Теново

село во Македонија


Теново — село во Општина Брвеница, во околината на градот Тетово.

Теново
Tenovo view 02.JPG

Панорама на Теново

Теново is located in Македонија
Теново
Местоположба на Теново во Македонија
Координати 41°53′41″N 20°59′0″E / 41.89472° N; 20.98333° E / 41.89472; 20.98333Координати: 41°53′41″N 20°59′0″E / 41.89472° N; 20.98333° E / 41.89472; 20.98333
Регион Горни Полог
Општина Coats of arms of None.svg Општина
Население 1602 жит.
(поп. 2002)
Шифра на КО 28081, 28581
Теново на општинската карта
Теново во Општина Брвеница.svg

Атарот на Теново во рамките на општината
Commons-logo.svg Теново на Ризницата

Географија и местоположбаУреди

Селото се наоѓа на десниот брег на реката Вардар, во подножјето на Сува Гора. Селото се наоѓа меѓу селата Радиовце и Стенче.

ИсторијаУреди

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од Нахијата Калканделен (Nahiye-I Kalkandelen) и имало 49 семејства, 2 неженети и 3 вдовици, сите христијани.[1]

Во XIX век селото е дел од Тетовската каза во Отоманското Царство.

ДемографијаУреди

Според статистиката на Васил К’нчов („Македониja, Етнографиja и статистика“) од 1900 година, во Теново живееле 305 жители, од кои 170 Македонци и 135 Албанци.[2]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Теново имало 144 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[3]

Според Афанасиј Селишчев во 1929 година Теново било дел од Стенчевска општина во Долнополошкиот срез и имало 75 куќи со 455 жители Македонци и Албанци.[4]

Следува табела со хронолошки преглед на населението на Теново:

Година 1453 1468 1900 1905 1929 2002
Жители 31 семејство[5] 51 семејство[5] 320 жители[6] 144 македонци и ? албанци[7] 455 жители[8] 1602 жители[9]

Според пописот од 2002 година селото има 1 602 жители.[9]

Националност Вкупно
Македонци 210
Албанци 1 391
други 1

На табелата е прикажан националниот состав на населението низ сите пописни години:[10]

Година Македонци Албанци Турци Роми Власи Срби Бошњаци Ост. Вкупно
1948 — — — — — — — — 830
1953 294 578 26 — — 1 — 1 900
1961 324 730 — — — 2 — 25 1.081
1971 280 925 9 — — 1 — 11 1.226
1981 258 1.095 4 — — 2 — 67 1.426
1994 258 1.209 1 — — 1 — — 1.469
2002 210 1.391 — — — — — 1 1.602

РодовиУреди

Теново е мешано македонско-албанско село, македонските родови во селото се староседелски и доселенички, додека албанските родови сите се доселенички.

Македонски родови во Теново се:

  • Староседелци: Ѓоргијовци (7 куќи), Новаковци (3 куќи), Влкановци (5 куќи), Атлевци (4 куќи), Јоановци (2 куќи), Митревци (3 куќи)
  • Доселеници: Дошлаковци или Николовци (4 к.) доселени се од соседното село Милетино. И во Милетино се доселиле однекаде; Ристевци (1 к.) доселени се од денес албанското село Градец; Ѓуревци (3 к.) доселени се од некое село во охридско; Војновци (4 к.) доселени се од раселеното село Смрдеш на Сува Гора; Терзијевци (3 к.) доселени се од некое село во охридско; Даниловци (1 к.) овде се доселил основачот на родот Рафе. Тој дошол како домазет од селото Железна Река; Чарлевци (4 к.) доселени се од некаде. Некои мислат дека се од некое албанско село во Скопски Дервен; Бацој (1 к.) доселени се од селото Милетино, таму имале роднини. Подалечно потекло имаат од селото Долна Лешница.

