Ликовен музеј
Ликовен музеј (понекогаш: ликовна галерија или уметничка галерија) — музејски простор во кој се изложуваат уметнички дела, главно слики, илустрации и скулптури. Овој простор исто така може да се користи и како продажно место за уметнички дела.
Ваквиот музеј се смета за релативно нова институција; првиот ваков музеј е Лувр во Париз, основан во 1793 г., накратко по Француската револуција кога кралската ризница била прогласена за народна. Тука се гледаат почетоците на преселбата на уметничките збирки од приватниот домен на аристократијата и богатите во јавната сфера, каде што служеле за културна наобразба на масите.
Генерално, изразот уметничка галерија значи згради или места посветени на изложување и/или продажба на уметнички дела, иако големите простории во музеите каде што делата се изложуваат јавно можат исто така што се наречат галерии. На пример просторијата посветена на староегипетска уметност често се нарекува Египетска галерија.
Најголемиот дел од градовите во светот имаат вакви музеи, а поголемите градови пак, два или повеќе. Тие исто можат да се најдат и во помали гратчиња и села во прилично оддалечени краишта каде што уметниците се собирале. Примери за такви галерии се уметничката колонија во Таос, Ново Мексико и Сент Ајвс, Корнвол.
Иако нивната основна задача е да обезебдат простор за изложба на уметнички дела, уметничките галерии можат да организираат и други културни настани како концерти или поетски читања. Наспроти тоа, некои уметнички дела не се изложуваат во галерии и никогаш не би можеле да бидат заради нивниот облик. Иконостаси, на пример, ретко се изложуваат во галерии, а фреските остануваат каде што се, со ретки исклучоци. Разни облици на уметност од XX век како земјана уметност и изведбена уметност, исто така постојат вон галерии и затоа само Фотографски записи од ваквите дела се изложуваат во уметнички галерии, а не самите дела.
Нешто слично на уметничка галерија е скулптурната градина (или скулптурен парк), каде се изложуваат вајарски дела на отворено. Ваквото изложување е доста популарно денес, не само на постојани туку и на привремени скулптури направени по повод на некој настан.
Архитектура
уредиАрхитектонскиот облик на уметничката галерија е основан за првпат од страна на Сер Џон Соун со неговиот дизајн за Далвичката ликовна галерија во 1817 год. Притоа галеријата се состоела од неколку соби кои се надоврзуваат една на друга со прилично непрекинати ѕидови за закачување на слики и индиректно осветлување со светларници или лустери.
Европа и Америка доживеала бум во градењето на уметнички галерии во доцниот XIX век, како основен културен елемент на еден поголем град. Уметничките галерии се граделе покрај музеи и јазни библиотеки како дел од големата акција за описменување и образување на народот. Во доцниот XX век пак, сувопарното и старомодно гледиште на ликовните музеи било заменето со архитектонски смели галерии, кои често се меѓународни одредишта за туристи самите за себе. Првиот пример за такво архитектонско одбележје е музејот Гугенхајм во Њујорк од архитектот Френк Лојд Рајт. Некои поскорешни добри примери се: музејот Гугенхајм Билбао од архитектот Френк Гери редизајнот на музејот на современа уметност Сан Франциско од страна на Марио Бота. Некои критичари велат дека овие галерии се себепоразителни заради тоа што нивните екстравагантни ентериери им го одвраќаат вниманието на набљудувачите на уметничките дела во нив.
Истакнати уметнички галерии
уреди- Амстердам: Државен музеј, Музеј на Ван Гог
- Атланта: Хајов ликовен музеј
- Берлин: Германски Гугенхајм, Музејски Остров (со разни музеи)
- Билбао: Музеј Гугенхајм Билбао
- Чикаго: Чикашки уметнички институт
- Кливленд: Кливлендски ликовен музеј
- Детроит: Детроитски институт на уметностите, Кренбурчкиот ликовен музеј, Ликовен музеј при Мичигенскиот универзитет
- Дрезден: Ликовна галерија на старите мајстори
- Даблин: Ирска национална галерија, Ирски музеј на современа уметност, Месна галерија Хју Лејн
- Единбург: Национална галерија на Шкотска
- Фиренца: Уфици
- Глазгов: Галерија на современата уметност, Уметничка галерија и музеј Келвингроув, Збирка Бурел
- Скопје - Национална галерија на Македонија, Музеј на современата уметност
- Канзас Сити: Ликовен музеј Нелсон-Аткинс, Музеј на современа уметност Кемпер
- Лондон: Национална галерија, Национална портретна галерија, Тејт, Музеј на Викторија и Алберт, Британски музеј, Даличка ликовна галерија
- Мадрид: Прадо, Музеј на кралицата Софија
- Мелбурн: Национална галерија на Викторија
- Москва: Третјаковска галерија, Пушкински музеј, Кремљски арсенал
- Минхен: Стара пинакотека, Нова пинакотека, Пинакотека на модерната
- Њујорк: Гугенхајм, „Метрополитен“, Музеј на современата уметност (МоМА), Музеј на американска уметност Витни, Бруклински музеј
- Отава: Национална галерија на Канада
- Париз: Лувр, Орсајски музеј, Музеј на Роден, Помпиду центар
- Филаделфија: Филаделфиски ликовен музеј
- Рим: Ватикански музеј, Вила Боргезе, Капитолски музеи
- Санкт Петербург: Ермитаж, Државен руски музеј
- Сан Франциско: Музеј на современа уметност Сан Франциско
- Саун Пауло: Ликовен музеј, Музеј на современа уметност УСП, Музеј на современа уметност Рио де Жанеиро, Музеј на современа уметност Сеара
- Сиетл: Уметничка галерија СОИЛ
- Сиднеј: Уметничка галерија на Нов Јужен Велс
- Тајпеј: Национален дворски музеј
- Тел Авив: Уметничка галерија РавАртИнт
- Торонто: Уметничка галерија на Онтарио
- Венеција: Збирка Пеги Гугенхајм
- Вашингтон: Национална уметничка галерија
- Велингтон, Нов Зеланд: Градска галерија Архивирано на 6 февруари 2006 г.
- Окленд, Нов Зеланд: Оклендска уметничка галерија