Џејмс Р. „Џим“ Џармуш (22 јануари 1953) е американски независен режисер, сценарист, глумец, продуцент, уредник и композитор,[2] еден од најзначајните претставници на „независниот филм“, особено во 1980-те и 1990-те години.[3]

Џим Џармуш
Џим Џармуш, 19 мај 2005 година.
Роден(а)James R. Jarmusch[1]
22 јануари 1953(1953-01-22)(71 г.)
Кујахога Фолс, Охајо, САД
Алма матерКолумбија Универзити (1975)
Занимањефилмски режисер, сценарист, глумец, продуцент, уредник и композитор
Активен период1979–денес
ПартнерСара Драјвер

Животопис

уреди

Клучно за Џим, мислам дека е што обелел во косата на 15 години... Како резултат на тоа, секогаш се чувствувал како имигрант во светот на тинејџерите. Оттогаш, тој е имигрант - добродушен, странец кој фасцинира. И сите негови филмови се за тоа.

Том Вејтс во изјавата за Њујорк Тајмс во 2005 година. [4]

Џармуш е роден во семејство од средната класа, во едно предградие во Охајо, во 1953 година.[3][5][6] Мајка му, со ирско и германско потекло, била рецензент за филм и театар за Акрон Бекон Журнал пред да се омажи за неговиот татко, кој бил стопанственик со чешко и германско потекло, вработен во компанијата Гудрич.[1][5][7] Џим бил средното од трите деца,[4] а мајка му го запознала со светот на филмот со тоа што го оставала во локалното кино денски додека таа била на работа.[8][9] Првиот посериозен филм на кој Џим се сеќава дека го гледал бил филмот од 1958 година Патот со грмотевици (во кој глуми Роберт Мичам), а насилството во филмот оставило силен впечаток на седумгодишниот Џармуш.[10] Друг филм кој му оставил впечаток во детството бил филмот Гуларди, ексцентричен хорор филм.[9]

И покрај неговиот ентузијазам за филмот, Џармуш бил страстен читател во младоста,[3] и многу се интересирал за литературата, во што го охрабрувала неговата баба.[1] Одбивал да оди во црква со родителите (не бил восхитен од „идејата да седи во здодевна соба“), Џармуш ѝ дозволил на литературата да ги оформи неговите метафизички верувања и да го води кон сфаќање на теологијата во неговите тинејџерски години.[10] Развил вкус за контракултурата: тој и неговите пријатели ги краделе плочите и книгите од своите постари браќа и сестри.[3][11] Изработувале лажни документи со кои можеле да влегуваат во баровите за викенди, но исто и во локалното кино каде се прикажувале порнографски филмови, но и андерграунд филмови, како на пример филмот на Енди Ворхол Девојките од Челзи.[3][11] Во еден период, Џармуш бил чирак на комерцијален фотограф.[3] Подоцна изјавил: „Додека растев во Охајо, планирав да си одам од таму.“[11]

Откако завршил средно училиште во 1971 година,[12] Џармуш се преселил во Чикаго и се запишал во школата за новинари Медил на Северозападниот Универзитет.[6][13] Откако бил избркан од таму затоа што не сакал да оди на часови по новинарство (Џармуш повеќе ги сакал часовите по литература и историја на уметноста) се префрлил на универзитетот Колумбија наредната година, со намера да стане поет.[10][13] Студирал англиска и американска литература, а професори му биле авангардните поети Кенет Коч и Дејвид Шапиро.[1] На универзитетот Колумбија започнал да пишува кратки „полураскажани апстрактни текстови“,[1] и го уредувал списанието за литература Колумбија Ривју.[6][14]

За време на последната година од студиите, Џармуш се преселил во Париз на летен семестар, размена на студенти, каде останал десет месеци.[3][12] Таму работел како разнесувач во една уметничка галерија, а најголемиот дел од времето го минувал во француската синематека.[3][6]

Таму ги видов нештата за кои само слушав и читав – филмовите на многумина добри јапонски режисери, како Имамура, Озу, Мицогучи. Исто така и филмовите на европските режисери како Бресон и Драер, па дури и американски филмови како ретроспектива на филмовите на Семјуел Фулер, за кои знаев бидејќи сум гледал неколку од нив на телевизија доцна навечер. Кога се вратив од Париз, сè уште пишував, а моето пишување стануваше сè повеќе филмско, со повеќе визуелни описи.

