 и во еден момент, 4,80 за еден американски долар.[54]

Во последниве години, Банката Негара Малезија започнала да прилагодува одредени правила на контролата на капиталот, иако самата валута сè уште не се тргува меѓународно. Според гувернерот на Банката, ринггитот ќе биде интернационализиран кога ќе биде готов за тоа.[55]

Во септември 2010 година, во интервју за Си-Ен-Би-Си, Наџиб Тун Разак, премиер на Малезија и министер за финансии, изјавил дека владата е отворена да го отвори ринггитот за тргување со крајбрежните региони ако овој потег помогне на економијата. Тој понатаму додал дека пред да се направи таков потег, тоа ќе осигури дека ќе бидат воспоставени правила и регулатива за да не се злоупотребува валутата.[56]

Природни извори

уреди
 
Палмино масло во Малезија.

Малезија е добро опремена со природни ресурси во области како што се земјоделството, шумарството и минералите. Земјата е извозник на природни и земјоделски ресурси, а највреден извоз на ресурси е нафтата.[57] Во земјоделскиот сектор, Малезија е еден од најголемите извозници на природна гума и палмино масло, кои заедно со производи од дрво, какао, бибер, ананас и тутун доминираат во растот на секторот.[58] Почнувајќи од 2011 година, процентот на обработливо земјиште во Малезија е 5,44%. Земјоделските земјишта се состојат од 17,49% додека другите употреби на земјиште се состојат од 77,07%.[59] Од 2009 година, наводнуваното земјиште опфаќало 3.800 км². Вкупните обновливи водни ресурси сочинуваат 580 кубни километри заклучно со 2011 година.

Калајот и нафтата се двата главни минерални ресурси кои имаат најголемо значење во малезиската економија. Малезија некогаш била најголемиот светски производител на калај до распадот на пазарот на калај во раните 1980-ти.[60] Во XIX и XX век, калајот играл преовладувачка улога во малезиската економија, при што Малезија сочинува над 31% од глобалното производство. Дури во 1972 година нафтата и природниот гас го презеле калајот како столб на секторот за екстракција на минерали. Други минерали од одредено значење вклучуваат бакар, боксит, железна руда и јаглен заедно со индустриски минерали како глина, каолин, силика, варовник, барит, фосфати и димензиони камења како што се гранит, како и мермерни блокови и плочи. Се произведуваат мали количини на злато.[61]

Енергетски ресурси

уреди

Малезија има докажани резерви на нафта од 4 милијарди барели заклучно со јануари 2014 година, што е четврти по резерви во Азија-Тихоокеанија по Кина, Индија и Виетнам. Скоро целото масло од Малезија доаѓа од крајбрежни полиња. Континенталната полица е поделена на три сливни базени: Источен крајбрежен слив на полуостровот Малезија, на запад сливот Саравак и Сабах на исток. Повеќето резерви на нафта во земјата се наоѓаат во сливот на полуостровот и имаат тенденција да бидат лесни и слатки суровини.

Малезија исто така има 83 трилиони кубни метри (Tcf) докажани резерви на природен гас заклучно со јануари 2014 година и била трета по големина носител на резерви на природен гас во азиско-тихоокеанскиот регион по Кина и Индонезија. Повеќе од половина од резервите на природен гас во земјата се наоѓаат во нејзините источни области, претежно крајбрежен Саравак. Повеќето резерви на гас во Малезија се поврзани со нафтени басени, иако Саравак и Сабах имаат зголемена количина на неповрзани резерви на гас.[62]

Деловно опкружување

уреди

Во 2015 година, економијата на Малезија била една од најконкурентните во светот, рангирана на 14-тото место во светот и 5-та за земјите со над 20 милиони жители, повисока од земјите како Австралија, Велика Британија, Јужна Кореја и Јапонија.[63]

Според извештајот на Светска банка од јуни 2013 година, Малезија е на 6-то место во светот според индексот „<i>Едноставно деловно работење</i>“, предностите на Малезија во рангирањето вклучуваат добивање кредит (рангирана на првото место), заштита на инвеститорите (рангирана на 4-то место) и трговија преку граници (рангирана на 5-то место).[64] Слабости вклучуваат справување со градежни дозволи (рангирана на 43-то место). Студијата рангира 189 земји во сите аспекти на деловно работење.[65] Во категоријата за заштита на инвеститорите од истражувањето, Малезија постигнала оценка од 10 за обемот на обелоденување, 9 за одговорност и 7 за акции на акционерите. Малезија е зад Сингапур, Хонгконг и Нов Зеланд во категоријата за заштита на инвеститорите во истражувањето.

Изданието од 2016 година на извештајот „Леснотија на деловно работење“ на Светска банка ја рангирала Малезија на 18-то место во светот, и втора во СЕ Азија - зад Сингапур, но пред другите регионални моќници како Тајланд (49. во светот) и Индонезија (109-та во светот).[66] Малезија исто така обезбедува даночни олеснувања за деловните активности засновани на технологија преку телото MSC (Мултимедија супер коридор).[67][68]

Во 2015 година, Малезија била 6-та најатрактивна земја за странски инвеститори, рангирана во основниот индекс на профитабилност (БПИ) објавен од списанието Foreign Policy Magazine.[69]

Владата се движи кон попријателско опкружување за деловно работење со формирање на специјална работна група за олеснување на бизнисот наречено ПЕМУДАХ, што на малезиски значи „поедноставно“. Ознаките вклучуваат олеснување на ограничувањата и барање за ангажирање на иселеници, скратување на времето за вршење трансфер на земјиште и зголемување на ограничувањето на складирање на шеќер (контролирана ставка во Малезија) за компаниите.

Оданочување

уреди

Во 2016 година, Одборот за внатрешни приходи на Малезија ја намалил делотворната даночна стапка на 24% за деловните субјекти со капитал над 2,5 милиони рингити. За помалите компании стапката е 19%.[70]

Малезиската влада исто така наметнува државни даноци како данок на продажба и услуги и даноци на недвижнини. Тековната стапка е на 6%.[71]

Надворешна трговија

уреди
 
Извоз по земја (2014)

Во 2013 година, вкупната надворешно-трговска размена на Малезија изнесувал 424 милијарди американски долари, што се состои од извоз од 230,7 милијарди американски долари и увоз од 192,9 милијарди американски долари, со што Малезија станала 21-от најголем извозник во светот и 25-тиот најголем увозник во светот.

