Инфлација
Инфлација (англиски: inflation) — општ постојан пораст на цените на стоките и услугите во една економија. При тоа, за дефинирањето на инфлацијата, важни се два момента: прво, инфлацијата претставува пораст на општото ниво на цените, мерено преку некој индекс на цени, т.е. не може да се зборува за инфлација ако дошло до пораст на цената на еден производ или група производи; второ, инфлацијата претставува тренд на постојано зголемување на цените, т.е. еднократниот пораст на сите цени (на пример, поради зголемување на даноците) не претставува инфлација. Инфлацијата е еден од трите централни проблеми во макроекономската анализа, покрај невработеноста и економскиот раст.[1]
Инфлацијата низ историјата
уредиИнфлацијата претставува одлика на современиот свет - периодот по Првата светска војна. Така, историските податоци за движењето на цените во Велика Британија во периодот од 1660 до 1914 година покажуваат дека цените се движеле нагоре и надолу без никаков забележлив тренд во нивното движење, додека по 1914 година, нивото на цените се зголемило за дваесет пати.[2] Слично, во периодот 1789-1913 година, просечната годишна стапка на инфлација во САД изнесувала -0.6%.[3] По Првата светска војна, се забележуваат две крупни промени во споредба со претходните епохи:
- прво, во 1920-тите беа забележани епизоди на хиперинфлација во земјите од Средна Европа - Германија, Австрија, Унгарија итн.[4][5];
- второ, во овој период започнува епохата на постојан пораст на цените. На пример, во периодот 1957- 1997 година, нивото на цените во развиените земји се зголемило за шест пати во САД, Канада и Јапонија, десет пати во Франција и Шведска, дванаесет пати во Британија и речиси дваесет пати во Италија.[6]
Од крајот на Втората светска војна до 1970-тите, развиените земји се одликувале со ниска, едноцифрена инфлација. На пример, просечната инфлација во САД во периодот 1948-1969 година изнесувала само 2,2%.[7] Слично, земјите на ОЕЦД, во периодот 1950-1970 година имале просечна инфлација од 4%.[8] Наспроти тоа, во периодот 1973-1984 година, просечната инфлација достигнала 8% во САД, т.е. 8.8% во групата Г-10.[9] Во другите региони на светот, стапките на инфлација биле повисоки во целиот повоен период, додека земјите од Јужна Америка традиционално се одликуваат со висока инфлација. На пример, просечната инфлација во Аргентина и Бразил во периодот 1980-1995 година изнесувала 512% и 732%, соодветно.[10] Сепак, високата инфлација повеќе претставувала исклучок отколку правило во повоениот период, зашто повеќето земји обично се одликувале со умерена инфлација. Така, во 1979 година, 149 земји имале инфлација до 20%, додека само две земји имале повисока инфлација од 100%, годишно. Десет години подоцна, 130 земји имале инфлација до 20%, додека само 8 земји имале инфлација над 100%.[11] Во 1990-тите, 66 земји имале едноцифрена инфлација, 46 земји имале умерена инфлација во интервалот од 10% до 40%, во девет земји инфлацијата се движела меѓу 40% и 100%, а десет земји имале инфлација поголема од 100%.[12]
Упорното долгорочно опстојување на инфлацијата во современиот свет ги навело економистите да се посомневаат дека постои вкоренета инфлација, која што се движи самата по себе - т.н. инфлациона инерција. Во литературата се наведуваат бројни објаснувања на упорното одржување на инфлацијата: прво, во услови на неефикасен даночен систем, владата може да предизвика инфлација со цел да финансира дел од расходите; второ, преку механизмот на индексација, денешните плати се одредуваат врз основа на цените од изминатиот период; трето, при постоење висок јавен долг, ако владата ја намали инфлацијата, реалните каматни стапки ќе бидат многу високи и ќе го зголемат товарот за отплата на долгот, така што, за владата е подобро да не ја намалува инфлацијата; четврто, инфлацијата може да се одржува како последица на т.н. ефект на провинциите, каде што општините, регионите и јавните претпријатија ги зголемуваат своите расходи, занемарувајќи го поединечниот ефект врз инфлацијата и така, водејќи кон пораст на вкупните јавни расходи, ја поттикнуваат инфлацијата; петто, инфлационата инерција може да биде последица на т.н. ефект на одложените стабилизации (delayed stabilization effect). Имено, макроекономската стабилизација може да се изведе на различни начини, а тоа значи, таа може да падне на товар на различни слоеви на општеството. Оттука, неизбежно доаѓа до несогласување околу тоа кој да го понесе товарот на стабилизацијата и на тој начин се губи време додека некој општествен слој не попушти, а за тоа време, инфлацијата упорно опстојува.[13]
