ФК Болтон Вондерерс

Фудбалскиот Клуб Болтон Вондерерс (англиски: Bolton Wanderers F.C.) или попознат како ФК Болтон, Болтон, е професионален англиски фудбалски клуб со седиште во градот Болтон во областа Голем Манчестер. Клубот се натпреварува во Англиската Лига Еден, третото ниво на англискиот лигашки систем.

Болтон Вондерерс

Целосно име	Фудбалски Клуб Болтон Вондерерс Bolton Wanderers Football Club
Прекари	The Trotters, The Wanderers
Основан	1874 како Christ Church FC
Стадион	Стадион Макрон, Хорвич, Голем Манчестер (Капацитет: 28,723)
Сопственик	Еди Дејвис
Претседател	Фил Гартсајд
Менаџер	Фил Паркинсон
Лига	Чемпионшип
2017-2018	Чемпионшип, 21-ви
Мреж. место	Службено мрежно место
Домашни бои Гостински бои Резервни бои

Болтон е еден од клубовите основачи на Англиската Прва Дивизија во 1888 година. Најголеми успеси клубот постигнал во дваесеттите години од минатиот век кога клубот успеал да го освои Англискиот ФА Куп 3 пати, во 1923, 1926 и во 1929 година. Болтон успеал да го освои Англискиот ФА Куп и по четврти пат во 1958 кога во финалето го поразил Манчестер Јунатед со 2-0. Од 1964 до 1978 Болтон не бил дел од прволигашката конкуренција и играл во втората англиска лига. Потоа во 1978 се вратил во Англиската Прва Дивизија, но по 2 години повторно излегол. Во 1987 за првпат во својата историја Болтон испаднал во четвртата англиска дивизија, во која останал само една сезона. Конечно во 1995 Болтон се вратил во Премиер Лигата. Првиот настап во Европските купови клубот го имал во сезоната 2005/06 кога стигнал во најдобрите 32 во УЕФА купот. Во сезоната 2007/08 клубот повторно се квалификувал за УЕФА купот каде стигнал во најдобрите 16.

Болтон своите натпревари ги игра на Рибок кој е со капацитет од 28,723 седишта. Претходно до 1999 клубот 102 години играл на стадионот Бурнден Парк.

Болтон во Премиер Лигата е рекордер во поминати години (вкупно 72; 2010/11) без освојувајќи го трофејот. Највисоко постигнато место на клубот е третото место и тоа во 1892 , 1921 и 1925 година.

Историја

Рана историја (1877–1929)

Болтон Вондерерс е основан од страна на свештеникот Томас Огден во 1874 година во црквата Christ Church, под името Christ Church F.C.. Потоа во 1877 година клубот го променил името во ФК Болтон Вондерерс. Во 1888 Болтон бил еден од дванаесетте клубови основачи на Англиската Прва Дивизија.

Во 1894 Болтон стигнал до финалето на најстарото фудбалско натпреварување, Англискиот ФА Куп каде загубил од Нотс Каунти so 4-1. Една деценија подоцна Болтон повторно играл во финалето на Англискиот ФА Куп каде загубил од Манчестер Сити со резултат 1-0. Конечно на 28 април 1923 Болтон успеал да го освои својот прв трофеј од постоењето на клубот, освојувајќи го Англискиот ФА Куп со победата над Вест Хем Јунајтед од 2-0. Мечот се играл на стадионот Вембли а го проследиле 127,000 гледачи. Болтон успеал да го освои Англискиот ФА Куп и во 1926 и 1929 година победувајќи ги Манчестер Сити и Портсмут.

Фудбал во елитата и успех во купот (1929–1958)

Од 1935 до 1964 година, Болтон уживал во прволигашката елита. Од страна на навивачите овој перод е прогласен за златна ера на клубот. За време на Втората светска војна играчите од клубот повеќе биле на бојното поле отколку на терен. Тие биле вклучени во 53та Артилерија на Болтон како волонтери. Единствен загинат фудбалер бил тогашниот капитен на тиомот Хари Гослин.

Во 1958 година Болтон го освоиле својот четврти трофеј во Англискиот ФА Куп, каде пред 100,000 гледачи го поразиле Манчестер Јунатед со 2-0. Потоа во 1964 година клубот испаднал во втората дивизија.