Албански родови во Теново се:

  • Доселеници: Рамовци (5 куќи) доселени се од некое село во околината на Пешкопеја; Вајитовци (1 куќа) доселени се од селото Гургурница, таму се доселени од селото Рибница, Горна Река; Рустемовци (10 куќи) доселени се од некое село во Кичевија, таму се доселени од Северна Албанија; Мифтаровци (3 куќи) и они се доселени од некое село во Кичевија, можеби Гарани (?). Таму се доселени одСеверна Албанија; Куковци (10 куќи) доселени се од Кичево. Возможно е да потекнуват од Торбеши; Емруловци (2 куќи) доселени се од Северна Албанија; Јашаровци (1 куќа) доселени се од селото Зајас, Кичевија, подалечно потекло од Северна Албанија; Ајрединовци (1 куќа) доселени се од Челопек; Садиковци (7 куќи) и они се доселени од Зајас, подалечно потекло од Северна Албанија; Локовци (16 куќи) доселени се од некое село кај Пешкопеја; Фетаовци (1 куќа) доселени се од Зајас, подалечно потекло од Северна Албанија.[11]

Редовни настаниУреди

Св. НеделаУреди

 
Црквата „Св. Недела“

Еден од поголемите настани што се прославува во теново е празникот посветен на Св. Недела, чие име го носи манастирската црква која се наоѓа на блискиот рид Горица.

Одбележувањето на на Св. Недела во ова подсувогорско село е традиија долга повеќе од 88 години, од самото основање на манастирската црква. Тогаш во Теново се збираат сите, а пред сè младите. Некои со друштва, скара и добра музика, а други пак радувајќи му се на богатиот панагур[12].

БогојавлениеУреди

Чествувањето на Богојавление во Теново започнува од празникот Водокрст кога кумот во својот дом го врзува крстот со црвена врвца и го носи кај локалниот свештеник на осветување. Обичаите продолжуваат и на самиот празник Водици во селската црква „Св. Никола“ кога верниците пречекани со пригодни богојавленски песни го бакнуваат и го даруваат осветениот крст. Дел од обичаите е и лицитирањето или дарувањето на јаболката кои се собрани во текот на претходниот ден како одврзувањето на крстот[13].

Општествени установиУреди

 
Црквата „Св. Никола“
Цркви
 
 
Поглед на Теново од возвишението Горица, Сува Гора

ЛичностиУреди

  • Рефет Елмази (р.5 септември 1959) - Висок функционер на ДПА, поранешен заменик министер за внатрешни работи и функционер во Дирекцијата за безбедност и контраразузнавање.

Самоуправа и политикаУреди

Изборно местоУреди

Во селото постојат изборните места бр. 2047 и 2048 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[14]

На претседателските избори во 2019 година, на ова изборно место биле запишани вкупно 1.612 гласачи.[15]

СтопанствоУреди

Културни и природни знаменитостиУреди

Култура и спортУреди

== Иселеништво ==-->

НаводиУреди

  1. ↑ Турски документи за историјата на македонскиот народ кн.4, Методија Соколоски, д-р Александар Стојановски, Скопје, 1971, стр.47
  2. ↑ Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр.212.
  3. ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.122-123.
  4. ↑ Селищев, Афанасий. „Полог и его болгарское население. Исторические, этнографические и диалектологические очерки северо-западной Македонии“. – София, 1929, стр.24.
  5. ↑ 5,0 5,1 Составот на населението во Тетовската нахија во XV век
  6. ↑ Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900.
  7. ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.122-123.
  8. ↑ Афанасий Селищев. „Полог и его болгарское население. Исторические, этнографические и диалектологические очерки северо-западной Македонии“. - София, 1929, стр.24.
  9. ↑ 9,0 9,1 Министерство за локална самоуправа. База на општински урбанистички планови
  10. ↑ Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година). База на податоци МАКСтат. Државен завод за статистика.
  11. ↑ Трифуноски, Јован (1976). Полог. Белград: САНУ. стр. 407-408-409.
  12. ↑ 06.04.2008 - Празникот Света Недела прославен во Теново-Репортажа на Телевизија KISS
  13. ↑ 19.01.2008 - Со фрлањето на осветениот крст во водите на реката Вардар и во Теново традиционално одбележан празникот -Репортажа на Телевизија KISS
  14. ↑ „Описи на ИМ“. Посетено на 3 ноември 2019.
  15. ↑ „Претседателски избори 2019“. Посетено на 3 ноември 2019.

ПоврзаноУреди

Надворешни врскиУреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Теново&oldid=4383198“