Мерење на инфлацијата
уредиСтапката на инфлацијата во економијата се пресметува така што разликата меѓу индексот на цените во тековниот период и индексот на цените во претходниот период ќе се подели со индексот на цените во претходниот период, осносно:[14]
IR = CPI(t) - CPI(t-1)⁄CPI(t-1)
Најпознат индекс преку кој се мери општото ниво на цените е индексот на потрошувачките цени (consumer price index - CPI), или кај нас уште се нарекува индекс на трошоците на живот. При неговото пресметување во повеќето земји се земаат цените на добрата и услугите што ја сочинуваат т.н. потрошувачка кошничка, вклучувајќи ги тука и цените за огрев, гориво, здравствени услуги, школарина итн. Друг познат индекс со кој се мери инфлацијата односно стапката на покачување на нивото на цените е дефлаторот на БДП, којшто се нарекува и имплицитен ценовен дефлатор на БДП. Дефлаторот на БДП претставува коефициент на номиналниот и реалниот бруто-домашен производ. Бидејќи номиналниот и реалниот БДП се разликуваат по цените коишто се користат при нивното пресметување, произлегува дека дефлаторот на БДП претставува мерило на нивото на цени во економијата.[15]
Видови инфлација
уредиВо зависност од интензитетот, инфлацијата може да се јави како:
- ниска инфлација, кога годишната стапка на инфлација се движи до 3%;
- умерена инфлација, кога инфлацијата се движи во интервалот од 10% до 50% годишно;
- висока инфлација, кога инфлацијата надминува 50% годишно или достигнува трицифрено ниво; и
- хиперинфлација, која се дефинира како просечна стапка на инфлација од 50% месечно, т.е. околу 13.000% годишно.
Сепак, треба да се забележи дека горната поделба е произволна, т.е. не постои строга дефиниција за тоа што е умерена, а што висока инфлација. На пример, во развиените земји, дури и инфлација од 10% се смета за висока, додека во некои земји, во текот на неколку децении опстојувале трицифрени стапки на инфлација. Во секој случај, во монетарната теорија и политика постои согласност дека за стабилност на цените може да се зборува кога стапката на инфлација се движи до 2% или 3%, годишно.
Причини за појавата на инфлација
уредиЕкономската литература нуди три основни теории за изворите на инфлацијата: прво, претераната агрегатна побарувачка, второ, порастот на трошоците на работењето на фирмите (порастот на платите и цените на материјалите), трето, одредени структурни диспропорции во економијата.[16]
Инфлација на побарувачката
уредиСтандардното економско објаснување на инфлацијата е дека таа е последица на вишокот на агрегатната побарувачка која, во услови на полна искористеност на капцитетите, притиска кон пораст на цените. На прашањето, што ја предизвикува претераната агрегатна побарувачка, мнозинството економисти упатува на дефицитното финансирање на владата. Во рамките на ова објаснување може да се придодаде и ставот дека претераната агрегатна побарувачка произлегува од претераниот монетарен раст, којшто создава нерамнотежа на пазарот на пари, која пак се префрла на пазарот на производи и услуги. Значењето на овие теории се состои во тоа што укажуваат на фактот дека пресудна улога во борбата против инфлацијата има контролата на агрегатната побарувачка, во прв ред, преку фискалната политика и монетарната политика. Од друга страна, основниот проблем на ова објаснување на инфлацијата лежи во тоа што таа би требало да се јавува само во периодите кога има вишок агрегатна побарувачка, т.е. во ескпанзија, додека искуството покажува дека инфлацијата е постојана појава. Оттука, може да се каже дека овие теории повеќе се однесуваат на зголемувањето и намалувањето на инфлацијата.
Инфлација на трошоците
уредиАлтернативно објаснување на инфлацијата е дека таа е предизвикана од порастот на трошоците, како последица на различни причини: пораст на платите под притисок на синдикатите, зголемувањето на маржата во олигополските сектори или зголемување на цената на енергенсите или суровините. Значењето на овие теории се состои во тоа што укажуваат на можноста дека главниот импулс во инфлацијата може да потекнува од шоковите на страната на агрегатната понуда. Понатаму, преку механизмот на одредувањето на платите, овој првичен поттик многу лесно може да се пренесе низ целата економија. Во тој случај, монетарната политика не може самостојно да ја совлада инфлацијата, туку треба да биде помогната од други мерки како, на пример: контрола на цените и платите, политики за зголемување на конкуренцијата и продуктивноста на трудот итн.
