Зихненско-неврокопска епархија

епархија на Цариградската патријаршија во Егејска Македонија

Зихненско-неврокопска епархија (грчки: Ιερά Μητρόπολη Ζιχνών και Νευροκοπίου) — епархија на Цариградската патријаршија, управувана од Грчката православна црква, со седиште во селото Зелјахово, Егејска Македонија.

Зихненско-неврокопска епархија

Ιερά Μητρόπολη Ζιχνών και Νευροκοπίου
Епархија
Митрополијата во Зелјахово
Место
ЗемјаЕгејска Македонија, Грција
МитрополитЈеротеј
СедиштеЗелјахово
Информации
КатедралаСв. Ѓорѓи
Св. Димитриј“ (митрополска)
Матична цркваЦариградска патријаршија
(под управа на Грчката православна црква)

Историја

уреди

Зихненската епископија е основана во IX век. Спомената е во документ на царот Лав VI Мудриот од IX век. Поради географсата положба била потчинета ту на Серската митрополија, ту на Филипската. Спомената е како архиепископија во соопштение на царот Андроник II Палеолог на 37-мото место меѓу архиепископиите на Цариградската патријаршија.[1] Во април 1329 г. по заповед на царот Андроник III Палеолог патријархот Исаија ја издигнал во митрополија.[2][3] За да биде обесштетена Серската митрополија на која ѝ припаѓала епархијата, кон неа е придодадена Неврокопската епископија одземена од Филипската митрополија. Прв митриполит станал дотогашниот епископ Јоаким Зихненски, основач на Серскиот манастир.[2]

Во јули 1655 г. патријархот Јоаникиј II ја укинал Неврокопската епархија и ја споил со Зихненската. Во 1663 г. 70 села ја напуштиле епархијата и истата е споена со Драмско-филипската епархија, која го добила името Филипско-драмско-зихненско-неврокопска митрополија.[4][5]

Неврокопската епархија е одделена од Филипско-драмско-зихненско-неврокопската во 1882 г. за време на патријархот Јоаким III и создадена е Неврокопско-разлошката архиепископија (Αρχιεπισκοπή Νευροκόπου και Ρασλοκίου).[4][6] Во 1888 г. архиепископијата е издигната во митрополија.[4]

Во 1924 г. од Филипско-драмско-зихненската митрополија е одвоена Зихненската епархија.[5] Во 1951 г. Неврокопската митрополија е придодадена кон Зихненската. Од 2003 г. епархијата ја возглавува митрополитот Јеротеј.[7]

Митрополити

уреди
 
Гравюра на Свети Јоаким митрополит Зихненски од книга на Исаија Серски (1864).
Зихненски митрополити
Име Грчки Години
Јоаким Зихненски Ιωακείμ Ζιχνών 1288 – 1333
Софрониј Зихненски Σωφρόνιος Ζιχνών во 1355, бил Србин[8]
Матеј Зихненски Ματθαίος Ζιχνών 1383 – 1388
Пахомиј Παχώμιος ? – 1503
Григориј Γρηγόριος во 1528
Калист Κάλλιστος во 1561
Григориј Γρηγόριος во 1565; учествувал на Цариградскиот собор на кој е соборен патријархот Јоасаф II[9]
Александар Диланас Αλέξανδρος Δηλανάς 1924 – 1943
Кирил Карбалиотис Κύριλλος Καρμπαλιώτης 1943 – 1951
Зихненски титуларни епископи
Име Грчки Години
Теодосиј II Θεοδόσιος март 1821 – октомври 1827
Неврокопски митрополити
Име Грчки Години
Григорих Неврокопски Γρηγόριος 1888 – 1891
Никифор Левантаридис Νικηφόρος Λεβανταρίδης 1892 – 1894
Неофит Кидониевс Νεόφυτος Κυδωνιεύς 1896 – 1900
Никодим Хаѕихристу Νικόδημος Χατζηχρήστου 1900 – 1903
Теодорит Васмаѕидис Θεοδώρητος Βασματζίδης 1903 – 1907
Дамаскин Мосхопулос Δαμασκηνός Μοσχόπουλος 1907 – 1924
Филотеј Лукидис Φιλόθεος Λουκίδης 1924 – 1935
Евгениј Теологу или Вакалис Ευγένιος Θεολόγου ή Βακάλης 1945 – 1951
Василиј Комвопулос Βασίλειος 1938 – 1941 (како драмски и неврокопски)
Георгих Папагеоргијадис Γεώργιος Παπαγεωργιάδης 1942 – 1945
Агатангел Цаусис Αγαθάγγελος Τσαούσης 1945 – 1951[4]
Зихненско-неврокопски митрополити
Име Грчки Години
Агатангел Цаусис Αγαθάγγελος Τσαούσης 1951 – 1965
Никодим Валиндрас Νικόδημος Βαληνδράς 1965 – 1974
Спиридон Киветос Σπυρίδων Κυβετός 1974 – 2003
Јеротеј Цољакос Ιερόθεος Τσολιάκος 2003 –

