Нижни Новгород

Нижни Новгород (руски: Нижний Новгород) или скратено - Нижни, е петтиот град по големина во Русија, по Москва, Санкт Петербург, Новосибирск и Екатеринбург. Население: 1,267,760 (2015). Градот е економски и културен центар на огромниот Волго-Вјатски стопански регион, како и административен центар на Нижегородската област и Приволжскиот федерален округ.

Нижни Новгород Нижний Новгород
Округот административен центар
Димитриј кула на Кремљ, Катедралата Невски и стадионот на Светскиот куп, Споменик на Минин и Пожарски, Фабрика за автомобили во Горки, Чкаловите скалила, саем
Знаме Амблем
Нижни Новгород
Координати: 56°19′37″N 44°00′27″E
Федерален округ	Приволжскиот федерален округ
Федерален субјект	Нижегородска област
Основач	1221
Управа
• Градоначалникот	Иван Карнилин (Единствена Русија)
Површина
• Вкупна	466,5 км2 (180,1 ми2)
Надм. вис.	&10000000000000200000000200 м
Население (2015)
• Вкупно	1.267.760
• Густина	3.086,98/км2 (7,995,2/ми2)
Демоним	Нижегородец, Нижегородка
Час. појас	MSK (UTC+3)
Повик. бр.	+7 831
Мреж. место	adm.nnov.ru

Од 1932 до 1990 градот го носел името Горки (Горький) во чест на писателот Максим Горки. По падот на СССР, градот си го враќа своето име.

Историја

Престолнина на средновековното кнежевство

Градот бил основан од кнезот Јуриј II Вселоводич во 1221 на врстувањето на најважните реки во регионот, Волга и Ока. Дадено му е името Нижни Новгород („Долен Новоград“), за да се различи од постариот град Новгород. Нижегородската тврдина играла важна стратешка улога, особено со помош на природниот шанец обликуван од двете реки.

Заедно со Москва и Твер, Нижни Новгород е еден од неколкуте новосоздадени градови кои ја избегнале монголските ужаси заради нивното големо значење и израснале како силни противници на т.н. татарски јарем. Градот се здобил со уште повеќе важност кога престолнината на моќното Суздаљско Кнежевство вила префрлена тука од Городец во 1350. Кнезот Димитриј Константинович (1323-1383) се стремел градот да стане соперник и рамен на Москва: изградил камена крепост, неколку цркви и бил покровител на историчарите. Најраниот ракопис од Несторовиот летопис, наречен Лаврентов летопис, бил напишан од локалниот монах Лаврентиј во 1377.

Најсилната крепост во Московија

Повикот на Минин до народната милиција за ослободување на Москва од Полјаците. 1612

По влегувањето на градот во состав на Московија (1392), локалните властелини го зеле името Шујски и се преселиле во Москва, каде играле важна улога на дворот и за кратко време дошле на власт преку Василиј IV. По неговото спалување од страна на моќниот кримски татарски поглавар Едигу во 1408, Нижни Новгород биле обновен и московјаните го сметале за важно упориште во нивните војни против Казањското ханство. Големиот кремљ од црвена цигла, една од најсилните и најрани зачувани крепости во Русија, бил изграден во 1508–1511 под надзор на Петар Италијанецот. Тврдината била силна и ги издржала татарските напади во 1520 и 1536 г.

Во 1612, таканаречената народна милиција, собрана од локалниот трговец Кузма Минин и раководена од кнезот Димитриј Пожарски ги истерала полските војски од Москва, така ставајќи му крај на Матното време. Ова едновремено го означува и почетокот на династијата Романови. Главниот плоштад пред кремљот го носи Мининовото име, а неговите останки се наоѓаат во крепоста. Исто така во спомен на овие настани, на 21 октомври, 2005 бил поставен дупликат на споменикот на Минин и Пожарски пред црквата Св. Јован Крстител, за кое се верува дека било местото од каде луѓето биле свикувани на борба.

През следниот век, градов доживува економски подем и затоа семејството Строганови (најбогатите трговци во Русија) го избира како седиште за нивните активности. На преминот од XVII кон XVIII век тука се развил особен стил архитектура и живопис, познат под името Строгановски стил,

Историскиот грб на Нижни Новгород во 1781 бил: Црвен елен на бело поле, чии рогови и копита се црни. Современиот грб од ц. 1992 е истиот, но штитот се украсува со златни дабови лисја заврзани со тробојни ленти (руското знаме).