И овие теории се соочуваат со бројни слабости: на пример, објаснувањето дека синдикатите притискаат за пораст на платите е проблематично со оглед на опаѓањето на улогата на синдикатите во современите економии; понатаму, објаснувањето дека зголемените маржи на олигополите се извор на инфлацијата упатува кон тоа дека со текот на времето доаѓа до пораст на профитите на фирмите, што не е емпириски точно; најпосле, поскапувањето на цените на суровините може да ги објасни само повремените скокови на цените, додека инфлацијата, по дефиниција, претставува постојан пораст на цените.[17]
Структурна инфлација
уредиСпоред ова објаснување, инфлацијата произлегува од две главни причини: конфликтот во општеството во врска со распределбата на доходот и механизмот на формирање на цените преку кои овој конфликт се распрснува како општ пораст на цените низ економијата. Од своја страна, двата фактора се длабоко вкоренети во структурата на економијата и општеството. На пример, при постоење тесни грла во производството на храна, може да се појават кусоци на пазарот на производи и тоа да предизвика пораст на цените. Притоа, негативните ефекти паѓаат на некои општествени групи и тие притискаат за пораст на платите, пензиите итн., а тоа води кон општ пораст на цените. Значењето на ова објаснување на инфлацијата е во тоа што укажува на можноста да растат цените, иако на ниво на целата економија нема вишок агрегатната побарувачка. Оттука, борбата против инфлацијата со помош на монетарната политика би била неефективна, т.е. нема да ја намали инфлацијата, туку само ќе предизвика рецесија.[18]
Економски ефекти на инфлацијата
уредиИнфлацијата предизвикува бројни економски ефекти, бидејќи таа влијае врз невработеноста, врз приходите и расходите во државниот буџет, има влијание врз состојбата во билансот на плаќањата и се одразува врз стопанскиот раст.
Трошоци на инфлацијата
уредиИнфлацијата предизвикува бројни економски и социјални трошоци. Притоа, се разликуваат два посебни случаи: прво, кога инфлацијата е потполно антиципирана и второ, кога инфлацијата е неочекувана, т.е. неантиципирана.[19] Дури и кога инфлацијата е антиципирана (може во потполност да се предвиди), таа предизвикува одредени економски трошоци:
- прво, инфлацијата ја намалува вредноста на парите, така што луѓето ќе држат помалку пари, т.е. луѓето се откажуваат од погодностите кои ги нудат парите (олеснувањето на трансакциите), а освен тоа, луѓето мора почесто да одат во банките со што губат време и прават трошоци. Овие трошоци од инфлацијата се познати како трошоци за кинењето на чевлите (shoe-leather costs).
- второ, инфлацијата ги предизвикува т.н. трошоци за менување на менито (menu-costs): често менување на цените во продавниците, почесто печатење нови каталози и ценовници, итн.
Сепак, негативните ефекти на инфлацијата најчесто се јавуваат кога инфлацијата не може точно да се предвиди, а тоа се случува при висока инфлација. Тогаш, инфлацијата предизвикува повеќе негативни економски ефекти:
- инфлацијата предизвикува прераспределба на доходот. На пример, инфлацијата ја намалува куповната моќ на луѓето кои имаат фиксни примања (плати, пензии, камати). Исто така, инфлацијата прави луѓето да плаќаат даноци, дури и кога не оствариле никаква реална заработка. Понатаму, некои фирми (монополите) имаат можност да ги зголемат своите цени за повеќе отколку другите фирми. Најпосле, работниците кои се организирани во синдикати имаат поголема можност да ги зголемат своите плати отколку неорганизираните работници. Оттука, инфлацијата врши прераспределба на богатството и доходот меѓу одделните сектори во економијата и меѓу општествените групи.
- инфлацијата ја намалува ефикасноста во алокацијата на ресурсите, бидејќи таа го искривува ценовниот механизам и ја зголемува неизвесноста. Така, при висока инфлација, фирмите прават погрешни пресметки и проценки за идните приходи и расходи, со што се зголемува веројатноста за донесување погрешни деловни одлуки. Исто така, инфлацијата предизвикува преместување на производните ресурси од продуктивните дејности во разни финансиско-посреднички активности. На пример, за време на хиперинфлацијата во Германија, бројот на вработените во банките се зголемил од 100.000 во 1913 на 375.000 во 1923 година.[20]
Инфлацијата и невработеноста
уредиЕдна од најексплоатираните теми во макроекономијата е односот меѓу инфлацијата и невработеноста - концепт познат како Филипсова крива. Филипсовата крива претпоставува постоење негативна врска меѓу инфлацијата и невработеноста: ако невработеноста се зголеми над одредено ниво, тоа предизвикува намалување на инфлацијата и обратно, намалувањето на невработеноста е поврзано со пораст на инфлацијата. Според тоа, владата може да избира меѓу различни комбинации на инфлацијата и невработеноста, т.е. зголемувањето на инфлацијата е поврзано со намалување на невработеноста, а намалувањето на инфлацијата оди рака под рака со зголемување на невработеноста. Сепак, треба да се забележи дека економската теорија и емпириските истражувања покажуваат дека размената меѓу инфлацијата и невработеноста постои само на кус рок, додека на долг рок исчезнува врската меѓу овие две променливи.
