Општина Градско

Општина Градско — општина којашто се наоѓа во централниот дел на Република Македонија. Главна населба на неговата општина е истоименото село.

Општина Градско
Општина
Знаме Грб
Држава	Македонија
Седиште	Градско
Населени места	Список Селата: Виничани, Водоврати, Горно Чичево, Градско, Грнчиште, Двориште, Долно Чичево, Згрополци, Кочилари, Куридере, Ногаевци, Подлес, Свеќани, Скачинци, Убого и Уланци
Управа
• Градоначалник	Киро Нацков
Површина
• Вкупна	236,19 км2 (91,19 ми2)
Население (2021)
• Вкупно	3.233
• Густина	14/км2 (35/ми2)
Час. појас	CET (UTC+01:00)
• Лето (ЛСВ)	CEST (UTC+02:00)
Повикувачки број	+043
Регистарски таблички	VE
Мреж. место	gradsko.gov.mk

Карта на Општина Градско со селските атари.

Демографска карта на Општина Градско со селските атари.

Географија

Градско е историски познато како значајна сообраќајна и трговска крстосница, не само за Република Македонија, туку и за поширокиот балкански регион. Тоа произлегува од неговата географска поставеност, која главно е рамничарскиот дел на средиштето на Македонија, распослано на двете страни на средното Повардарие. Низ него минуваат и се вкрстуваат значајни патни и железнички сообраќајни јазли, кои создаваат врска на северниот со јужниот дел на Балканот.
Нејзината територија зафаќа површина 290 км², на која егзистираат повеќе населени места. Населението на оваа Општина, карактеристично по етничката структура главно го сочинуваат мнозинство Македонци, а застапени се и Бошњаци, Албанци, Роми, Турци и Срби, кои претежно егзистираат од земјоделство.
Според новата поделеност на Републиката и локалната самоуправа, општината Градско започнува со сериозна ревитализација на овој регион, за да се сопрат миграционите процеси и целосно да се подобрат условите за живеење и издршка.

Територијата на Општина Градско се наоѓа во средното Повардарие, односно од двете страни на реката Вардар пред влезот во Тиквешката Котлина во средишниот дел на Македонија. Целата територија на Општина Градско е сместена во долината на Вардар, а токму во Општина Градско во реката Вардар се влеваат двете нејзини најголеми притоки, Брегалница од левата и Црна Река од десната страна. Ова укажува на поволната хидрографска состојба во Општината што е пак главна причина и услов за одличните услови и развој на градинарството. Во западниот дел на Општина Градско се протега планината Клепа, на која се развиени идеални услови за сточарство, односно најповеќе овчарство.

Историја

Името на населбата Градско го има добиено од село Градско кое се наоѓа на оддалеченост од 2 км источно од новата населба, сместена на самата железничка пруга Солун – Градско. А пак самото село Градско своето име го има земено од античката населба Стоби оддалечна 3 км источно од селото. Во 518 година од нашата ера, по катастрофалниот земјотрес што ја зафатил Античка Македонија градот Стоби бил разрушен и опостушен. Поради тоа околното население го нарекло Пуст Град, а тоа го прифатиле и жителите на селото Градско како име на своето село. Бидејќи со време придавката Пуст одпаднала останало името Град кое подоцна се нарекло Градско.
Железничката пруга Солун – Скопје е изградена во периодот 1871 – 1873 година, време на владеењето на Османлиското Царство со Македонија. Железничката пруга Солун - Скопје, по долината на реката Вардар минува покрај бројни населени места, села и градови кои постоеле, но единствено нова е населбата Градско. Населбата е подигната за време на градењето на жележничката пруга и жележничката станица градско и тоа како целосна нова населба. Затоа населбата, која е основана и изградена околу самата жележничка станица Градско, може да се рече дека е и нејзино чедо.

На територијата на општината имало две, сега непостоечки, села: Мушанци и Хаџи Јусуфли.

