Википедија

Шешково

село во Општина Кавадарци

Шешково — мало село во Општина Кавадарци, во областа Тиквеш, во околината на градот Кавадарци.

Шешково

Поглед на селото Шешково

Шешково во рамките на Македонија
Шешково
Местоположба на Шешково во Македонија
Шешково на карта

Карта

Координати 41°22′13″N 21°54′34″E / 41.37028° СГШ; 21.90944° ИГД / 41.37028; 21.90944
Регион  Вардарски
Општина  Кавадарци
Област Тиквеш
Население 5 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 1430
Повик. бр. 043
Шифра на КО 11044
Надм. вис. 620 м
Слава Мала Богородица
Шешково на општинската карта

Атарот на Шешково во рамките на општината
Шешково на Ризницата

Географија и местоположба уреди

 
Сретсело

Селото се наоѓа во југозападниот дел на територијата на Општина Кавадарци, од левата страна на Тиквешкото Езеро. Селото се наоѓа на надморска височина од 620 метри. Сместено е на една бреговита тераса, под линијата на вториот егејски расед, во северното подножје на врвовите Голем и Мал Руен[2]. Од градот Кавадарци е оддалечено 20 километри.[3] Селото е сместено во пазувите на планината Вишешница.[4]

Атарот на селото зафаќа простор од 20 км2. На него преовладуваат шумите на површина од 1.852 хектари, а на обработливото земјиште отпаѓаат 130 хектари.[3]

До селото води многу лош земјен пат.[4]

Историја уреди

 
Партизанската болница и училиште

Атарот на Шешково е населен уште од железно време, за што сведочи наоѓалиштето Градиште во неговиот југоисточен дел.

Селото Шешково е доста старо и тоа со истото име се споменува уште во средновековниот период од турските пописни дефтери од XVI век, односно од 1570 година кога тоа било чисто христијанско македонско село кое припаѓало во рамки на нахијата Тиквеш во Ќустендилскиот санџак[5]. Во ова време во селото живееле 42 македонски христијански семејства како и 37 неженети кои произведувале 60 товари пченица, 48 товари мешано жито, 2 товари уров, леќа, градинарски култури, овошје, грозје и вино, сено, се чувале и свињи и пчели во кошници и улишта, за што селото Шешково остварувало севкупен приход и давачки од 6000 акчиња[5].

Во XIX век, Шешково се наоѓало во Тиквешката каза, во Отоманското Царство, и за време на турското владеење Шешково било „одвек слободно“, а некој собирач на данок-десток „за душа“ изградил чешма надвор од селото наречена Ибраимица, инаку самото село „никој пат не било агинско“[2]. Доказ за ова е што во селото не било зафатено од огромниот бран на исламизација во Тиквешијата и тоа отсекогаш било македонско православно христијанско.

Селото било познато за време на партизанските борби во НОБ. Во тоа време, во селото работела и партизанска болница, која ја основал доктор Ристо Велков, од Кавадарци, на барање на Никола Минчев, тогашен командант на Тиквешки народно-ослободителен партизански одред „Добри Даскалов“, а по војната прв македонски министер за просвета. Болницата работела во рамките на селското училиште, но и во околните куќи, каде што работел еден заробен германски лекар. Во селото била сместена и првата англиска воена мисија, а имало и радиостаница со која раководел Киро Хаџи Василев. Во текот на 1943 година почнал да излегува и „Народен глас“, весник на македонскиот народноослободителен фронт за Тиквешко, Велешко и Гевгелиско.[4]

На 22 август 1944 година во Шешково била создадена Деветтата македонска ударна бригада.

Загинати борци за време на НОБ од Шешково биле: Стојан Соколов, Петре Ѓорѓиев, Перо Мојсов, Стојан Милошев, Митре Мишков.