- Џармуш во интервју со Лоренс ван Гелдер од Њујорк Тајмс, 21 октомври 1984 година.[1]

Џармуш дипломирал на универзитетот Колумбија во 1975 година.[6][15]

По враќањето од Париз во 1976 година, Џармуш бил без пари и работел како музичар во Њујорк, каде од каприц се пријавил на престижната школа за филм на Универзитетот во Њујорк[15] (во тоа време под водство на холивудскиот режисер Ласло Бенедек).[1][3][13] И покрај тоа што немал никакво искуство со филм, примен е во школото.[1] Таму студирал четири години, ги запознал студентите и идните соработници Сара Драјвер, Том Дичило и Спајк Ли.[6] Кон крајот на 1970-те години, во Њујорк, Џармуш и неговите пријатели станале дел од алтернативната културна сцена во клубот „CBGB“.[16]

Последната година од неговите студии во Њујорк, Џармуш работел како помошник на режисерот Николас Реј, кој во тоа време предавал на катедрата.[6] Џармуш му го покажал на својот ментор своето прво сценарио, а Реј го одбил велејќи дека нема доволно акција, на што Џармуш одговорил со тоа што го преработил сценариото да биде со уште помалку настани. Кога Џармуш се вратил со преработеното сценарио, Реј позитивно изреагирал на тврдоглавоста на својот студент.[17] Џармуш бил единствениот човек што Реј го зел со себе на работа - како личен помошник – на снимање на филмот „Громови над водата“, документарен филм за неговите години пред смртта, каде соработувал со Вим Вендерс.[3][15] Николас Реј умрел летото во 1979 година, по долги години борба со ракот.[6] Неколку дена подоцна, охрабрен од Реј и њујоршкиот филмски работник Амос По, со парите што ги добил од една фондација како школарина,[1][18] Џармуш почнал да снима филм.[2][6] Универзитетот не бил импресиониран од начинот на кој Џармуш ја трошел школарината, како ни од неговиот проект, одбил да му ја даде дипломата на Џармуш.[12]

Филмови

уреди

Првиот филм: Одмор и Рај

уреди

Проектот што го работел Џармуш на универзитетот во својата последна година, завршен е во 1980 година, и добил наслов „Постојан одмор“. Тоа е неговиот прв филм.[12] Направен е со буџет од околу 12 илјади долари, а го снимил Том Дичило на 16 милиметарски филм.[19] Филмот трае 75 минути, и е квазибиографија на еден скитник (Крис Паркер), неговото скитање низ центарот на Менхетн.[20][21] Филмот не бил емитуван јавно, па не привлекол никаква критика, што нема да е случај со неговите натамошни филмови. Новинарот од „Вашингтон пост“ Хал Хинсон, омаловажувачки ќе искоментира за време на прикажувањето на филмот на Џармуш „Мистериозен воз“ (1989) дека кога режисерот имал деби (т.е. со првиот свој филм) „единствениот талент што го покажал било да собере неверојатно неталентирани глумци“.[22] Така, недовршениот Постојан одмор е еден од најличните филмови на режисерот, каде се поставени многу од значенките што ќе ги покаже во своите подоцнежни филмови, како што се напуштени урбани средини, случајни средби и испревртена чувствителност.[21][23]

Првиот позначаен филм на Џармуш е „Почудно од рајот“, произведен со буџет од околу 125 илјади долари, прикажан во 1984 година, и проследен со премногу критика.[24][25] Овој филм е безизразна комедија, чудно патување на тројца разочарани млади од Њујорк низ Кливленд до Флорида, прекршил многу конвенции во традицијата на снимање филмови во Холивуд.[26] Добитник е на наградата „Златна камера“ на Канскиот филмски фестивал во 1984 година,[15] како и на наградата за најдобар филм во 1985 година што ја доделува Здружението на филмски критичари,[27][28] и со тоа филмот станал симбол на новиот независен филм.[29]

Надвор од законот, Мистериозен воз и Ноќ на Земјата

уреди

Во 1986 година, Џармуш го напишал и го режирал филмот „Надвор од законот“, во кој глумат музичарите Џон Лури и Том Вејтс, како и италијанскиот комичар Роберто Бенињи (што претставува негов прв настап за американската публика). Тие се тројцата затвореници кои бегаат од затворот во Њу Орлеанс.[30] Снимен е исто како и претходните филмови на Џармуш - во црно-бела техника, а на овој филм Џармуш за првпат соработува со прочуениот холандски кинематограф Роби Милер, кој бил познат по соработката со Вендерс.[31] Истата година, за филмот „Кафе и цигари“, на Фестивалот во Кан, Џармуш ја добил малата „Златна палма“ за најдобар краткометражен филм.[32]

