Википедија

Поешево

село во Општина Битола

Поешево — село во областа Пелагонија, во Општина Битола, во околината на градот Битола.

Поешево

Воздушен поглед на селото Поешево

Поешево во рамките на Македонија
Поешево
Местоположба на Поешево во Македонија
Поешево на карта

Карта

Координати 41°0′57″N 21°23′30″E / 41.01583° СГШ; 21.39167° ИГД / 41.01583; 21.39167
Регион  Пелагониски
Општина  Битола
Област Пелагонија
Население 196 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 7000
Повик. бр. 047
Шифра на КО 02095
Надм. вис. 578 м
Слава Ѓурѓовден
Поешево на општинската карта

Атарот на Поешево во рамките на општината
Поешево на Ризницата

Потекло и значење на името

уреди

Името го добило по тоа дека на ова место мештаните од околните села го носеле добитокот да се напои со вода.[2]

Географија и местоположба

уреди
 
Сретселото

Селото се наоѓа во Пелагонија, во средишниот дел на Битолското Поле. Лежи југоисточно од градот Битола, на оддалеченост од шест километри.[3] Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 578 метри.[3]

До селото води асфалтен пат, кој започнува од битолската населба Боримечка.

Поешево е полско село во близина на градот Битола, опколено со ниви. Најблиски села се Логоварди, Оптичари и Кравари. Во минатото, мештаните имале добра вода за пиење, која ја добивале од пет бунари.[4] Денес, во селото има изградено водовод.

Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Слатина Горна и Долна, Бачилиште, Црна Земја, Мустаица, Муфтиица, Блатски Ливади, Пепелашица, Бакбакари, Крив Лаг, Прличкоици, Петочна Вода, Кравашница, Калдрма, Богданица и Мездра.[4]

Селото има збиен тип, составено од Горно, Средно и Долно Маало. Маалата се состојат од групи на роднински куќи.[4]

Историја

уреди

Месноста Бачилиште, денес под ниви, се наоѓа помеѓу селата Поешево, Логоварди и Оптичари. Тоа е повисоко земјиште од останатиот дел и никогаш не се поплавува. Во народот се говорело дека на Бачилиште имало старо селиште. Таму, мештаните изорувале широки ќераминди, ѓунци за вода и камења. Таму се наоѓа и изворот Чаир.[4]

Поешево се вбројува во старите села во Битолско. Во него се зачувани два староседелски рода. По народното предание, некогаш во Битолско Поле имало само три цркви: по една во Поешево, во историското село Букри и во Лопатица.[4]

Според пописот од 1468 година во селото се регистрирани 60 христијански и едно муслиманско семејство.

Во турските пописни дефтери за Битолска нахија од 1468 година името на селото Поешево е напишано со формата Б-о-ж-д-ш-в-а, а во пописните дефтери од 1544 година е забележано како Поздешево или Поздеш.[4]

Во 1568 година во селото имало 54 христијански и 6 муслимански семејства.

Стопанство

уреди

Атарот на селото зафаќа простор од 7,1 км2. На него преовладува обработливото земјиште на површина од 670 хектари.[3]

Селото, во основа, има полјоделска функција. Во селото работат услужни објекти, а во минатото земјоделска задруга.[3]

Населението на Поешево се занимава со земјоделство и сточарство. Успеваат сите житни и градинарски култури. Атарот е покриен со мрежа за наводнување од хидросистемот „Стрежево“.

Во турско време во селото имало чифлици, чии последни сопственици биле Неџип-ефенди, Фаид-бег, Рифан-бег, Селим-бег, Имер-бег, Осман-ага, Смаил Заваго и уште двајца други, сите битолски Турци. По 1912 година, нивната земја била купена евтино, а останатиот дел селаните го добиле со аграрната реформа. Голем дел од поешевската земја ја купиле жители на градот Битола.[4]

Во минатото, во селото постоел ан, во кој преноќувале патници со камили на патот Битола-Поешево-Оптичари-Средно Егри. На местото на анот денес се месностите Калдрма и Воденичарски Пат.[4]

Население

уреди
Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948234—    
1953266+13.7%
1961335+25.9%
1971323−3.6%
1981389+20.4%
ГодинаНас.±%
1991331−14.9%
1994256−22.7%
2002272+6.2%
2021196−27.9%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Поешево живееле 210 жители, сите Македонци.[5]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 година, Поешево (или Аккечели) се води како чисто македонско село во Битолската Каза на Битолскиот Санџак со 23 куќи.[6]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во Поешево имало 208 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија.[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 150 Македонци.[8]

Поешево во 1961 година броело 335, а во 1994 година 256 жители и целото е населено со македонско население.[3]

Според пописот од 2002 година, селото броело 272 жители. Во него живееле 266 Македонци и 6 Албанци.[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 196 жители, од кои 190 Македонци, 1 Албанец и 5 лица без податоци.[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 210 208 234 266 335 323 389 331 256 272 196
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]

Родови

уреди

Поешево е чисто македонско православно село, претежно сите родови во селото се доселенички.[4]

Според истражувањата од 1953 година, родови во селото:

  • Староседелци: Кожуваровци (6 к.) и Кртноговци (1 к.);
  • Доселеници: Лажиовци (2 к.) и Гингуловци (1 к.), доселени се од Кукуречани; Толевци (1 к.), доселени се од Биљаник; Лисковци (4 к.), доселени се од Горно Оризари, таму биле доселени од Боротино. Го знаат следното родословие: Иван (жив на 73 г. во 1950-тите) Ристе-Коте, основачот на родот кој се доселил; Јолбашовци (2 к.), доселени се од исто место како и Лисковци; Најдовци (2 к.), доселени се од Логоварди; Трапчани (4 к.), доселени се во 1903 година од селото Трап; Нешовци (9 к.), доселени се во 1903 година од Логоварди; Фичуровци (5 к.), од Могила, се иселиле најпрво во Горно Оризари, па Бистрица, Кравари и на крај во Поешево во 1908 година; Преспанци (3 к.), доселени се од селото Рудари во егејскиот дел од Преспа во 1928 година; Српчани (2 к.), доселени се од Српци; Дупенци (1 к.), потекнуваат од граничар, кој службувал во село Дупени во Преспа, таму се оженил и во 1935 дошол во денешното село; Ресанци (2 к.), доселени се во 1936 година од селото Дупени во Преспа. Таму имаат роднини Шуминовци, за време на Втората светска војна на нив Бугарите им дале земја; Обршанци (2 к.), доселени се во 1938 година од селото Обршани во Прилепско и Караманци (1 к.), доселени се во 1941 година од селото Карамани.

Иселеништво

уреди

Се знае за следниве иселеници: Марковци (3 к.), Петковци (1 к.) и Чалои (1 к.), живеат во Средно Егри, ’Ртовци (4 к.) и Билевци (3 к.), живеат во Чепигово кај Прилеп, Кураш (1 к.), живеат во Оптичари, Гунгуловци (3 к.), живеат во Долно Агларци. Од родот Кртноговци едно семејство се преселило во Битола. Изумрел родот Бошковци, кои дошле од селото Брод (село) кај Бач. Изумреле и неколку семејства на староседелскиот род Кртноговци.[4]

Од селото се иселиле на 150 лица во градовите Битола и Ресен, во Кравари, како и во прекуокеанските земји и Европа.[2]

Општествени установи

уреди
 
Поглед на основното училиште во селото

Самоуправа и политика

уреди

На крајот од XIX век, Поешево било чисто македонско село во Битолската Каза на Отоманското Царство.

Селото влегува во рамките на Општина Битола, која била проширена при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било дел од некогашната Општина Битола.

Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Битола. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото било седиште на рамките на тогашната општина Новаци.

Во периодот 1950-1955, селото било дел од тогашната општина Логоварди, во која покрај селото Поешево се наоѓале селата Долно Оризари, Карамани, Логоварди, Оптичари и Трн.

Избирачко место

уреди

Во селото постои избирачкото место бр. 0136 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.[15]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 203 гласачи.[16] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 210 гласачи.[17]

Културни и природни знаменитости

уреди
 
Поглед на главната селска црква „Св. Ѓорѓи“
Археолошки наоѓалишта
Цркви[20]

Редовни настани

уреди
Слави[4]

Личности

уреди
Родени во или по потекло од Поешево

Култура и спорт

уреди

Во Поешево активно работи фудбалскиот клуб „Поешево“. Од 1978 година се натпреварува во Општинската фудбалска лига во Битола.

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 „Мој Роден Крај“. www.mojrodenkraj.com.mk. Архивирано од изворникот на 2024-10-05. Посетено на 2024-10-05.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 239. Посетено на 5 октомври 2024.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Трифуноски, Јован (1998). Bitoljsko-Prilepska kotlina : antropogeografska proučavanja. Белград: Српска академија на науките и уметностите. стр. 181-182. ISBN 8670252678. OCLC 41961345.
  5. ↑ Кѫнчовъ, Василъ. Македония. Етнография и статистика. София, Българското книжовно дружество, 1900. ISBN 954430424X. с. 236.
  6. ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 13.
  7. ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 168-169.
  8. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  9. ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 5 октомври 2024.
  10. ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  11. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  12. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  13. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  14. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  15. ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  16. ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
  17. ↑ „Резултати“. Државна изборна комисија. Посетено на 5 октомври 2024.
  18. ↑ Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 39. ISBN 9989-649-28-6.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Д-р Гоце Наумов и Слободан Стојкоски, НОВИ ПРЕДИСТОРИСКИ ТУМБИ ВО ПЕЛАГОНИЈА, Национална установа Завод за заштита на спомениците на културата и музеј, Битола, 2015
  20. ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
  21. ↑ Николов, Борис Й. Вътрешна македоно-одринска революционна организация. Войводи и ръководители (1893-1934). Биографично-библиографски справочник, София, 2001., стр.182

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Поешево&oldid=5280463“