Грдовци
Грдовци — село во Општина Кочани, во околината на градот Кочани.
| Грдовци | |
  Грдовци Местоположба на Грдовци во Македонија
Грдовци на карта
| |
| Координати 41°52′50″N 22°25′09″E / 41.88056° СГШ; 22.41917° ИГД | |
| Регион |  Источен
|
| Општина |  Кочани
|
| Население | 930 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 2300 |
| Повик. бр. | 033 |
| Шифра на КО | 13011 |
| Надм. вис. | 314 м |
|
Грдовци на општинската карта  Атарот на Грдовци во рамките на општината | |
 Грдовци на Ризницата
| |
Географија и местоположба уреди
Грдовци се наоѓа во срцето на Кочанската котлина, помеѓу реките Брегалница и Оризарска Река. Оддалечено е 3,7 километри од центарот на Кочани, и е најдобро урбанизирано село во кочанската околина. Располага со одлична патна инфраструктура, 80% од улиците во селото се асфалтирани, водовод и канализација се поставени во раните осумдесетти години и располага со 3 трафостаници со помош на кои електричната енергија е обезбедена 24/7.
Историја уреди
Грдовци е едно од најстарите населени места на брегалничката територија. Во пишаните документи за првпат се споменува во записите на патописец кои датираат од 1371 година, во кои Грдовци е споменато покрај тогашниот црковен и економски центар на овие простори - Морозбиздон (каде денес се наоѓа и познатото археолошко наоѓалиште кое допрва треба да се истражува и треба да даде одговори на многу нејасни прашања од периодот на средниот век и развојот на христијанството во Македонија). Името Грдовци потекнува од старословенскиот збор „грд“ што има повеќе значења (горд, смел, вообразен). Името се однесува на одликите на припадниците на племето кое го основале ова село во средниот век.
Стопанство уреди
Основна дејност од која населението во Грдовци остварува најголем приход е земјоделието, односно одгледувањето на „белото злато“ - оризот. Во полињата кои се наоѓаат во атарот на Грдовци се произведува најквалитетниот ориз во кочанската околина кој е надалеку познат и е основно обележје на општината. Најголем број од вработените работат во Кочани. Грдовци е село со најголем број продавници и угостителски објекти гледано во однос по број на жители. Во селото активно работат 6 продавници, 2 маркети за најразновидна стока и алати, 3 кафе-барови, 2 кафеани и интернет-кафе. Исто така селото располага со фабрика за ориз која е во приватна сопственост како и производствен погон за делови за моторни возила.
Население уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Грдовци живееле 5050жители, од кои 380 Македонци и 125 Турци.[2] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Грдовци имало 504 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[3]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 550 Македонци и 25 до 50 Турци.[4]
Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 1,288 жители, од кои 1.281 Македонец и 7 останати.[5]
Денес, Грдовци има над 1.600 жители, односно над 400 домаќинства. Селото е населено исклучиво со Македонци, без припадници на другите етнички заедници.
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 930 жители, од кои 886 Македонци, 1 Албанец, 1 Србин, 1 Бошњак, 1 останат и 40 лица без податоци.[6]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 505 | 504 | 841 | 977 | 1.128 | 1.210 | 1.299 | 1.305 | 1.281 | 1.288 | 930 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[7]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[8]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[9]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[10]
Родови уреди
Грдовци е македонско село.
Според истражувањата од 1958 година, родови во селото се:
- Иљовци (16 к.), Гаврилци (12 к.), Балванци (10 к.), Митревци (8 к.), Шуманци (6 к.), Тасиовци (6 к.), Туманци (5 к.), Дедо Ристови (4 к.), Дедо Трајанови (4 к.) и Дедо Митреви (2 к.) за нив се говори дека потекнуваат од предци доселени од раселеното село Грдовци или Грдилово на планината Плачковица.
- Шалтовци (13 к.) доселени се од некое село во околината на Лерин во Егејска Македонија. Од таму избегале поради убиство, најпрво во селото Блатец. А во XIX век се доселиле во селото Грдовци.
- Бачковци (8 к.) доселени се од селото Мородвис.
- Лесковци (6 к.) доселени се од селото Лески кај Виница.
- Врсаковци (5 к.) доселени се од селото Врсаково кај Штип (Овче Поле).
- Гризловци (4 к.) доселени се во турско време од селото Гризилевци кај Пробиштип/Кочани.
- Накови (5 к.), Стојчеви (3 к.) и Црвењачки (2 к.) доселени се од селото Прибачево.
- Дебарски (4 к.) доселени се во 1916 година од мијачкото село Осој.
- Џебови (2 к.) доселени се од селото Бели.
- Пресечани (6 к.) и Костиндолци (2 к.) доселени се во 1946 година. Првите од Пресека, а вторите од Костин Дол.
- Димитриови (2 к.) доселени се од селото Цера кај Македонска Каменица
- Биљкови (1 к.) доселени се од Кратовско.
- Паунови (1 к.) доселени се од Кочани.
- Каурмаџинци (6 к.), Лазарови или Кајмакарци (7 к.), Чукови (6 к.), Бисини (6 к.), Баљови (5 к.), Маневци (4 к.), Мустревци (4 к.), Ќосевци (4 к.), Спасевци (4 к.) и Јованови (3 к.) доселени се, но не знаат од каде.
- Егејци (4 к.) доселени се во 1947 година од селото Зрново кај Драма во Егејска Македонија.
- Власи (2 к.) они се Власи по потекло. Доселени се во 1947 година од некое место кај Воден во Егејска Македонија, веројатно од Меглен.[11]
Самоуправа и политика уреди
Избирачко место уреди
Во селото постојат избирачките места бр. 863 и 864 според Државната изборна комисија, сместени во дом на културата и основното училиште.[12]
На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 963 гласачи.[13]
Култура и спорт уреди
Во селото постои еден фудбалски клуб „Агрос“, кој редовно настапува во општинската фусбалска лига, како и на Илинденските спортски игри во Чешиново и Богородичниот турнир во с. Долни Подлог. Во селото има и играорна и карате секција. Играорната секција работи во рамките на Ф.А.„Љупчо Сантов” од Оризари и во него активно членуваат околу 30-тина деца од селото. Карате секцијата е во ракмите на карате клубот „Ипон“ од Кочани и во него активно учествуваат околу 20-тина деца од селото.
Наводи уреди
- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр.227.
- ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рp. 132-133.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ Трифуноски, Јован (1970). Кочанска Котлина. Скопје: Универзитетска печатница.
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 21 декември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-13. Посетено на 21 декември 2019.
Надворешни врски уреди
• Сателитска снимка на Грдовци на Карти на Гугл