Неговите два наредни филма се експериментирање со паралелни раскажувања: „Мистериозен воз“ (1989) раскажува три последователни приказни кои се случуваат во иста ноќ во хотел во Мемфис, a „Ноќ на Земјата“ (1991)[33] зборува за петмина таксисти и нивните патници кои се возат во пет различни градови во светот. Филмот почнува на зајдисонце во Лос Ангелес, а завршува на изгрејсонце во Хелсинки.[17] Помалку мрачен од претходните негови филмови е „Мистериозен воз“, кој ја содржи концепцијата за Америка на Џармуш.[34] Филмот „Ноќ на Земјата“ го напишал за една недела, додека бил разочаран поради колапсот што се случил со друг филм што претходно го напишал, и со желба да соработува на филмот со пријателите како Бенињи, Џина Роулендс и Исак де Банкол.[35]

Како резултат на неговата работа, Џармуш станал влијателен во новиот тренд на САД на таканаречен уличен филм.[36] Овие филмови на Џармуш станале омилени,[37] и добиле мала но посветена група следбеници во Америка, но во Европа и Јапонија сметани за култни филмови.[38] Секој од четирите филма имал своја премиера на еминентниот филмски фестивал во Њујорк, а „Мистериозен воз“ бил испратен на Канскиот филмски фестивал во 1989 година.[27] Естетиката на Џармуш поттикнала лавина од критики во овој период.[12][27]

Во 1991 година, Џим Џармуш се глуми себеси во првата епизода на култната телевизиска серија на Џон Лури, „Риболов со Џон“.

Крајот на деведесеттите, експерименти со жанрот: Мртовец и Дух куче

уреди

Во 1995 година, Џармуш го снимил Мртовец. Приказната е за Дивиот Запад во 19 век, а главните улоги се на Џони Деп и Гари Фармер. Трошоците за филмот биле речиси 9 милиони долари, а во филмот се појавуваат и Џон Херт, Габриел Бирн и Роберт Мичам.[39] Филмот претставува значајно отстапување од дотогашното режисерско остварување на Џармуш.[40] Сериозен, тематски експанзивен, овој филм претставува еден надреален карактер.[12][40] Филмот е снимен во црно-бела техника, снимател е Роби Милер, музиката е на Нил Јанг, за кого Џармуш потоа го снимил документарецот Година на коњот, прикажан во 1997 година.

 
Џармуш (лево) и Исак де Банкол (десно) на промоцијата на Грниците на контролата на Меѓународен филмски фестивал Сан Себастијан во септември 2009 година.

Иако лошо дочекан од американскиот мејнстрим, Мртовец наиде на прием кај публиката и критичарите надвор од САД, а многумина го нарекоа „визионерско ремек-дело“.[12] Овој филм е поздравен како еден од ретките филмови направени од белци во кој се прикажува автентичната индијанска култура, а Џармуш одлично го претставил Дивиот Запад, насилството и посебно домородните народи.[41]

Успехот и позитивните критики кај американската заедница на независен филм, Џармуш ги добил со филмот за далечниот Исток, филозофскиот криминалистички филм Дух куче: Патот на самурајот, снимен во Џерси. Форист Вајтејкер глуми млад градски човек кој смислата на животот ја наоѓа во бескомпромисното прилагодување кон Хагакура, филозофски текст од 18 век. Тој вежба да стане самурај. Музиката за филмот е на RZA од кланот Ву-Танг. Филмот покрај другото е уникатен поради многубројните книги што се дискутираат од страна на ликовите, а повеќето од нив се набројани на крајот. Филмот исто така се смета дека му укажува почит на постариот филм Le Samourai од 1967 година, француски нов бран од Жан-Пјер Мелвил, во кој глуми познатиот француски глумец Ален Делон.

