Општина Брвеница
Општина Брвеница — општина во северозападна Македонија. Центар на општината е селото Брвеница. Опшината опстојува како посебна од 1996 и опфаќа 10 села покрај Сува Гора. Населението на општината е воглавно македонско и албанско.
| Општина Брвеница | |||
|---|---|---|---|
| Општина | |||
| |||
 | |||
| Држава | Македонија | ||
| Регион | Полошки | ||
| Година кога е основана | 1913 (во рамки на Кралство Србија), 1996 | ||
| Седиште | Брвеница | ||
| Населени места | Список
| ||
| Управа | |||
| • Градоначалник | Јовица Илиевски | ||
| Површина | |||
| • Вкупна | 164,3 км2 (63,4 ми2) | ||
| Население (2021)[1] | |||
| • Вкупно | 13.645 | ||
| • Густина | 83/км2 (220/ми2) | ||
| Час. појас | CET (UTC+01:00) | ||
| • Лето (ЛСВ) | CEST (UTC+02:00) | ||
| Повикувачки број | +044 | ||
| Регистарски таблички | TE | ||
| Мреж. место | brvenica.gov.mk | ||
Географија
уредиОпштината е формирана во 1996 година со Законот за територијална организација на Република Македонија. Пред 1996 година, територијата на општина Брвеница беше составен дел од општина Тетово. Брвеница е рурална општина и граничи со општините: Тетово, Боговиње, Желино, Гостивар, Врапчиште и Македонски Брод. Низ општината поминува реката Вардар. Покрај реката Вардар, значајни географски форми во општината се Полошката Котлина и планината Сува Гора, која се протега низ целата општина. Во рамките на општината е и дел од езерото Козјак.
Брвеница спаѓа во руралните општини и опфаќа 10 населени места, организирани во 11 месни заедници и тоа: Брвеница, Долно Седларце, Горни и Долни Челопек, Милетино, Радиовце, Блаце, Стенче, Волковија, Теново и Гургурница. Шест од овие месни заедници се рамничарски, четири ридски и едно планинско.
На подрачјето на општината во периодот од формирањето на општината, поточно од 1997 годна со финансиска помош на државата и невладини организаци е изграден водовод во следните населени места: Брвеница и Долно Седларце, Милетино, Стенче и Радиовце.[2]
Стопанство
уредиГлавни стопански гранки во општината се земјоделството, градинарството и сточарството. Постојат и повеќе мали индустриско-производни капацитети во различни села од општината.
Демографија
уредиСпоред пописот на население од 2002 година, општината има вкупно население од 15.855 жители со густина на население од 96,50 жители на километар квадратен. Етничкиот состав на општината бил следниот:[3][4]
| Народ | Број | Удел (%) |
| Македонци | 5.949 | 37,53 |
| Албанци | 9.770 | 61,62 |
| Срби | 78 | 0,49 |
| Турци | 2 | 0,01 |
| Бошњаци | 1 | 0,01 |
| останати | 55 | 0,35 |
| Вероисповед | Вкупно |
| православни | 5.933 |
| муслимани | 9.781 |
| католици | 7 |
| протестанти | 0 |
| останати | 134 |
| Јазик | Вкупно |
| македонски | 6.005 |
| албански | 9.778 |
| турски | 0 |
| ромски | 0 |
| влашки | 0 |
| српски | 30 |
| бошњачки | 1 |
| останати | 41 |
Население по населено место
уреди| Македонци | Турци | Срби | Бошњаци | Албанци | останати и непознато | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| апсолутно мнозинство | ||||||
| релативно мнозинство |
| Општина Брвеница | Вкупно | Македонци | Албанци | Турци | Бошњаци | Срби | останати |
| Блаце | 344 | 344 | |||||
| Брвеница | 2,918 | 2.834 | 1 | 68 | 15 | ||
| Волковија | 270 | 270 | |||||
| Гургурница | 1556 | 1 | 1,549 | 6 | |||
| Долно Седларце | 693 | 690 | 3 | ||||
| Милетино | 1,986 | 642 | 1,336 | 2 | 6 | ||
| Радиовце | 1,049 | 346 | 691 | 3 | 9 | ||
| Стенче | 150 | 149 | 1 | ||||
| Теново | 1,602 | 210 | 1,391 | 1 | |||
| Челопек | 5,287 | 463 | 4,803 | 2 | 1 | 18 | |
| Вкупно | 15,855 100,00% |
5.949 37,53% |
9.770 61,62% |
2 0,01% |
1 0,01% |
78 0,49% |
55 0,35% |
На табелата е прикажан националниот состав на населението во општината низ сите пописни години:[5]
| Години | Македонци | Албанци | Турци | Роми | Власи | Срби | Бошњаци | Ост. | Вкупно |
| 1948 | — | — | — | — | — | — | — | — | 8.720 |
| 1953 | 4.870 | 4.366 | 44 | 4 | — | 102 | ... | 12 | 9.398 |
| 1961 | 5.079 | 5.003 | 101 | ... | ... | 83 | ... | 61 | 10.327 |
| 1971 | 5.011 | 6.418 | 99 | 5 | ... | 81 | ... | 71 | 11.685 |
| 1981 | 5.613 | 7.963 | 43 | — | — | 73 | ... | 142 | 13.834 |
| 1994 | 5.905 | 8.793 | 3 | — | — | 79 | ... | 13 | 14.793 |
| 2002 | 5.949 | 9.770 | 2 | 2 | — | 78 | — | 55 | 15.855 |
| 2021 | 5.715 | 7.377 | — | 1 | — | 40 | 6 | 506 | 13.645 |
Во пописот од 1953 година, Македонците сочинувале 51,8 %, а Албанците 46,4 % од населението во општината. По зголемувањето на бројот на Албанци во општината, нивниот процент се зголемува на 61,2 %, а на Македонците се намалува на 37,5 %.
