Википедија

Хаплогрупа C-M217

Хаплогрупата C-M217, позната и како C2 (и претходно како C3), е хаплогрупа на ДНК на Y-хромозомот. Тоа е најчестата гранка на пошироката хаплогрупа C (M130). Најмногу ја има во Средна Азија, Источен Сибир и значајни честоти во делови од Источна Азија и Југоисточна Азија вклучувајќи и некои популации во Кавказ, Блискиот Исток, Јужна Азија, Источна Европа. Се наоѓа во многу пораспространети области со ниска честота помала од 2%.

Хаплогрупа C-M217
C2 (претходно C3)[1]
Можно време на потекло50,865 [95% CI 38,317 <-> 61,900] п.с.[2]

52,500 или 44,900 п.с.[3]

48,400 [95% CI 46,000 <-> 50,900] п.с.[4]
Возраст на спојување35,383 [95% CI 25,943 <-> 44,092] п.с.[2] 34,000 [95% CI 31,500 <-> 36,700] п.с.[4]
Можно место на потеклонајверојатно Средна Азија или Источна Азија
ПредокC-M130
ПотомциC-M93 (C2a); C-CTS117 (C2b); C-P53.1 (C2c); C-P62 (C2d); C-F2613/Z1338 (C2e)
Својствени мутацииM217, P44, PK2
Најголеми честотиОрочони 61%[5]-91%,[6] Евенки 12.9%[7] - 71%,[8][9] Улчи 69%,[10] Нивхи 38%[11]-71%,[12] Казаци 50.85%[13] (5.3% Ysty[13] - 80.3% Baiuly[13]),[14] Бурјати 7%[15]-84%,[11] Евени 5%[9]-74%,[16] Монголци 52.3%[16] (22.9% Кина,[17] 24.39% Кина,[18] 45% Североисточна Монголија,[19] 46.7% Орокенски автономни хошуни,[5] 47.8% Southeast Mongolia,[19] 52.6% Северозападна Монголија,[19] 53.8% Бацумбер,[5] 55% Средна Монголија[19]), Танана 42%,[20]) Корјаци 33%[8][9]-48%,[12] Хазари 35%[19]–40%,[21] Јукагири 31%,[22] Даури 30.8%[5]-42.5%,[23] Сибе (Шјинџјианг) 26.8% (11/41)[5] - 29.5% (18/61),[24] Нанајци 23%,[5][17] Манчу 17.67%[25] (9.3% Bijie[26] - 44.0% Хејлунганг[24]), Туџијци ≈21% (16%,[27] 18% Јишоу,[16] 21% Гуејџоу,[24] 23% Хубеј,[24] 27% Хунан[28]), Северна Кореја 23% (19%[29]-27%[24]), Алтај 22%[16]-24%,[6] Дун 21% (6% Гуангси,[24] 20% Хунан,[28] 22% Хунан,[24] 30% Гуејџоу[24]), Киргизи 20%[19]-26.6%,[30] Узбеци 20% (узбечки[6]) - 54% (Тахар[31]), Хани 18% (12% Муонг Те,[32] 18%,[5] 22% Јунан[24]), Јужна Кореја 16% (11.6%[33]-21%[34]), Шајен 16%,[20] Апаче 15%,[20] северни Хани 14.7% (4.3%-29.6%),[24] Тувани 11%[35] – 15%,[22] Ајни 12.5%[11]-25%,[16] Хуи 11%,[5][6] Сијукси 11%,[20] Ногајци 14%,[36] Кримски Татари 9%,[36] Ујгури 8.27% (0% Урумги,[5] 0% Турпански регион ,[24] 2.6% Керија,[37] 3.1% Лопнур,[37] 6.0%,[16] 6.0% Урумки,[24] 6.3% Бортала,[24] 7.0% Јининг,[24] 7.7% Јили,[5] 8.37% Хетијан,[38] 11.8% Хорикол,[37] 16.08% Турпан[38]), Виетнамци 7.6% (4.3%-12.5%[39]), Таџаци (Авганистан) 7.6% (3.6%[31]-9.2%[19]), Хан 7.1% (0%-23.5%),[24] Табасаранци 7%[40]}, Абазини 7%,[41] Јапонци 5.9% (0% Токио,[42][43] Окинава,[16] Аомори,[16] - 7.8% Fukuoka[44]), Адигејци 2.9%,[40] Кабардијанци 2.4%,[40] Паштуни 2.04%[31]

Хаплогрупата C-M217 сега се наоѓа на високи честоти меѓу централноазиските народи, домородните Сибирци и некои домородни народи од Северна Америка. Конкретно, мажите кои припаѓаат на народи како Бурјатите,[16][35] Евенци,[16] Евенки,[16] Ителмени, Калмици,[35][45][46] Казахстанци, Корјаци, Монголци,[16][19] Негидали, Нивхи, Удеги, и Улчи имаат високи нивоа на М217.[16][47]

Еден посебен хаплотип во рамките на хаплогрупата C2-M217 доби големо внимание, поради можноста дека може да претставува директно патрилинеално потекло од Џингис Кан,[48] иако таа хипотеза станала контроверзна. Според неодамнешниот резултат, подгрупите на C2 биле поделени на C2b и C2e, а во Монголија, повеќето припаѓаат на C2b (Џингис Кан модал), додека многу малку се C2e. Од друга страна, C2b има малцинство и повеќето се C2e во Јапонија и Кореја и Југоисточна Азија. Специфичната потклада хаплогрупа C3b2b1*-M401(xF5483) од пошироката потклада C-M48, која е идентификувана како можен маркер на манџуријскиот клан Ајсин Гиоро и е пронајдена во десет различни етнички малцинства во северна Кина, е целосно отсутна од цело ханско кинеско население (Хајлонгџијанг, Гансу, Гуангдонг, Сечуан и Ксинџијанг).[49][50][51][52]

Хаплогрупата на хромозомот Y C2c1a1a1-M407 ја носат монголските потомци на владетелот на Северн Јуан од 1474 до 1517 година, Дајан Кан, кој е потомок од машка линија на Џингис Кан, кое било откриено откако генетичарите во Монголија извршиле тестови врз нив.C2b1a3a1c2-F5481 клада на C2*-ST која е исто така распространета во Средна Азија меѓу Казахстанците, Хазарите и обичните Монголи.[53] Кланот Кери на Казахстанците има голема количина на C3* од кластерот (C2*-ST) Y хромозом и е многу висок меѓу Хазарите, Казахстанците и Монголите воопшто.[54]

Потекло

уреди

По споделувањето на најновиот заеднички предок со хаплогрупата C-F3393 приближно 48.400 [95% CI 46.000 <-> 50.900] години пред сегашноста, се верува дека хаплогрупата C-M217 започнала да се шири приближно 34.000 [95% CI <3, > 36.700] години пред сегашноста во Источна или Средна Азија.