Најголем трговски партнер на Малезија е Кина. Малезија е најголем трговски партнер на Кина во рамките на АСЕАН пет години по ред од 2008 година. Двонасочниот обем на трговија меѓу Кина и Малезија во 2013 година достигнал 106 милијарди американски долари, со што Малезија станала трет по големина трговски партнер на Кина во Азија, веднаш зад Јапонија и Јужна Кореја и вкупно осми по големина.[72] На 31 мај 2014 година, за време на посетата на Наџиб Разак на Кина каде бил пречекан од кинескиот премиер Ли Кечијанг, Кина и Малезија ветиле дека ќе ја зголемат билатералната трговија до 160 милијарди американски долари до 2017 година. Тие, исто така, се согласиле да ја надградат економската и финансиската соработка, особено во производството на халал храна, преработка на вода и изградба на пруги.[73]

Втор најголем трговски партнер на Малезија е Сингапур и Малезија е најголем трговски партнер на Сингапур, со билатерална трговија во вкупна вредност од околу 91 милијарда американски долари во 2012 година, што претставува над петтина од вкупната трговија во рамките на АСЕАН.[74][75]

Трет по големина трговски партнер на Малезија е Јапонија, во износ од 42 милијарди американски долари трговија во 2014 година, што претставува зголемување од 1,4% во споредба со 2013 година. Од ова, извозот изнесувал 25,6 милијарди американски долари, со раст од 4,4%, додека увозот се намалил за 2,9% до 16,74 милијарди американски долари. Малезискиот амбасадор во Јапонија Датук Ахмад Ислан Идрис изјавил дека главниот извоз од Малезија во Јапонија е течен природен гас (ТПГ), електроника, како и производи засновани на хемикалии. Тој изјавил дека главниот увоз на Малезија од Јапонија е електроника, машини и опрема, како и резервни делови и додатоци за возила и автомобили.[76]

Малезија е важен трговски партнер за Соединетите Американски Држави. Во 1999 година, двонасочната билатерална трговија помеѓу САД и Малезија изнесувала 30,5 милијарди американски долари, со извоз на САД во Малезија во вкупен износ од 9,1 милијарди американски долари и увозот на САД од Малезија во 21,4 милијарди американски долари. Малезија била 10-ти најголем трговски партнер на САД и 12-ти најголем извозен пазар. Во текот на првата половина на 2000 година, извозот на САД изнесувал 5 милијарди американски долари, додека увозот на САД од Малезија достигнал 11,6 милијарди американски долари.

Земјоделски сектор

уреди
 
Плантажа во Малезија

Земјоделството денес е помал сектор во малезиската економија, сочинувајќи 7,1% од БДП на Малезија во 2014 година и вработувајќи 11,1% од малезиската работна сила, за разлика од 60-тите години на минатиот век кога земјоделството сочинувало 37% од БДП на Малезија и вработувало 66,2% од работната сила. Земјоделските култури одгледувани од земјоделскиот сектор, исто така, значително се префрлиле од прехранбени култури како педион и кокос во индустриски култури како палмино масло и гума, што во 2005 година придонесе за 83,7% од вкупната употреба на земјоделско земјиште, во споредба со 68,5% во 1960 година.[77]

И покрај ситниот придонес кон БДП на Малезија, Малезија има значителен терен во земјоделскиот сектор во светот, бидејќи е втор најголем светски производител на палмино масло во 2012 година [78] произведувајќи 18,79 милиони тони сурово палмино масло на приближно 5,000,000 хектари земја.[79][80] Иако Индонезија произведува повеќе палмино масло, Малезија е најголем извозник на палмино масло во светот што извела 18 милиони тони производи од палмино масло во 2011 година.[81]

Во март 2019 година, Европската комисија заклучила дека одгледувањето на палмино масло резултира со прекумерно уништување на шумите и неговата употреба за гориво треба да се повлече од употреба до 2030 година. Како одговор, Махатир тврдел дека Европската Унија е изложена на ризик да започне трговска војна со Малезија во врска со нејзините „груби нефер“ политики насочени кон намалување на употребата на палмино масло, за кое Махатир изјавил дека е „нефер“ и пример за „богати луѓе [обидувајќи се] да ги осиромаши сиромашните луѓе“.[82]

Индустриски сектор

уреди

Индустрискиот сектор во Малезија сочинува 36,8%, над третина од БДП на земјата во 2014 година и вработува 36% од работната сила во 2012 година. Индустрискиот сектор најмногу придонесува од електронската индустрија, автомобилската индустрија и градежната индустрија.

Електрична и електронска индустрија

уреди

Електричната и електронската индустрија е водечки сектор во производствениот сектор во Малезија, придонесувајќи значително за извозот на земјата (32,8 проценти) и вработувањето (27,2 проценти) во 2013 година. Малезија има корист од глобалната побарувачка за употреба на мобилни уреди (паметни телефони, таблети), уреди за складирање (облак компјутер, центри за податоци), оптоелектроника (фотоника, оптички влакна, LED диоди) и вградена технологија (интегрирани кола, PCB, LED диоди ).[83]

Електронски компоненти

уреди

Производите и активностите што спаѓаат во овој под-сектор вклучуваат полупроводнички уреди, пасивни компоненти, печатени кола и други компоненти како подлоги и приклучоци.

Во рамките на под-секторот за електронски компоненти, полупроводничките уреди се водечки придонесувач за извозот за електричната и електронската индустрија. Извозот на полупроводнички уреди изнесувал 111,19 милијарди рингити или 47% од вкупните производи извезени во 2013 година.

Малезија е голем центар за производство на електрични компоненти, со фабрики на меѓународни компании како Intel, AMD, Freescale Semiconductor, ASE, Infineon, STMicroelectronics, Texas Instruments, Fairchild Semiconductor, Renesas, X-Fab и големи компании во сопственост на Малезија, како што е Green Packet, Силтера, Глобетроник, Унисем и Инари кои придонеле за постојан раст на индустријата за полупроводници во Малезија. До денес има повеќе од 50 компании кои произведуваат полупроводнички уреди во Малезија.[83]

Фотоволтаици

уреди

Малезија е голем центар за производство на сончева опрема, со фабрики на компании како First Solar, Panasonic, TS Solartech, Jinko Solar, JA Solar, SunPower, Hanwha Q Cells и SunEdison на локации како Кулим, Пенанг, Малака, Сиберјаја и Ипох.[84][85]

Податотека:FirstSolarKulim.jpg
Фабрика на First Solar во Кулим

Во 2013 година, вкупниот производствен капацитет на Малезија за сончеви наполитанки, сончеви ќелии и сончеви плочи изнесуваше 4.042 MW.[86] До 2014 година, Малезија била третиот најголем производител на опрема за фотоволтаици, зад Кина и Европската Унија.[84]

Многу меѓународни компании имаат најголем капацитет за производство и се сместени во Малезија, како што е американската компанија First Solar која има над 2.000 мегавати капацитет за производство и е сместена во Кулим и само 280 мегавати сместена во Охајо,[87] и германската Hanwha Q Cells што произведува сончеви ќелии во вредност од 1.100 мегавати во Киберјаја, додека во Германија произведува сончеви ќелии во вредност од само 200 мегавати. Најголемиот производствен капацитет на SunPower со капацитет од 1.400 MW исто така се наоѓа во Малака.[84][88]

Автомобилска индустрија

уреди
 
Proton Prevé, автомобил изработен од малезиската автомобилска компанија Proton.

Автомобилската индустрија во Малезија се состои од 27 производители на возила и над 640 производители на компоненти.[89] Малезиската автомобилска индустрија е трета по големина во Југоисточна Азија и 23-та по големина во светот, со годишно производство од над 500.000 возила.[90] Автомобилската индустрија придонесува со 4% или 40 милијарди рингити во малезискиот БДП и вработува работна сила од над 700.000 во целиот екосистем на целата земја.

Малезиската автомобилска индустрија е единствениот пионер во авто-домородните компании, имено Proton и Perodua, во Југоисточна Азија. Во 2002 година, Протон и помогнал на Малезија да стане 11-та земја во светот со можност за целосно дизајнирање, инженерство и производство на автомобили од земја.[91] Малезиската автомобилска индустрија, исто така, е домаќин на неколку домашно-странски компании за заеднички вложувања.

Градба

уреди
 
Мост Пенанг

Малезија има голема градежна индустрија од над 102,2 милијарди рингити (32 милијарди американски долари). Најголемо процентно учество има изградбата на не-станбени згради, која бележи 34,6 проценти. Ова било проследено со под-сектор за градежништво (30,6%), станбени згради (29,7%) и специјални занаети (5,1%).[92]

Селангор ја забележал најголемата вредност на градежните работи направени со 24,5% меѓу државите, следен од Јохор со 16,5%, Куала Лумпур со 15,8%, Саравак со 8,6% и Пенанг со 6,4%. Придонесот на овие пет држави изнесува 71,8% од вкупната вредност на градежните работи во Малезија.

Проширувањето на градежната индустрија било катализирано од големите проекти за капитални трошоци, а клучен фактор биле владината програма за економска трансформација (ЕТП) и мега-проектите за јавно приватно партнерство (ЈПП) како што се размената Тун Разак, КВМРТ и Искандар Малезија.[92]

Одбрана

уреди
 
Воен брод од класа Кедах, а во позадина се гради друга единица

Малезија има релативно нова одбранбена индустрија која била создадена откако владата го создала Малезискиот совет за одбранбена индустрија за да ги охрабри локалните компании да учествуваат во одбранбениот сектор на земјата во 1999 година.

Во копнениот сектор на одбранбената индустрија доминира Дефтек, подружница на најголемиот производител на автомобили во Малезија, DRB-HICOM. Компанијата се фокусира на производство на оклопни возила и специјализирани возила за логистика. Компанијата во минатото и ги доставувала борбените возила на пешадијата АЦВ-15 на малезиската армија и во моментот ја снабдува со повеќенаменско оклопно возило Дефтех АВ8 на малезиската армија.

Во морскиот сектор на одбранбената индустрија доминира Boustead Heavy Industries, која гради воени бродови за Кралската малезиска морнарица (КММ) преку трансфер на технологија со странски компании. Компанијата во минатото има изградено 4 крајбрежни патролни бродови од класата Kedah и во моментов презема проект за изградба на уште 6 пловни објекти на втора генерација за RMN.

Сектор на услуги

уреди

Финансии и банкарство

уреди
 
Седиште на Мејбанк, најголемата банка во Малезија

Куала Лумпур има голем финансиски сектор, и е рангиран на 22-то во светот според индексот на глобалните финансиски центри.[93] Во моментов има 27 комерцијални банки (8 домашни и 19 странски), 16 исламски банки (10 домашни и 6 странски), 15 инвестициски банки (сите домашни) и уште 2 други финансиски институции (обете домашни) кои работат во Малезија.

Комерцијалните банки се најголемите и најзначајни даватели на средства во банкарскиот систем. Најголемите банки во финансискиот сектор во Малезија се Мејбанк, ЦИМБ, Јавна банка Берхад, РХБ банка и АмБанк.

Малезија во моментов е и најголемиот светски центар за исламски финансии. Малезија има 16 целосно исламски банки, вклучително и пет странски, со вкупна актива на исламските банка од 168,4 милијарди американски долари, што претставува 25% од вкупните банкарски средства на Малезија.[94] Ова, за возврат, сочинува над 10% од вкупните активи во светот на исламското банкарство. За споредба, главниот соперник на Малезија ОАЕ, има имот од 95 милијарди американски долари.[95]

Малезија е глобален лидер во однос на пазарот на сукук (исламска обврзница), издавајќи сукук во вредност од 62 милијарди рингити (17,74 милијарди американски долари) [96] - над 66,7% [97] од вкупниот глобален износ од 26,6 милијарди американски долари[94][98] Малезија, исто така, учествува околу две третини во глобалниот извонреден пазар на сукук, контролирајќи 178 милијарди долари од 290 милијарди долари, што е глобален вкупен износ.[99]

Малезиската влада планира да го трансформира главниот град на земјата Куала Лумпур во голем финансиски центар во обид да го подигне својот профил и да предизвика поголема меѓународна трговија и инвестиции преку изградба на берзата Тун Разак (TRX). Владата верува дека проектот ќе и овозможи на Малезија да се натпреварува со регионалните финансиски велесили како Сингапур и Хонгконг, користејќи ја моќта на земјата на брзорастечкиот исламски финансиски пазар.[94]

Туризам

уреди
 
Јужна плажа кај Перентијанските Острови

Туризмот е огромен сектор во малезиската економија, со над 57,1 милиони домашни туристи кои генерирале 37,4 милијарди рингити (11 милијарди американски долари) во туристичките приходи во 2014 година,[100] и привлекуваат 27,437,315 пристигнувања на меѓународни туристи,[101] раст од 6,7% во споредба со 2013 година. Вкупните меѓународни приходи за туристи се зголемиле за 3,9% на 60,6 милијарди рингити (19 милијарди американски долари) во 2014 година.