Период: Цигари, Цвеќиња и Контрола

уреди

После филмот Дух куче, Џармуш прави пауза од пет години, како што самиот изјавил: поради креативна криза што настапила после терористичките настаните од 11 септември во Њујорк.[8] Во 2004 година конечно се појавува филмот Кафе и цигари, колекција од единаесет кратки филмови на ликови кои седат, пијат кафе, пушат цигари и муабетат. Овие кратки филмови Џармуш ги снимал во текот на претходните 20 години. Првиот е снимен во 1986 година, со Роберто Бенињи и Стив Рајт. Во 1993 година, е снимен делот „Некаде во Калифорнија“, во кој се појавуваат Том Вејтс и Иги Поп, за кој има добиено награда Златна Палма за краток филм.[42]

Во 2005 година се појавува Скршени цвеќиња, во кој игра Бил Мари како прерано пензиониран, кој оди да ја бара мајката на својот незнаен син со цел да ја надмине кризата на средновечноста. После овој филм, Џармуш потпишува договор со Фортисимо Филмс, со кој договор се одредува дека дистрибутерот ќе финансира, ќе има право прв да го дистрибуира филмот, но и ќе ги покрие дополнителните трошоци на неговата продуцентска куќа, Ексоскелетон.[43]

Филмот Границите на контролата, премиерно е прикажан во САД на 22 мај 2009 година. Ова е криминалистички филм за Шпанија во кој главната улога е на Исак де Банкол како осамен атентатор на тајна мисија.[44] Документарниот филм Позади со Џим Џармуш претставува три дена од снимањето на филмот „Границите на контролата“ во Севиља на режисерот Леа Риналди.[45]

Во октомври 2009 година, Џармуш се појавува во епизода од серијата Здодевно до смрт.

Во септември 2010 година, Џармуш помага во организација на музичкиот фестивал во Монтичело, Њујорк. Исто така работи на документарен филм за рок групата Стуџис и на сценариото на операта за пронаоѓачот Никола Тесла.[46] Неговите идни планови вклучуваат снимање филм со Тилда Свинтон, Мајкл Фасбендер, Миа Васиковска и Џон Харт,[47] чие снимање се очекува да започне на почетокот на 2012 година.[48]

Кариерата со филмот

уреди

Стил и одлики

уреди

За Џармуш е карактеристичен минимализмот при снимањето на филмови, како и отсуството на акција.[24][50] Тој често ја избегнува традиционалната раскажувачка псотапка, и повеќе се насочува на расположението и развојот на карактерот.[8][50][51] Во едно интервју дадено на почетокот од неговата кариера, тој изјавил дека негова цел е „да го приближи реалното време до гледачите“.[52] Првите филмови на Џармуш се одликуваат со контемплативен тон, со долги сцени на молк и продолжени мирни снимки.[40] Тој експериментирал со форматот вињета во три филма: Мистериозен воз, Ноќ на Земјата и Кафе и цигари. Пристапот на Џармуш при снимање на филм, според зборовите на критичарот Шин П. Минс од The Salt Lake Tribune, е „мешавина на филмски стилови и жанрови со огромна снаодливост и црн хумор“,[53] а е проткаен со специфичен и безизразен комичен тон.[44]

Протагонистите од филмовите на Џармуш се обично осамени авантуристи.[2] Машките ликови во неговите филмови се опишани како „трикратни губитници, ситни крадци и невешти измамници, сите [...] значајно симпатични, ако не и шармантни“,[40] а роанописецот Пол Остер ги опишал како „лаконски, повлечени, тажни, кои мрморат“.[14]

Теми

уреди
 
Џармуш на Кански филмски фестивал во 2005 година.

Иако неговите филмови најмногу се однесуваат на САД, Џармуш изјавил дека тој Америка ја гледа „низ очите на странец“, со намера да создаде филм што ќе биде синтеза на европскиот, јапонскиот и филмот на Холивуд.[32] Во неговите филмови секогаш има странски глумци и ликови, дијалог на неанглиски јазик. Во неговите два филма од крајот на 1990-те, тој се задржува на тоа како различните култури го доживуваат насилството, како и на разликите меѓу културите: чудната љубов на Индијанецот за поезијата на Вилијам Блејк, посветеноста на црнецот на „Хагакуре“. Спојката меѓу различните култури, произволноста на националниот идентитет, како и непочитувањето на етничките, патриотските и националните чувства се теми кои постојано се појавуваат во филмовите на Џармуш.[40][54]

Фасцинацијата на Џармуш за музика е уште една одлика која се појавува во неговите филмови.[12][34] Често во главна или клучна улога се појавуваат музичари – Џон Лури, Том Вејтс, Гери Фармер, Јуки Кудох, RZA и Иги Поп се појавуваат во повеќе филмови на Џармуш, а Џо Страмер и Скримин Џеј Хокинс се појавуваатво „Мистериозен воз“ и GZA, Џек Вајт и Мег Вајт во „Кафе и цигари“. Песната на Хокинс „I Put a Spell on You“ е централна тема во филмот Почудно од рајот, додека филмот „Мистериозниот воз“ е инспириран и наречен така според песната „Mystery Train“ популаризирана од Елвис Присли, што е исто така тема во дел од „Кафе и цигари“.[12] Според зборовите на критичарот Винсент Кенби, „филмовите на Џармуш го имаат темпото и ритмот на блузот. Неговите филмови делуваат на чувствата на истиот начин на кој музиката делува, сè додека не стане предоцна да ги избркаш од мислите.“[34]

