Фолињо

Фолињо
Фолињо
	општина
Земја	Италија
Регион	Умбрија
Покраина	Перуџа (PG)
Управа
• Градоначалник	Стефано Зукарини
Површина
• Вкупна	263 км2 (102 ми2)
Надм. вис.	234 м
Население (31 август 2017)
• Вкупно	56.918
• Густина	220/км2 (560/ми2)
Демоним	Фолињати или Фулгинати
Часовен појас	CET (UTC+1)
• Лете (ЛСВ)	CEST (UTC+2)
Пошт. бр.	06034, 06030, 06037
Повик. бр.	0742
Светец-заштитник	Свети маченик Феликијан
Слава	Јануари 24
Мреж. место	Матична страница

Фолињо (италијански: Foligno) е град во централна Италија. Градот е втор по големина во областа Перуџа во италијанската провинција Умбрија.

Градот Фолињо е најпознат како еден од најважните железнички центри во Италија.

Природни одлики уреди

Фолињо се наоѓа во централниот дел на Италија, во источниот дел на Умбрија. Градот се наоѓа во брановидна долина опкружена со Апенините. Центарот на градот се наоѓа на рид, што му дава на градот многу живописен изглед.

Историја уреди

Фолињо најверојатно го основале Умбријците во предримскиот период (веројатно 8 век п.н.е). Бил освоен од Римјаните по битката кај Сентинум во 295 п.н.е., добивајќи го името Фулгинија од античкиот култ на божицата Фулгинија. Во класичното римско време градот добил важност најпрво како општина, подоцна како седиште на префектура и на крајот како центар на патниот сообраќај долж античката Виа Фламинија.

Градот почнал да се распаѓа во годините на доцното Римско Царство:Фулгинија станал дел од Војводството Сполето и бил ограбен од Сарацените во 881 година и уништен од Маџарите во 915 година и повторно во 924 година: неговите жители затоа решил да се преселат, населувајќи се околу блиската црква зајакната со ѕидови каде што бил погребан епископот и маченик Фелисијано во 3 век од нашата ера и која тогаш била веќе населена. Новото седиште, исто така, привлекло луѓе од Форум Фламини (сега Сан Џовани Профиама), соседен град и поранешна епископија која била уништена од Ломбардите под Лиутпранд, но останал седиште на латино-католичката црква.

Фолињо закрепнал и продолжил да расте, и на крајот добил статус на слободен град во 1165 година благодарение на царот Фридрих Барбароса. Во период на 13 век Фолињо процветал и го достигнал врвот на своето богатство а, и во 15 век, бил центар на уметноста. Под нивна Контрола биле големи територии како Асизи, Бевања, Џано, Монтефалко, Ночера и Спело.

Кога Корадо Тринчи се свртел против папската власт, папата Евгениј IV испратил војска против Фолињо во 1439 година, предводена од кардиналот Џовани Вителески. Жителите ги отвориле своите порти и Корадо бил обезглавен во 1441 година во замокот Соријано. Оттогаш, Фолињо ѝ припаѓал на Папската Држава до 1860 година, со исклучок на ерата на Наполеон, кога била дел од Римската Република (1799), потоа од Француското Царство (1809-1814). Граѓаните зеле активно учество во војните во Ризорџименто, а на 14 септември 1860 година савојските трупи го зазеле градот и го припоиле кон Кралството Италија.

Градот бил погоден од големи земјотреси, како оние од 1832 и 1997 година.

Популација уреди

Според резултатите од пописот на населението во 2011 година, во општината живееле 58.363 жители.^[1]

Демографија
1931	1936	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
36.138	37.650	44.576	48.069	50.037	52.551	53.202	51.130	58.363

Фолињо денес има околу 57.000 жители (втор по големина град во областа), главно Италијанци. Во последните децении бројот на жители во градот стагнира.

Знаменитости уреди

Главни атракции на градот се:

Palazzo Comunale, изграден во 13 век и обновуван а во текот на 16 и 17 век. Нејзината сегашна неокласична фасада била изградена помеѓу 1835 и 1838 година. Камбанаријата е оригинална од 13 век.
Во непосредна близина на Palazzo Comunale е Palazzo Orfini, изградена во ренесансен стил, каде што првата печатница ја отворил Емилијано Орфини околу 1470 година. Натпис на сегашната фасада (изградена во 1507 година) го одбележува печатењето во април 1472 година на Дантеовата Божествена комедија од страна на Јохан Нојмајстер, поранешен ученик на Гутенберг. Ова била првата книга отпечатена на италијански јазик.
Катедралата Сан Фелисијано или Дуомо (1133–1201), епископско седиште на сегашната епархија Фолињо: внатрешноста била целосно преработена во 18 век. Постои копија од оригиналниот балдахин на Свети Петар дизајниран од италијанскиот скулптор и архитект Џан Лоренцо Бернини.
Санта Марија Инфрапортас, најстарата црква во градот, иако сегашното здание датира од 11 век.
Првото издание на Божествената комедија, отпечатено во Фолињо во 1472 година.
Црквата Сан Џакомо датира од 1402 година.
Палатата Тринци (1389–1407), во која се сместени археолошки музеј, градската галерија на слики, мултимедијален музеј и Граѓанскиот музеј. Фасадата била повторно изградена во неокласицистички стил по земјотресите во 1831–1832 година. Во него се сместени фрески од почетокот на 15 век, некои му се припишуваат на Џентил да Фабриано.
Ospedale Vecchio: прекрасна ренесансна зграда (1517-1520) со единаесет своден трем на Корзо Кавур
Палацо Кантагили (15 век), Палацо Мороти (17 век) и Палацо Ронкали (16 век) на Корзо Кавур
Црквата С. Агостино (18 век): фасада од тули со четири коринтски столбови (на плоштадот Гарибалди)
Црквата С. Салваторе (12 век): фасадата (14 век) била изградена со наизменични редови од црвен и бел камен и има три огивални портали. (на плоштадот Гарибалди)
Црквата Суфраџо (18 век) била изградена со грчки вкрстен распоред и фасада во јонски стил.
Ораторство на Нунзиатела, изградено во ренесансен стил од (припишано на) Франческо ди Бартоломео да Пјетрасанта во 1489 година. Нејзината најпозната слика е „Крштевањето на Исус“ од Перуџино (1507), нарачана од Џовани Батиста Морганти. Фрагмент од чудотворниот лик на Богородица бил затворен во шатор од позлатено дрво. Поставен е пред фреската на Џовани Антонио Пандолфи да Пезаро (1575), претставувајќи го Светиот Дух меѓу ангелите со свети Фелисијано и блажениот Пјетро Криши. Сакристијата содржи оштетена фреска на Пиета, неодамна припишана на Џаникола ди Паоло. Во истата просторија стои печатницата на која е отпечатено првото издание на Дантеовата „Дивина Комедија“ на 11 април 1472 година.
Опатијата Сасовиво, 5 км (3 милји) на исток, со манастири од 1229 година.