Ефектите на инфлацијата врз државниот буџет
уредиИнфлацијата има влијание како врз јавните приходи така и врз јавните расходи, при што, таа предизвикува и позитивни и негативни ефекти врз буџетот на државата. Така, инфлацијата ги зголемува јавните приходи така што неправедно го зголемува даночниот товар, бидејќи луѓето и фирмите плаќаат данок и во случаите кога реално не оствариле никаков профит. На пример, данокот на капитални добивки се плаќа кога средството се продава по различни цени, дури и тогаш кога разликата во цените само ја покрива инфлацијата, а нема реална заработка. Исто така, данокот на приходите од камати се плаќа и во случајот кога реалната камата е нула. Понатаму, при системот на прогресивно оданочување, со порастот на номиналниот доход, даночните обврзници неоправдано преминуваат во групата со повисока даночна стапка и реално плаќаат поголем данок, а приходите на државата се зголемуваат.
Инфлацијата има позитивно влијание врз буџетот и така што државата може да обезбеди средства за финансирање на јавните расходи преку печатење пари - т.н. инфлациски данок. Кога државата ќе ги плати стоките, фирмите кои ги примаат парите имаат зголемен доход, но во меѓувреме, исто така, се зголемиле и цените, па оттука, доаѓа до намалување на вредноста на парите и намалување на нивната потрошувачка. Значи, од аспект на финансирањето на буџетот, инфлацијата делува како еден вид данок, бидејќи на луѓето и фирмите им одзема средства за финансирање на потрошувачката на државата.
Сепак, инфлацијата предизвикува и негативни ефекти врз државниот буџет. Во прв ред, инфлацијата ја намалува реалната вредност на даночните приходи, во случај кога постои значително доцнење во наплатата на даноците заради неефикасна даночна администрација. Тоа доаѓа оттаму што пресметката и прибирањето на даноците се врши во различни периоди: така, данокот за претходниот период се пресметува отпосле, а потоа, поминува време додека тој се наплати. Доколку во меѓувреме се зголемиле цените, тоа предизвикува намалување на вредноста на јавните приходи. Влијанието на инфлацијата врз реалната вредност на јавните приходи е познато како ефектот на Оливера и Танзи.
Во продолжение, негативното влијание на инфлацијата врз буџетот и преку дејството врз расходите за финансирање на јавниот долг. Имено, инфлацијата предизвикува пораст на каматните стапки, така што државата се соочува со повисоки расходи за финансирање на јавниот долг и тоа може да предизвика буџетски дефицит. Најпосле, како последица на инфлацијата се јавува т.н. буџетска грешка, кога остварениот буџет е поголем од проектираниот, т.е. планираниот буџет ги потценува вистинските буџетски расходи.[21]
Инфлацијата и билансот на плаќањата
уредиВообичаено, земјите со висока инфлација имаат и големи дефицити во билансот на плаќањата. Притоа, влијанието на инфлацијата врз увозот и извозот доаѓа на посреден начин, преку ефектите врз реалниот девизен курс, а тие пресудно зависат од режимот на девизниот курс. При фиксен девизен курс, инфлацијата води кон преценетост на домашната валута и оттука - пораст на увозот и опаѓање на извозот, односно влошување на билансот на меѓународните плаќања. Меѓутоа, при режим на флексибилен девизен курс, девизниот курс веднаш ќе се зголеми за износот на домашната инфлација, така што нема да настанат никакви промени во билансот на меѓународните плаќања.
