І (кирилица)

буква
(Пренасочено од І)

I (старословенска кирилица: і; сп. глаголичното: ) — буква во повеќе кирилични азбуки, вклучувајќи ја старословенската, украинската и белоруската азбука, а претходно била и во руската азбука сè до реформата од 1917-1918 г. (заменета со ‹и›). Таа води потекло од старословенската буква ‹›, а уште поназад од грчката јота чијашто прототип е феникиската буква ‹› („јод“) што ја означува согласката /j/. Во глаголицата, како и во кирилицата, за звукот /i/ имало две букви: ‹› и ‹›. За првата од нив обично се смета дека ѝ соодветствувала на кириличnото ‹›, а втората на кириличното ‹і›, но постои и спротивен став.

Кирилична буква І
Кирилица
Словенски букви
А Б В Г Ґ Д Ѓ Ђ
Е Ѐ Ё Є Ж З Ѕ И
Ѝ І Ї Й Ј К Л Љ
М Н Њ О П Р С Т
Ќ Ћ У Ў Ф Х Ц Ч
Џ Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю
Я
Несловенски букви
Ӑ Ӓ Ә Ӛ Ӕ Ғ Ҕ Ӻ
Ӷ Ԁ Ԃ Ӗ Ӂ Җ Ӝ
Ԅ Ҙ Ӟ Ԑ Ӡ Ԇ Ӣ Ҋ
Ӥ Қ Ӄ Ҡ Ҟ Ҝ Ԟ Ԛ
Ӆ Ԓ Ԡ Ԉ Ԕ Ӎ Ӊ Ң
Ӈ Ҥ Ԣ Ԋ Ӧ Ө Ӫ Ҩ
Ԥ Ҧ Ҏ Ԗ Ҫ Ԍ Ҭ Ԏ
Ӯ Ӱ Ӳ Ү Ұ Ҳ Ӽ Ӿ
Һ Ԧ Ҵ Ҷ Ӵ Ӌ Ҹ
Ҽ Ҿ Ӹ Ҍ Ӭ Ԙ Ԝ Ӏ
Словенски букви
вон употреба
Ҁ Ѻ Ѹ Ѡ Ѿ Ѣ Ѥ
Ѧ Ѫ Ѩ Ѭ Ѯ Ѱ Ѳ Ѵ
Ѷ

Бројчената вредност на оваа буква во старословенската и црковнословенската азбука е 10.

Во некои текстови на македонски јазик напишани пред јазичните комисии (1944 г.), како на пример зборникот на браќата Миладиновци, оваа буква се употребувала еднакво како во рускиот јазик до 1917-1918 г. (в. подолу). Други текстови, пак, ја употребуваат каде што буквата ‹ј› се употребува денеска.

Руска азбука

уреди

Во руската азбука до 1917-1918 г., буквата ‹і› се употребува за бележењето на звукот /i/ пред сите самогласки и пред буквата ‹й› (Великій, Кіев итн.), пред сите јотирани самогласки (‹я›, ‹ю›, ‹е›, ‹ё›, ‹и›, на пр.: Македонія, Англія итн.) како и во зборот „мір“ кога тој значи „свет“ (сп. за мир во всем міре, „за мир во сиот свет“).

Поврзано

уреди