Светската туристичка организација на Обединетите нации (УНВТО) ја навела Малезија како 10-та најпосетувана земја во 2012 година.[102]

Малезија е богата со разновидни природни атракции кои стануваат предност за туристичката индустрија во земјата. Ова го призна Светскиот совет за патувања и туризам (WTTC), кој ја прогласила Малезија за „одредиште полно со неостварен потенцијал“, со главна моќност како достапност на огромен спектар на разновидни атракции за да одговараат на сите вкусови на релативно прифатлива цена и; во голема мера недопрено одредиште.[103]

Најдобри туристички одредишта во Малезија се пештерите Мулу, Перхентијските острови, Лангкави, кулите Петронас и планината Кинабалу.[104]

Медицински туризам

уреди
 
Болница во Сабах

Медицинскиот туризам е значаен сектор во економијата на Малезија, со околу 1 милион патници во Малезија, специјално само за медицински третмани во 2014 година, со придонес од околу 200 милиони американски долари (приближно 697 милиони рингити) приходи за економијата.[105]

Малезија се смета за една од најпосакуваните одредишта за медицински туризам со модерни приватни здравствени установи и високо ефикасни медицински професионалци.[106] Во 2014 година, Малезија била рангирана како најдобро одредиште во светот за медицински туризам од страна на Номад Капиталист.[107] Малезија исто така била вклучена во списокот на топ 10 одредишта за медицински туризам од страна на CNBC.[108]

Во 2014 година, медицинскиот центар Принц Корт, малезиска болница, бил рангиран како најдобра светска болница за медицински туристи.[109]

Малезиската влада има за цел да достигне приход од 9,6 милијарди рингити (3,2 милијарди американски долари) од 1,9 милиони странски пациенти до 2020 година.[106]

Нафта и гас

уреди
 
Бензинска пумпа Петронас во Тајланд

Малезија има жива индустрија за нафта и гас. Националната нафтена компанија „ <i>Петронас</i>“ е рангирана на 69-тата најголема компанија во светот на листата „Фортун 500 “ во 2014 година, со приход од над 100,7 милијарди американски долари и вкупна актива од над 169 милијарди американски долари „Петронас“ обезбедува околу 30% од приходите на малезиската влада, иако владата активно го намалувала своето потпирање на нафтата, со цел 20%.[110]

Петронас е исто така чувар на резервите на нафта и гас за Малезија. Оттука, сите активности на нафта и гас се регулирани од Петронас. Малезија го охрабрува учеството на странската нафтена компанија преку договори за споделување на производството, во кои значителна количина на нафта ќе и се дава на странската нафтена компанија сè додека не достигне пресвртница во производството. Во моментов, многу големи нафтени компании како „ <i>Ексон Мобил</i>“, „ <i>Ројал Холанд Шел</i>“, „ <i>Нипон Оил</i> “ и „ <i>Марфи Оил</i>“ се вклучени во вакви договори.[111] Како резултат, 40% од нафтените полиња во Малезија се развиени.[112]

Постојат повеќе од 3.500 бизниси со нафта и гас во Малезија кои се состојат од меѓународни нафтени компании, независни лица, услуги и компании за производство кои ги поддржуваат потребите на синџирот на вредности и на домашно и на регионално ниво. Многу големи глобални производители на машини и опрема формирале бази во Малезија за да ги надополнат домашните компании за развој, додека други малезиски компании за нафта и гас се фокусирани на клучни стратешки сегменти како што се морски, дупчечки, инженерски, фабрикувачки инсталации во странство и операции и одржување (О & М).

Инфраструктура

уреди

Инфраструктурата на Малезија е една од најразвиените во Азија.[113] Неговата телекомуникациска мрежа е втора по Сингапур во Југоисточна Азија, со 4,7 милиони претплатници на фиксна линија и повеќе од 30 милиони мобилни претплатници.[114][115] Земјата има седум меѓународни пристаништа, а најголемото е пристаништето Кланг. Постојат 200 индустриски паркови заедно со специјализирани паркови како што се Технолошкиот парк Малезија и Хали-тек паркот Кулим.[83] Свежа вода е достапна за над 95 проценти од населението. За време на колонијалниот период, развојот главно бил концентриран во економски моќни градови и во областите што формираат безбедносни проблеми. Иако руралните области биле во фокусот на големиот развој, тие сепак заостануваат зад областите како што е Западниот брег на полуостровот Малезија.[116] Телекомуникациската мрежа, иако е силна во урбаните области, е помалку достапна за руралното население.

Енергија

уреди
 
Браната Бакун во изградба во 2009 година

Во секторот енергетска инфраструктура во Малезија доминира <i>Tenaga Nasional</i>, најголемата компанија за електрични комунални услуги во Југоисточна Азија, со над 99,03 милијарди рингити средства. Корисниците се поврзани на електрична енергија преку Националната мрежа, со повеќе од 420 преносни трафостаници на Полуостровот поврзани заедно со приближно 11.000 км [117] далекуводи кои работат на 132, 275 и 500 киловолти.

Во 2013 година, вкупниот капацитет на Малезија за производство на електрична енергија бил над 29.728 мегавати. Вкупното производство на електрична енергија било 140.985,01 GWh и вкупната потрошувачка на електрична енергија била 116.087,51 GWh.[118]

Производството на енергија во Малезија главно се заснова на нафта и природен гас, благодарение на малезиските резерви на нафта и резервите на природен гас, што е четврто по големина во Азија-Тихоокеанија по Кина, Индија и Виетнам.[119]

Сообраќајна мрежа

уреди

Патна мрежа

уреди
 
Експресниот пат Север-Југ, најдолгиот автопат во Малезија

Патната мрежа на Малезија е една од најсеопфатните во Азија и опфаќа вкупно 144,403 километри.

Главната национална патна мрежа е малезискиот федерален систем на патишта, кој се протега на повеќе од 49,935 километри. Повеќето од сојузните патишта во Малезија се патишта со 2 ленти. Во градските области, федералните патишта можат да станат патишта со 4 ленти за да се зголеми капацитетот на сообраќајот. Скоро сите федерални патишта се поплочени со асфалт, освен делови од автопатот Скудаи – Понтијан кој е поплочен со бетон, додека делови од Федералниот автопат што ги поврзува Кланг со Куала Лумпур е поплочен со асфалт.

Малезија има над 1,789 километри автопат и најдолгиот автопат, експресниот пат Север-Југ, се протега на над 800 километри на Западниот брег на полуостровот Малезија, поврзувајќи ги големите урбани центри како Куала Лумпур и Јохор Бахру Во 2015 година, владата објавила проект за автопатот Пан-Борнео во износ од 27 милијарди рингити (8,23 милијарди американски долари) за надградба на сите магистрали со двоен коловоз, со што стандардите на автопатите во Источна Малезија се на исто ниво на квалитет на полуостровските автопати.[120][121]

Железничка мрежа

уреди
Податотека:Ktmb class 91 and class 92 ipoh station.jpg
KTM ETS Класа 91 (лево) и KTM Komuter Class 92 (десно) на железничката станица Ипох

Во моментов има 1, 833 километри железници во Малезија, 767 километри се со двојна патека и електрифицирани.

