Википедија

Черешово (Драмско)

село во Драмско, Егејска Македонија
Статијава се однесува на село во Општина Неврокоп. За напуштеното село во Општина Драма, погл. Черешово (напуштено драмско село).

Черешово (грчки: Παγονέρι, Пагонери, катаревуса: Παγονέριον, Пагонерион, до 1927 година: Τσερέσοβο[2][3][4]) — село во Драмско, Егејска Македонија, денес во општината Неврокоп на Драмскиот округ, Грција. Сè до 1920-тите било населено со големо мнозинство Македонци и малку Турци, а денес е чисто македонско.[5]

Черешово
Παγονέρι
Черешово is located in Грција
Черешово
Черешово
Местоположба во областа
Черешово во рамките на Неврокоп (Егејска Македонија)
Черешово
Местоположба на Черешово во Неврокоп и областа Источна Македонија и Тракија
Координати: 41°24.4′N 24°1.45′E / 41.4067° СГШ; 24.02417° ИГД / 41.4067; 24.02417
ЗемјаГрција
ОбластИсточна Македонија и Тракија
ОкругДрамски
ОпштинаНеврокоп
Надм. вис.&10000000000000670000000670 м
Население (2021)[1]
 • Вкупно102
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија

уреди

Селото се наоѓа на десниот брег на реката Места, на северните падини на планината Боздаг. Лежи северозападно од Драма и североисточно од Зрново.

Историја

уреди

Во Отоманското Царство

уреди

Во средниот век Черешово било мало селце. До голем пораст на населението дошло во XVIII и почетокот на XIX век кога во Черешово се преселиле жители од околните села кои бегале од турското насилство. Поради ова, селото било големо, но атарот му е исклучително мал; жителите имале земја во околните атари.[6]

Во регистарот на домаќинства од втората половина на XV и почетокот на XVI век во Черешово се заведени 8 лица.[7] Во османлиски даночен дефтер од 1569–70 г. во селото имало 1 жител муслиман, преобратеник од прво поколение, како и 11 христијански семејства.[8] На списокот на немуслимански домаќинства во Неврокопскиот вилает од 13 март 1660 г. Черешово (Черешова) се води како село со 8 немуслимански семејства.[9]

Во XIX век Черешово било македонско-турско село во Неврокопската каза. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Черешеви (Tchéréchevi) е село со 137 домаќинства на 460 Македонци и 25 Турци.[10][11]

Во 1891 г. Георги Стрезов напишал за селото:

„ Черешово, сместено на стрмнини над десниот брег на Места на подножјата на Боздаг. Од Неврокоп има само 8 часа пат, а од Драма цели 11. Се наоѓа на ЈИ од Неврокоп и служи како граница помеѓу Неврокопско и Драмско. Повеќето одат како ѕидари по Драмско, Скеча и Бугарија. Селаните се бедни. Црква „Св. Богородица“ во која се служи мешано. Училиште со машки и женски ученици сместено во прекрасна трикатна зграда. 30 ученици. 180 куќи; Македонци,[12] 75 Македонци-муслимани. Има и гркомани.[13] “

По 1885 г. во грчкото училиште во селото предавал Атанас од Черешово. По 1903 г. предавал Јоанис Димитријадис, а по 1904 г. учителката В. Пасхали и учителите Г. Зјогас, Георгиос Тријандафилидис, Л. Јоанидис и ќерка му Јоаниду.[14]

Според Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Черешово (Черјашово) било мешано село со 1.100 Македонци христијани и 100 Турци,[10][15] а бројот на македонските куќи изнесувал 170.[16]

Во Грција

уреди

За време на Првата балканска војна селото е окупирано од бугарска војска. Дел од турското население е убиено, а дел се спасило во бегство. Подоцна неколку турски семејства се вратиле.[6] По Втората балканска војна во 1913 г. е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Истата година населението броело 1.092 жители.[5] Населението настрадало и во Првата светска војна, така што во 1920 г. неговиот број се свел на 668 жители.[5]

Во 1918 и 1919 г. дел од македонското население го напуштило селото и се преселило во Неврокоп и околината.[6] Во 1927 г. селото преименувано во Пагонери.[3] Во 1923 г. преостанатите Турци се иселени во Турција по сила на Лозанскиот договор. Во 1924 г. по крвавиот Трлиски инцидент во Черешово биле сместени 106 македонски бегалци (30-тина семејства). Во 1928 г. селото е попишано со 341 жител, од кои само четири лица (1 семејство) биле грчки дојденци.[4]

Во 1945-46 г. имало нови иселувања во Бугарија кога населенито било принудено да бега од теророт на грчките националисти за да си го спаси животот. За време на Граѓанската војна селаните се повлечени во внатрешноста на земјата, но по војната тие се вратиле во селото.[5] Во следните децении дошло до помасовно иселување во поголемите градови.