Во интервју од 1989 година, Џармуш изјавил: „ Не верувам во ништо што е модерно или е во тренд. Јас попрво ќе снимам филм за момче што си го шета кучето, отколку за императорот на Кина.“[32]

Освен како режисер, Џармуш работел и како глумец, сценарист, продуцент, монтажер и композитор. Во тој домен се ситакнува неговиот документарен филм за рок-групата „Стуџис“ (The Stooges), како и за сценариото за операта за Никола Тесла.[15]

Приватност

уреди
 
Џармуш во панк клубот CBGB во Њујорк, 30 ноември 2003 година

Џармуш не дискутира јавно за својот приватен живот.[5][8] Неговата долгогодишна девојка, која е исто така во филмската иднустрија, Сара Драјвер, работела со него на неговите први филмови, но кавгите од работа ги пренесувале во приватниот живот, така што раскинале, а подоцна решиле да не работат заедно. Од тогаш живеат заедно повеќе години.[8] Џармуш живее на релација Њујорк Сити и Катскил Маунтајнс во внатрешноста на Њујорк.[5][55] Престанал да пие кафе во 1986 година, годината кога го снимил првиот дел од Кафе и цигари, но сепак останал пушач.[56]

На почеток од 1980-те години, Џармуш беше дел од музичарите во проектот „Дарк Деј“ на Робин Крачфилд,[57] а подоцна стана клавијатурист и еден од двајцата вокалисти за „The Del-Byzanteens“,[6] новобранов бенд чиј единствен ЛП Лаги со кои живееш (Lies to Live By) беше андерграунд хит во САД и Британија во 1982 година. Џармуш учествувал и во албумот Ви-Танг го среќава индиската култура (Wu-Tang Meets the Indie Culture) (2005).[58]

Џармуш заедно со Мајкл Гондри придонеле за ремиксот со ограничен тираж на песната „Сина орхидеја“ (Blue Orchid) од „Вајт Страјпс“ (The White Stripes) во 2005 година.[59]

Автор е на серија есеи за влијателните групи, а има објавено и најмалку две поеми. Тој е основач на „Синовите на Ли Марвин“, хумористична „полутајна“ заедница на уметници, кои се среќаваат и заедно ги гледаат филмовите на Марвин.[4][60]

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Hertzberg, Ludvig. „Biography from Current Biography Yearbook 1990 (abridged)“. The Jim Jarmusch Resource Page. Архивирано од изворникот на 2009-06-01. Посетено на May 20, 2009.
  2. 2,0 2,1 2,2 Lim, Dennis (April 23, 2009). „A Director Content to Wander On“. The New York Times. The New York Times Company. Посетено на April 25, 2009.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Suárez 2007, стр. 6–11
  4. 4,0 4,1 4,2 Hirschberg, Lynn (July 31, 2005). „The Last of the Indies“. The New York Times. The New York Times Company. Посетено на April 27, 2009.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Hertzberg, Ludvig (October 28, 2008). „The Private Life of James R. Jarmusch“. Limited Control. Posterous.com. Архивирано од изворникот 2012-06-29. Посетено на November 2, 2009.
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 Hertzberg 2001, стр. xi – xii
  7. Jarmusch, Ann (May 12, 1996). „The Jarmusch clan“. Los Angeles Times. Архивирано од изворникот на 2009-03-08. Посетено на May 13, 2009. We grew up near, not in, Akron, Ohio, in an idyllic area that seemed eons away from the stinky, grimy "Rubber Capital of the World." And our father worked for B.F. Goodrich, not Goodyear.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Hattenstone, Simon (November 13, 2004). „Interview: Simon Hattenstone meets Jim Jarmusch“. guardian.co.uk. Посетено на May 2, 2009.
  9. 9,0 9,1 Jarrell, Joe (May 9, 2004). „Jim Jarmusch“. San Francisco Chronicle. Посетено на April 27, 2009.
  10. 10,0 10,1 10,2 McKenna, Kristine (May 5, 1996). Dead Man Talking“. Los Angeles Times. Архивирано од изворникот на 2009-03-08. Посетено на 2011-10-19.
  11. 11,0 11,1 11,2 Schoemer, Karen (April 30, 1992). „On The Lower East Side With: Jim Jarmusch; Film as Life, and Vice Versa“. The New York Times. The New York Times Company. Посетено на April 27, 2009.
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 12,7 12,8 Crow, Jonathan. „Jim Jarmusch > Biography“. allmovie. All Media Guide. Посетено на October 1, 2009.
  13. 13,0 13,1 13,2 Langdon, Matt (March 17, 2000). „The Way of the Indie God“. iFMagazine. Архивирано од изворникот на 2007-02-10. Посетено на September 27, 2009.
  14. 14,0 14,1 Auster, Paul (September 7, 2007). „Night on Earth: New York — Jim Jarmusch, Poet“. The Criterion Collection. Посетено на May 10, 2009.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 Игор Иванов, „Непрекинато глуварење“, Економија и бизнис, година 16, број 183, септември 2013, стр. 84.
  16. Olsen, Mark (April 26, 2009). „Jim Jarmusch on 'The Limits of Control'. Los Angeles Times. Посетено на May 7, 2009.
  17. 17,0 17,1 Kennedy, Mark (March 19, 2000). „Jim Jarmusch refuses to go along“. The Columbian. Associated Press. He's never seen Obi-Wan Kenobi spar with Darth Vader, or Rhett Butler pop off to Scarlett.

