Википедија

Цера

село во Општина Македонска Каменица

Цера — село во Општина Македонска Каменица, во областа Осоговија, во околината на градот Македонска Каменица.

Цера

Поглед на Цера

Цера во рамките на Македонија
Цера
Местоположба на Цера во Македонија
Цера на карта

Карта

Координати 42°03′43″N 22°30′25″E / 42.06194° СГШ; 22.50694° ИГД / 42.06194; 22.50694
Регион  Источен
Општина  Македонска Каменица
Област Осоговија
Население 185 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 2300
Повик. бр. 033
Шифра на КО 13043
Надм. вис. 780-1.100 м
Цера на општинската карта

Атарот на Цера во рамките на општината
Цера на Ризницата

Географија и местоположба уреди

Цера се наоѓа во областа Осоговија, во западниот дел на Општина Македонска Каменица, од десната страна на Каменичка Река. Селото е планинско и од разбиен тип, а неговите маала се издигаат на надморска височина од 780-1.100 м. Селскиот атар зафаќа површина од 27,9 км2.[2] Од Македонска Каменица е оддалечено 14,5 км.

Селото е традиционално поделено на Горна и Долна Цера. Маалата во селото се познатки како: Анќелковска Маала, Каралеоска, Маала, Станкова Маала, Ајдарска Маала, Стамболиска Маала, Бајрамска Маала, Вучковска Маала, Курбашовска Маала, Гребенска Маала, Средна Маала, Мутавџиска Маала, Градишка Маала, Доколенковци, Шопска Маала, Ѓерѓинци, Цветанска Маала и Средочка Маала.

Историја уреди

Во Првата балканска војна, 9 лица од селото биле доброволци во Македонско-одринските доброволни чети.[3] Во Втората балканска војна, крај селото се воделе борби меѓу бугарските и српските војски.

Во XIX век, Цера било село во Малешевската каза на Отоманско Царство.

Стопанство уреди

Селото има мешовита земјоделска функција. Во рамките на неговиот атар, шумите праовладуваат на површина од 1.124 ха, обработливото земјиште зафаќа површина од 690 ха, а на пасишта отпаѓаат 532 ха.[2]

Население уреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948970—    
19531.097+13.1%
1961942−14.1%
1971859−8.8%
1981755−12.1%
ГодинаНас.±%
1991478−36.7%
1994523+9.4%
2002379−27.5%
2021185−51.2%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Цера живееле 910 жители, сите Македонци.[4] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Цера имало 880 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 800 Македонци.[6]

Од Цера се иселил значителен дел од населението. Така, во 1961 година селото броело 942 жители, додека во 1994 година бројот се намалил на 523 жители, македонско население.

Според пописот од 2002 година, во селото Цера живеат 379 жители, сите Македонци.[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 185 жители, од кои 166 Македонци, 1 Албанец и 18 лица без податоци.[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 910 880 970 1.097 942 859 755 478 523 379 185
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[12]

Општествени установи уреди

 
Маалото Ѓерѓинци

Во селото работи подрачното основно училиште „Кирил и Методиј“, каде што се изведува настава до петто одделение. Освен тоа, во селото има амбуланта, земјоделска задруга и услужни објекти.[2]

Самоуправа и политика уреди

Селото влегува во рамките на Општина Македонска Каменица од 1996 година.

Во периодот 1955-1996, селото било дел од Општина Кочани.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од Општина Оризари.

Избирачко место уреди

Во селото постојат избирачките места бр. 617 и 618 според Државната изборна комисија, сместени во основното училиште.[13]

На парламентарните избори во 2020 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 240 гласачи.[14]

Културни и природни знаменитости уреди

 
Црквата „Покров на Пресвета Богородица“
Археолошки наоѓалишта[15]
  • Еленец — населба од доцноантичко време;
  • Фрлавиште — населба од доцноантичко време.
Манастири
Цркви
Реки
Споменици
  • Спомен-костурница на неколку илјади загинати српски војници во Битката кај Цера во Втората балканска војна.


Редовни настани уреди

  • Бабина Баница — традиционална манифестација со натпревар во подготовка на баници под вршник;
  • Ден на дијаспората — собир на иселеници со потекло од селото.

Личности уреди

Родени во Цера

Галерија уреди

  •  
    Горна Цера
  •  
    Маалото Ѓерѓинци
  •  
    Куќи во селото
  •  
    Традиционална куќа
  •  
    Есенсии пејзаж крај селото
  •  
    Куќа во селото
  •  
    Црна Река
  •  
    Селските гробишта

Наводи уреди

  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја (PDF). Скопје: Патрија. стр. 311.
  3. ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 886.
  4. ↑ Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 229.
  5. ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 132-133.
  6. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  7. ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 26 март 2021.
  8. ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  9. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  10. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  11. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  12. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  13. ↑ „Описи на ИМ“ (PDF). Посетено на 26 март 2021.
  14. ↑ „Парламентарни избори 2020“. Архивирано од изворникот на 2020-07-15. Посетено на 1 април 2021.
  15. ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. II. Скопје: Македонска академија на науките и уметностите. ISBN 9989649286.
  16. ↑ Михайлов, Иван. Спомени II. Освободителна борба 1919 - 1924, Льовен, 1965, стр. 703.

Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Цера&oldid=5165117“