Железничкиот сообраќај во Малезија се состои од тешка шина ( KTM), лесен брз транзит и едношинка и железничка линија. Тешката шина најмногу се користи за меѓуградски патнички и товарен сообраќај, како и за некои градски јавни превози, додека ЛРТ се користи за градски јавен превоз. Има две патнички железнички услуги што ја поврзуваат Куала Лумпур со меѓународниот аеродром во Куала Лумпур. Единствената моно- железничка линија во земјата се користи и за јавен превоз во Куала Лумпур, додека единствената жичничка железничка линија е во Пенанг. Во моментов се гради проект за брз транзит, КВМРТ, за подобрување на системот за јавен превоз на Куала Лумпур.

Железничката мрежа опфаќа повеќето од 11 држави во полуостровот Малезија. Во источна Малезија, само државата Сабах има железници. Мрежата е поврзана и со тајландската железница. Доколку се изгради железничката пруга во Бурма, може да се започнат услуги за Мјанмар, Индија и Кина.

Воздушна мрежа

уреди
 
Меѓународен аеродром во Куала Лумпур

Малезија има 118 аеродроми, од кои 38 се асфалтирани. Национална авиокомпанија е <i>Malaysia Airlines</i>, која обезбедува меѓународни и домашни воздушни услуги. Главните меѓународни линии и домашните рути што минуваат меѓу Западна Малезија и Источна Малезија ги опслужуваат Malaysia Airlines, AirAsia и Malindo Air додека помалите домашни линии се надополнети со помали авиокомпании како MASwings, Firefly и Berjaya Air. Главните карго-авиокомпании ги вклучуваат MASkargo и Transmile Air Services.

Меѓународниот аеродром во Куала Лумпур е главниот и најфреквентен аеродром во Малезија. Во 2014 година, тој бил 13. најпрометниот аеродром во светот според меѓународниот патнички сообраќај, забележувајќи над 25,4 милиони меѓународни патнички сообраќај. Тој исто така бил 20-от најпрометниот аеродром во светот според патничкиот сообраќај, забележувајќи над 48,9 милиони патници.

Другите големи аеродроми се меѓународен аеродром Кота Кинабалу, кој воедно е втор најфреквентен аеродром во Малезија и најфреквентен аеродром во Источна Малезија со над 6,9 милиони патници во 2013 година и Меѓународниот аеродром Пенанг, со над 5,4 милиони патници во 2013 година.

Морска мрежа

уреди
 
Пристаниште Кланг

Малезија е стратешки сместена на теснецот Малака, една од најважните бродски ленти во светот.

Малезија има две пристаништа кои се наведени во топ 20 најфреквентни пристаништа во светот, Пристаниште Кланг и Пристаниште Танјунг Пелепас, кои се соодветно 2-ри и 3-ти најпрометни пристаништа во Југоисточна Азија по Сингапурското пристаниште.

Пристаништето Кланг е најфреквентното пристаниште во Малезија и 13-то најпрометно пристаниште во светот во 2013 година, со над 10,3 милиони ТЕУ. Пристаништето Танјунг Пелепас е второто најпрометно пристаниште во Малезија и 19-то најфреквентно пристаниште во светот во 2013 година, со над 7,6 милиони ТЕУ.

Напори за слободна трговија

уреди

Постоечки договори за слободна трговија

уреди
  • Малезија – Јапонија
  • Малезија – Пакистан
  • Малезија – Нов Зеланд
  • Малезија – Индија
  • Малезија – Чиле
  • Малезија – Австралија
  • Малезија – Турција
  • АСЕАН – Кина
  • АСЕАН – Јапонија
  • АСЕАН – Кореја
  • АСЕАН – Индија
  • АСЕАН – Австралија и Нов Зеланд
  • ЈДА

Договори за слободна трговија под преговори

уреди
  • Договор за економско партнерство Малезија-ЕФТА од 2012 година [122]
  • Договор за слободна трговија Малезија – Европската унија (МЕУФТА)
  • Договор за транс-тихоокеанско партнерство (ТЕЦ)
  • Трговски преференцијален систем-организација на исламска конференција (ТПС-ОИЦ)
  • Развивање на осум (Д-8) преференцијален тарифен договор (PTA)

Инвестиции

уреди

Вкупните акумулирани инвестиции на Малезија во 2014 година изнесувале 2335,9 милијарди рингити, со 72,6 проценти (171,3 милијарди рингити) придонесени од домашни извори и 27,4 проценти (64,6 милијарди рингити) од странски извори.[123]

Според АТ Кирни, глобална консултантска фирма за управување, Малезија била рангирана на 15-то место во индексот на доверба за странски директни инвестиции во 2014 година, 9-то во 2012 година, 16-то во 2007-та и 21-то во 2010 година. Индексот го проценува влијанието на политичките, економските и регулаторните промени врз намерите и преференциите на СДИ на лидерите на врвни компании ширум светот.[124][125]

Место

2007 		Место

2010 		Место

2012 		Место

2014 		Земја Коефициент на

инвестиции
3 2 4 1   САД 2.16
1 1 1 2   Кина 1.95
– 9 20 3   Канада 1.93
4 10 8 4   Обединето Кралство 1.91
6 4 3 5   Бразил 1.91
10 5 5 6   Германија 1.84
5 3 2 7   Индија 1.81
11 7 6 8   Австралија 1.76
7 24 7 9   Сингапур 1.75
8 13 17 10   Франција 1.74
20 11 15 11   ОАР 1.74
19 8 – 12   Мексико 1.72
18 – 11 13   ЈАР 1.70
– – 22 14   Швајцарија 1.68
16 21 10 15   Малезија 1.65
– – – 16   Шведска 1.64
– – – 17   Чиле 1.64
- – 24 18   Шпанија 1.63
– – 21 19   Јапонија 1.62
– – – 20   Италија 1.61
12 – 16 21   Белгија 1.61
6 6 23 22   Холандија 1.61
– – 18 23   Данска 1.61
13 – 19 24   Турција 1.60
18 23 13 25   Индонезија 1.60

Најголеми државни малезиски компании

уреди

Малезија има 17 компании кои рангираат на рангирањето на Форбс Глобал 2000 за 2014 година.[126]

Светски ранг Компанија Индустрија Приход
(милијарди долари) 		Добивка
(милијарди долари) 		Средства
(милијарди долари) 		Пазарната вредност
(милијарди долари)
326 Мејбанк Банкарство 9,7 2.1 171.1 26.3
443 Тенага Насионал Комунални услуги 12 1.6 31.3 20,7
460 година Здруженија на ЦИМБ Банкарство 6.8 1.4 113.2 18.1
585 година Јавна банка Берхад Банкарство 4.6 1.3 93.3 20,6
598 година Симе Дарби Конгломерати 14.4 1.1 15.2 17.1
861 година Групација Аксиата Телекомуникациски услуги 5.8 0,8 13.3 17,7
915 година Гент Хотели, ресторани и слободно време 5.6 0,6 21,8 11,4
1052 година RHB капитал Банкарство 3.0 0,6 58.3 6.6
1062 година Хемикалија Петронас Операции со нафта и гас 4.8 1 8.5 16,7
1121 година Холдингс АММБ Банкарство 2.6 0,5 40 6.6
1246 година Финансиска група Хонг Леонг Банкарство 2.5 0,5 56 5.1
1276 година MISC Берхад Транспорт 2.8 0,7 12,3 9.4
1308 година Петронас гас Операции со нафта и гас 1.2 0,7 4 14,7
1333 година YTL Комунални услуги 6.3 0,5 18.5 4.9
1344 година Максис Телекомуникациски услуги 2.9 0,6 5.3 16
1481 година Петронас Даганган Операции со нафта и гас 10.3 0,3 3.1 9.3
1567 година Група ИОИ Храна, пијалак и тутун 3.9 0,5 7.8 9.3

