Википедија

Кономлади

село во Костурско, Егејска Македонија

Кономлади (грчки: Μακροχώρι, Макрохори, до 1928 Κονομπλάτι, Кономблати)[2] — село во Општина Костур во Костурскиот округ, Егејска Македонија, денес во областа Западна Македонија, Грција. И покрај големите иселувања, селото до денес е населено исклучиво со Македонци.[3]

Кономлади
Μακροχώρι
Кономлади is located in Грција
Кономлади
Кономлади
Местоположба во областа
Кономлади во рамките на Костур (општина)
Кономлади
Местоположба на Кономлади во Костурско и областа Западна Македонија
Координати: 40°40′N 21°16′E / 40.667° СГШ; 21.267° ИГД / 40.667; 21.267
ЗемјаГрција
ОбластЗападна Македонија
ОкругКостурски округ
ОпштинаКостур
Општ. единицаКорешта
Надм. вис.&10000000000000950000000950 м
Население (2001)[1]
 • Вкупно214
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија и местоположба

уреди

Селото се наоѓа на 25 километри северно од градот Костур и Костурското Езеро во историско-географската област Корешта во јужните делови на Нередска Планина и на 10 километри североисточно од Габреш. Селото се наоѓа на надморска височина од 950 метри.

Историја

уреди

Меѓу Кономлади и Брезница се остатоците од тврдината Градишта, која датира од средниот век. Според археологот Николаос Муцопулос, денешното село е населено по пропаста на средновековната или античка населба во тврдината. Преданието вели дека замокот имал златна плоча и скриено богатство.

Според селската легенда селото било основано од тројца браќа, кои побегнале од Турците во месноста Цер. Подоцна селото се преселило на денешното место[4].

Во XV век во Кономлади биле евидентирани 139 глави на домаќинства[5]

Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Кономлади се состоело од 110 семејства со 300 жители муслимани и 400 Македонци[6][7] Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година Кономлади имало 1.100 жители Македонци[6][8]. Во 1897 година била изградена селската црква посветена на Свети Атанас[9], додека кон крајот на XIX век било отворено егзархиско училиште[10].

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Кономлади се води како чисто македонско село во Костурската каза на Горичкиот санџак со 180 куќи.[11]

Поради активното учество на месното население во Илинденското востание, селото настрадало од страна на османлиските војски. Според писмото на водачите на востанието во Костурско, Васил Чекаларов, Лазар Поптрајков, Пандо Кљашев, Манол Розов и Михаил Розов, кое било испратено до сите странски конзулати во Битола на 30 август 1903 година, биле убени Јане Темелков и Стојан Иванов. Во востаничките чети загинале Васил Китев, Мељо Гелев, Доне Карамфилов, Васил Трајов, Стојан Мељов, Ставро Донев, Лазо Гелев и Димитар Котев[12].

Селото било под влијание на Бугарската егзархија и Цариградската патријаршија. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 1.136 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија 400 македонски патријаршисти и работеле две училишта, грчко и бугарско[6][13], како и 496 македонски патријаршисти[14]. Според грчката статистика од 1905 година селото било мешано со 200 Грци. Според Георги Константинов Бистрицки селото пред Балканската војна имало 230 македонски семејства[15]. Во 1905 година селото настрадало од грчки андартски напади.[16]

Во текот на Втората балканска војна, селото било окупирано од страна на грчките војски[3]. По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Грција. На пописот од 1913 година биле евидентирани 1202 жители, додека на пописот од 1920 година, во селото биле евидентирани 1031 жител. Во 1927 година, селото било преименувано во Макрохори.[17] Во текот на Првата светска војна, според официјалните бугарски документи, 32 жители се засолниле во Бугарија, додека 36 заминале во Бугарија по 1919 година. Во селото имало 13 политички убиства.[18]. Според Симовски, во периодот меѓу војните во Бугарија се иселиле голем број на лица.

Во текот на Втората светска војна, селото било окупирано од страна на германските окупатори[19], по кое било предадено на бугарските сили.

Селото настрадало во текот на Грчката граѓанска војна и голем број на жители на селото биле принудени да ги напуштат своите домови, и тие главно заминале во Македонија или во социјалистичките земји од Источна Европа. 219 деца од селото биле протерани како деца бегалци[18]

По крајот на војната започнала масовна емиграција од селото кон Австралија, САД и Канада. Поради ова, бројот на населението започнал да се намалува.