Голем трговски центар

Зградата на некогашниот Макаревски саем

Во 1817, Макаревскиот саем, еден од најпосетените на светот, бил префрлен во Нижни Новгород, и оттгаш тој почнал да привелкува милиони посетители секоја година. Веќе во средината на XIX век, овој раг на Волга станал неоспорниот главен трговски град во Руското царство. Првиот радио примерник во светот - изум на Александар Попов како и првата хиперболична кула во светот од инженерот Владмир Сухов биле демонстрирани на Серуската исложба на индустриски производи и уметност во Нижни Новгород во 1896. Потоа полека се развиле и другите индустриски гранки, и веќена почетокот на XX век, градот станал и најважен индустриски центар. Тука Хенри Форд помогнал со изградбата на големата фабрика за камиони (ГАЗ) во доцните 1920-ти.

Во Нижни Новгород е роден славниот писател Маским Горки (1868), кој во своите романи со реализам го опишувал животот на пролетаријатот таму. Градот бил преименуван Горки, во негова чест, додека тој сѐ уште бил жив. Ова се случило по неговото враѓање во СССР во 1932 на покана на Сталин. Градот го носел ова име сѐ со 1991. За ова време градот бил затворен за странци како безбедносна мерка од шпионажа на воените проекти. Физичарот и нобеловец Андреј Сахаров бил истеран тука во периодот 1980-1986 за да му се ограничи неговиот контакт со странци.

Градот престанал да биде „затворен“ во 1990 год.

Стопанство

Нижни Новгород околу себе ги има најпознатите машински препријатија во Русија. Најголемата фирма (највеќе вработени) — автомобилскиот концерн ГАЗ, производител на ГАЗ камиони, ГАЗела минибуси и патнички автомобили Волга. Тука се сместени и бродоградилиштето Красное Соромово и фабриката за авиони Сокол.

Регионот е познат и по своите прехранбени производи.

Сообраќај

Метро станица Автозаводска.

Во Нижни Новгород е главната управа на Горковската железница (Горьковская железная дорога), која оперира низ Средновожскиот регион по пруги со вкупна должина од 5700 км (од кои 1200 км се во рамките на Нижегородската област).

Од Москва до Нижни Новгород се стигнува и со популарните ноќни возови. Од декември 2002, постои експресен воз помеѓу овие две одредишта со само 5 часа патување.

Од Нижни Новгород може да се тргне и источно по Транссибирската железница, со директни возови до големита градови на Урал и Сибир, како и Пекинг.

Нижегородскиот аеродром Стригино (ИКАО код: GOJ) нуди дирекктни летови до сите поголеми руски градови, како и до Франкфурт (трипати неделно со Луфтханза).

Нижни Новгород е и важен центар на Волга за превоз на луѓе и стока. На лето бродовите оперираат помеѓу овој град, Москва, Санкт Петербург и Астрахањ.

До градот се стигнува со автопатот M-7 (Москва-Нижни Новгород-Казањ-Уфа).

Градот има и мал подземен систен (Нижегородско метро), автобуси, тролејбуси и трамваи. До населбите во разни насоки одат и лектрични патнички возови.

Култура

Една од Строгановите цркви

Градот има неколку универзитети и институти, бројни театри и музеи.

Градски план и знаменитости

Нижегороски кремљ

Пештерски манастир

Соборен храм на Александар Невски

Реката Ока го дели Нижни Новгород на два посебни дела:

• Горен дел (Нагорная часть) - на ридестата (десна) страна на Ока; ова е историскиот центар на градот.
• Поречен дел (Заречная часть) - на ниската (западна) страна на Ока, во кој спаѓаат окрузите Канавино (главна железничка станица и саем), инсдустријалниот дел Сормово и Автозавод (изграден околу погоните на ГАЗ); сите овие биле припоени кон Нижни Новгород во периодот 1929-31.

Центарот на градот главно се одликува со архитектура од Рускиот преродбен и Сталинистички стил. Во градот како главна атракција предоминира кремљот (1500-11), со кулите од црвена тула. По Болшевичките пустошења, единствената древна градба во рамките на ѕидовите останува шаторовидната Архангелска катедрала (1624-31), прво изградена во камен во XIII век.

