Википедија

Галишта

село во Костурско, Егејска Македонија

Галишта (дијалектно: Галишча; грчки: Ομορφοκκλησιά, Оморфоклисија; до 1926 г. Γκάλιστα, Галиста)[2] — село во Костурско, Егејска Македонија, денес во општината Костур од истоимениот округ на Западна Македонија, Грција.

Галишта
Ομορφοκκλησιά
Црквата „Св. Ѓорѓи“
Црквата „Св. Ѓорѓи“
Галишта is located in Грција
Галишта
Галишта
Местоположба во областа
Галишта во рамките на Костур (општина)
Галишта
Местоположба на Галишта во Костурско и областа Западна Македонија
Координати: 40°25′N 21°7′E / 40.417° СГШ; 21.117° ИГД / 40.417; 21.117
ЗемјаГрција
ОбластЗападна Македонија
ОкругКостурски округ
ОпштинаКостур
Општ. единицаСвета Троица
Надм. вис.&10000000000000888000000888 м
Население (2011)[1]
 • Вкупно23
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија и местоположба

уреди

Селото се наоѓа на 20 километри северно од градот Костур и Костурското Езеро во историско-географската област Корешта на десниот брег од реката Бистрица. Селото се наоѓа на надморска височина од 888 метри.

Историја

уреди

Во XV век во Кономлади биле евидентирани 39 глави на домаќинства[3] Селото се споменува во отомански дефтер од 1530 под името Галиште со 205 христијански и 5 муслимански семејства.[4]. Името на селото исто така е споменато во XVI век во Слепченскиот поменик како Галишта.

Во 1684 година Галишта, заедно со црквата „Св. Ѓорѓи“ и селото Чука со манастирот Свети Архангел биле придадени на манастирот „Пресв. Богородица Мавровска“.[5].

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година Галишта имало 160 муслимани и 600 Македонци[6][7]. Селото било под влијание на Бугарската егзархија. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 720 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија и работело егзархиско училиште[6][8]. Во 1905 година селото настрадало од грчки андартски напади.[9]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Галишта се води како мешано македонско-турско село во Костурската каза на Горичкиот санџак со 130 куќи.[10] Треба да се напомене дека тогаш исламизираните Македонци биле нарекувани „Турци“.

Според грчката статистика од 1905 година селото било мешано со 228 жители Грци, 180 Македонци и 350 Турци[11]. Според Георги Константинов Бистрицки селото пред Балканската војна имало 100 македонски семејства и 50 муслимански семејства[12]. Во 1905 година селото настрадало од грчки андартски напади.[9].

Во текот на Втората балканска војна, селото било окупирано од страна на грчките војски[13]. По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Грција. На пописот од 1913 година биле евидентирани 763 жители, додека на пописот од 1920 година, во селото биле евидентирани 596 жители. Според Лозанскиот договор, во селото било населено грчко население од Мала Азија, Источна Тракија и Понд, додека муслиманското население било принудено да си замине од селото. Во 1927 година, селото било преименувано во Оморфоклисија.[14]. Според едни извори, во 1928 година биле населени 113 бегалци[11], додека според други 32 семејства со 118 жители[15].

Во текот на Втората светска војна, селото било окупирано од страна на германските окупатори[16], но имало случаи и на репресија од страна на партизаните на ЕЛАС[17]. Селото настрадало во текот на Грчката граѓанска војна и голем број на жители на селото биле принудени да ги напуштат своите домови, и тие главно заминале во Македонија или во социјалистичките земји од Источна Европа. 21 деца од селото биле протерани како деца бегалци[18]

Демографија

уреди

Во 1928 година селото броело 406 жители.[15], додека во 1940 година селото броело 569 жители.

Селото во пописот од 1951 година броело 270 жители, на пописот од 1961 година, во селото живееле 251 жител, во 1971 година имало 153 жители, во 1981 година имало 87 жители, додека во 1991 година имало 109 жители[19]. Денеска, населението на селото е 47 жители според пописот од 2001 година.

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 569 270 251 153 87 109 47 23
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Културни и природни знаменитости

уреди

Личности

уреди
Родени во Галишта

Наводи

уреди
  1. ↑ „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Μπλάτση -- Ομορφοκκλησιά
  3. ↑ Гандев, Христо. Българската народност през XV век. Демографско и етнографско изследване, Наука и изкуство, II изд., София, 1989.
  4. ↑ Harun Yeni,Demography and settlement in Paşa sancaği sol-kol region according to muhasebe-i vilayet-i rumeli defteri dated 1530 [1530 tarihli Muhasebe-i Vilayet-i Rumeli defteri'ne göre Paşa Sancağı sol-kol bölgesinde demografi ve yerleşim], Ankara, 2006, стр. 114.
  5. ↑ D. M. Nicol. Two Churches of Western Makedonia, во: Byzantinisch Zeitschrift, t.49. pp. 99-100, 1956[мртва врска]
  6. ↑ 6,0 6,1 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  7. ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 266.
  8. ↑ Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 180-181.
  9. ↑ 9,0 9,1 Силянов, Христо. Освободителните борби на Македония, том II, София, 1993, стр. 220.
  10. ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 100.
  11. ↑ 11,0 11,1 „Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Omorfoklissia“. Архивирано од изворникот на 2007-07-26. Посетено на 2016-03-15.
  12. ↑ Бистрицки, Българско Костурско, Ксанти, 1919, стр. 7.
  13. ↑ Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја.
  14. ↑ „Λιθοξόου, Δημήτρης. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
  15. ↑ 15,0 15,1 „Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
  16. ↑ Мичев, Добрин. Българското национално дело в Югозападна Македония (1941 – 1944 г.)
  17. ↑ Даскалов, Георги. Клио срещу Темида. Антон Калчев – хуманист или военнопрестъпник“, Военно издателство, София, 2013, с. 104. През зимата на 1942-1943 г. цялото население на селото е подложено на инквизиции, а някои жени - и на гавра.
  18. ↑ „Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Vissinia“. Архивирано од изворникот на 2007-07-26. Посетено на 2016-03-15.
  19. ↑ „Folketeljing 2011, revidert“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-09-24. Посетено на 2016-03-15.
  20. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 276.
  21. ↑ Марков, Георги Христов. Хрупищко, Хасково, 2002, стр. 165.
  22. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 767.
  23. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 64.
  24. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 137.
  25. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 373.
  26. ↑ Марков, Георги Христов. Хрупищко, Хасково, 2002, стр. 136.
  27. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 541.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Галишта&oldid=5172106“