Неколку издигнувања и многу падови (1958-1995)

По многуте години играње во втората дивизија, очекувањата биле големи кога клубот успеал да влезе во Англиската Прва Дивизија во 1978 година. Како и да е Болтон останал во првата дивизија само две сезони и потоа повторно испаднал од лигата. Откако во следните две-три години не успеале да влеат во првата дивизија, во 1983 година Болтон испаднал во третата англиска дивизија. Следните две сезони тимот бил подмладен, но тоа било безуспешно бидејќи клубот испаднал во четвртата дивизија, за првпат во историјата на клубот. Но во четвртата дивизија тие останале само една сезона и веќе во следната сезона се промовирале во третата дивизија. Подоцна клубот се вратил во втората дивизија но не успеал да влезе во Премиер Лигата сè до 1995 година.

Ерата на Колин Тод (1995–1999)

По пауза од 15 години, конечно во 1995 под раководство на Брус Риок, Болтон успеал да влезе во Премиер Лигата благодарение на победата над Ридинг во финалната плејоф рунда. Истата сезона Болтон стигнал до финалето на Англискиот лига куп каде загубил со резултат 2-1 од Ливерпул. По заминувањето на менаџерот Риок во Арсенал, за негова замена бил назначен неговиот асистент Колин Тод. Во првата сезона од неговото раководење клубот не успеал да остане во Премиер Лигата и испаднал во втората лига. Но одборот на Болтон имал целосна доверба во Брус Риок, па така оваа доверба била возвратена следната сезона кога Болтон со 98 бода и со постигнати 100 голови завршил прв во втората лига и повторно се вратил во елитата. Во таа сезона вреди да се спомене и преселбата на клубот од стадионот Бурнден Парк на новиот стадион Рибок.

Во сезоната 1997/98 Болтон повторно несреќно илзегол од Премиер Лигата поради гол разлика. Во 1999 клубот имал шанса повторно да се врати во првата лига но во плејоф натпреварот загубил со 2-0 од Ватфорд. Следната есен тренерот Тод си поднел оставка и не негово место бил назначен Сем Алардајс.

Ерата на Сем Алардајс(1999–2007)

Под раководство на Сем Алардајс, Болтон успеал да се врати во Премиер Лигата во сезоната 2000/01. Во следните две сезони клубот едвај успевал да опстане во Премиер Лигата. Во сезоната 2010/11 Болтон го направил еден од најдобрите свои почетоци во Премиер Лигата. Во првото коло тие го победиле тимот на Лечестер со извонредни 5-0, а потоа во наредното коло Болтон го поразил и Ливерпул. Во оваа сезона вреди да се спомене и големата победа над Манчестер Јунајтед на Олд Трафорд. Иако ги загубил последните три натпревари сепак Болтон опстанал во лигата завршувајќи на 16то место. Пристигнувањето на искусни играчи како Јури Џоркаев, Кевин Нолан и Мајкл Рикетс било од пресудно значење за клубот.

Следната сезона клубот го обезбедил својот опстанок во Премиер Лигата во последното коло, откако го победил Мидлзборо со 2-1. Во оваа сезона клубот успеал повторно да го победи Манчестер Јунајтед на Олд Трафорд. Ѕвезда на сезоната бил играчот Џеј Џеј Окоча кој се покажал како одлично засилување.

Во 2004 година Болтон играл во финалето на Англискиот лига куп каде загубил од Мидлзборо. Во 2005 клубот го забележал својот најдобар пласман во Премиер Лигата завршувајќи 6ти на табелата. Овој пласман за Болтон значел излез во УЕФА купот каде стигнал до најдобрите 32 и бил елиминиран од францускиот Олимпик Марсеј со вкупни 2-1. Во април 2007 Алардајс поднел оставка од клубот.

Ерата на Гери Мегсон (2007–2009)

По заминувањето на Сем Алардајс, неговото место го заземал неговиот помошник Семи Ли кој го обезбедил играњето на Болтон во УЕФА купот во сезоната 2007/08. Но откако во Премиер Лигата забележал само една победа на 11 натпревари, Ли го напуштил клубот во октомври 2007 година, а на негово место дошол Гери Мегсон. Тој направил промени во составот на Болтон, и го продал фудбалерот Никола Анелка на Челзи за 15 милиони фунти, а парите ги искористил за купување на 4 нови играчи.