Други значајни знаменитости се два инзвонредни средновиковни манастира. Пештерскиот манастир со себе има катедрала со пет остри куполи (1632) и две ретки цркви надргадени со шаторсаки покриви, од 1640-тите. Влаговештенскиот манастир, кој исто така го опкружуваат силни ѕидини, во своите рамки има уште една катедрала со пет куполи (1649) како и Воснесенската црква (1678). Единствената зачувана приватна куќа од овој период е домот на трговецот Пушников.

Треба да се забележи дека е дека најоригиналните и интересни цркви во градот биле соградени од семејството Строганови во младиот барокен стил. Од овие, центарот го краси Соборен храм на Пресевета Бгородица (1719), додека црквата на Смоленската и Владимирската икона на Богородица Архивирано на 11 март 2007 г. (1694-97) денес стои во населбата Гордеевка, каде некогаш стоел Строгановиот дворец.

Други значајни цркви:

• Катедрала на Преображенскиот Спас, огромно здание со купола изгргадено во Империјален стил од Агустен де Бетанкур и Огуст де Монтферан во 1822 год;
• Соборен храм на Александар Невски, во рускиот преродбен стил (1856 и 1880), кај вкрстувањето на Ока и Волга;
• реконструираната црква на рождеството на Јован Претходникот Архивирано на 11 март 2007 г. (1676-83), веднаш под кремљскиот ѕид; со советско време се користела како станбен објект;
• Црква на Жените-мироносци Архивирано на 31 октомври 2007 г. (1649) и Св. Илија Архивирано на 11 март 2007 г. (1656);
• the Црква на Успението на Пресвета Богородица на Илинската гора Архивирано на 11 март 2007 г. (1672), со пет необично наредени зелени куполи;
• Старообреднен храм на гробиштата кај Бурговское Архивирано на 31 октомври 2007 г., подигнат во 1910-тите, архитект: Владимир Покровски;
• дрвена капела на Посредството Богородично (1660), пренесена во Нижни Новгород од рурална област.

Градот има многу индустриски населби како Кстово, Ѕержинск и Бор. Градот Семјонов северно од Нижни Новгород, е познат центар за традиционални уметности како Холхомата (сликање на дрво). Друга населба, Балахна, е позната по својата средновековна архитектура. На кејот на реката Ока стои уникатна хиперболидна кула од 128 м наречена Шухова кула, изградена од Владимир Шухов во 1929 г.

Климата на регионот е контитентална, слична на московската, меѓутоа поладна на зима, која трае од крајот на ноември до крајот на март со постојан снег.

Нижни Новгород како мотив во уметноста

• „Нижни“ — песна на рускиот поет Велимир Хлебников.

Збратимени градови

Шуховата кула на Ока, 2006

• Есен, Германија
• Филаделфија, САД
• Тампере, Финска
• Линц, Австрија
• Џинан, Кина
• Нови Сад, Србија
• Харков, Украина
• Битола, Македонија
• Матансас, Куба
• Барселона, Шпанија
• Сан-Бой-де-Льобрегат, Шпанија
• Сувон, Јужна Кореја
• Минск, Белорусија
• Вилнус, Литванија
• Сохуми, Абхазија
• Ѓер, Унгарија
• Белци, Молдавија
• Симферопол, Русија

Наводи

• Munro-Butler-Johnstone, Henry Alexander, A trip up the Volga to the fair of Nijni-Novgorod, Oxford: J. Parker and co., 1876.
• Fitzpatrick, Anne Lincoln, The Great Russian Fair: Nizhnii Novgorod, 1840-90, Houndmills, Basingstoke, Hampshire: Macmillan, in association with St. Antony’s College, Oxford, 1990. ISBN 0-333-42437-9

Надворешни врски

• Владино мрежно место Архивирано на 17 јули 2006 г. (англиски)
• Центар за добредојде (англиски)
• Атракции во градот Архивирано на 22 октомври 2008 г. (англиски)
• За градот Архивирано на 25 октомври 2008 г. (англиски)
• Официјално мрежно место на државниот музеј на уметност Архивирано на 14 јуни 2006 г. (руски)
• VisitNizhny.com Архивирано на 19 октомври 2020 г. Информации за туризам и забава (англиски)
• Нижни Новгород Онлајн (руски)