Парохиски цркви

уреди

Епархијата ги опфаќа следниве парохиски цркви:[10]

Име Грчки Нас. место Грчки Година
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Зелјахово Νέα Ζίχνη 1835
Св. Јован Претеча Τιμίου Προδρόμου και Αγίου Νικολάου Анџишта Αγγίστα XIX век
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Грачен Αγιοχώρι XIX век
Св. Харалампиј Αγίου Χαραλάμπους Оравиште Άγιος Χριστόφορος 1830
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Клепушна Αγριανή 1842
Св. Атанасиј Αγίου Αθανασίου Алистратик Αλιστράτη 1866
Св. Павле Αγίου Αποστόλου Παύλου Ениќој Αμφίπολη 1924
Св. Анастасија Узорешителница Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας Анасташа Αναστασία XI - XII век
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Пршово Ανθοχώρι 1952
Св. Пантелејмон Αγίου Παντελεήμονος Порна Γάζωρος 1843
Рождество на пресв. Богородица Γεννήσεως της Θεοτόκου Граменци Γραμμένη 1919
Св. Атанасиј Αγίου Αθανασίου Долна Нушка Δαφνούδι 1833
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Чепелџе Δήμητρα 1926
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Волчишта Δόμιρος 1880
Св. Атанасиј Αγίου Αθανασίου Здравик Δραβήσκος 1850
Св. Преображение Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Здравик Δραβήσκος 1927
Живоносен Извор Ζωοδόχου Πηγής Череплен Ηλιοκώμη 1886
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Толос Θολός 1922
Св. Никола Αγίου Νικολάου Горенци Καλή Βρύση пред 1804
Св. Атанасиј Αγίου Αθανασίου Криводол Καλλιθέα XIX век
Св. Илија Προφήτου Ηλιού Кормишта Κορμίστα 1835
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Витачишта Κρηνίδα 1869
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Драчево Λευκοθέα XIX век
Св. Недела Αγίας Κυριακής Мандилево Μανδήλι 1830
Св. Бессребреници Αγίων Αναργύρων Каратопрак Μαυρόλοφος 1924
Св. Атанасиј Αγίου Αθανασίου Локвица Μεσολακκιά 1953
Св. Атанасиј Αγίου Αθανασίου Рахово Μεσορράχη 1830
Св. Благовештение Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Крлуково Μικρόπολη о. 1903
Воздвижение на Чесниот Крст Τιμίου Σταύρου Крлуково Μικρόπολη 1922
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Шемолтос Μικρό Σούλι 1835
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Кочак Μυρίνη 1870
Пресв. Богородица Влахернска Παναγίας Βλαχερνών Доксамбос Μύρκινος 1930
Св. Преображение Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Нова Бафра Νέα Μπάφρα 1924
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Чанос Νέα Πέτρα 1940
Св. Три Светители Τριών Ιεραρχών Нова Локвица Νέα Μεσολακκιά 1975
Св. Димитриј Αγίου Δημητρίου Ново Фили Νέα Φυλή 1924
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Провишта Παλαιοκώμη 1925
Воздвижение на Чесниот Крст Τιμίου Σταύρου Провишта Παλαιοκώμη 1830
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Калапот Πανόραμα 1841
Св. Никола Αγίου Νικολάου Петелинос Πεθελινός 1920
Св. Димитриј Αγίου Δημητρίου Голак Περιχώρα 1928
Св. Петка Αγίας Παρασκευής Ќупќој Πρώτη 1764
Св. Архангели Παμμεγίστων Ταξιαρχών Радулево Ροδολίβος 1835
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Радулево Ροδολίβος 1811
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Скрижово Σκοπιά 1830
Воздвижение на Чесниот Крст Τιμίου Σταύρου Станица Анџишта Σταθμός Αγγίστης 1970
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Станица Драчево Σταθμός Λευκοθέας 1925
Свети Атанасиј Αγίου Αθανασίου Баница Συμβολή 1920
Св. Троица Αγίας Τριάδος Шилинос Σφελινός 1830
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Тумба Τούμπα 1700
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Ресилово Χαριτωμένη 1920
Св. Димитриј Αγίου Δημητρίου Зрново Κάτω Νευροκόπι 1840
Св. Харалампиј Αγίου Χαραλάμπους Блачен Αχλαδιά 1924
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Дебрен Αχλαδομηλιά 1924
Св. Никола Αγίου Νικολάου Трлис Βαθύτοπος 1834
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Куманич Δασωτό 1880
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Витово Δέλτα 1924
Св. Атанасиј Αγίου Αθανασίου Везме Εξοχή 1886
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Караќој Κατάφυτο 1840
Св. Теодор Тирон и Теодор Стратилат Αγίων Θεοδώρων Долно Броди Κάτω Βρόντου 1840
Св. Јован Претеча Τιμίου Προδρόμου και Αγίου Νικολάου Белотинци Λευκόγεια 1836
Св. Ѓорѓи Αγίου Γεωργίου Горна Лакавица Μικροκλεισούρα 1954
Св. Пантелејмон Αγίου Παντελεήμονος Оштица Μικρομηλέα 1954
Св. Димитриј Αγίου Δημητρίου Елес Οχυρό 1882
Воведение на пресв. Богородица Εισοδίων της Θεοτόκου Черешово Παγονέρι 1807
Успение на пресв. Богородица Κοιμήσεως της Θεοτόκου Странен Πέρασμα 1835
Св. Никола Αγίου Νικολάου Старчишта Περιθώρι 1830
Св. Константин и Елена Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Борово Ποταμοί 1954
Рождество на пресв. Богородица Γεννήσεως της Θεοτόκου Волково Χρυσοκέφαλος 1928