Со Гери Мегсон Болтон во УЕФА купот успеал да остане непоразен на теренот на Баерн Минхен и успеал да ја победи Црвена Ѕвезда во Белград со што станал првиот британски клуб кој победил во Белград, а потоа во шеснаесетфиналето го елиминирал тимот на Атлетико Мадрид. Во осминафиналето Болтон загубил со вкупен резултат 2-1 од Спортинг Лисабон.

На 30 декември 2009 година било објавено дека Гери Мегсон го напуштил клубот поради лоши резултати. На 8 јануари 2010 Овен Којл бил назначен за нов тренер на Болтон.

Ерата на Овен Којл (2010–сега)

На првиот натпревар под раководство на Овен Којл, Болтон загубил со 2-0 од Арсенал, но во вториот натпревар успечно го победил поранешниот прволигаш Барнли. За време на јануарскиот преоден рок Којл го засилил составот на Болтон со купувањето на Стујарт Холден, како и со позајмувањето на Џек Вилшер од Арсенал и Владимир Вајс од Манчестер Сити. Во својата прва сезона Којл успеал да обезбеди опстанок во Премиер Лигата завршувајќи на 14то место.

Во сезоната 2010/11 Болтон успеал да стигне во полуфиналето на Англискиот ФА Куп каде загубил со огромни 5-0 од Стоук Сити на натпревар што се одиграл на стадионот Вембли. За овој пораз Болтон му се реванширал на Стоук Сити и го победил со истиот резултат 5-0 во Премиер Лигата. Иако во поголем дел од сезоната Болтон се наоѓал во првиот дел од табелата, по серијата од 5 порази по ред на крајот завршил повторно на 14то место.

Грб и бои

Грбот на Болтон се состои од иницијалите на клубот во форма на топка со црвени и сини панделки под неа.

Домашните бои на клубот се бели маици со темносини лепенки и црвени рабови, заедно со темносини шорцеви и бели чорапи. Гостинските бои на клубот се црни маици со жолти лепенки, заедно со црни шорцеви и чорапи. Но овој дизајн не бил отсекогаш прв избор на клубот. Во 1884 боите на клубот биле бели маици со црвени точки. Претходно во седумдесеттите клубот експериментирал со целосно бела опрема.

Играчи

Од 1 февруари 2017.

Прв тим

Бр. Позиција Играч 2 ОД Луис Бакстон 3 ОД Дин Мокси 4 ОД Дориан Дервит 5 ОД Марк Биверс 6 СР Џош Вела 8 СР Џеј Спиринг (капитен) 13 ГМ Бен Алнвик 14 НП Гари Мејдин 15 ОД Дерик 16 СР Марк Дејвис 17 СР Лијам Тротер 19 НП Макс Клајтон

Бр. Позиција Играч 20 ОД Ендрју Тејлор 21 СР Дарен Пратли 23 ОД Лори Вилсон 24 СР Џејмс Хенри 31 ОД Дејвид Витер 32 ОД Том Торп 33 ГМ Марк Хауард 35 НП Конор Вилкинсон - НП Крис Лонг - НП Адам Ле Фондр - СР Вив Соломон-Отабор

Најмногу Настапи

Само официјални натпревари. Натпревари играни до 31 декември 2011.

#	Име	Кариера	Настапи
1	Хопкинсон, ЕдиЕди Хопкинсон	1952–1970	578 578
2	Гривс, РојРој Гривс	1965–1980	575 575
3	Фини, АлексАлекс Фини	1922–1937	530 530
3	Јаскелаинен, ЈусиЈуси Јаскелаинен	1997–сега	530 530
5	Ример, ВарвикВарвик Ример	1960–1975	528 528
6	Едвардс, БрајанБрајан Едвардс	1947–1965	518 518
7	Визард, ТедТед Визард	1910–1931	512 512
8	Jones, Пол ЏонсlПол Џонсl Jones	1970–1983	506 506
9	Лофтхаус, НетНет Лофтхаус	1946–1960	503 503
10	Хартл, РојРој Хартл	1952–1966	499 499

Најмногу голови

Само официјални натпревари.