Иселеништво
уредиНаселението на општината во однос на пописот е значително намалено, поради иселувањето. Голем дел од албанското население е иселено во странство. Иселувањето на македонското население е нешто помало, и воглавно е во правец село-град и дел во странство.
Општествени установи
уреди- Училишта
Во општината функционираат следните централни училишта:
- Цркви
- Црква „Св. Константин и Елена“ - Блаце
- Црква „Св. Троица“ - Блаце
- Црква „Св. Георги"- Блаце
- Црква „Св. Атанасиј“ - Брвеница - изградена во 1922 година, а осветена во 1930 година. Подигната е врз темели на црква од 1628 г.[6]
- Црква „Св. Архангел Михаил“ - Брвеница
- Црква „Св. Атанасиј“ - Радиовце
Самоуправа и политика
уредиГрадоначалник на општина Брвеница е Енвер Пајазити, кој бил реизбран за трет мандат на локалните избори во 2017 како независен кандидат.[7] Општината има вкупно 15 советници кои го претставуваат 10 села од општината. Според последните локални избори од 2017 година, членовите на советот според припадноста на политичките партии е следен:
Во склоп на општина Брвеница се следниве села: Блаце, Брвеница, Волковија, Гургурница, Долно Седларце, Милетино, Радиовце, Стенче, Теново и Челопек.
Културни и природни знаменитости
уреди- Стенчевска тврдина
- Ранохристијанска епископија с.Стенче
- Тумба Потсело - неолитска населба
- Градиште - Брежине - населба и некропола од доцноантичкото време;
- Кукул - археолошко наоѓалиште;
- Змијанец - една од 16те ранохристијански базилики во Полог
Личности
уредиНекои од поистакнатите личности од општината се:
- Александар Галоски (познат македонски диџеј и продуцент)
- Јован Павловски, Познат македонски писател
- Рајко Аврамовски (†1989), Борец во НОБ,пор. функционер на општина Жеровјане
- Живко Стефановски (†2008), Регионален функционер, писател и публицист
- Душко Милевски (†2005), Примариус д-р, спортски работник
- Бошко Стефаноски (†2005),економист и писател
- Стојчевски Атанас - Спиро (†1943) - жртва во логорот „Јасеновац“
- Софре Ѓорѓевски (? – ?, 1963) - македонски војвода.
- Владо Бучковски (делумно потекло)
- Војо Михајловски политичар
- Кузман Сотировски - Чокалија (16 октомври 1908 - Париз, 25 јуни 1990) - македонски фудбалер и прв македонски олимпиец
- Љубе Бошковски - македонски политичар.
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Северна Македонија, 2021 - прв сет на податоци“. Државен завод за статистика на Македонија. Посетено на 30 март 2022.
- ↑ Civil World Macedonia[мртва врска]
- ↑ Попис на населението во Македонија, 2002
- ↑ „Население во Република Македонија на 31.12 по специфични возрасни групи, по пол, по општини, по години“. Државен завод за статистика на Република Македонија. Посетено на 2 мај 2018.[мртва врска]
- ↑ Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година) *Државен завод за статистика http://makstat.stat.gov.mk Архивирано на 3 февруари 2020 г..
- ↑ „Архиерејска Божествена Литургија во чест на свети Атанасиј Александриски во с. Брвеница“. МПЦ - ОА. 5 февруари 2007. Посетено на 2010-04-29.
- ↑ „Заклучок за конечност на резултати од гласањето во вториот круг на Локалните избори 2017“. Државна изборна комисија на Македонија. Посетено на 3 декември 2017.
Надворешни врски
уреди- Општина Брвеница во „АБВ - деловен именик“ Архивирано на 6 март 2016 г.
- Службено мрежно место
- Општина Брвеница на „Златна Книга“
- Општина Брвеница Архивирано на 15 април 2012 г. на mojsovetnik.org.mk