Екстремно широката распространетост на хромозомите од хаплогрупата C-M217, заедно со фактот дека парагрупата на предците C не се наоѓа кај ниту едно од современите сибирски или северноамерикански популации помеѓу кои доминира хаплогрупата C-M217, го прави определувањето на географското потекло на дефинирачката M217 мутација кое е исклучително тешко. Присуството на хаплогрупата C-M217 со мала честота, но релативно висока разновидност низ Источна Азија и делови од Југоисточна Азија го прави тој регион еден веројатен извор. Покрај тоа, хаплотиповите C-M217 кои биле пронајдени со висока честота кај северноазиските популации се смета дека припаѓаат на различна генеалошка гранка од хаплотиповите C-M217 пронајдени со ниска честота кај источните и југоисточните Азијци, што сугерира дека маргиналното присуство на C-M217 помеѓу современите популации на Источна и Југоисточна Азија можеби не се должи на неодамнешното мешање од североисточна или Средна Азија.[55]

C2a-L1373 (проценет TMRCA (најнов заеднички поредок) 16.000 [95% CI 14.300 <-> 17.800] ybp ) бил пронајден често кај популации од Средна Азија преку Северна Азија до Америка, и ретко кај поединци од некои соседни региони, како што е Европа или Источна Азија. C2a-L1373 сублимира две подклади: C2a1-F3447 и C2a2-BY63635/MPB374. C2a1-F3447 ги вклучува сите постојни евроазиски членови на C2a-L1373, додека C2a2-BY63635/MPB374 ги содржи постоечките јужноамерикански членови на C2a-L1373, како и антички археолошки примероци од Јужна Америка и пештерата Чертови Ворота Краиски во Примор. C2a1-F3447 (проценет TMRCA (најнов заеднички поредок) 16.000 [95% CI 14.700 <-> 17.400] ybp ) ја вклучува Y-ДНК на примерок стар приближно 14.000 години од Уст-Кјахта која се наоѓа на десниот брег (3) на реката Селенга во Бурјатија, во близина на денешната меѓународна граница со Монголија) и C2a1b-BY101096/ACT1942 (пронајден кај поединци од денешна провинција Лиаонинг во Кина, Јужна Кореја, Јапонија и Нивк од Русија) покрај експанзивниот C2a1a-F1699 клад. C2a1a-F1699 (проценет TMRCA (најнов заеднички поредок) 14.000 [95% CI 12.700 <-> 15.300] ybp ) сублимира четири подклади: C2a1a1-F3918, C2a1a2-M48, C2a14, C2a14, C2a1a4, C2a1a4, M2a04, C2a1a4. C2a1a1-F3918 ги сублимира C2a1a1a-P39, кој е пронајден на висока честота во примероци од некои домородни популации во Северна Америка, и C2a1a1b-FGC28881, кој денес се наоѓа со различна (но генерално доста ниска) честота низ целата евроазиска степа, и Џјиангсу на исток до Јужночешки рај, Подласко Војводство и Гиресун на запад. Хаплогрупата C2a1a2-M48 е особено честа и разновидна кај денешните тунгуски народи, но нејзините гранки ја сочинуваат и најчесто забележаната хаплогрупа Y-ДНК меѓу денешните Монголи во Монголија, Алшините во западен Казахстан и Калмиците во Калмикија. Постојните членови на C2a1a3-M504 имаат релативно неодамнешен заеднички предок (проценето TMRCA 3.900 [95% CI 3.000 <-> 4.800] ybp ), и тие често се среќаваат меѓу Монголите, Манџурите, Казахстанците повеќето племиња од Сениор Жуз, како и од племето Кереи од Жуз), Киргистанците и Хазарите. C2a1a4-M8574 е ретко атестиран и длабоко бифурциран во C-Y176542, што е забележано кај поединец од Улсан и поединец од Јапонија, и C-Y11990. C-Y11990 е исто така доста антички (проценет TMRCA 9.300 [95% CI 7.900 <-> 10.700] ybp според YFull или 8.946 [99% CI 11.792 - 6.625] FTD ra, според [56] една гранка (C-Z22425) била пронајдена спорадично во Џаму и Кашмир, Германија и САД, а друга гранка (C-ZQ354/C-F8513) била пронајдена спорадично во Словачка ( Регион Прешов ), Кина, Турција и Кипчак од централната степа (Лисаковск 23 Кипчак во Казахстан, средновековен номад од 920 ± 25 БП uncal или 1036 - 1206 н.е.).[56]

Распространетиот C-F1067, претежно во источна Азија, го опфаќа главниот клад, C-F2613, и помалиот клад, C-CTS4660. Малата клада C-CTS4660 била пронајдена во Кина (вклучувајќи Даи и неколку Хански Кинези од јужна Кина, како и Хан од Анхуи и Хан од Внатрешна Монголија; според кинеската компанија за геномика 23mofang, C-CTS4660 моментално е главно концентриран во регионот Лијангуанг во Кина, кој сочинува околу 0,24% од националната машка популација [57] ) и Тајланд [56] (вклучувајќи ги северен Тајланд и Лао Исан [58] ). Главниот клад C-F2613 има познати претставници од Кина ( Орочони,[59] Нанајци,[59] Манџури,[60] Ујгур,[60] Хан, Тибетќани ,[60] Туџија,[59] Даи ), Кореја, Јапонија, Лаос, Тајланд, Виетнам, Бутан, Бангладеш, Монголија,[19][60] Киргистан (Дунган, Киргистан),[19] Таџикистан ([60] ), Авганистан (Хазара, Таџикистан),[19] Пакистан ( Бурушо, Хазара),[19] Нахчиван, Чеченија и Сирија и ги вклучува населените подклади C-F845, C-CTS2657 и C-Z8440. C-M407, значајна подклада на C-CTS2657, се прошири во постнеолитската временска рамка [61] за да вклучи големи проценти од современите мажи Бурјат, Сојо и Хамнигани во Бурјатија и мажјаци од Баргут во Хулунбуир [62] покрај многу Калмици и други Монголци [19][35][45][63] и членови на племето Ќонгират во Казахстан [13] (но само 2 или 0,67% од примерокот од 300 корејски мажи [64] ).