    Jim Jarmusch, the art-house filmmaker who helped spark a renaissance in independent film, refuses to actually sit through some of the classics of American cinema.

    "I pledge I will go to my grave having never seen Gone with the Wind or any Star Wars film," Jarmusch says. "Just to be obstinate. No other good reason."

    It's a typical stance from a moviemaker who stubbornly creates films that critics often complain are too long, too meandering, and too often in black and white.[мртва врска]

  18. Suárez 2007, стр. 21
  19. „Jim Jarmusch“. guardian.co.uk. November 15, 1999. Посетено на May 12, 2009.
  20. Levy, Shawn (2000). „Postcards from Mars“. Sight & Sound. 10 (4): 22–24. Архивирано од изворникот на 2011-07-16. Посетено на October 1, 2009.
  21. 21,0 21,1 Canby, Vincent (September 20, 1990). „Jim Jarmusch's First Feature at Archives“. The New York Times. The New York Times Company. Посетено на May 12, 2009.
  22. Hinson, Hal (February 2, 1990). Mystery Train (R)“. The Washington Post. The Washington Post Company. Посетено на September 27, 2009.
  23. Jenkins, Mark (August 31, 2007). „Rediscovering Jarmusch's Minimalist Paradise. Washington Post. Washington Post Company. Посетено на September 27, 2009.
  24. 24,0 24,1 Burr, Ty (March 10, 2000). „Ghost Dog: The Way of the Samurai“. Entertainment Weekly. Архивирано од изворникот на 2008-10-12. Посетено на May 17, 2009. ... minimalist director who found fame with 1984's Stranger Than Paradise ...
  25. Sterritt, David (February 21, 1985). „On the fringes of film: writer-director Jim Jarmusch“. Christian Science Monitor. Jim Jarmusch brought in "Stranger Than Paradise" for about $125,000. That's not a budget in today's movie world; it's lunch money.
  26. Tobias, Scott (May 19, 2004). „Jim Jarmusch“. The A.V. Club. Посетено на May 3, 2009.
  27. 27,0 27,1 27,2 Tasker, Yvonne (2002). „Stranger than Fiction: The rise and fall of Jim Jarmusch“. Fifty Contemporary Filmmakers. Routledge Key Guides. New York: Routledge. стр. 177–178. ISBN 0415189748. OCLC 47764371.
  28. Hartl, John (March 16, 2000). „New on videotape“. The Seattle Times. Архивирано од изворникот на 2011-12-23. Посетено на May 11, 2009.
  29. „Stranger Than Paradise (1984)“. The Criterion Collection. Посетено на May 2, 2009.
  30. "Profile: Jim Jarmusch's new film, Ghost Dog: The Way of the Samurai". Host: Bob Edwards. Morning Edition. National Public Radio. March 10, 2000. “The 1984 movie Stranger Than Paradise by Jim Jarmusch is credited with launching the independent film movement. Two years later, Jarmusch introduced American audiences to the wacky Italian actor Roberto Benigni in Down by Law.”
  31. Kempley, Rita (October 3, 1986). Down by Law. The Washington Post. The Washington Post Company. Посетено на May 12, 2009.
  32. 32,0 32,1 32,2 Игор Иванов, „Непрекинато глуварење“, Економија и бизнис, година 16, број 183, септември 2013, стр. 84-85.
  33. See Gabri Ródenas (2009), Guía para ver y analizar Noche en la Tierra de Jim Jarmusch, Barcelona/Valencia: Octaedro/Nau Llibres, ISBNs: 978-84-8063-931-6 /978-84-7642-776-7. Unluckily, It's not in English, just in Spanish
  34. 34,0 34,1 34,2 Canby, Vincent (November 12, 1989). „The Giddy Minimalism Of Jim Jarmusch“. The New York Times. The New York Times Company. Посетено на April 27, 2009.
  35. „Jim Jarmusch - part two“. guardian.co.uk. November 15, 1999. Посетено на May 12, 2009.
  36. Mazierska, Ewa; Laura Rascaroli (2006). Crossing New Europe. Wallflower Press. стр. 3. ISBN 1904764673. OCLC 63137371. In reverse, North American directors started to absorb the influence of European road cinema, usually mediated by the 'American' films by Wim Wenders and Werner Herzog (Stroszek, 1977). The most influential representative of this trend in recent times is Jim Jarmusch, starting with his Stranger than Paradise from 1984.
  37. Rosen, Steven (March 19, 2000). „Change May be in the wind: Jarmusch indie film has mainstream feel“. The Denver Post. Jim Jarmusch, one of the most fiercely independent of current American writer-directors, has never cared if his movies gain mass acceptance.

