Хаплогрупа C-M48 (C2b1a2)
Можно време на потекло14,700 [95% CI 13,300 <-> 16,100] пред сегашноста[1]

15,557 [95% CI 14,443 <-> 16,732] пред сегашноста[2]
Возраст на спојување12,131 [95% CI 10,916 <-> 13,363] пред сегашноста[2]

2,750 ± 1,370 пред сегашноста[3]

3,500 [95% CI 300–19,700] пред сегашноста[4]

3,800 [95% CI 3,100 <-> 4,600] пред сегашноста[1]

5,940 ± 2,900 години (стапка на еволутивна мутација) или 1.630 ± 800 години (генеалошка стапка на мутација)[5]

10,800 ± 2,300 години[6] or 9,300 ± 3,300 години[6]
Можно место на потекломожеби Монголија или регионот на Бајкалското Езеро[3]
ПредокC-F1699 (C2b1)
Својствени мутацииM48, M77, M86
Најголеми честотиОрочони 42%[7]-68%,[8] Евенки 44%[9]-71%,[3] Евенки 27%[7]-70%,[10] Удегејци 60%,[11] Негидалци 20%[11]-100%,[11] Евени 5%[12]-61%,[8] Казаци 42%-63%,[5][13][14] Ителмени 39%,[11] Улчи/Нанајци 38%,[11] Калмици 37%-45%,[5][15] Нивхи 35%,[11] Улчи 35%,[16] Корјаци 33%,[11] Јукагири 23%,[10] Монголци (Урјанхаји 33%, Закчини 30%, Халха 15%, Котони 10%[4]), Долганци 12%,[17] Нанајци 11%,[7] Туванци 9% [6%-20%],[5][11][13] Киргизи 7% [5%-12%][13][14][18]

Хаплогрупата C-M48 позната и како C2b1a2 — хоплогрупа на ДНК на Y хромозом.

Често се среќава помеѓу членовите на централноазиските и сибирските народи, како што се Евенките, Евените, Улчи,[16] Казаците, Корјаците, Монголите (особено Ојрати, како што се Калмиците,[19] Закчините, Урјанхаите и населението на северозападна Монголија воопшто), и Јукагири.

Хаплогрупата C-M48, исто така, повремено била пронајдена во некои етнички групи надвор од неговиот типичен опсег во Сибир и Средна Азија, како што се јапонците (2/53 C-M86 Кјушу, 1/70 C-M86 Токушима, 0/61 C-M86 Шизуока, 0/45 C-M217 Окинава, 0/26 C-M217 Аомори, 0/4 C-M86 Ајни), Тибеќани (4/479 C-M48 Тибет, 0/52 C-M48 Кингхај [6] ), Бутан (1/21 C-M86/M77),[20] Осети (1/21 C-M48 Јужни Осети),[21] Черкези (1/154 C-M48),[21] и Руси (1/406 C-M77 ), од кои некои покажуваат дивергентни Y-STR хаплотипови.[6]

Кармин и неговите соработници во 2015 година пронашле дивергентна гранка на C-M48, која ја нарекле C3c2-B90 и која ISOGG ја нарекле C2b1a2b-B90, во три Корјаци и еден Евен. Иако M48 и M77 SNP долго време се сметале за филогенетски еквивалентни, означувајќи го истиот клад на човечката Y-DNA филогенија, кладата C3c2-B90 била откриена дека е позитивна за M48 мутацијата, но негативна за M77 мутацијата.

C-B91 е подклада на C-B90 што е пронајдена кај Корјаците. Ги опфаќа подкладите C-B92 и C-B94. Кармин и неговите соработници во 2015 година пронашле Y-ДНК која припаѓа на C-B92 кај два Корјаци за кои процениле дека го делат најновиот заеднички предок 594 [95% CI 285 <-> 939] години пред сегашноста. Двата Корјаци во C-B92 се проценува дека делат најнов заеднички предок со Корјак кој припаѓа на C-B94 подкладата 3.812 [95% CI 3.005 <-> 4.654] години пред сегашноста.

C-B93 е подклада на C-B90 што е пронајдена во 7,7% (4/52) од примерокот на Улчи и кај еден Евенк. Се проценува дека го дели најновиот заеднички предок со C-B91 од Корјаци 4.992 [95% CI 4.188 <-> 5.732] години пред сегашноста.

Кармин и неговите соработници во 2015 година ја процениле возраста на спојување на C-M77, која ја нарекле C3c1a-M77 и која ISOGG ја нарекол C2b1a2a-M86/M77, на 2.804 [95% CI 2.228 <-> 3.431] години пред сега врз основа на нивните примери на C-B469 и пет примери на C-B80 Y-ДНК.

C-B469 е подклада на C-M7. Y-ДНК што припаѓа на кладата C-B469, која е именувана C2b1a2a1a-B469 од ISOGG, е пронајдена кај монголските Закчини, Евенки и Бурјати. Поединецот Евенк и поединецот Бурјат припаѓаат на подкладата C-B87 и се проценува дека го делат најновиот заеднички предок 1.792 [95% CI 1.255 <-> 2.376] години пред сегашноста. Се проценува дека тие две единки имаат најнов заеднички предок со поединецот Закчин, кој припаѓа на поткладата C-B470, 2.562 [95% CI 2.003 <-> 3.161] години пред сегашноста.

C-B469, исто така, бил пронајден во HGDP01250, примерок од Y-ДНК добиен од Сибо во Кина како дел од проектот за разновидност на човечкиот геном, и во Евен од Нелкан, Хабаровски крај.

Балановска и нејзините соработници (2018) ја пронашле C-F13686, подклада што може да биде филогенетски еквивалентна на C-B469, во 7,7% (4/52) од примерок од Улчи.

Балинова и нејзините соработници (2019) набљудувале Y-ДНК што припаѓа на C-B469 во 10,1% (7/69) од примерокот на Дербет од Русија, 2,5% (1/40) од примерокот на Монголите од западна Монголија и 1,7% (1/58) од примерок Торгут од Русија.

C-B470 е подклада на C-B469. Оваа подклада била забележана во Закчин и во Улч.

C-B87 е подклада на C-B469. Времето до најновиот заеднички предок помеѓу C-B87 и C-B470 (кој ја вклучува Y-ДНК на Закчин монголски поединец и поединец Улч) се проценува на 2.562 [95% CI 2.003 <-> 3.161] години пред присутни.

C-B87(xB89) Y-DNA, која припаѓа на C-B87, но не припаѓа на нејзината потклада C-B89, е пронајдена кај Бурјат (C-B88) и кај Сибо.

C-B89 е потклада на C-B87 која е позната од Y-ДНК на Евен од Нелкан, Хабаровски крај и Y-ДНК на Евенк.

Y-ДНК што припаѓа на овој клад, кој ISOGG го именувала како C2b1a2a1b-B80, е пронајдена во пет Евени (четири од Магаданската област и еден од Република Саха). Овие пет членови на C-B80 се проценува дека го делат најновиот заеднички предок 1.674 [95% CI 1.190 <-> 2.205] години пред сегашноста.