Стопанство уреди

Селото во основа има полјоделско-шумарска функција.[3] Населението во последно време одгледува стока, при што чуваат околу 100 кози и 300 овци.[4]. Во минатото покрај нивите кои биле под селото, селаните имале „вареници“ за производство на вар, а во „неделници“ се одело на риболов на Црна Река каде се ловело мрена, црвенперка, крап, јагула, сом, а пред изградбата на железницата селските родови Јанчевци и Димовци, граделе „кораби“ и ги спуштале по Црна за „житарите“ во Росоман и Неготино.[2]

Население уреди

 
Куќа во селото
Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948269—    
1953245−8.9%
1961177−27.8%
197187−50.8%
198120−77.0%
ГодинаНас.±%
19914−80.0%
199416+300.0%
20024−75.0%
20215+25.0%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Шешково имало 350 жители, сите Македонци христијани.[6] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Шешково имало 280 жители.[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 300 Македонци.[8]

Селото е мало, населено со македонско население и е во фаза на наполно раселување. Во 1961 година, селото имало 177 жители, а во 1994 година бројот се намалил на 16 жители.[3]

Според последниот попис од 2002 година, во селото живееле 4 жители, сите Македонци.[9]

Во 2013 година биле населени само 5 куќи, при што четири семејства одгледувале стока.[4]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 5 жители, од кои 2 Македонци и 3 лица без податоци.[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 350 280 269 245 177 87 20 4 16 4 5
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]

Родови уреди

Како родови во селото се спомнуваат:

  • Староседелци: Биновци, а се делат на Вишовци, Мојсовци, Јовановци, Горневци, Јаневци, Југовци, Цветковци, Темовци и Иловци (25 к.), Пенчевци (5 к.), Кочовци (3 к.), Ордановци (4 к.), Витановци (10 к.), Јанчевци а се делат на Јакововци, Јосивовци и Илковци (8 к.)
  • Доселеници: Терзиовци-Зајковци (3 к.) избегале од Добротино во XVIII век; Милицовци (2 к.) некоја Милица од Јанџиковци од Праведник се премажила во тукашниот род Терзиовци; Димовци (2 к.) и Бошевци (3 к.) и двата рода се доселиле од Грбовец во средината на XIX век; Ѕавировци (1 к.) од Праведник кои дошле во 1909 година.[2]

Самоуправа и политика уреди

Селото влегува во рамките на проширената Општина Кавадарци, на која ѝ била додадена поранешната Општина Конопиште по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото припаѓало на некогашната Општина Кавадарци.

Во периодот од 1955 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Кавадарци.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Општина Дреново, во која покрај селото Шешково, се наоѓале и селата Возарци, Брушани, Галиште, Грбовец, Дебреште, Добротино, Драдња, Дреново, Кесендре, Мрзен Ораовец, Праведник, Раец, Фариш и Шивец. Во периодот 1950-1952, селото било седиште на некогашната Општина Шешково, во која влегувале селата Добротино, Праведник и Шешково.

Културни и природни знаменитости уреди

 
Спомен чешма на загинатите борци од Шешково
Цркви[15]
Споменици
Археолошки наоѓалишта
  • Градиште — градиште од железно, раноантичко и римско време
  • Киштино — населба и некропола од доцноантичко време
  • Манастирот — сакрален објект од средниот век
  • Тумба — населба и некропола од доцноантичко време

Редовни настани уреди

Галерија уреди

  •  
    Поглед на селото Шешково
  •  
    Поглед на селото Шешково
  •  
    Поглед на селото Шешково
  •  
    Поглед на селото Шешково
  •  
    Поглед на селото Шешково од североисток
  •  
    Споменикот за формирањето на 41-та југословенска дивизија
  •  
    Споменикот за формирањето на 41-та југословенска дивизија
  •  
    Спомен чешма за 40 години од создавањето на 41-та југословенска дивизија
  •  
    Спомен плочата на чешмата за 40 години од создавањето на 41-та југословенска дивизија
  •  
    Спомен плочата на чешмата за загинатите борци од Шешково
  •  
    Спомен собата на НОБ во старото училиште
  •  
    Спомен собата на НОБ во старото училиште
  •  
    Најстарата чешма во Шешково
  •  
    Чешма во Шешково

Наводи уреди

  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Радовановиќ, Воислав (1924). Јасминка Јанева (превод) (уред.). Тиквеш и Раец (2011 (превод). изд.). Култура. стр. 438–440.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 322. Посетено на 8 февруари 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Дарудова, Светлана (28 август 2013). „До револуционерно Шешково сè уште се оди партизански“. Дневник. Скопје: МПМ Македонија. Посетено на 8 февруари 2017.[мртва врска]
  5. ↑ 5,0 5,1 Соколоски, Методија (1982). Турски документи за историјата на македонскиот народ. V. Скопје: Архив на Македонија. стр. 492–493.
  6. ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 154.
  7. ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 104-105.
  8. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  9. ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 8 февруари 2016.
  10. ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  11. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  12. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  13. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  14. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  15. ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.

Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Шешково&oldid=5164636“