Манастири

уреди
 
Црквата „Св. Атанасиј“ во Алистратик, катедрала на Драмско-филипско-зихненската митрополија од 1753 до 1912 г.
Манастири
Нас. место Грчки Манастир Грчки
Алистратик Αλιστράτη Алистратички манастир „Св. Недела“ Αγίας Κυριακής Αλιστράτης женски
Волчишта Δόμιρος Волчишки манастир „Св. Петка“ Αγίας Παρασκευής Δομίρου женски
Голак Περιχώρα Голачки манастир „Св. Мина“ Αγίου Μηνά Περιχώρας женски
Ќупќој Πρώτη Ќупќојски манастир „Вознесение Христово“ Αναλήψεως Χριστού Πρώτης женски
Тумба Τούμπα Тумбенски манастир „Св. Троица“ Αγίας Τριάδος Τούμπας машки
Затворени манастири
Нас. место Грчки Манастир Грчки
Калапот Πανόραμα Св. Димитриј Αγίου Δημητρίου Πανοράματος

Литература

уреди
  • Βασιλείου Λαούρδα, Η Μητρόπολις Νευροκοπίου 1900-1907. Εκθέσεις των μητροπολιτών Νικοδήμου και Θεοδωρήτου. Επιμελεία Βασιλείου Λαούρδα. Θεσσαλονίκη 1961. [Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. ΄Ιδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 46]. 8ον, σ. ΧΧΙΙ+294 μετά πινάκων και εικόνων υπό Στίλπωνος Π. Κυριακίδου

Наводи

уреди
  1. Παπακυριάκος, Kυριάκος (2011). Η Ιστορία της Ι. Μ. Αγίας Τριάδος Τούμπας Σερρών, Β ́ ἔκδοση, βελτιωμένη (PDF). Σέρρες. стр. 28. ISBN 78-960-92213-4-4 Проверете ја вредноста |isbn=: length (help). Посетено на 21 декември 2015.
  2. 2,0 2,1 Παπακυριάκος, Kυριάκος (2011). Η Ιστορία της Ι. Μ. Αγίας Τριάδος Τούμπας Σερρών, Β ́ ἔκδοση, βελτιωμένη (PDF). Σέρρες. стр. 29. ISBN 78-960-92213-4-4 Проверете ја вредноста |isbn=: length (help). Посетено на 21 декември 2015.
  3. Χρηστίδης, Νικόλαος Χρ (2012). Οι δρόμοι των Σερρών και η Ονοματολογία των (PDF). Σέρρες: Αφοι Χαραλαμπιδη Ο.Ε. стр. 29. Посетено на 26 јуни 2014.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 „Τουρκοκρατούμενη Μακεδονία: Η Ελληνική Μητρόπολη του Νευροκοπίου-Goze Deltschew- Гоце Делчев(1870-1908)“. Yauna Takabara. 7 јуни 2013. Посетено на 27 август 2014.
  5. 5,0 5,1 „Συνοπτική ιστορία της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας“. Ιερά Μητρόπολη Δράμας. Архивирано од изворникот на 2013-10-24. Посетено на 27 август 2014.
  6. „Συνοπτική ιστορία της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας“. Ιερά Μητρόπολη Δράμας. Архивирано од изворникот на 2013-10-24. Посетено на 13 ноември 2013.
  7. „Εκκλησία της Ελλάδος. Ιερά Μητρόπολη Ζιχνών και Νευροκοπίου“. Архивирано од изворникот на 2022-10-07. Посетено на 2022-06-07.
  8. Сава, Епископ Шумадијски (1996). Српски јерарси од деветог до двадесетог века. Евро Београд, Унирекс Подгорица, Каленић Крагујевац. стр. 458. Архивирано од изворникот на 2013-02-11. Посетено на 3 февруари 2014 г. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  9. Crusius, Martin (1584). Turcograecia. Basileae. стр. 172.
  10. „Αναγνώρισις συστάσεως Ενοριών και Ιερών Μονών της Ιεράς Μητροπόλεως Ζιχνών και Νευροκοπίου συμφώνως προς το άρθρον 25 του Ν. 4301/2014“. Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας (Τεύχος Δεύτερο) (2575). 2015. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)