Уфици
Уфици (италијански: Galleria degli Uffizi) — знаменит ликовен музеј во Фиренца, еден од најголемите и најстарите во светот. Содржи голем број бесценети ликовни дела од ренесансата и други периоди.
Galleria degli Uffizi | |
![]() | |
Тесното двориште меѓу двете крила со поглед на реката Арно | |
![]() | |
Основан | 1581 |
---|---|
Место | Пјацале дељи Уфици, 50122 Фиренца, Италија |
Тип | ликовен музеј, историско место |
Посетеност | 2,02 мил. (2016)[1] |
Директор | Елке Шмит |
Мреж. место | uffizi.it |
Музеот е отпочнат кога Ана Марија Луиза Медичи, како последен член на династијата, ги подарила сите семејни збирки на градот Фиренца. Се вбројува меѓу првите музеи на светот, отворен за јавноста во 1765 г., а отворен за посетители со дозвола уште од XVI век. Уфици е формално прогласен за музеј во 1865 г.[2]
Денес Уфици е една од најзначајните знаменитости во Фиренца и меѓу најпосетените ликовни музеи во светот.[3]
ИсторијаУреди
Изградбата на комплексот ја започнал Џорџо Вазари во 1560 г. по порачка на војводата Козимо I од династијата Медичи со цел да ги вдоми службите на фиренската управа (uffizi, „служби“). Работата ја продолжиле Алфонзо Париџи и Бернардо Буонталенти, и ја завршиле во 1581 г. Најгорниот кат бил галерија за Медичите и нивните посетители во која се изложувала семејната збирка на римски скулптури.[4]
Внатрешното двориште („кортиле“) е долго и тесно. Едниот крај излегува на рекатата Арно преку портал во дорски стил кој го обликува просторот без да го заградува. Ваквиот потфат важи за првиот пример за улично уредување во Европа[5]. Како сликар и архитект, Вазари применил перспектива по должината на двориштето, украсувајќи ги фасадите со корнизи на покривните стреи, меѓукатните простори и трите непрекинати скалила по целата должина. Долната фасада е наизменично наредена со столбови и потпорници со вдлабнатини (ниши) во кои во XIX век се поставени скулптури на познатите уметници.
По смртта на Козимо I, работите на комплексот продолжиле под надзор на неговиот наследник, големиот војвода Франческо I. Овој го задолжил архитектот Буонталенти во конструкцијата на одајата наречена „Трибуна“ со цел во неа да бидат изложени ремек-дела и скапоцености. Одајата имала значајно влијание врз културната наобразба на високата класа од Северозападна и Средна Европа која ја посетувала како дел од Големата обиколка. Шестаголната просторија е завршена во 1584 г.[6]
Со тек на време е извршена пренамена на делови од комплексот, претворајќи ги во дополнителни галерии за сликите и скулптурите на Медичите. Самиот Вазари, во неговото дело Животите на уметниците (обј. 1550 и 1568 г.) Уфици било зборно место за уметници како Леонардо да Винчи и Микеланџело, кои го посетувале дворецот „за убавина, за работа и за разонода“[7]
Долго време комплексот имал 45 до 50 простории посветени на слики од XIII до XVIII век.[2]
Денешно времеУреди
Уметничкиот фонд на Уфици пораснал до тој степен што некои делови од збирките се префрлени во други музеи во градот, како што се познатите статуи во дворецот Барџело. Во 2006 г. изложбениот простор е удвоен (од 6.000 на 13.000 м2), со што јавноста добила прилика да посетува многу уметнички дела кои дотогаш стоеле во склад.
Во периодот од 1989 до 2017 г. се извршени постепени потфати за реновирање на музејот, осовременувајќи ги просториите дел по дел[8], преместувајќи ги поставките на привремени изложбени места.[9] Со проширувањето, кон крајот на 2016 г. музејот добил 101 просторија со преземање на простории од градскиот архив.[9]
Во 2016 г. музејот добил преку два милиона посетители, со што станал најпосетен музеј во земјата.[1]
НесреќиУреди
На 27 мај 1993 г. Сицилијанската мафија детонирала автомобилска бомба на улицата Вија деи Џорџофили, оштетувајќи делови од од дворецот и усмртувајќи пет лица. Избувот уништил пет уметнички дела и оштетил уште 30. Некои од сликите биле целосно заштитени со непробојно стакло.[10] Најголема штета е направена во неокласичната „Одаја на Ниоба“ во која се изложуваат класични вајарски дела. Просторијата и делата денес се обновени, но фреските останале неповратно оштетени.
Кон почетокот на август 2007 г. Фиренца ја погодиле мошне обемни врнежи кои предизвикале протекување на вода низ покривот, делумно поплавувајќи ја горната галерија. Многу поголема била поплавата во 1966 г. во која значајно настрадале највеќето уметнички дела во Фиренца, вклучувајќи ги оние во Уфици.[11]
Значајни делаУреди
- Чимабуе: Света Троица Величествена
- Дучо ди Буонинсења: Богородица Ручелајска
- Џото: Богородица Сесветителска, Бадиски полиптих
- Симоне Мартини: Благовештение со св. Маргарита и св. Ансан
- Амброџо Лоренцети: Сретение Господово
- Џентиле да Фабријано, Поклонение на мудреците
- Паоло Учело: Битката кај Сан Романо
- Рогир ван дер Вајден, Оплакување Христово
- Филипо Липи: Богородица со Исус, Крунисување Богородично
- Пјеро дела Франческа: Диптих со војводата Федерико да Монтефелтро и војвотката Батиста Сфорца од Урбино
- Андреја дел Верокио: Крштение Господово
- Хуго ван де Хус: Портинарски триптих
- Сандро Ботичели: Пролет, Раѓањето на Венера, Поклонение на мудреците од 1475 г. и други
- Микеланџело: Светото Семејство (Донско тондо)
- Леонардо да Винчи: Благовештение, Поклонение на мудреците
- Пјеро ди Козимо: Персеј ја ослободува Андромеда
- Албрехт Дирер: Поклонение на мудреците
- Рафаело Санти: Богородица со биљбиљот, Портрет на Лав X
- Тицијан: Флора, Урбинска Венера
- Пармиџанино: Долговрата Богородица
- Караваџо: Бах, Жртвувањето Исаково, Медуза
- Артемизија Џентилески: Јудита и Холоферн
- Рембрант: Автопортрет како младич, Автопортрет како старец, Портрет на старец
Збирката опфаќа и антички вајарски дела како Острач и Борачи.
Избрани делаУреди
Симоне Мартини
Благовештение
305 × 265 смЏото ди Бондоне
Богородица Сесветителска
325 × 204 смЏентиле да Фабријано
Поклонение на мудреците
300 × 282 смФра Анџелико
Крунисување Богородично
112 × 114 смМазачо
Богородица и св. Ана
175 × 103 смЛоренцо Монако
Поклонение на мудреците
115 × 177 смСандро Ботичели
Раѓањето на Венера
173 × 279 смПјеро дела Франческа
Војводи на Урбино
47 × 66 смФилипо Липи
Богородица со Исус и ангел
95 × 64 смЛеонардо да Винчи
Поклонение на мудреците
243 × 246 смВерокио и Леонардо да Винчи
Крштение Господово
177 × 151 смЏовани Белини
Свештена алегорија
73 × 119 смПјеро ди Козимо
Персеј ја ослободува Андромеда
70 × 123 смАндреја Мантења
Поклонение на мудреците
86 × 162 смПармиџанино
Долговрата Богородица
216 × 132 смТицијан
Урбинска Венера
119 × 165 смРафаело Санти
Богородица со биљбиљот
107 × 77 смМикеланџело
Донското тондо
преч. 120 смЏорџоне
Судот Соломонов
89 × 72 смПаоло Учело
Битката кај Сан Романо
182 × 220 смКараваџо
Жртвувањето Исаково
104 × 135 смРогир ван дер Вајден
Оплакување Христово
96 × 110 смАлбрехт Дирер
Поклонение на мудреците
99 × 114 смХанс Мемлинг
Богородица со ангели
76 x 60 смФрансиско Гоја
Портрет на Марија Терезија
83 × 62 смПетер Паул Рубенс
Триумфалниот влез на Анри IV во Париз
380 × 692 смДиего Веласкес
Автопортрет
104 × 83 смАњоло Бронзино
Портрет на Елеонора Толедска,
115 × 96 смРембрант
Портрет на старец, веројатно Јан Амос Коменски
102 × 83 смХуго ван де Хус
Портинарски триптих
253 × 304 смАлбрехт Алтдорфер
Мачеништвото на св. Флоријан
76 × 67 смАнтонис ван Дајк
Портрет на Карло V
191 × 123 смПаоло Веронезе
Мачеништвото на Света Јустина
103 × 113 смЕл Греко
Св. Јован Богослов и св. Франциск
110 × 86 см
ПоврзаноУреди
НаводиУреди
- ↑ 1,0 1,1 „Official Italian visitor figures, 2016“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2017-01-10. Посетено на 2018-12-16.
- ↑ 2,0 2,1 „Uffizi Gallery Tickets - Museums Tickets Florence Uffizi Gallery“. www.florence-museum.com.
- ↑ „L'Esperienza dei primi diretorri dei musei autonom“. www.beniculturali.it. 13 November 2017. Архивирано од изворникот на 2020-03-02.
- ↑ „History of Uffizi Gallery“. www.uffizi.com. Архивирано од изворникот на 2021-04-15. Посетено на 2018-12-16.
- ↑ Sigfried Giedion, Space, Time and Architecture (1941) 1962 fig.17.
- ↑ „Tribuna :: Hall n. 18 ► Virtual Uffizi“. Virtual Uffizi Gallery.
- ↑ Fossi, Gloria. The Uffizi. (Giuniti, 1999), стр. 8.
- ↑ „Discover the New Halls at Uffizi“. Virtual Uffizi Gallery.
- ↑ 9,0 9,1 „History“. uffizi.org. Архивирано од изворникот на 2015-07-04.
- ↑ Cowell, Alan (28 May 1993). „Bomb Outside Uffizi in Florence Kills 6 and Damages Many Works“ – преку www.nytimes.com.
- ↑ „Why Florence still lives in fear of the flood“. The Independent. 3 November 1996.
Надворешни врскиУреди
„Уфици“ на Ризницата ? |
- Матична страница
- Уфици — Уметнички проект на Гугл (англиски)
Координати: 43°46′06″ N; 11°15′20″ E / 43.7684° СГШ; 11.2556° ИГД