Населението произведува тутун, компир, жито и други земојделски култури, а делумно се занимава и со сточарство.[5]

Месноти во Черешово преименувани со службен указ на 13 јануари 1969 г.
Име Грчки Ново име Грчки Опис
На Падина[17] Ναπαντίνα Оропедион Όροπέδιον[18] врв Ј од Черешово (759 м)[17]
Врба[17] Βέρμπα Итија Ίτιά[18] месност на СЗ од Черешово[17]

Население

уреди

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 592 445 447 323 264 228 231 154 102
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Личности

уреди
  • Јоаким Граматиков (? – 1919) — револуционер
  • Атанас Димитров Карајанев (1866 - 1972) — духовник и општественик, деец на СМЕО
  • Велик Бојаџиев (1899 – 1967) — комунист во Бугарија
  • Георги Арнаудов (1901 – 1985) — лекар
  • Атанас Влахов (Αθανάσιος Βλάχος, Атанасиос Влахос) — гркомански андартски деец, четник на Дукас Гајдаѕис, учествувал во борбите кај Пршово и Крлуково; загинал во 1908 г. во борба со македонски единици[19][20]
  • Димитар Пенчев (Δημήτριος Πέντσας, Димитриос Пенцас) — гркомански андартски деец, четник на Константинос Даис (капетан Царас) во 1906–1907 г.[19]

Литература

уреди
  • Митринов, Г. Данни за антропонимията на с. Черешово, Неврокопско (дн. Драмско) от 1907 г. - Дзяло, кн. 17, 2020. с. 1-19. ISSN 1314-9067

Културни и природни знаменитости

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. ↑ „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
  3. ↑ 3,0 3,1 Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
  4. ↑ 4,0 4,1 Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). I дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 202. ISBN 9989-9819-5-7.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Иванов, Йордан Н (1982). Местните имена между долна Струма и долна Места : принос към проучването на българската топонимия в Беломорието. София: Издателство на Българската академия на науките. стр. 16.
  7. ↑ Гандев, Христо (1989) [1972]. „Населени места с регистрирани имена на главите на домакинствата (XV-XVI в.)“. Българската народност през XV век: Демографско и етнографско изследване (II издание. изд.). София: Наука и изкуство.
  8. ↑ Митринов, Георги (2018). „Българското възрожденско църковно-историческо наследство в Беломорието. ΙΙ. Надписи на икони и плащаници“ (PDF). Известия на Института за български език „Проф. Любомир Андрейчин“. София: Българска академия на науките. XXXI: 149.
  9. ↑ Горозданова, Елена (2001). Архивите говорят № 13 – Турски извори за българската история. София: Главно управление на архивите при МС. стр. 294. ISBN 954-9800-14-8.
  10. ↑ 10,0 10,1 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  11. ↑ Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 124–125. ISBN 954-8187-21-3.
  12. ↑ Нарекувајќи ги „Бугари“ под влијание на бугарската пропаганда.
  13. ↑ Стрезов, Георги (1891). „Два санджака отъ Источна Македония“ (PDF). Периодическо списание на Българското книжовно дружество въ Средѣцъ. Средѣцъ: Държавна печатница. Година Осма (XXXVII–XXXVIII): 12.
  14. ↑ Παπάζογλου, Χρ. „Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑ KAΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ από το 1800 και μετά“. Yauna Takabara. Посетено на 23 ноември 2014.
  15. ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 194. ISBN 954430424X.
  16. ↑ Кънчов, Васил (1970) [1894-1896]. „Пътуване по долините на Струма, Места и Брегалница. Битолско, Преспа и Охридско“. Избрани произведения. Том I. София: Наука и изкуство. стр. 273.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 По топографска карта М1:50 000, издание 1980-1985 „Генеральный штаб“
  18. ↑ 18,0 18,1 „Διατάγματα. Β. Διάταγμα ΥΠ' Αριθ. 12. Περὶ μετονομασίας συνοικισμὤν, κοινοτήτων καὶ θέσεων“ (PDF). Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος. Εν Αθήναις: Ἐκ τοῦ Εθνικού Τυπογραφείου. Τεύχος Πρώτον (Αριθμός Φύλλου 3): 21. 1969. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)
  19. ↑ 19,0 19,1 Μιχαηλίδης, Ιάκωβος Δ., Κωνσταντίνος Σ. Παπανικολάου (2008). Αφανείς γηγενείς μακεδονομάχοι (1903-1913) (PDF). Θεσσαλονίκη: University Studio Press. стр. 26. ISBN 978-960-12-1724-6.
  20. ↑ Изворот тврди дека загинал кај селото Керасија, Драмско, кое е нејасно.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Черешово_(Драмско)&oldid=5209078“