Волково (Драмско)
Волково (дијалектно: В’лково; грчки: Χρυσοκέφαλος, Хрисокефалос; до 1927 г. Βούλκοβο(ν), Вулково(н)[2][3][4]) — село во Драмско, Егејска Македонија, денес во општината Неврокоп на Драмскиот округ, Грција. Сè до 1920-тите било нселено со Македонци-муслимани, кои во разни извори погрешно се наведуваат како „Турци“.
| Волково | |
|---|---|
  Волково | |
|
Местоположба во областа   Волково | |
| Координати: 41°22.33′N 23°52.6′E / 41.37217° СГШ; 23.8767° ИГД | |
| Земја | Грција |
| Област | Источна Македонија и Тракија |
| Округ | Драмски |
| Општина | Неврокоп |
| Надм. вис. | 610 м |
| Население (2021)[1] | |
| • Вкупно | 580 |
| Час. појас | EET (UTC+2) |
| • Лето (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
Географија
уредиСелото се наоѓа на 5 км северно од Зрново и уште толку југозападно од Белотинци.
Историја
уредиВо Отоманската Империја
уредиВо скратерн регистар на тимари, зијамети и хасови во санџакот Паша од 1519 г. селото Волково (В’лкова) се води вака — муслиумани: 14 домаќинства, ергени - 9; немуслимани: 119 домаќинства, ергени - 21, вдовици - 13.[5] Во скратерн регистар на повеќе санџаци од 1530 г. са заведени бројт на муслиманите и немуслиманите во населените места. Селото Волково (В’лкова) е претставено вака — муслимани: 15 домаќинства, ергени - 2; немуслимани: 92 домаќинства, ергени - 8, вдовици - 7.[6] Во дефтерот џа Неврокопскиот вилает од 16 ноември 1636 г. селото Волково (В’лкова) е посочено како село во кое живеат 6 немуслимански семејства.[7] Од сето ова се гледа дека населението доста подоцна го профатило исламот за да обезбедат мир и сигурност на имотот.
Во XIX век Волково веќе било муслиманско село во Неврокопска каза. Во 1848 г. рускиот славист Виктор Григорович („Очерк путешествия по Европейской Турции“) вели декеа жителите Велково се „Tурци“.[8] Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Велково (Velkovo) било село со 75 домаќинства сочинети од 170 муслимани.[9]
Во 1891 г. Георги Стрезов напишал за селото:
| „ | В’лково, доаѓа на запад од Белотинци, 1 час до левиот брег на Панега. Изградено на ридесто место хълмисто место. Жителите се претежно земјодекци. 100 куќи, Турци.[10] | “ |
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. во Волково (Вълково) живееле 550 Македонци-муслимани[11] и 60 Роми.[12] Пак според него во селото имало 90 турски и 10 ромски куќи, веројатно кога сè уште не му била јасна состојбата и имал погрешни бројни податоци.[13]
Во Грција
уредиЗа време на Првата балканска војна селото е окупирано од бугарска војска, а по Втората балканска војна во 1913 г. е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Истата година населението броело 1.055 жители.[14] Селото настрадало во Првата светска војна, така што во 1920 г. неговиот број се свел на 789 лица.[14]
Во 1923 г. жителите на Волково, како муслимани, се иселени во Турција по сила на Лозанаскиот договор, а на нивно место се доведени грчки колонисти, претежно од Понд и Трабзон.[4] Во 1927 г. селото е преименувано во Хрисокефалос во чест на старата базилика „Богородица Златоглава“ (Παναγία Χρυσοκέφαλος) во родниот Ортахисар во Трабзон, подоцна претворена во џамија.[15] Бројот на жители се зголемил со доток на грчки колонисти, првично населени во околните села.[14] На пописот од 1928 г. е утврдено дека Волково било чисто дојденско село со 511 жители (131 семејства).