Стопанство

Основата на економската активност во Општина Градско е земјоделството. На површина од околу 7.000 хектари обработливо земјиште, главно се одгледуваат градинарски производи и житни култури, а постојат и добри услови за развој на полјоделство и лозарство. Мал дел од населението се занимава со сточарство, со оглед на фактот што пасиштата во овој регион се најсушни во однос на другите во Повардарието и воопшто во Република Македонија, меѓутоа голем број на стада овци од Западна Македонија доаѓаат на презимување во бачилата во Општина Градско. Во 1947 год. Населбата Градско, и во дел од околните села Уланци, Росоман и Градско е воведена електрична струја. Во населбата Градско се појавиле првите никулци на индустријата. Во 1960 год. е изградена фабриката за битуменски маси и лепенки Изоломонт, чија вредност на производи во 1980 год. изнесувала 60 милиони денари. Во 1964 година изграден е уште еден индустриски капацитет Фабрика за производство на сточна храна со капцитет на 20.000 тони концентрат.
Во Опстината трговијата почнала да функционира со изградбата на железничката пруга и станица. Со тоа доаѓале трговци од Неготино, Велес, Скопје, Штип и др.

Фирмите се занимавале со трговија на мешовита стока и вршење откуп на земјоделски производи а посебно житарици кои ги извезувале и надвор од Македонија. Трговски дуќани за продажба имало во Долно Чичево, Подлес, Виничани и Градско. Денес имаме современи продавници за мешовита стока и текстилна облека. Првите угостителски објекти се изградени во време на подигнувањето на железничката пруга. По завршувањето на Првата светска војна 1918 год. се изградени хотел и угостителски дуќани кои во тоа време работеле успешно. Никнале и слаткари, фурнаџии и други угостителски објекти. Во поново време Градско како општина и како транзитен центар има околу десеттина ресторани кафетерии и др. Угостителски објекти од кои како по успешен можеме да го издвоиме ресторан Екслкузив.

Индустрија

• АГРИА - Агроиндустриска Групација Архивирано на 13 мај 2010 г. Месна индустрија и кланица „Агриа“ - Долно Чичево. Производство на сите видови на свежо месо, со пласман низ сите градови во Македонија и извоз во Европа. Во селото Долно Чичево се наоѓа најмодерно опремена свињарска фарма.
• Земјоделски Комбинат „Вардар“ - Градско. Големо модерно-механизирано и организирано земјоделско производство на житни култури (пченица, јачмен), градинарски култури (домати, пипер, краставици), лозови насади, идустриски култури, сточарство (овци, крави, кози). Извозно ориентирано производство, но има и пласман на големо на домашните пазари.
• Винарска визба „Стоби“ - Градско. Една од најголемите и најсовремените новоизградени винарници во Македонија, со производство на висококвалитетни вина со пласман во Македонија и на пазарите во странство.
• Фабрика за вештачки ѓубрива „Хемиска индустрија Велес“ (ХИВ) - Згрополци. Производство на вештачки ѓубрива за земјоделството, хемиски препарати и киселини за земјоделството, индустријата и машинството.
• Млекарница „Милком“ - Ногаевци. Производство на млеко, јогурт, сирење и сите видови на млечни производи, со пласман најчесто во општината и во Велес и поширокиот регион, а се почест по нарачка на други фирми и во Скопје.
• Фабрика за сточна храна „Жито Вардар“ - Градско. Крај самата железничка станица воо Градско се наоѓа фабриката за сточна храна на групацијата Жито Вардар од Велес, која со сточна храна го снабдува поширокиот регион.

Демографија

Според пописот од 2002 година, Општина Градско брои 3760 жители, од кои:

• Македонци 2924 (77,77 %)
• Албанци 125 (3,32 %)
• Турци 71 (1,89 %)
• Роми 127 (3,38 %)
• Срби 23 (0,61 %)
• Бошњаци 465 (12,37 %)
• останати 25 (0,66 %)

Вероисповед	Вкупно
православни	2.801
муслимани	815
католици	1
протестанти	0
останати	143

Јазик	Вкупно
македонски	3.062
албански	120
турски	38
ромски	37
влашки	0
српски	25
бошњачки	223
останати	255

Општествени установи

Општинската зграда

Самоуправа и политика

Градоначалник на општина Градско е Роберт Бешовски од редовите на СДСМ. Тој бил избран на локалните избори од 2017 година за мандат од четири години. Советот на општина Градско е составен од 9 члена. Според последните локални избори од 2017 година, членовите на советот според политичката припадност за мандатот 2017-2021 се:

  СДСМ: 4 места

  ВМРО-ДПМНЕ: 3 места

  Независни: 2 места

Културни и природни знаменитости

• Археолошко наоѓалиште Стоби, најголем антички град и археолошко наоѓалиште во Република Македонија. Во летниот период се користи и за културни цели како драмски претстави и музички концерти на античкиот театар.

Надворешни врски

• Портал на Општина Градско
• Општина Градско во „АБВ - деловен именик“