#	Име	Години	Вкупно
1	Лофтхаус, НетНет Лофтхаус	1946–1960	285 285
2	Смит, ЏоиЏои Смит	1908–1927	277 277
3	Џек, ДејвидДејвид Џек	1920–1928	161 161
4	Милсом, ЏекЏек Милсом	1930s	153 153
5	Вествуд, РејРеј Вествуд	1928–1947	144 144
6	Моир, ВилиВили Моир	1945–1955	134 134
7	Бајром, ЏонЏон Бајром	1966–1976	130 130
8	Блекмур, ХаролдХаролд Блекмур	1927–1932	122 122
9	Ватмор, НилНил Ватмор	1973–1981 1982–1984 1987–1988	121 121
10	МекГинлеј, ЏонЏон МекГинлеј	1992–1997	118 118

Освојувачи на титули

Шампиони на Европа

• Стелиос Јанакопулос (2004)

Историја во менаџментот

година	Име	Белешки
1874–1885	Том Рафтхорн	Како секретар
1885–1886	Џон бентли	Како секретар
1886–1887	Вилиам Струерс	Како секретар
1887	Фицрој Норис	Како секретар
1887–1895	Џон Бентли	Како секретар
1895	Хари Даунс	Како секретар
1896–1898	Франк Бретел	Како секретар
1898–1910	Џон Сомервил
1910–1915	Вил Сетл
1915–1919	Том Метер
1919–1944	Чарли Фоурејкер	Менаџер со најдолф стаж во клубот.
1945–1950	Валтер Роули
1951–1968	Били Ридинг
1968–1970	Нет Лофтхаус
1970	Џими МекИлрој	Прв менаџер надвор од Англија
1970	Џими Медоус
1971	Нет ЛофтХаус
1971–1974	Џими Армфилд
1974–1980	Ијан Грејвс
1980–1981	Стан Андерсон
1981–1982	Џорџ Мулхал
1982–1985	Џон МекГоверн
1985	Чарли Рајт
1985–1992	Фил Нил
1992–1995	Брус Риок
1995–1996	Рој МекФарланд Колин Тод	Први ко-менаџери во историјата на клубот.
1996–1999	Колин Тод
1999–2007	Сем Алардајс
2007	Семи Ли
2007–2009	Гери Мегсон
2010–2012	Овен Којл
2012–2014	Даги Фридман
2014–2016	Нил Ленон
2016–	Фил Паркинсон

Стадион

Стадионот Рибок

Болтон натпреварите на домашен терен ги игра на стадионот Рибок. Стадионот се наоѓа во градот Хорвич во областа Голем Манчестер. Стадионот е со капацитет од 28,723 седишта. Стадионот има хотел изграден во внатрешноста на стадионот од кои од неколку соби може да се види и теренот. Стадионот е модерен и е изграден во 1997 година заменувајќи го претходниот стадион Бурнден Парк. Стадионот бил отворен на 1 септември 1997 година од страна на тогашниот заменик премиер на лабуристите Џон Прескот. Името Рибок стадионот го добил по главниот спонзор на клубот Рибок. Рекордната посетеност од 28,353 гледачи била поставена на 28 декември 2003 година во натпревар од Премиер Лигата против тимот на Лестер Сити.

Успеси

• Прва Дивизија\Втора Дивизија
  • Шампион: 1908/09, 1977/77, 1996/97
  • Второпласиран: 1899/00, 1904/05, 1910/11, 1934/35
  • Победник на плејОфот: 1995, 2001
  • Финалист во плејОфот: 1999
• Трета Дивизија/Втора Дивизија
  • Шампион: 1972/73
  • Второпласиран: 1992/93
  • Финалист во плејОфот: 1991
• Четврта Дивизија/Трета Дивизија
  • Третопласиран: 1987/88
• ФА Куп
  • Шампион: 1923, 1926, 1929, 1958
  • Финалист: 1894, 1904, 1953
  • Полуфиналист: 1889, 1896, 1915, 1935, 1946, 2000, 2011
• Англиски Лига Куп
  • Финалист: 1995, 2004
  • Полуфиналист: 1977, 2000
• ФА Комјунити Шилд
  • Шампион: 1958
• Фудбалски Лига Трофеј
  • Шампион: 1989
  • Финалист: 1986

Надворешни врски

• Официјално мрежно место