Специфичната поткладна хаплогрупа C3b2b1*-M401(xF5483) [65][66][67] е идентификувана како можен маркер на Ајсин Џоро и се наоѓа во десет различни етнички малцинства во северна Кина, но целосно отсутна кај Ханските кинези.[67][68][69]

Генетското тестирање, исто така, покажало дека хаплогрупата C3b1a3a2-F8951 од семејството Ајсин Џоро дошла во југоисточна Манџурија откако мигрирале од нивното место на потекло во средниот тек на реката Амур, потекнуваат од предците поврзани со Даурите во Трансбајкалската област. Народите кои зборуваат тунгуски најчесто го имаат C3c-M48 како нивна потклада на C3 што драстично се разликува од хаплогрупата C3b1a3a2-F8951 на Ајсин Џоро која потекнува од популации кои зборуваат монголски како Даурите. Јурхен (Манџурци) се тунгуски народ. Хаплогрупата на монголскиот Џингис Кан C3b1a3a1-F3796 (C3*-Ѕвездено јато) е „братска“ гранка на хаплогрупата C3b1a3a2-F8951 на Ајсин Џоро.[70] Бил спроведен генетски тест на седум мажи кои тврделе дека има потекло од Ајсин Џоро, а тројца од нив покажале документирани генеалошки информации за сите нивни предци до Нурхачи. Тројца од нив се покажале дека ја споделуваат хаплогрупата C3b2b1*-M401(xF5483), од нив, двајца од нив ги дале своите документирани семејни стебла. Останатите четири тестирани не биле поврзани.[71] Кланот Даур Ао ја носи уникатната хаплогрупна подклада C2b1a3a2-F8951, истата хаплогрупа како Ајсин Џоро и Ао и Ајсин Џоро се разделиле пред само неколку века од заедничкиот предок. Другите членови на кланот Ао носат хаплогрупи како N1c-M178, C2a1b-F845, C2b1a3a1-F3796 и C2b1a2-M48. Луѓето од североисточна Кина, кланот Даур Ао и кланот Ајсин Џоро се главните носители на хаплогрупата C2b1a3a2-F8951. Монголската хаплогрупа C2*-ѕвездено јато (C2b1a3a1-F3796) е братска гранка на хаплогрупата C2b1a3a2-F8951 на Ајсин Џоро.[72]

Распространетост

уреди

Хаплогрупата C-M217 е модална хаплогрупа меѓу Монголците и повеќето домородни популации на рускиот далечен исток, како што се Бурјатите, северните тунгуски народи, Нивхи, Корјаци и Ителмени. Подкладата C-P39 е вообичаена кај мажите од домородните северноамерикански народи чии јазици припаѓаат на родот на-дене. Честотата на Хаплогрупата C-M217 има тенденција да биде негативно поврзана со растојанието од Монголија и рускиот Далечен Исток, но сепак опфаќа повеќе од десет проценти од вкупната разновидност на Y-хромозомите меѓу Манџуите, Корејците, Ајните и некои турски народи на Средна Азија. Надвор од овој опсег на висока до умерена честота, кој го содржи главно североисточниот квадрант на Евроазија и северозападниот квадрант на Северна Америка, хаплогрупата C-M217 продолжува да се наоѓа на ниски честоти, па дури била пронајдена дури и на северозапад. Европа, Турција, Пакистан, Бутан,[73] Бангладеш, Непал [74] и соседните региони на Индија,[75][76] Виетнам, поморска Југоисточна Азија и народот Вају од Јужна Америка. Се наоѓа кај Осетијците 4,7% (1/21),[40] и кај Русите 0,73% (3/406), честотен опсег во зависност од областа.[35] ), Го има 0,2% во Централна/Јужна Русија, но 0,9% Ровслав и 0,7% Белгород. Се наоѓа 0,5% кај етничките Бугари, но 1,2% во провинцијата Монтана, 0,8% во провинцијата Софија и 1,4% во непозната област [77] од кои некои покажуваат дивергентни Y-STR хаплотипови.[24] Хаплогрупата C-M127, исто така била пронајдена со висока честота во мал примерок на Узбеци од Тахар, Авганистан (7/13 = 54% C-M217 ).

Во едно рано проучување за јапонските Y-хромозоми, хаплогрупата C-M217 била релативно често пронајдена кај Ајните (2/16=12,5% или 1/4=25% [16]) и кај Јапонците од регионот Кјушу (8 /104=7,7% ). Меѓутоа, во други примероци на јапонски, честотата на хаплогрупата C-M217 била откриена дека е само околу еден до три проценти.[5][16][42] Во една студија објавена во 2014 година, биле испитани големи примероци на мажи од седум различни јапонски градови, а честотата на C-M217 варира помеѓу минимум 5,0% (15/302 студенти на универзитет во Сапоро) и максимум 7,8% (8 /102 возрасни мажи во Фукуока), со вкупно 6,1% (146/2390) од нивните примероци од јапонските мажи кои припаѓаат на оваа хаплогрупа; авторите забележале дека не бил откриен означен географски градиент во честотите на хаплогрупите C-M217 или C-M8 во таа студија.[44]

Честотата на хаплогрупата C-M217 во примероци од Ханските Кинези од различни области се движи од 0% (0/27) во примерок од Хан од Гуангкси [7] во јужна Кина до 23,5% (4/17) во примерок од Хан од Шангај [7] во источна Кина, 23,5% (8/34) во примерок од Хан од Сиан [39] во северозападна Кина и 29,6% (8/27) во примерок од Хан од Џилин [7] во североисточна Кина, при што зачестеноста на оваа хаплогрупа во неколку студии на сите примероци Хан се движи помеѓу 6,0% и 12,0%.[5][16][24][39] C-M217, исто така, бил пронајден во многу примероци на етничко малцинско население од централна и јужна Кина, како што е Донг (8/27 = 29,6% од Гуижоу,[24] 10/45 = 22,2% од Хунан,[24] 1/ 17 = 5,9% од Гуангкси [24] ), Буланг (3/11 = 27,3% од Јунан [24] ), Туџија (6/26 = 23,1% од Хубеи,[24] 7/33 = 21,2% од Гуижоу,[24] 9/49 = 18,4% од Џишоу, Хунан), Хани (13/60 = 21,7% од Јунан,[24] 6/34 = 17,6% [5] ), Ји (4/32 = 12,5% Борен од Јунан,[24] 3/24 = 12,5% Ји од Сечуан,[24] 4/61 = 6,6% Ји од Јунан [24], Мулао (1/11 = 9,1% од Гуангкси [24] ), Накси (1/ 12 = 8,3% од Јунан [24] ), Миао (7/92 = 7,6% од Гуижоу,[24] 2/58 = 3,4%), Шуи (2/29 = 6,9% од Гуижоу [24] ), Таа ( 3/47 = 6,4% од Фуџијан,[24] 1/34 = 2,9% [5] ), Ва (1/16 = 6,3% од Јунан [24] ), Даи (1/18 = 5,6% од Јунан [24] ), Гелао (1/21 = 4,8% од Гуижоу [24] ), етнички Виетнамци (2/45 = 4,4% од Гуангкси [24] ), Јао (1/28 = 3,6% од Гуангдонг,[24] 1/ 35 = 2,9% од Лианан, Гуангдонг,[5] 2/113 = 1,8% од Гуангкси [24], Баи (1/34 = 2,9% од Јунан [24] ), Тибетанци (4/156 = 2,6%), Буји (2/109 = 1,8% од Гуижоу [24] ), и тајвански абориџини (1/48 = 2,1%).[5][74][78]

Во Виетнам, Y-ДНК што припаѓа на хаплогрупата C-M217 била пронајдена во околу 7,5% од сите објавени примероци, вклучително и 12,5% (6/48) од примерокот виетнамци од Ханој, Виетнам,[39] 11,8% (9 /76) од друг примерок од Кин („етнички Виетнамци“) од Ханој, Виетнам, 10% (1/10) од примерокот од Виетнам,[79] 8,5% (5/59) од примерок од луѓе Чами од Бин Туан, Виетнам, 8,3% (2/24) од друг примерок виетнамци од Ханој,[80] 4,3% (3/70) од примерок виетнамци од неодредена локација во Виетнам,[78] 2,2% (1/46 ) од примерокот KHV („Кин во градот Хо Ши Мин, Виетнам“) од проектот 1000 геноми,[3] и 0% (0/27) од примероците на една студија на Кин и Муонг.[81] Махолдт и сор. (2020) пронашле Y-ДНК што припаѓа на хаплогрупата C-M217 во 4,67% (28/600) од збир на примероци од Виетнам, вклучително и 26,8% (11/41) од примерок од Хмонг, 13,9 % (5/36) од примерокот на Патен од округот Куанг Бин, 12,1% (4/33) од примерокот од Ханхи од округот Муонг Те 10,3% (3/29) од примерокот на Сила од округот Муонг Те, и 10,0% (5/50) од примерокот на Кин ( n =42 од Ханој, вклучувајќи ги сите пет членови на хаплогрупата C-M217).[32]

Хаплогрупата C-M217 била пронајдена поретко во други делови на Југоисточна Азија и блиските области, вклучувајќи го Мјанмар (3/72 = 4,2% Бамар и Ракин [82] ), Лаос (1/25 = 4,0% Лао од Луанг Прабанг), Малезија (2/18 = 11,1% Малезија,[79] 0/8 Малезија,[80] 0/12 малезиски (обичен малајски во близина на Куала Лумпур), 0/17 Оранг Асли,[83] 0/27 малезиски,[83] 0/32 Малезија [78] ), Јава (1/37 = 2,7%, 1/141 = 0,71% [80] ), Непал (2/77 = 2,6% општо население на Катманду), Тајланд (1/ 40 = 2,5% тајландски, претежно земен примерок во Чјанг Маи;[39] 13/500 = 2,6% Северен Тајланд, или 11/290 = 3,8% северно тајландски луѓе и 2/91 = 2,2% Тај Лу [84] ), Филипини (1/48 = 2,1%, 1/64 = 1,6%) и Бали (1/641 = 0,2%).[74][78]

Иако C-M217 генерално се наоѓа само со ниска честота (<5%) во Тибет и Непал, може да има остров со релативно висока честота на оваа хаплогрупа во Мегалаја, Индија. Домородните племиња од оваа држава североисточна Индија, каде што го сочинуваат мнозинството од локалното население, зборуваат касиски или тибето-бурмански јазици Проучувањето било објавено во 2007 година и открило C-M217(xM93, P39, M86) Y-DNA во 8,5% (6/71) од примерок од Гарос, кои првенствено ги населуваат ридовите Гаро во западната половина на Мегалаја и во 7,6% (27/353) од базен примероци од осум касиски племиња од источната половина на Мегалаја.

Распространетост

уреди

Подкладите на Хаплогрупата C-M217 со нивните дефинирачки мутации, според ISOGG дрвото од 2017 година :

Филогенетика

уреди

Филогенетска историја

уреди

Пред 2002 година, во академската литература постоеле најмалку седум системи за именување на филогенетското дрво на Y-хромозомот. Ова довело до значителна конфузија. Во 2002 година, главните истражувачки групи се собрале и го формирале Y-хромозомот конзорциум (YCC). Тие објавиле заеднички труд кој создал единствено ново дрво кое сите се согласиле да го користат. Подоцна, група граѓански научници со интерес за популациската генетика и генетската генеалогија формирале работна група за да се создаде аматерско дрво со цел да биде пред сè навремено. Табелата подолу ги обединува сите овие дела на точката на знаменитото дрво на YCC од 2002 година. Ова му овозможува на истражувачот што прегледува постара објавена литература брзо да се движи помеѓу номенклатурите.

YCC 2002/2008 (Shorthand) (α) (β) (γ) (δ) (ε) (ζ) (η) YCC 2002 (Longhand) YCC 2005 (Longhand) YCC 2008 (Longhand) YCC 2010r (Longhand) ISOGG 2006 ISOGG 2007 ISOGG 2008 ISOGG 2009 ISOGG 2010 ISOGG 2011 ISOGG 2012
C-M216 10 V 1F 16 Eu6 H1 C C* C C C C C C C C C C
C-M8 10 V 1F 19 Eu6 H1 C C1 C1 C1 C1 C1 C1 C1 C1 C1 C1 C1
C-M38 10 V 1F 16 Eu6 H1 C C2* C2 C2 C2 C2 C2 C2 C2 C2 C2 C2
C-P33 10 V 1F 18 Eu6 H1 C C2a C2a C2a1 C2a1 C2a C2a C2a1 C2a1 C2a1 removed removed
C-P44 10 V 1F 17 Eu6 H1 C C3* C3 C3 C3 C3 C3 C3 C3 C3 C3 C3
C-M93 10 V 1F 17 Eu6 H1 C C3a C3a C3a C3a C3a C3a C3a C3a C3a C3a C3a1
C-M208 10 V 1F 17 Eu6 H1 C C3b C2b C2a C2a C2b C2b C2a C2a C2a C2a C2a
C-M210 36 V 1F 17 Eu6 H1 C C3c C2c C4a C4a C4b C4b C4a C4a C4a C4a C4a

Наводи

уреди
  1. ↑ ISOGG, 2015 "Y-DNA Haplogroup C and its Subclades – 2015" (15 September 2015).
  2. ↑ 2,0 2,1 Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Karmin2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Punctuated bursts in human male demography inferred from 1,244 worldwide Y-chromosome sequences“. Nature Genetics. 48 (6): 593–599. June 2016. doi:10.1038/ng.3559. PMC 4884158. PMID 27111036.
  4. ↑ 4,0 4,1 YFull Haplogroup YTree v7.02.01 as of 15 March 2019
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 „Male demography in East Asia: a north-south contrast in human population expansion times“. Genetics. 172 (4): 2431–9. April 2006. doi:10.1534/genetics.105.054270. PMC 1456369. PMID 16489223.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Karafet T, Xu L, Du R, и др. (September 2001). „Paternal population history of East Asia: sources, patterns, and microevolutionary processes“. Am. J. Hum. Genet. 69 (3): 615–28. doi:10.1086/323299. PMC 1235490. PMID 11481588.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 „Extended Y Chromosome Investigation Suggests Postglacial Migrations of Modern Humans into East Asia via the Northern Route“. Molecular Biology and Evolution. 28 (1): 717–727. January 2011. doi:10.1093/molbev/msq247. PMID 20837606.
  8. ↑ 8,0 8,1 Karafet TM, Osipova LP, Gubina MA, Posukh OL, Zegura SL, Hammer MF (December 2002). „High levels of Y-chromosome differentiation among native Siberian populations and the genetic signature of a boreal hunter-gatherer way of life“. Hum. Biol. 74 (6): 761–89. doi:10.1353/hub.2003.0006. PMID 12617488. S2CID 9443804.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Pakendorf B, Novgorodov IN, Osakovskij VL, Stoneking M (July 2007). „Mating patterns amongst Siberian reindeer herders: inferences from mtDNA and Y-chromosomal analyses“. Am. J. Phys. Anthropol. 133 (3): 1013–27. doi:10.1002/ajpa.20590. PMID 17492671.
  10. ↑ E. V. Balanovska, Y. V. Bogunov, E. N. Kamenshikova, et al., "Demographic and Genetic Portraits of the Ulchi Population." ISSN 1022-7954, Russian Journal of Genetics, 2018, Vol. 54, No. 10, pp. 1245–1253. doi:10.1134/S1022795418100046
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Tajima, Atsushi; Hayami, Masanori; Tokunaga, Katsushi; Juji, T; Matsuo, M; Marzuki, S; Omoto, K; Horai, S (2004). „Genetic origins of the Ainu inferred from combined DNA analyses of maternal and paternal lineages“. Journal of Human Genetics. 49 (4): 187–193. doi:10.1007/s10038-004-0131-x. PMID 14997363.
  12. ↑ 12,0 12,1 „KHARKOV, Vladimir Nikolaevich, "СТРУКТУРА И ФИЛОГЕОГРАФИЯ ГЕНОФОНДА КОРЕННОГО НАСЕЛЕНИЯ СИБИРИ ПО МАРКЕРАМ Y-ХРОМОСОМЫ," Genetika 03.02.07 and "АВТОРЕФЕРАТ диссертации на соискание учёной степени доктора биологических наук, Tomsk 2012“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2020-12-17. Посетено на 2024-02-05.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 E. E. Ashirbekov, D. M. Botbaev, A. M. Belkozhaev, A. O. Abayldaev, A. S. Neupokoeva, J. E. Mukhataev, B. Alzhanuly, D. A. Sharafutdinova, D. D. Mukushkina, M. B. Rakhymgozhin, A. K. Khanseitova, S. A. Limborska, and N. A. Aytkhozhina, "Distribution of Y-Chromosome Haplogroups of the Kazakh from the South Kazakhstan, Zhambyl, and Almaty Regions." Reports of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, ISSN 2224-5227, Volume 6, Number 316 (2017), 85 – 95.
  14. ↑ Dulik MC, Osipova LP, Schurr TG (2011). „Y-chromosome variation in Altaian Kazakhs reveals a common paternal gene pool for Kazakhs and the influence of Mongolian expansions“. PLOS ONE. 6 (3): e17548. Bibcode:2011PLoSO...617548D. doi:10.1371/journal.pone.0017548. PMC 3055870. PMID 21412412.
  15. ↑ Lell JT, Sukernik RI, Starikovskaya YB, и др. (January 2002). „The dual origin and Siberian affinities of Native American Y chromosomes“. Am. J. Hum. Genet. 70 (1): 192–206. doi:10.1086/338457. PMC 384887. PMID 11731934.
  16. ↑ 16,00 16,01 16,02 16,03 16,04 16,05 16,06 16,07 16,08 16,09 16,10 16,11 16,12 16,13 16,14 16,15 „Dual origins of the Japanese: common ground for hunter-gatherer and farmer Y chromosomes“. J. Hum. Genet. 51 (1): 47–58. 2006. doi:10.1007/s10038-005-0322-0. PMID 16328082.
  17. ↑ 17,0 17,1 Guang‐Lin He, Meng‐Ge Wang, Xing Zou, Hui‐Yuan Yeh, Chang‐Hui Liu, Chao Liu, Gang Chen, and Chuan‐Chao Wang, "Extensive ethnolinguistic diversity at the crossroads of North China and South Siberia reflects multiple sources of genetic diversity." J. Syst. Evol. 00 (0): 1–21, 2022. doi: 10.1111/jse.12827
  18. ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име 23mofang.
  19. ↑ 19,00 19,01 19,02 19,03 19,04 19,05 19,06 19,07 19,08 19,09 19,10 19,11 19,12 „Afghan Hindu Kush: Where Eurasian Sub-Continent Gene Flows Converge“. PLOS ONE. 8 (10): e76748. 2013. Bibcode:2013PLoSO...876748D. doi:10.1371/journal.pone.0076748. PMC 3799995. PMID 24204668.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 Zegura SL, Karafet TM, Zhivotovsky LA, Hammer MF (January 2004). „High-resolution SNPs and microsatellite haplotypes point to a single, recent entry of Native American Y chromosomes into the Americas“. Mol. Biol. Evol. 21 (1): 164–75. doi:10.1093/molbev/msh009. PMID 14595095.
  21. ↑ Sengupta S, Zhivotovsky LA, King R, и др. (February 2006). „Polarity and temporality of high-resolution y-chromosome distributions in India identify both indigenous and exogenous expansions and reveal minor genetic influence of Central Asian pastoralists“. Am. J. Hum. Genet. 78 (2): 202–21. doi:10.1086/499411. PMC 1380230. PMID 16400607.
  22. ↑ 22,0 22,1 Pakendorf B, Novgorodov IN, Osakovskij VL, Danilova AP, Protod'jakonov AP, Stoneking M (October 2006). „Investigating the effects of prehistoric migrations in Siberia: genetic variation and the origins of Yakuts“. Hum. Genet. 120 (3): 334–53. doi:10.1007/s00439-006-0213-2. PMID 16845541. S2CID 31651899.
  23. ↑ Wang Chi-zao，Shi Mei-sen, and Li Hui (2018), "The Origin of Daur from the Perspective of Molecular Anthropology" [分子人类学视野下的达斡尔族族源研究], Journal of North Minzu University (Philosophy and Social Science Edition) [北方民族大学学报(哲学社会科学版)], No. 5, Gen. No. 143.
  24. ↑ 24,00 24,01 24,02 24,03 24,04 24,05 24,06 24,07 24,08 24,09 24,10 24,11 24,12 24,13 24,14 24,15 24,16 24,17 24,18 24,19 24,20 24,21 24,22 24,23 24,24 24,25 24,26 24,27 24,28 24,29 24,30 24,31 24,32 24,33 24,34 24,35 24,36 24,37 24,38 24,39 Zhong, Hua; Shi, Hong; Xue-, XB; Qi, Bin; Jin, L; Ma, RZ; Su, B (2010). „Global distribution of Y-chromosome haplogroup C reveals the prehistoric migration routes of African exodus and early settlement in East Asia“. Journal of Human Genetics. 55 (7): 428–35. doi:10.1038/jhg.2010.40. PMID 20448651.
  25. ↑ A brief introduction to patrilineal haplogroups and national ancestry composition of the Manchu population in China by 23mofang (2021/1/21)
  26. ↑ Chen J, He G, Ren Z, Wang Q, Liu Y, Zhang H, Yang M, Zhang H, Ji J, Zhao J, Guo J, Zhu K, Yang X, Wang R, Ma H, Wang C-C, and Huang J (2021), "Genomic Insights Into the Admixture History of Mongolic- and Tungusic-Speaking Populations From Southwestern East Asia." Front. Genet. 12:685285. doi: 10.3389/fgene.2021.685285
  27. ↑ A brief introduction to the patrilineal haplogroups and national ancestry composition of the Tujia people in China by 23mofang (2021/1/21)
  28. ↑ 28,0 28,1 Xia, Zi-Yang; Yan, Shi; Wang, Chuan-Chao; и др. (2019), Inland-coastal bifurcation of southern East Asians revealed by Hmong-Mien genomic history, doi:10.1101/730903, S2CID 202028061
  29. ↑ „47z TAT : 네이버 블로그“.
  30. ↑ Guo, Y.; Xa, Z.; Cui, W.; Chen, C.; Jin, X.; Zhu, B. Joint Genetic Analyses of Mitochondrial and Y-Chromosome Molecular Markers for a Population from Northwest China. Genes 2020, 11, 564. doi:10.3390/genes11050564
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 Haber, Marc; Platt, Daniel E.; Ashrafian Bonab, Maziar; Youhanna, Sonia C.; Soria-Hernanz, David F.; Martínez-Cruz, Begoña; Douaihy, Bouchra; Ghassibe-Sabbagh, Michella; и др. (28 March 2012). „Afghanistan's Ethnic Groups Share a Y-Chromosomal Heritage Structured by Historical Events“. PLOS ONE. 7 (3): e34288. doi:10.1371/journal.pone.0034288. PMC 3314501. PMID 22470552.
  32. ↑ 32,0 32,1 Enrico Macholdt, Leonardo Arias, Nguyen Thuy Duong, et al., "The paternal and maternal genetic history of Vietnamese populations." European Journal of Human Genetics (2020) 28:636–645. https://doi.org/10.1038/s41431-019-0557-4
  33. ↑ „47z TAT : 네이버 블로그“.
  34. ↑ „47z TAT : 네이버 블로그“.
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 „Phylogeography of the Y-chromosome haplogroup C in northern Eurasia“. Annals of Human Genetics. 74 (6): 539–546. 2010. doi:10.1111/j.1469-1809.2010.00601.x. PMID 20726964.
  36. ↑ 36,0 36,1 Marchani EE, Watkins WS, Bulayeva K, Harpending HC, Jorde LB (2008). „Culture creates genetic structure in the Caucasus: autosomal, mitochondrial, and Y-chromosomal variation in Daghestan“. BMC Genet. 9: 47. doi:10.1186/1471-2156-9-47. PMC 2488347. PMID 18637195.
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 LIU Shuhu, NIZAM Yilihamu, RABIYAMU Bake, ABDUKERAM Bupatima, and DOLKUN Matyusup, "A study of genetic diversity of three isolated populations in Xinjiang using Y-SNP." Acta Anthropologica Sinica, 2018, 37(1): 146-156.
  38. ↑ 38,0 38,1 Lu Yan (2011), "Genetic Mixture of Populations in Western China." Shanghai: Fudan University, 2011: 1-84. (Doctoral dissertation in Chinese: 陆艳, "中国西部人群的遗传混合", 上海：复旦大学，2011: 1-84.)
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 39,4 „High frequencies of Y-chromosome haplogroup O2b-SRY465 lineages in Korea: a genetic perspective on the peopling of Korea“. Investig Genet. 2 (1): 10. 2011. doi:10.1186/2041-2223-2-10. PMC 3087676. PMID 21463511.
  40. ↑ 40,0 40,1 40,2 40,3 Bayazit Yunusbayev, Mait Metspalu, Mari Järve, et al. (2012), "The Caucasus as an Asymmetric Semipermeable Barrier to Ancient Human Migrations." Molecular Biology and Evolution 29(1):359–365. doi:10.1093/molbev/msr221 Advance Access publication 13 September 2011.
  41. ↑ Nasidze2004a
  42. ↑ 42,0 42,1 „Y-chromosomal Binary Haplogroups in the Japanese Population and their Relationship to 16 Y-STR Polymorphisms“. Annals of Human Genetics. 71 (4): 480–495. 2007. doi:10.1111/j.1469-1809.2006.00343.x. PMID 17274803. |hdl-access= бара |hdl= (help)
  43. ↑ Sae Naitoh, Iku Kasahara-Nonaka, Kiyoshi Minaguchi, and Phrabhakaran Nambiar, "Assignment of Y-chromosomal SNPs found in Japanese population to Y-chromosomal haplogroup tree." Journal of Human Genetics (2013) 58, 195–201. doi:10.1038/jhg.2012.159
  44. ↑ 44,0 44,1 „Overview of genetic variation in the Y chromosome of modern Japanese males“. Anthropological Science. 122 (3): 131–136. 2014. doi:10.1537/ase.140709.
  45. ↑ 45,0 45,1 Boris Malyarchuk, Miroslava Derenko, Galina Denisova, Sanj Khoyt, Marcin Wozniak, Tomasz Grzybowski, and Ilya Zakharov, "Y-chromosome diversity in the Kalmyks at the ethnical and tribal levels." Journal of Human Genetics (2013) 58, 804–811; doi:10.1038/jhg.2013.108; published online 17 October 2013.
  46. ↑ Natalia Balinova, Helen Post, Alena Kushniarevich, Siiri Rootsi, et al. (2019), "Y-chromosomal analysis of clan structure of Kalmyks, the only European Mongol people, and their relationship to Oirat-Mongols of Inner Asia." European Journal of Human Genetics. https://doi.org/10.1038/s41431-019-0399-0
  47. ↑ „The Eurasian heartland: a continental perspective on Y-chromosome diversity“. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 98 (18): 10244–9. August 2001. Bibcode:2001PNAS...9810244W. doi:10.1073/pnas.171305098. PMC 56946. PMID 11526236.
  48. ↑ „The genetic legacy of the Mongols“. Am. J. Hum. Genet. 72 (3): 717–21. March 2003. doi:10.1086/367774. PMC 1180246. PMID 12592608. as PDF Архивирано на 10 јули 2012 г.
  49. ↑ Xue, Y; Zerjal, T; Bao, W; Zhu, S; Lim, SK; Shu, Q; Xu, J; Du, R; Fu, S (2015-09-28). „Recent Spread of a Y-Chromosomal Lineage in Northern China and Mongolia“. Am. J. Hum. Genet. 77 (6): 1112–6. doi:10.1086/498583. PMC 1285168. PMID 16380921.
  50. ↑ Xue, Y; Zerjal, T; Bao, W; Zhu, S; Lim, SK; Shu, Q; Xu, J; Du, R; Fu, S (2005). „Recent Spread of a Y-Chromosomal Lineage in Northern China and Mongolia“. The American Journal of Human Genetics. 77 (6): 1112–1116. doi:10.1086/498583. PMC 1285168. PMID 16380921.
  51. ↑ Xue, Y.; Zerjal, T.; Bao, W.; Zhu, S.; Lim, S. K.; Shu, Q.; Xu, J.; Du, R.; Fu, S. (December 2005). „Recent Spread of a Y-Chromosomal Lineage in Northern China and Mongolia“. Am J Hum Genet. 77 (6): 1112–1116. doi:10.1086/498583. PMC 1285168. PMID 16380921.
  52. ↑ Yan, S.; Tachibana, H.; Wei, LH (2015). „Y chromosome of Aisin Gioro, the imperial house of the Qing dynasty“. J Hum Genet. 60 (6): 295–298. arXiv:1412.6274. doi:10.1038/jhg.2015.28. PMID 25833470.
  53. ↑ Wei, Lan-Hai; Yan, Shi; Lu, Yan; Wen, Shao-Qing; Huang, Yun-Zhi; Wang, Ling-Xiang; Li, Shi-Lin; Yang, Ya-Jun; Wang, Xiao-Feng (22 January 2018). „Whole-sequence analysis indicates that the Y chromosome C2*-Star Cluster traces back to ordinary Mongols, rather than Genghis Khan“. European Journal of Human Genetics. 26 (2): 230–237. doi:10.1038/s41431-017-0012-3. PMC 5839053. PMID 29358612.
  54. ↑ Abilev, Serikbai; Malyarchuk, Boris; Derenko, Miroslava; Wozniak, Marcin; Grzybowski, Tomasz; Zakharov, Ilya (2012). „The Y-chromosome C3* star-cluster attributed to Genghis Khan's descendants is present at high frequency in the Kerey clan from Kazakhstan“. Human Biology. 84 (1, Article 12): 79–89. doi:10.3378/027.084.0106. PMID 22452430.
  55. ↑ „Gene flow from the Indian subcontinent to Australia: evidence from the Y chromosome“. Curr. Biol. 12 (8): 673–7. April 2002. doi:10.1016/S0960-9822(02)00789-3. PMID 11967156. as PDF Архивирано на 17 ноември 2020 г.
  56. ↑ 56,0 56,1 56,2 Haplogroup C-M217 on Discover by FamilyTreeDNA
  57. ↑ „C-Cts4660单倍群详情“.
  58. ↑ Phylogenetic tree of Haplogroup O-F175 at TheYtree
  59. ↑ 59,0 59,1 59,2 „Human paternal and maternal demographic histories: insights from high-resolution Y chromosome and mtDNA sequences“. Investigative Genetics. 2014 (5): 13. 2014. doi:10.1186/2041-2223-5-13. PMC 4174254. PMID 25254093.
  60. ↑ 60,0 60,1 60,2 60,3 60,4 Tatiana M. Karafet, Ludmila P. Osipova, Olga V. Savina, Brian Hallmark, and Michael F. Hammer (2018), "Siberian genetic diversity reveals complex origins of the Samoyedic-speaking populations." Am J Hum Biol. 2018;e23194. https://doi.org/10.1002/ajhb.23194. doi:10.1002/ajhb.23194
  61. ↑ „Y Chromosomes of 40% Chinese Descend from Three Neolithic Super-Grandfathers“. PLOS ONE. 9 (8): e105691. 2014. arXiv:1310.3897. Bibcode:2014PLoSO...9j5691Y. doi:10.1371/journal.pone.0105691. PMC 4149484. PMID 25170956.
  62. ↑ Boris A Malyarchuk, Miroslava Derenko, Galina Denisova, Marcin Woźniak, Urszula Rogalla, Irina Dambueva, and Tomasz Grzybowski, "Y chromosome haplotype diversity in Mongolic-speaking populations and gene conversion at the duplicated STR DYS385a,b in haplogroup C3-M407." Journal of Human Genetics (2016) 61, 491–496; doi:10.1038/jhg.2016.14; published online 25 February 2016.
  63. ↑ V. N. Kharkov, K. V. Khamina, O. F. Medvedeva, K. V. Simonova, E. R. Eremina, and V. A. Stepanov, "Gene Pool of Buryats: Clinal Variability and Territorial Subdivision Based on Data of Y-Chromosome Markers." Russian Journal of Genetics, 2014, Vol. 50, No. 2, pp. 180–190. doi:10.1134/S1022795413110082
  64. ↑ Park, Jin; Lee, Young; Kim, Young; -1#Myung, Hwan Na; и др. (2013). „Y-SNP miniplexes for East Asian Y-chromosomal haplogroup determination in degraded DNA“. Forensic Science International: Genetics. 7 (1): 75–81. doi:10.1016/j.fsigen.2012.06.014. PMID 22818129.
  65. ↑ Wei, Ryan Lan-Hai; Yan, Shi; Yu, Ge; Huang, Yun-Zhi (November 2016). „Genetic trail for the early migrations of Aisin Gioro, the imperial house of the Qing dynasty“. Journal of Human Genetics. 62 (3): 407–411. doi:10.1038/jhg.2016.142. PMID 27853133.
  66. ↑ Yan, Shi; Tachibana, Harumasa; Wei, Lan-Hai; Yu, Ge; Wen, Shao-Qing; Wang, Chuan-Chao (June 2015). „Y chromosome of Aisin Gioro, the imperial house of the Qing dynasty“. Journal of Human Genetics. 60 (6): 295–8. arXiv:1412.6274. doi:10.1038/jhg.2015.28. PMID 25833470.
  67. ↑ 67,0 67,1 „Did you know DNA was used to uncover the origin of the House of Aisin Gioro?“. Did You Know DNA... 14 November 2016. Архивирано од изворникот на 2023-10-01. Посетено на 5 November 2020.
  68. ↑ Xue, Yali; Zerjal, Tatiana; Bao, Weidong; Zhu, Suling; Lim, Si-Keun; Shu, Qunfang; Xu, Jiujin; Du, Ruofu; Fu, Songbin (2005). „Recent Spread of a Y-Chromosomal Lineage in Northern China and Mongolia“. The American Journal of Human Genetics. 77 (6): 1112–1116. doi:10.1086/498583. PMC 1285168. PMID 16380921.
  69. ↑ „Asian Ancestry based on Studies of Y-DNA Variation: Part 3. Recent demographics and ancestry of the male East Asians – Empires and Dynasties“. Genebase Tutorials. Архивирано од изворникот на 25 November 2013.
  70. ↑ Wei, Ryan Lan-Hai; Yan, Shi; Yu, Ge; Huang, Yun-Zhi (November 2016). „Genetic trail for the early migrations of Aisin Gioro, the imperial house of the Qing dynasty“. Journal of Human Genetics. The Japan Society of Human Genetics. 62 (3): 407–411. doi:10.1038/jhg.2016.142. PMID 27853133.
  71. ↑ Yan, Shi; Tachibana, Harumasa; Wei, Lan-Hai; Yu, Ge; Wen, Shao-Qing; Wang, Chuan-Chao (June 2015). „Y chromosome of Aisin Gioro, the imperial house of the Qing dynasty“. Journal of Human Genetics. Nature Publishing Group on behalf of the Japan Society of Human Genetics (Japan). 60 (6): 295–298. arXiv:1412.6274. doi:10.1038/jhg.2015.28. PMID 25833470.
  72. ↑ Wang, Chi-Zao; Wei, Lan-Hai; Wang, Ling-Xiang; Wen, Shao-Qing; Yu, Xue-Er; Shi, Mei-Sen; Li, Hui (August 2019). „Relating Clans Ao and Aisin Gioro from northeast China by whole Y-chromosome sequencing“. Journal of Human Genetics. Japan Society of Human Genetics. 64 (8): 775–780. doi:10.1038/s10038-019-0622-4. PMID 31148597.
  73. ↑ Pille Hallast, Chiara Batini, Daniel Zadik, et al., "The Y-Chromosome Tree Bursts into Leaf: 13,000 High-Confidence SNPs Covering the Majority of Known Clades." Molecular Biology and Evolution doi:10.1093/molbev/msu327 Advance Access publication 2 December 2014.
  74. ↑ 74,0 74,1 74,2 „The Himalayas as a directional barrier to gene flow“. Am. J. Hum. Genet. 80 (5): 884–94. May 2007. doi:10.1086/516757. PMC 1852741. PMID 17436243. 2/77=2.6% C-M217 in a sample of the general population of Kathmandu.
  75. ↑ „Mitochondrial and Y-chromosome diversity of the Tharus (Nepal): a reservoir of genetic variation“. BMC Evol. Biol. 9 (1): 154. 2009. Bibcode:2009BMCEE...9..154F. doi:10.1186/1471-2148-9-154. PMC 2720951. PMID 19573232. 1/26=3.8% C-M217 in a sample of Hindu Indians from the Terai.
  76. ↑ „The genetic heritage of the earliest settlers persists both in Indian tribal and caste populations“. Am. J. Hum. Genet. 72 (2): 313–32. February 2003. doi:10.1086/346068. PMC 379225. PMID 12536373. C-M217 in 1/31=3.2% of a sample from West Bengal.
  77. ↑ Y-Chromosome Diversity in Modern Bulgarians: New Clues about Their Ancestry, Karachanak S, Grugni V, Fornarino S, Nesheva D, Al-Zahery N, et al. (2013) Retrieved Oct 2013.
  78. ↑ 78,0 78,1 78,2 78,3 Karafet, Tatiana M.; Hallmark, Brian; Cox, Murray P.; и др. (2010). „Major East–West Division Underlies Y Chromosome Stratification across Indonesia“. Mol. Biol. Evol. 27 (8): 1833–1844. doi:10.1093/molbev/msq063. PMID 20207712.
  79. ↑ 79,0 79,1 „Melanesian and Asian Origins of Polynesians: mtDNA and Y Chromosome Gradients Across the Pacific“. Molecular Biology and Evolution. 23 (11): 2234–2244. 2006. doi:10.1093/molbev/msl093. PMID 16923821. |hdl-access= бара |hdl= (help)
  80. ↑ 80,0 80,1 80,2 „Taiwan Y-chromosomal DNA variation and its relationship with Island Southeast Asia“. BMC Genetics. 15: 77. 2014. doi:10.1186/1471-2156-15-77. PMC 4083334. PMID 24965575.
  81. ↑ „Human Migration through Bottlenecks from Southeast Asia into East Asia during Last Glacial Maximum Revealed by Y Chromosomes“. PLOS ONE. 6 (8): e24282. 2011. Bibcode:2011PLoSO...624282C. doi:10.1371/journal.pone.0024282. PMC 3164178. PMID 21904623.
  82. ↑ „Retrieving Y chromosomal haplogroup trees using GWAS data“. European Journal of Human Genetics. 22 (8): 1046–50. August 2014. doi:10.1038/ejhg.2013.272. PMC 4350590. PMID 24281365.CS1-одржување: display-автори (link)
  83. ↑ 83,0 83,1 Bing Su, Li Jin, Peter Underhill, Jeremy Martinson, Nilmani Saha, Stephen T. McGarvey, Mark D. Shriver, Jiayou Chu, Peter Oefner, Ranajit Chakraborty, and Ranjan Deka, "Polynesian origins: Insights from the Y chromosome." PNAS (18 July 2000), vol. 97, no. 15, 8225–8228.
  84. ↑ „Y chromosomal evidence on the origin of northern Thai people“. PLOS ONE. 12 (7): e0181935. 2017. Bibcode:2017PLoSO..1281935B. doi:10.1371/journal.pone.0181935. PMC 5524406. PMID 28742125.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хаплогрупа_C-M217&oldid=5299555“