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „World Economic Outlook Database, October 2020“. IMF.org. International Monetary Fund. Посетено на 17 October 2020.
  2. ↑ „Global Economic Prospects, June 2020“. openknowledge.worldbank.org. World Bank. стр. 74. Посетено на 10 June 2020.
  3. ↑ „Treasury“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 10 април 2015. Посетено на 4 април 2015.
  4. ↑ https://www.malaymail.com/news/malaysia/2019/08/23/un-rights-expert-malaysias-poverty-rate-grossly-underreported-actual-number/1783504
  5. ↑ „Poverty headcount ratio at $5.50 a day (2011 PPP) (% of population) - Malaysia“. data.worldbank.org. World Bank. Посетено на 3 October 2019.
  6. ↑ „GINI index (World Bank estimate)“. data.worldbank.org. World Bank. Посетено на 18 March 2019.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 „The World Factbook“. CIA.gov. Central Intelligence Agency. Архивирано од изворникот на 2020-10-16. Посетено на 18 March 2019.
  8. ↑ „Key Statistics of Labour Force in Malaysia“. Посетено на 2017-08-10.
  9. ↑ „Ease of Doing Business in Malaysia“. Doingbusiness.org. Посетено на 24 November 2017.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 „OEC - Malaysia (MYS) Exports, Imports, and Trade Partners“. atlas.media.mit.edu (англиски). Посетено на 2019-03-24.
  11. ↑ „The Star“. Посетено на 8 April 2015.
  12. ↑ „The Star“. Посетено на 8 April 2015.
  13. ↑ „The Star“. Посетено на 8 April 2015.
  14. ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2020-08-04. Посетено на 20 April 2018.
  15. ↑ Boulton, WilliaM; Pecht, Michael; Tucker, William; Wennberg, Sam (May 1997). „Electronics Manufacturing in the Pacific Rim, World Technology Evaluation Center, Chapter 4: Malaysia“. Wtec.org. Посетено на 1 November 2010.
  16. ↑ „Malaysia, A Statist Economy“. Infernalramblings.com. Архивирано од изворникот на 2010-10-07. Посетено на 1 November 2010.
  17. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/TX.VAL.TECH.CD?locations=SG-MY-TH-ID
  18. ↑ http://atlas.media.mit.edu/en/profile/hs92/1511/
  19. ↑ „Overview of Goods and Services Tax (GST) in Malaysia“. sfconsultingbd.com. Посетено на 16 July 2018.
  20. ↑ Bank Negara. BNM National Summary Data Page Архивирано на 6 февруари 2010 г.. Retrieved 8 November 2007
  21. ↑ Mahathir Bin Mohamad (17 November 2008). „The Way Forward“. Prime Minister's Office. Архивирано од изворникот на 2008-12-03. Посетено на 2020-11-12.
  22. ↑ „The World Factbook“. Архивирано од изворникот на 2019-01-06. Посетено на 3 March 2015.
  23. ↑ Paweł Bożyk (2006). „Newly Industrialized Countries“. Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy. Ashgate Publishing, Ltd. стр. 164. ISBN 0-7546-4638-6.
  24. ↑ N. Gregory Mankiw (2007). Principles of Economics (4. изд.). ISBN 978-0-324-22472-6.
  25. ↑ „COUNTRY COMPARISON :: GDP (PURCHASING POWER PARITY)“. CIA. Архивирано од изворникот на 2011-06-04. Посетено на 26 October 2010.
  26. ↑ Wong Wei-Shen (7 May 2012). „Malaysia got what it takes to be developed nation“. The Star. Архивирано од изворникот на 8 May 2012. Посетено на 25 June 2013.
  27. ↑ „22-07-2005: Ringgit depeg not likely to have immediate impact on sovereign, banks, corporates“. The Edge. Архивирано од изворникот на 18 March 2015. Посетено на 10 March 2008.
  28. ↑ Liau Y-Sing (19 March 2007). „Malaysia says offshore ringgit trade not needed“. Reuters.
  29. ↑ „EPU:New Economic Policy“. Economic Planning Unit, Prime Ministers Department Malaysia. Архивирано од изворникот на 28 August 2008. Посетено на 28 July 2008.
  30. ↑ „Jabatan Penerangan Rakyat: Dasar Ekonomy Baru“ (малајски). Ministry of Information Malaysia. Архивирано од изворникот на 23 June 2008. Посетено на 28 July 2008.
  31. ↑ Jomo K.S. (1 September 2004). „The New Economic Policy and Interethnic Relations in Malaysia“. United Nations Research Institute for Social Development. Архивирано од изворникот на 2020-07-30. Посетено на 28 July 2008.
  32. ↑ Thomas Fuller (5 January 2001). „Criticism of 30-Year-Old Affirmative-Action Policy Grows in Malaysia“. Архивирано од изворникот на 2008-03-14. Посетено на 2020-11-12.
  33. ↑ Anwar Ibrahim. „A Malaysian Economic Agenda“ (PDF). Parti Keadilan Rakyat. Архивирано од изворникот (PDF) на 8 September 2008. Посетено на 28 July 2008.
  34. ↑ Niluksi Koswanage (11 March 2008). „Malaysia opposition takes aim at affirmative action“. Reuters.
  35. ↑ „Bumi proviso removed to rope in more investments, says Najib“. The Star. 22 April 2009. Архивирано од изворникот на 24 April 2009. Посетено на 23 April 2009.
  36. ↑ „Foreign ownership in stockbroking firms raised to 70pc“. New Straits Time. Bernama. 30 June 2009.[мртва врска]
  37. ↑ „Malaysia 2007 fuel subsidies at RM40b: PM“. Архивирано од изворникот на 12 January 2009.
  38. ↑ Economic numbers bode well for M'sia. Business Times. 22 September 2009
  39. ↑ „Prices for RON95 and diesel to be determined by float system - Nation | The Star Online“. thestar.com.my. Посетено на 2017-08-24.
  40. ↑ „Establishment Post“. Архивирано од изворникот на 6 April 2015. Посетено на 4 April 2015.
  41. ↑ „The Star“. Посетено на 4 April 2015.
  42. ↑ „Sovereign Wealth Fund Acquisitions and Other Foreign Government Investments in the United States: Assessing the Economic and National Security Implications“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2008-04-08. Посетено на 2020-11-12.
  43. ↑ „Khazanah Nasional“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 9 April 2015. Посетено на 4 April 2015.
  44. ↑ „EPF asset size swells to RM597bil, boosted by strong stock market performance“. Посетено на 24 September 2014.
  45. ↑ „TowersWatson“. Посетено на 4 April 2015.
  46. ↑ „EPF to double overseas investments“. Business Times. Архивирано од изворникот на 12 March 2008.
  47. ↑ „EPF's Investment Income Increases To RM3.6 Billion in Q2“. Kumpulan Wang Simpanan Pekerja. Архивирано од изворникот на 8 May 2012.
  48. ↑ „Eligibility to Invest“. Amanah Saham Nasional Berhad. Архивирано од изворникот на 15 April 2008. Посетено на 9 June 2008.
  49. ↑ Asan Ali Golam (2004). „Growth, Structural Change, and Regional Inequality in Malaysia“. стр. 67. ISBN 9780754643326.
  50. ↑ „Investment in Malaysia“. Innovasjon Norge. Архивирано од изворникот на 2 January 2011.
  51. ↑ „Report for Selected Countries and Subjects“. imf.org (англиски). Посетено на 2018-09-11.
  52. ↑ „XE: Convert USD/MYR. United States Dollar to Malaysia Ringgit“. xe.com (англиски). Посетено на 2020-01-16.
  53. ↑ Ethan Kaplan; Dani Rodrik. „Did the Malaysia Capital Controls Work?“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 13 October 2009.
  54. ↑ „Malaysia's Economic Growth Moderating But Improvement in Second Half Expected“ (PDF). Asian Strategy & Leadership Institute. Архивирано од изворникот (PDF) на 2008-04-08. Посетено на 2020-11-12.
  55. ↑ „Malaysia may liberalize ringgit if forex market 'vibrant'“. Reuters. Архивирано од изворникот на 20 September 2007. Посетено на 21 March 2008.
  56. ↑ Rupe Damodaron (13 September 2010). „All eyes on ringgit after PM's remarks“. Business Times Malaysia. Архивирано од изворникот на 16 September 2010.
  57. ↑ „Malaysia“. State.gov. 14 July 2010. Посетено на 14 September 2010.
  58. ↑ „ANZ Business“. Архивирано од изворникот на 9 April 2015. Посетено на 4 April 2015.
  59. ↑ „Environment at a Glance 2004: Malaysia“ (PDF). World Bank. Посетено на 31 July 2008.
  60. ↑ „TED Case Studies“. Архивирано од изворникот на 7 April 2015. Посетено на 4 April 2015.
  61. ↑ „Countries and Territories of the World“. Посетено на 4 April 2015.
  62. ↑ „EIA“. Посетено на 4 April 2015.
  63. ↑ „IMD competitiveness index“. Архивирано од изворникот на 2015-05-30. Посетено на 28 May 2015.
  64. ↑ „Ranking of economies - Doing Business - World Bank Group“. Архивирано од изворникот на 6 February 2015. Посетено на 26 October 2014.
  65. ↑ „Economy Rankings“. The World Bank. Архивирано од изворникот на 6 February 2015. Посетено на 4 October 2012.
  66. ↑ „Ease of Doing Business Report“. Архивирано од изворникот на 6 February 2015.
  67. ↑ „MSC Malaysia - Why MSC Status?“. MSC Malaysia. Архивирано од изворникот на 2016-07-16.
  68. ↑ „Strategy consulting-business strategy-Salo Impera-Malaysia-Singapore“. Strategy consulting-business strategy-Salo Impera-Malaysia-Singapore. Архивирано од изворникот на 20 August 2016. Посетено на 2016-07-14.
  69. ↑ „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 13 July 2015. Посетено на 13 July 2015.
  70. ↑ „Inland Revenue Board of Malaysia 2016 Taxation Rates“ (PDF). Inland Revenue Board of Malaysia.[мртва врска]
  71. ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2019-04-13. Посетено на 2020-11-12.
  72. ↑ http://www.chinadaily.com.cn/business/2014-01/21/content_17247588.htm
  73. ↑ http://www.chinadaily.com.cn/business/2014-06/01/content_17556223.htm
  74. ↑ „Speeches by Prime Minister Lee Hsien Loong and Malaysian Prime Minister Najib Tun Razak at the official dinner at the Istana on 22 May 2009“. Архивирано од изворникот на 19 October 2014. Посетено на 26 October 2014.
  75. ↑ „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 21 October 2014. Посетено на 2014-10-13.
  76. ↑ „MalaysianInsider“. Архивирано од изворникот на 10 April 2015. Посетено на 4 April 2015.
  77. ↑ „AgroJournal“ (PDF). Посетено на 5 April 2015.
  78. ↑ Pakiam, Ranjeetha (3 January 2013). „Palm Oil Advances as Malaysia's Export Tax May Boost Shipments“. Bloomberg. Посетено на 29 January 2013.
  79. ↑ „MPOB expects CPO production to increase to 19 million tonnes this year“. The Star Online. 15 January 2013. Посетено на 29 January 2013.
  80. ↑ „MALAYSIA: Stagnating Palm Oil Yields Impede Growth“. usda.gov. USDA Foreign Agricultural Service. 11 December 2012. Архивирано од изворникот на 2013-02-18. Посетено на 29 January 2013.
  81. ↑ May, Choo Yuen (September 2012). „Malaysia: economic transformation advances oil palm industry“. aocs.org. American Oil Chemists' Society. Посетено на 29 January 2013.
  82. ↑ „Exclusive: EU risks 'trade war' with Malaysia over palm oil - Mahathir“. Reuters (англиски). 2019-03-29. Посетено на 2019-05-02.
  83. ↑ 83,0 83,1 83,2 „MIDA“. Архивирано од изворникот на 2015-04-10. Посетено на 5 April 2015.
  84. ↑ 84,0 84,1 84,2 „NYTimes“. Посетено на 25 July 2015.
  85. ↑ „Jinkosolar“. Архивирано од изворникот на 25 July 2015. Посетено на 25 July 2015.
  86. ↑ „eximbank“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 4 September 2015. Посетено на 26 July 2015.
  87. ↑ „Ohio“. Посетено на 26 July 2015.
  88. ↑ „PV Tech“. Архивирано од изворникот на 2020-09-26. Посетено на 25 July 2015.
  89. ↑ „The Automotive Industry“. mai.org.my. 20 May 2017. Архивирано од изворникот на 19 May 2017. Посетено на 20 May 2017.
  90. ↑ „Malaysia automotive association“. Архивирано од изворникот на 29 March 2015. Посетено на 5 April 2015.
  91. ↑ „Astonishing facts“. proton.com. 5 August 2007. Архивирано од изворникот на 5 August 2007. Посетено на 20 May 2017.
  92. ↑ 92,0 92,1 „Statistics“. Архивирано од изворникот на 11 April 2015. Посетено на 5 April 2015.
  93. ↑ „GFCI“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 4 September 2015. Посетено на 5 April 2015.
  94. ↑ 94,0 94,1 94,2 „Theconversation“. Посетено на 5 April 2015.
  95. ↑ „Theconversation“. Посетено на 5 April 2015.
  96. ↑ „Institutional Investor“. Архивирано од изворникот на 2015-04-17. Посетено на 11 April 2015.
  97. ↑ „The Star“. Посетено на 11 April 2015.
  98. ↑ „HomilyChart“. Архивирано од изворникот на 16 October 2015. Посетено на 12 April 2015.
  99. ↑ „Moody's“. Посетено на 11 April 2015.
  100. ↑ „MalaysianInsider“. Архивирано од изворникот на 23 March 2015. Посетено на 5 April 2015.
  101. ↑ „Архивиран примерок“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 24 July 2015. Посетено на 2016-01-09.
  102. ↑ „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 23 August 2013. Посетено на 5 April 2015.
  103. ↑ „Academia“. Посетено на 5 April 2015.
  104. ↑ „Tourupia“. Посетено на 5 April 2015.
  105. ↑ „The Star“. Посетено на 5 April 2015.
  106. ↑ 106,0 106,1 „Academia“. Посетено на 7 April 2015.
  107. ↑ „NomadCapitalist“. Посетено на 7 April 2015.
  108. ↑ „CNBC“. Посетено на 7 April 2015.
  109. ↑ „MTQUA“. Архивирано од изворникот на 2021-10-03. Посетено на 7 April 2015.
  110. ↑ „WSJ“. Посетено на 5 April 2015.
  111. ↑ Petronas. „Petronas Corporate Milestones 1974–2002“. Архивирано од изворникот на 16 July 2011. Посетено на 28 June 2008.
  112. ↑ Malaysia Trade Mission to US (2005). „Oil and Gas opportunity in Malaysia“. Архивирано од изворникот на 2007-08-10. Посетено на 27 June 2008.
  113. ↑ „Why Malaysia“. Malaysia Industrial Development Authority. Архивирано од изворникот на 2011-07-23. Посетено на 20 August 2011.
  114. ↑ „Malaysian Telecommunications Overview“. American University. Архивирано од изворникот на 4 May 2011. Посетено на 25 May 2011.
  115. ↑ „Telephones – mobile cellular“. The World Factbook. Архивирано од изворникот на 2011-11-16. Посетено на 25 May 2011.
  116. ↑ „Infrastructure and Rural Development in Malaysia“ (PDF). Centre on Integrated Rural Development for Asia and the Pacific. Архивирано од изворникот (PDF) на 14 May 2011. Посетено на 25 May 2011.
  117. ↑ „Tenaga Nasional Berhad 500kV Transmission System, Phase 1“. Ranhill Berhad. Архивирано од изворникот на 27 February 2009. Посетено на 23 May 2009.
  118. ↑ „Energy Commission“. Архивирано од изворникот на 9 May 2015. Посетено на 11 April 2015.
  119. ↑ Selamat, Salsuwanda; Abidin, Che Zulzikrami Azner. „Renewable Energy and Kyoto Protocol: Adoption in Malaysia“. Universiti Malaysia Perlis. Архивирано од изворникот на 4 September 2013. Посетено на 15 October 2013.
  120. ↑ Mody, Ashoka (1997). Infrastructure strategies in East Asia: the untold story. The World Bank. стр. 35. ISBN 0-8213-4027-1.
  121. ↑ Pim, Lim How (17 October 2014). „Fadillah says Pan Borneo Highway to be built under Ukas initiative“. Borneo Post. Посетено на 19 October 2014.
  122. ↑ [European Free Trade Association - Malaysia], EFTA.int. Retrveied 29 January 2019.
  123. ↑ „MIDA“. Архивирано од изворникот на 31 March 2015. Посетено на 4 April 2015.
  124. ↑ „2012 Top 25 Foreign Direct Investment (FDI) Confidence Index Countries“. 1-million-dollar-blog. 8 December 2011. Посетено на 3 March 2015.
  125. ↑ „Foreign Direct Investment Confidence Index – A.T. Kearney“. Архивирано од изворникот на 2017-08-28. Посетено на 2020-11-12.
  126. ↑ „The World's Biggest Public Companies“. Forbes. Посетено на 26 October 2014.

Белешки

уреди
  1. ↑ оваа бројка се заснова на износот на долгот на федералната влада, 501,6 милијарди RM (167,2 милијарди американски долари) во 2012 година; ова вклучува малезиски државни записи и други државни хартии од вредност, како и заеми собрани однадвор и обврзници издадени во странство; оваа бројка исклучува долг издаден од нефинансиски јавни претпријатија и гарантиран од федералната влада, што претставувало дополнителни 47,7 милијарди долари во 2012 година

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Економија_на_Малезија&oldid=5305527“