    He's been content to appeal to the devoted if limited audience that responds to film as art. And that audience has embraced his Stranger Than Paradise, Down By Law, Mystery Train and Night on Earth.

  38. Katzman, Lisa (May 3, 1992). „The Jarmusch touch in Night on Earth, America's coolest director exhudes a new warmth“. Chicago Tribune. Walking into the cafe where we've agreed to meet on a hot spring day, director Jim Jarmusch takes off his signature black leather jacket. It's the type worn by blues musicians, '50s greasers and the downbeat bohemian odd couple Willie and Eddie of Jarmusch's second film Stranger than Paradise. A small triangular silver Triumph motorcycle pin affixed to the lapel is a tip-off to one of Jarmusch's chief recreational passions. Among Jarmusch cognoscenti, the shock of thick, almost white hair that rises from his head in a handsomely shaped post-punk spike is another unmistakable signature.

    In the eight years since Stranger than Paradise became an arthouse hit, Jarmusch has garnered a loyal but limited American audience. Yet abroad, particularly in Japan and Europe, both Jarmusch and his films have achieved cult status. For foreigners, perhaps even more so than for Americans, Jarmusch's films are the sine qua non of post-modern American hipdom. They articulate a distinctly funky, low-tech, outcast vision of American society that in both ethos and esthetics draws upon and amusingly blends the past five decades of postwar culture. While in content his films quietly defy Hollywood's myths of American progress and prosperity, in form (due to their stylistic simplicity and small budgets) they are a retort to the movie industry's bloated excess.

    Recently, at the Yugoslavian film festival, 6,000 people turned out to fill a 4,000-seat theater for a midnight showing of Jarmusch's latest film, Night on Earth in wartorn Belgrade. In the past several months a traveling "Jim Jarmusch Film Festival" was held in major cities throughout Poland. Czechoslavakia will soon hold such a festival. And in Japan, where the director is a national celebrity, he is offered huge sums to appear in and direct commercials. To date he has turned down all offers.