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 YFull Haplogroup YTree v5.04 as of 16 May 2017
  2. 2,0 2,1 Monika Karmin, Lauri Saag, Mário Vicente, et al., "A recent bottleneck of Y chromosome diversity coincides with a global change in culture." Genome Research (2015) 25: 459-466. doi: 10.1101/gr.186684.114
  3. 3,0 3,1 3,2 Karafet TM, Osipova LP, Gubina MA, Posukh OL, Zegura SL, Hammer MF (December 2002). „High levels of Y-chromosome differentiation among native Siberian populations and the genetic signature of a boreal hunter-gatherer way of life“. Hum. Biol. 74 (6): 761–89. doi:10.1353/hub.2003.0006. PMID 12617488. S2CID 9443804.
  4. 4,0 4,1 Toru Katoh, Batmunkh Munkhbat, Kenichi Tounai, et al., "Genetic features of Mongolian ethnic groups revealed by Y-chromosomal analysis." Gene 346 (2005) 63–70. doi:10.1016/j.gene.2004.10.023
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Boris Malyarchuk, Miroslava Derenko, Galina Denisova, et al. (2010) "Phylogeography of the Y-chromosome haplogroup C in northern Eurasia." Annals of Human Genetics (2010) 74, 539–546. doi: 10.1111/j.1469-1809.2010.00601.x
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Hua Zhong, Hong Shi, Xue-Bin Qi, Chun-Jie Xiao, Li Jin, Runlin Z Ma, and Bing Su, "Global distribution of Y-chromosome haplogroup C reveals the prehistoric migration routes of African exodus and early settlement in East Asia." Journal of Human Genetics (2010) 55, 428–435; doi:10.1038/jhg.2010.40; published online 7 May 2010.
  7. 7,0 7,1 7,2 Xue Y, Zerjal T, Bao W, и др. (April 2006). „Male demography in East Asia: a north-south contrast in human population expansion times“. Genetics. 172 (4): 2431–9. doi:10.1534/genetics.105.054270. PMC 1456369. PMID 16489223.
  8. 8,0 8,1 Hammer MF, Karafet TM, Park H, и др. (2006). „Dual origins of the Japanese: common ground for hunter-gatherer and farmer Y chromosomes“. J. Hum. Genet. 51 (1): 47–58. doi:10.1007/s10038-005-0322-0. PMID 16328082.
  9. Karafet T, Xu L, Du R, и др. (September 2001). „Paternal population history of East Asia: sources, patterns, and microevolutionary processes“. Am. J. Hum. Genet. 69 (3): 615–28. doi:10.1086/323299. PMC 1235490. PMID 11481588.
  10. 10,0 10,1 Pakendorf B, Novgorodov IN, Osakovskij VL, Danilova AP, Protod'jakonov AP, Stoneking M (October 2006). „Investigating the effects of prehistoric migrations in Siberia: genetic variation and the origins of Yakuts“. Hum. Genet. 120 (3): 334–53. doi:10.1007/s00439-006-0213-2. PMID 16845541. S2CID 31651899.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 Lell JT, Sukernik RI, Starikovskaya YB, и др. (January 2002). „The dual origin and Siberian affinities of Native American Y chromosomes“. Am. J. Hum. Genet. 70 (1): 192–206. doi:10.1086/338457. PMC 384887. PMID 11731934.
  12. Pakendorf B, Novgorodov IN, Osakovskij VL, Stoneking M (July 2007). „Mating patterns amongst Siberian reindeer herders: inferences from mtDNA and Y-chromosomal analyses“. Am. J. Phys. Anthropol. 133 (3): 1013–27. doi:10.1002/ajpa.20590. PMID 17492671.
  13. 13,0 13,1 13,2 Wells RS, Yuldasheva N, Ruzibakiev R, и др. (August 2001). „The Eurasian heartland: a continental perspective on Y-chromosome diversity“. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 98 (18): 10244–9. Bibcode:2001PNAS...9810244W. doi:10.1073/pnas.171305098. PMC 56946. PMID 11526236.
  14. 14,0 14,1 Zerjal T, Wells RS, Yuldasheva N, Ruzibakiev R, Tyler-Smith C (September 2002). „A genetic landscape reshaped by recent events: Y-chromosomal insights into central Asia“. Am. J. Hum. Genet. 71 (3): 466–82. doi:10.1086/342096. PMC 419996. PMID 12145751.
  15. Nasidze I, Quinque D, Dupanloup I, Cordaux R, Kokshunova L, Stoneking M (December 2005). „Genetic evidence for the Mongolian ancestry of Kalmyks“. Am. J. Phys. Anthropol. 128 (4): 846–54. doi:10.1002/ajpa.20159. PMID 16028228.
  16. 16,0 16,1 E. V. Balanovska, Y. V. Bogunov, E. N. Kamenshikova, O. A. Balaganskaya, A. T. Agdzhoyan, A. A. Bogunova, R. A. Skhalyakho, I. E. Alborova, M. K. Zhabagin, S. M. Koshel, D. M. Daragan, E. B. Borisova, A. A. Galakhova, O. V. Maltceva,
  17. Sardana A Fedorova, Maere Reidla, Ene Metspalu, et al., "Autosomal and uniparental portraits of the native populations of Sakha (Yakutia): implications for the peopling of Northeast Eurasia." BMC Evolutionary Biology 2013, 13:127. http://www.biomedcentral.com/1471-2148/13/127
  18. Di Cristofaro J, Pennarun E, Mazières S, Myres NM, Lin AA, et al. (2013) "Afghan Hindu Kush: Where Eurasian Sub-Continent Gene Flows Converge." PLoS ONE 8(10): e76748. doi:10.1371/journal.pone.0076748
  19. Boris Malyarchuk, Miroslava Derenko, Galina Denisova, Sanj Khoyt, Marcin Wozniak, Tomasz Grzybowski, and Ilya Zakharov, "Y-chromosome diversity in the Kalmyks at the ethnical and tribal levels." Journal of Human Genetics (2013) 58, 804–811; doi:10.1038/jhg.2013.108; published online 17 October 2013.
  20. Hallast et al. 2014
  21. 21,0 21,1 Bayazit Yunusbayev, Mait Metspalu, Mari Järve, et al. (2012), "The Caucasus as an Asymmetric Semipermeable Barrier to Ancient Human Migrations." Molecular Biology and Evolution 29(1):359–365.