За време на Граѓанската војна (1946 - 1949) жителите принудно се преселени во Зрново. По војната само еден дел од селанти се вратиле во него.[14]
Со време дошло до уште бранови на отелување во поголемите бранови. Преку 100 семејства се преселени во Солун, и таму имаат свое здружение.[16]
Населението произведува тутун, жито, компири и други земјоделски произвори, а се занимава и со сточарство.[14]
| Име | Грчки | Ново име | Грчки[17] | Опис |
|---|---|---|---|---|
| Јанова Скала[18] | Γιάννοβα Σκάλα | Крисопотамос | Χρυσότοπος | месност на Боздаг на ЈИ од Волково[18] |
| Борвица[18] | Μπόρβιτσα | Дјакос | Διάκος | месност на Стргач на З од Волково[18] |
| Моран[18][19] | Μωράν Λόφος | Кастро | Κάστρο | возвишение на Боздаг на И от Волково[18] |
| Сари Меше[18] | Σαρη Μεσέ | Дрис | Δρύς | врв на Стргач на СЗ од Волково (853 м)[18] |
Општествени установи
уреди- Црква „Рождество на пресв, Богородица“ — главна селска црква
Население
уредиЕве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:
| Година | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 979 | 653 | 701 | 428 | 334 | 271 | 301 | 344 | 108 |
- Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија
Наводи
уреди- ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
- ↑ „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
- ↑ Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
- ↑ 4,0 4,1 Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
- ↑ Радушев, Евгений (2005). Помаците - християнство и ислям в Западните Родопи с долината на р.Места, XV - 30-те години на XVIII век. Част II - Приложения. София: Народна библиотека Св. Св. Кирил и Методий - Ориенталски отдел. стр. 65. ISBN 954-523-084-3. OCLC 166026970.
- ↑ Радушев, Евгений (2005). Помаците - християнство и ислям в Западните Родопи с долината на р.Места, XV - 30-те години на XVIII век. Част II - Приложения. София: Народна библиотека Св. Св. Кирил и Методий - Ориенталски отдел. стр. 132. ISBN 954-523-084-3. OCLC 166026970.
- ↑ Горозданова, Елена (2001). Архивите говорят № 13 – Турски извори за българската история. София: Главно управление на архивите при МС. стр. 42. ISBN 954-9800-14-8.
- ↑ Очеркъ путешествія по Европейской Турціи (съ картою окресностей охридскаго и преспанскаго озеръ) Виктора Григоровича (PDF) (Изданіе второе. изд.). Москва: Типографія М. Н. Лаврова и Ко. 1877. стр. 123.
- ↑ Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 149. ISBN 954-8187-21-3.
- ↑ Стрезов, Георги (1891). „Два санджака отъ Источна Македония“ (PDF). Периодическо списание на Българското книжовно дружество въ Средѣцъ. Средѣцъ: Държавна печатница. Година Осма (XXXVII–XXXVIII): 12.
- ↑ Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 194. ISBN 954430424X.
- ↑ Кънчов, Васил (1970) [1894-1896]. „Пътуване по долините на Струма, Места и Брегалница. Битолско, Преспа и Охридско“. Избрани произведения. Том I. София: Наука и изкуство. стр. 272.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеСимовски. - ↑ „Δήμος Κάτω Νευροκοπίου » Χρυσοκέφαλος“. Архивирано од изворникот на 9 мај 2021. Посетено на 10 мај 2021.
- ↑ E-pontos. „ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΧΡΥΣΟΚΕΦΑΛΙΩΤΩΝ «ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΧΡΥΣΟΚΕΦΑΛΟΣ»“. Посетено на 10 мај 2021.
- ↑ Предлошка:Ържавен 3а 1969
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 18,7 По топографска карта М1:50 000, издание 1980-1985 „Генеральный штаб“
- ↑ Dráma GSGS (Series); 4439. 1st ed. Lambert conical orthomorphic spheroid Bessel proj. Prime meridians: Greenwich and Athens. "Reproduced from M.D.R. London: War Office. 1944. Text "610/10395." In collections: Greece 1:100k Topographic Maps. Digital Archive McMaster University " ignored (help)