  39. Susman, Gary (May 9, 1996). Dead Man talking“. Boston Phoenix. Phoenix Media/Communications Group. Посетено на September 27, 2009.
  40. 40,0 40,1 40,2 40,3 40,4 Yabroff, Jennie. „Jim Jarmusch, Rock and Roll Director“. Addicted to Noise. 2 (6). Архивирано од изворникот на 2002-08-03. Посетено на September 27, 2009.
  41. Hall, Mary Katherine (2000). „Now You Are a Killer of White Men: Jim Jarmusch's Dead Man and Traditions of Revisionism in the Western“. Journal of Film and Video. 52 (4): 3–14.
  42. Caro, Mark (May 28, 2004). „With 'Coffee,' Jim Jarmusch lacks for rush“. Chicago Tribune. Посетено на May 10, 2009. But then 1992's "Somewhere in California," which won the Cannes Film Festival's short-film Palme D'Or, offers the delicious spectacle of [Iggy Pop] and [Tom Waits] meeting in some remote dumpy bar, with Iggy playing the shaggy, eager-to-please puppy while the edgy Waits finds ways to take constant umbrage.
  43. Dawtrey, Adam (May 17, 2005). Daily Variety. Reed Business Information. Jim Jarmusch, whose latest pic "Broken Flowers" premieres in the Cannes competition today, has struck a multi-year first-look deal with Fortissimo Films.
    This is the first time Fortissimo has entered a formal long-term relationship with an individual filmmaker, and marks a major step forward by the Hong Kong and Amsterdam-based sales company in its drive for English-language movies.
    Fortissimo has agreed to provide financing to upcoming Jarmusch films, including a contribution to the overheads of his New York-based production banner Exoskeleton.
    Отсутно или празно |title= (help)
  44. 44,0 44,1 Tobias, Scott (May 8, 2009). „Jim Jarmusch“. The A.V. Club. The Onion. Посетено на September 23, 2009. Не се допушта закосување или задебелување во: |publisher= (help)
  45. Hertzberg, Ludwig (June 24, 2009). „Behind Jim Jarmusch“. Limited Control. Posterous. Архивирано од изворникот 2013-01-04. Посетено на August 15, 2009.
  46. Breihan, Tom (August 20, 2010). „Filmmaker Jim Jarmusch Talks ATP“. Pitchfork.com. Посетено на August 20, 2010.
  47. Weingarten, Christopher R. (August 25, 2010). „Jim Jarmusch's Showtunes“. Village Voice. Архивирано од изворникот на 2010-08-30. Посетено на September 14, 2010.
  48. Macnab, Geoffrey (16 May 2011). „Swinton, Fassbender and Wasikowska line up for Jarmusch's vampire story“. ScreenDaily. Посетено на 16 May 2011. Не се допушта закосување или задебелување во: |work= (help)
  49. Jarmusch, Jim (October 20, 2005). „Jim Jarmusch's Golden Rules“. MovieMaker Magazine. MovieMaker Publishing. Архивирано од изворникот на 2009-05-06. Посетено на April 26, 2009.
  50. 50,0 50,1 „Director Jim Jarmusch delivers offbeat mob movie Ghost Dog“. The News Tribune. April 21, 2000. Jim Jarmusch makes movies unlike anyone else's. They're unhurried. They're populated by the oddest characters. They do not proceed in straight lines. They're one of a kind.
  51. Travers, Peter (April 11, 2001). „Night on Earth : Review“. Rolling Stone. Архивирано од изворникот на 2009-03-09. Посетено на May 7, 2009.
  52. „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2013-09-20. Посетено на 2011-10-25.
  53. Means, Sean P. (April 21, 2000). „A Samurai Warrior Haunts New Jersey in Ghost Dog“. The Salt Lake Tribune. Jim Jarmusch has always applied the Cuisinart approach to moviemaking, blending film styles and genres with sharp wit and dark humor
  54. Klein, Joshua (March 15, 2000). „Jim Jarmusch“. The A.V. Club. Посетено на May 5, 2009.
  55. Jarmusch, Jim. Interview with Terry Gross. Fresh Air (audio). National Public Radio. WHYY. August 16, 2005. Retrieved on May 3, 2009.
  56. Torday, Daniel (June 1, 2005). „Q&A with Jim Jarmusch“. Esquire. Архивирано од изворникот на 2013-12-05. Посетено на May 19, 2009.
  57. Hertzberg, Ludvig (September 15, 2008). „Dark Day“. Limited Control. Posterous.com. Архивирано од изворникот 2013-01-04. Посетено на May 14, 2009.
  58. Fennessy, Sean. „Pitchfork: Various Artists: Dreddy Krueger Presents...Think Differently Music: Wu-Tang Meets the Indie Culture“. Pitchfork Media. Посетено на May 2, 2009.
  59. Hertzberg, Ludvig (September 17, 2008). „Connecting the white stripes“. Limited Control. Posterous.com. Архивирано од изворникот 2012-07-17. Посетено на May 14, 2009.
  60. Hertzberg 2001, стр. 187

Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „sante“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „pronunciation“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „indians“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „rosenbaum“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „blair“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „slpd“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „provincetown“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „afi“ определена во <references> не се користи во претходен текст..

Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „king“ определена во <references> не се користи во претходен текст..

Препорака за читање

уреди

Надворешни врски

уреди
 
Викицитат има збирка цитати поврзани со: