Американски староседелци
Американските староседелци („Индијанци“) — општ назив за народите кои се домородни на просторите од арктичка Канада и Алјаска до Огнената земја во Чиле и Аргентина, односно копното Америка, кои меѓусебно се разликуваат по јазикот, културата и физичкиот изглед. Кристофер Колумбо мислел дека стигнал во Индија и затоа луѓето со кои доаѓал во допир ги нарекувал Индијанци (шп. indios).
Вкупен број | |
---|---|
Приближно 60.5 милиони | |
Подрачја со значајно население | |
Америка | |
Мексико | 25.7 милиони[1][2] |
Перу | 6.0 милиони[3] |
Боливија | 6.8 милиони[4] |
Гватемала | 5.8 милиони[5] |
Еквадор | 3.4 милиони |
САД | 2.9 - 5 милиони[6] |
Чиле | 2.0 милиони[7] |
Канада | 1.4 милиони[8] |
Колумбија | 1.4 милиони[9] |
Аргентина | 955,032[10] |
Бразил | 817,963[11] |
Венецуела | 524,000[12] |
Хондурас | 520,000[13] |
Никарагва | 443,847[14] |
Панама | 204,000[15] |
Парагвај | 95,235[16] |
Ел Салвадор | ~70,000[17] |
Костарика | ~114,000[18] |
Гвајана | ~60,000[19] |
Гренланд | ~51,000[20] |
Белиз | ~24,501 (Maya)[21] |
Француска Гвајана | ~19,000[22] |
Суринам | ~12,000–24,000 |
Повеќето се ловечко-збирни заедници. Во нивните најразвиени народи кои успеале да подигнат високоразвиени цивилизации спаѓаат народите Олмеци, Толтеци, Маите и Ацтеките од Мексико и Инките од Перу. Денес многу живеат во резервати, особено во Канада, САД и Бразил.
Американските староседелци во уметноста и во популарната култура
уреди- „Џеронимо“ — кус расказ на македонскиот писател Гето Руди од 2017 година.[23]
- „Локомотива 38, Одјибвеј“ — расказ на американскиот писател Вилијам Саројан.[24]
- „Апачи“ (англиски: Apache) - американски рапер.[25]
- „Индијанци“ (англиски: Indians) - песна на американската треш-метал група Антракс (Anthrax) од 1987 година.[26]
- „Народот Чироки“ (англиски: Cherokee Nation) — песна на американската хард-кор група Ill Repute од 1984 година.[27]
- „Индијанско летно небо“ (англиски: Indian Summer Sky) - песна на ирската рок-група У2 од 1984 година.[28]
- „Народот на коњите“ (англиски: Horse Nation) - песна на британската рок-група Калт (The Cult) од 1984 година.[29]
- „Апачи“ (англиски: Apache) - песна на британската рок-група Саутерн дет калт (Southern Death Cult) од 1983 година.[30]
- „Кајови“ (англиски: Kaiowas) - песна на бразилската треш метал-група Сепултура (Sepultura) од 1993 година.[31]
- „Апачи“ (англиски: Apache) - песна на британската поп-рок група Шедоус (The Shadows) од 1960 година.[32]
Наводи
уреди- ↑ http://www.inegi.gob.mx/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/censos/poblacion/2010/princi_result/cpv2010_principales_resultadosVI.pdfПредлошка:Full
- ↑ http://www.somosprimos.com/schmal/schmal.htmПредлошка:Full
- ↑ „CIA, The World Factbook Peru“. Архивирано од изворникот (PDF) на 2016-11-05. Посетено на 12 July 2011.
- ↑ „CIA - The World Factbook“. Cia.gov. Архивирано од изворникот на 2018-12-11. Посетено на 23 February 2011.
- ↑ http://www.ine.gob.gt/sistema/uploads/2014/02/26/L5pNHMXzxy5FFWmk9NHCrK9x7E5Qqvvy.pdf
- ↑ United States Census Bureau. The American Indian and Alaska Native Population: 2010
- ↑ „архивски примерок“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2013-07-18. Посетено на 2016-01-28.Предлошка:Full
- ↑ Canada 2011 Census [1]
- ↑ DANE 2005 National Census
- ↑ „Población indígena o descendiente de pueblos indígenas u originarios en viviendas particulares por sexo, según edad en años simples y grupos quinquenales de edad“ (xls). INDEC (шпански). 2010. Посетено на 2 May 2015.
- ↑ „2010 Census graphics of Brazil government“. IBGE(Brazilian Institute of Geograph and Statistic. 2015-02-09.
- ↑ „About this Collection“ (PDF). The Library of Congress. Посетено на 29 July 2015.
- ↑ „CIA - The World Factbook - Honduras“. Cia.gov. Архивирано од изворникот на 2020-05-15. Посетено на 2013-12-03.
- ↑ 2005 Census
- ↑ „CIA - The World Factbook“. Cia.gov. Архивирано од изворникот на 2019-01-03. Посетено на 23 February 2011.
- ↑ „8 LIZCANO“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2014-02-24. Посетено на 2014-05-22.
- ↑ „Una comunidad indígena salvadoreña pide su reconocimiento constitucional en el país“. soitu.es. Посетено на 23 February 2011.
- ↑ „Costa Rica: Ethnic groups“. Cia.gov. Архивирано од изворникот на 2020-05-13. Посетено на 21 December 2010.
- ↑ Lector de Google Drive. Docs.google.com. Retrieved 12 July 2013.
- ↑ The World Factbook Архивирано на 9 мај 2020 г.. Cia.gov. Retrieved 12 July 2013.
- ↑ Redatam::CELADE, ECLAC - United Nations Архивирано на 12 јули 2017 г.. Celade.cepal.org. Retrieved 12 July 2013.
- ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2011-08-20. Посетено на 2016-01-28.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
- ↑ Гето Руди, Можеше да биде реми. Скопје: Темплум, 2017, стр. 66.
- ↑ Вилијам Саројан, Се викам Арам. Скопје: Македонска книга, 1970, стр. 112-124.
- ↑ Discogs, Apache (пристапено на 30.8.2019)
- ↑ Discogs, Anthrax – Among The Living (пристапено на 10.6.2020)
- ↑ Ill Repute – What Happens Next (пристапено на 21.3.2023)
- ↑ U2, The Unforgettable Fire, Cai 9127, Jugoton.
- ↑ Discogs, The Cult – Dreamtime (пристапено на 17.5.2020)
- ↑ Discogs, The Southern Death Cult – Southern Death Cult (пристапено на 9.8.2019)
- ↑ DISCOGS, Sepultura – Chaos A.D. (пристапено на 30.8.2019)
- ↑ Discogs, The Shadows – Apache (пристапено на 30.8.2019)
Надворешни врски
уреди- Comanche Lodge - Индијанска историја
- Список на северноамерикански племиња
- Конгрес на индијанските племиња
Оваа статија е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |