Википедија

Куманичево (Костурско)

село во Костурско, Егејска Македонија

Куманичево (грчки: Λιθιά, Литија, до 1928 Κομανίτσοβο, Команицово)[2] — село во Општина Костур во Костурскиот округ, Егејска Македонија, денес во областа Западна Македонија, Грција.

Куманичево
Λιθιά
Куманичево is located in Грција
Куманичево
Куманичево
Местоположба во областа
Куманичево во рамките на Костур (општина)
Куманичево
Местоположба на Куманичево во Костурско и областа Западна Македонија
Координати: 40°31′N 21°25′E / 40.517° СГШ; 21.417° ИГД / 40.517; 21.417
ЗемјаГрција
ОбластЗападна Македонија
ОкругКостурски округ
ОпштинаКостур
Општ. единицаСвети Врач
Надм. вис.&100000000000012300000001.230 м
Население (2001)[1]
 • Вкупно388
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија и местоположба

уреди

Селото се наоѓа источно од Костурското Езеро во историско-географската област Пополе. Селото се наоѓа на надморска височина од 1230 метри.

Селото традиционално се дели на две поголеми маали - Горно и Долно Куманичево.

Историја

уреди

Во XV век во Куманичево биле евидентирани 10 глави на домаќинства[3] Црквата „Свети Димитриј“ во јужниот дел од селото била изградена во текот на XVIII век[4]. Освен оваа црква, во селото има уште две цркви: „Успение на Пресвета Богородица“ и „Свети Никола“.

Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Куманичево се состоело од 120 семејства со 350 Македонци[5][6] Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година Куманичево имало 1.020 жители Македонци и 150 Турци[5][7].

Во почетокот на XX век според грчки податоци од 900 жители 110-120 семејства биле патријаршиски, додека 64 биле егзархиски семејства. За време на Илинденското востание селото било нападнато од турски сили и на 21 јули 1903 бил убиен Пено Стреков. Од селото 62 лица учествувале во востанието, од нив загинале петмина - Коле Чолак, Гого п. Христов, Диме Т. п. Христов, Коле Д. п. Христов и Коле Петрушев[8].

По задушувањето на востанието целото село паднало под влијание на Бугарската егзархија[9]. Истата година турските власти не дозволиле наставниците од Костур да отворат бугарско училиште во селото[10]. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 480 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија во Горно Куманичево[5][11], и 880 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија во Долно Куманичево. Во Горно Куманичево работело егзархиско училиште[12].

Според грчката статистика од 1905 година селото било мешано со 600 Грци и 300 Македонци[13]. Според Христо Силјанов, во 1906 година селото настрадало од грчки андартски напади[14]. Во 1909 година во Долно Куманичево имало 75 македонски егзархиски куќи и 5 гркомански. Црквите и училиштето биле под раководство на гркоманите. Според Георги Константинов Бистрицки Горно Куманичево пред Балканската војна имало 70 македонски семејства, додека Долно Куманичево имало 80 македонски и 40 турски семејства[15].

Во текот на Втората балканска војна, селото било окупирано од страна на грчките војски[16]. По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Грција. На пописот од 1913 година биле евидентирани 661 жител, додека на пописот од 1920 година, во селото биле евидентирани 755 жители. Според Лозанскиот договор, во селото било населено грчко население од Мала Азија, Источна Тракија и Понд, додека муслиманското население било принудено да си замине од селото. Така, во Куманичево биле населени 59 бегалци според едни податоци[13], или 21 семејство со 76 лица според други податоци[17]. Во 1926 година, селото било преименувано во Литија.[18] Во селото имало 5 политички убиства.[19].

Во текот на Втората светска војна, селото било окупирано од страна на германските окупатори[20], по кое било предадено на бугарските сили. Селото настрадало во текот на Грчката граѓанска војна и голем број на жители на селото биле принудени да ги напуштат своите домови, и тие главно заминале во Македонија или во социјалистичките земји од Источна Европа. 67 деца од селото биле протерани како деца бегалци[19]

Демографија

уреди

Во 1928 година селото броело 642 жители.[17], додека во 1940 година селото броело 821 жител.

Селото во пописот од 1951 година броело 427 жители, на пописот од 1961 година, во селото живееле 424 жители, во 1971 година имало 348 жители, во 1981 година имало 393 жители, додека во 1991 година имало 372 жители[21]. Денеска, населението на селото е 388 мжители според пописот од 2001 година.

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 821 427 424 348 393 372 388 —
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Личности

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ Фактичка состојба на населението и домовите во Грција според пописот од 18 март 2001 г. (PDF 39 Мб). Државен завод за статистика на Грција. 2003.
  2. ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Μπλάτση -- Λιθιά
  3. ↑ Гандев, Христо. Българската народност през XV век. Демографско и етнографско изследване, Наука и изкуство, II изд., София, 1989.
  4. ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2022-05-18. Посетено на 2016-03-18.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  6. ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 110-111.
  7. ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 265.
  8. ↑ Илюстрация Илинден, бр. 136, стр. 14
  9. ↑ Христо Силянов. „Освободителните борби на Македония“, том II, София, 1993, стр. 125.
  10. ↑ Райчевски, Стоян. 1904 – 1906 Гоненията на българите в Македония и Одринско. София, 2011, стр. 34 – 36.
  11. ↑ Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 180-181.
  12. ↑ Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 180-181.
  13. ↑ 13,0 13,1 „Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Lithia“. Архивирано од изворникот на 2007-07-26. Посетено на 2016-03-18.
  14. ↑ Силянов, Христо. Освободителните борби на Македония, том II, София, 1993, стр. 220.
  15. ↑ Бистрицки, Българско Костурско, Ксанти, 1919, стр. 7.
  16. ↑ Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 22.
  17. ↑ 17,0 17,1 „Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
  18. ↑ „Λιθοξόου, Δημήτρης. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
  19. ↑ 19,0 19,1 „Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Vissinia“. Архивирано од изворникот на 2007-07-26. Посетено на 2016-03-18.
  20. ↑ Мичев, Добрин. Българското национално дело в Югозападна Македония (1941 – 1944 г.)
  21. ↑ „Folketeljing 2011, revidert“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-09-24. Посетено на 2016-03-18.
  22. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 289. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-09-03.
  23. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 329. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-09-03.
  24. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 376. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-09-03.
  25. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 157–158. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-08-31.
  26. ↑ Каратанасов, Златко. Черковно-училищната борба (1868 - 1903), Материяли из миналото на Костурско, Костурско благотворително братство, София, 1935, стр. 34.
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 Μάνος, Νικόλαος. Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι (1903-1913), Ι. Σ. Κολιόπουλος (επιστ. εποπτεία), Ι. Δ. Μιχαηλίδης – Κων. Σ. Παπανικολάου (επιμ.), Θεσσαλονίκη, Ε.Μ.Σ. – University Studio Press, 2008, стр. 86.
  28. ↑ Николов, Борис Й. Вътрешна македоно-одринска революционна организация. Войводи и ръководители (1893-1934). Биографично-библиографски справочник, София, 2001, стр. 174.
  29. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 157. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-08-31.
  30. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 300. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-09-03.
  31. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 330–331. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-09-03.
  32. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 290. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-09-03.
  33. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 324. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-09-03.
  34. ↑ Μάνος, Νικόλαος. Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι (1903-1913), Ι. Σ. Κολιόπουλος (επιστ. εποπτεία), Ι. Δ. Μιχαηλίδης – Κων. Σ. Παπανικολάου (επιμ.), Θεσσαλονίκη, Ε.Μ.Σ. – University Studio Press, 2008, стр. 85 - 86.
  35. ↑ Пътеводител по мемоарните документи за БКП, съхранявани в Централния държавен архив. Архивни справочници, том 6 (PDF). София: Главно управление на архивите при Министерския съвет. Централен държавен архив. 2003. стр. 226. ISBN 954-9800-36-9. Посетено на 2015-09-02.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Куманичево_(Костурско)&oldid=5172151“