Демографија

уреди

Во 1928 година селото броело 802 жители.[20], додека во 1940 година селото броело 946 жители.

Селото во пописот од 1951 година броело 438 жители, на пописот од 1961 година, во селото живееле 444 жители, во 1971 година имало 341 жител, во 1981 година имало 300 жители, додека во 1991 година имало 244 жители[21]. Денеска, населението на селото е 214 жители според пописот од 2001 година.

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 946 438 444 341 300 244 214 —
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Културни и природни знаменитости

уреди
Цркви

Личности

уреди
 
Митре Влаот
Родени во Кономлади

Наводи

уреди
  1. ↑ Фактичка состојба на населението и домовите во Грција според пописот од 18 март 2001 г. (PDF 39 Мб). Државен завод за статистика на Грција. 2003.
  2. ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Μπλάτση -- Σιδηροχώρι
  3. ↑ 3,0 3,1 Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја.
  4. ↑ Симовски, Тодор. Населените места во Егејска Македонија, Скопје, 1998.
  5. ↑ Гандев, Христо. Българската народност през XV век. Демографско и етнографско изследване, Наука и изкуство, II изд., София, 1989.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  7. ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 108-109.
  8. ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 265.
  9. ↑ Македонски Алманах, Индианополис, 1940 г., стр. 52.
  10. ↑ Македонски дневник (спомени на отец Търпо Поповски), Издателство „Фама“, София, 2006, стр. 47.
  11. ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 98.
  12. ↑ Илюстрация Илинден, бр.140, стр. 12
  13. ↑ Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 180-181.
  14. ↑ Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Sidiroxori.[мртва врска]
  15. ↑ Бистрицки, Българско Костурско, Ксанти, 1919, стр. 7.
  16. ↑ Силянов, Христо. Освободителните борби на Македония, том II, София, 1993, стр. 220.
  17. ↑ „Λιθοξόου, Δημήτρης. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
  18. ↑ 18,0 18,1 „Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Vissinia“. Архивирано од изворникот на 2007-07-26. Посетено на 2016-03-15.
  19. ↑ Мичев, Добрин. Българското национално дело в Югозападна Македония (1941 – 1944 г.)
  20. ↑ „Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
  21. ↑ „Folketeljing 2011, revidert“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-09-24. Посетено на 2016-03-15.
  22. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 537.
  23. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 411.
  24. ↑ Николов, Борис Й. Вътрешна македоно-одринска революционна организация. Войводи и ръководители (1893-1934). Биографично-библиографски справочник, София, 2001, стр. 136.
  25. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 736.
  26. ↑ 26,0 26,1 Μάνος, Νικόλαος. Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι (1903-1913), Ι. Σ. Κολιόπουλος (επιστ. εποπτεία), Ι. Δ. Μιχαηλίδης – Κων. Σ. Παπανικολάου (επιμ.), Θεσσαλονίκη, Ε.Μ.Σ. – University Studio Press, 2008, стр. 86.
  27. ↑ Николов, Борис Й. Вътрешна македоно-одринска революционна организация. Войводи и ръководители (1893-1934). Биографично-библиографски справочник, София, 2001, стр. 123.
  28. ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 22.
  29. ↑ Македонците в културно-политическия живот на България. Анкета от Изпълнителния комитет на Македонските братства, Книгоиздателство Ал. Паскалев и с-ие, София, 1918, стр. 97.
  30. ↑ Райков, Георги (2005). Битие на българския народ в Македония при царуването на Турция до отстъпването ѝ от Македония и изтезание на българския народ от гърците и сърбите,в: „Борбите в Македония - Спомени на отец Герасим, Георги Райков, Дельо Марковски, Илия Докторов, Васил Драгомиров. София: Звезди. стр. 24. ISBN 954-9514-56-0.
  31. ↑ Парцел 32. София помни. |access-date= бара |url= (help)
  32. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 531.
  33. ↑ Трайков, Веселин. История на българската емиграция в Северна Америка. София, 1993, стр. 23-24.
  34. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, стр. 789-790.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Кономлади&oldid=5172095“