И емпириските истражувања покажуваат дека врската помеѓу инфлацијата и надворешната рамнотежа не е доволно јасна. Така, анализата на примерот на 160 земји во периодот 1985-1994 покажува дека, во просек, земјите со висока инфлација имаат за третина помал извоз од земјите со ниска инфлација.[22] Негативната корелација помеѓу инфлацијата и салдото на тековната сметка од билансот на меѓународните плаќања е утврдена и на примерот на 47 земји на ОЕЦД и земји во транзиција во периодот 1993-1996.[23] Но, од друга страна, постојат емпириски докази дека, по 1970-тите, корелацијата помеѓу инфлацијата и состојбата на тековната сметка е многу ниска или воопшто не постои, т.е. инфлацијата не мора да биде поврзана со дефицит во тековната сметка.[24]
Врска меѓу инфлацијата и стопанскиот раст
уредиВо теоријата, прашањето за долгорочните ефекти на инфлацијата врз стопанскиот раст останува отворено. Пред сè, не е утврдено дали инфлацијата има негативно, неутрално или позитивно влијание врз стопанскиот раст. Исто така, не е доволно објаснет механизмот преку кој инфлацијата делува врз економијата. Најпосле, останува отворено и прашањето, дали инфлацијата предизвикува мали или големи ефекти врз растот.
Во традиционалните модели на егзоген раст (exogenous growth models), инфлацијата нема никакво влијание врз стопанскиот раст, бидејжи тој е одреден од егзогените фактори: техничко-технолошкиот прогрес, растот на населението и акумулацијата на капиталот. Големиот американски економист и Нобеловец, Џемс Тобин, ги критикува немонетарните модели на стопанскиот раст и покажува дека одредена инфлација е добра и потребна за да продолжи акумулацијата на капиталот и стопанскиот раст.[25] До слични резултати доаѓа и Азаријадис, кој покажува дека инфлацијата го намалува приносот на парите и оттука, економските агенти се стимулирани да држат помалку пари, со што се остварува пораст на капиталот и стопанскиот раст.[26] На таа линија се и резултатите на Пако, во чиј модел, инфлацијата не предизвикува никакви ефекти врз долгорочниот стопански раст.[27]
Од друга страна, инфлацијата ја намалува вредноста на парите и ги тера луѓето и фирмите да се ангажираат во непродуктивни активности, со што страда стопанскиот раст.[28] Понатаму, високата инфлација го отежнува функционирањето на финансиските пазари, бидејќи ја зголемува склоноста на луѓето и фирмите за позајмување, но го намалува штедењето, а тоа води кон ограничување на понудата на кредитите, - т.н. рационирање на кредитите (credit rationing).[29] Исто така, инфлацијата ги тера луѓето и фирмите да економизираат со парите преку почесто преземање трансакции, со што се зголемуваат трошоците на потрошувачката и се намалува понудата на труд.[30]
Имајќи ги предвид различните аргументи кои ги даваат одделните теоретски модели, во поново време се забележува наплив на емпириски истражувања кои настојуваат да ја расветлат врската помеѓу овие променливи. Притоа, една анализа на примерок од 58 земји во периодот по Втората светска војна покажува дека не постои врска меѓу инфлацијата и растот на долг рок.[31] Други анализи покажуваат дека инфлацијата го намалува стопанскиот раст само во земјите во кои инфлацијата надминува 20%[28][32] или 40%, годишно[33] До слични резултати доаѓаат и други емпириски истражувања, според кои, негативното дејство врз стопанскиот раст доаѓа до израз кога инфлацијата ќе надмине 8%,[34] 10%,[35][36] или 13%, годишно.[37]
Наводи
уреди- ↑ Rudiger Dornbusch and Stanley Fischer, Macroeconomics (sixth edition), McGraw-Hill, 1994, стр. 4-5.
- ↑ Keizo Nagatani, Political Macroeconomics, Clarendon Press, 1989, стр. 125-126.
- ↑ Michael D. Bordo, and David C. Wheelock, "Price Stability and Financial Stability: The Historical Record", Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 80(5), September/October 1998, стр. 54.
- ↑ Phillip, Cagan, "The Monetary Dynamics of Hyperinflation", во Milton Friedman, ed., Studies in the Quantity Theory of Money, The University of Chicago Press, Chicago, 1956.
- ↑ Thomas J. Sargent, Rational Expectations and Inflation, Harper & Row Publishers, New York, 1986.
- ↑ Robert Dittmar, William T. Gavin and Finn Kydland, "Price-Level Uncertainty and Inflation Targeting", Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 81(4), July 1999, стр. 26.
- ↑ Peter S. Yoo, "The FOMC in 1997: A Real Conundrum", Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 80(5), September/October 1998, стр. 30.
- ↑ Michael Bruno, "Inflation and Growth in an Integrated Approach", NBER Working Paper 4422, August 1993.
- ↑ Robert Dittmar, William T. Gavin and Finn Kydland, "Price-Level Uncertainty and Inflation Targeting", Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 81(4), July 1999, стр. 24.
- ↑ Paul R. Masson, Miguel A. Savastano, and Sunil Sharma, "The Scope for Inflation Targeting in Developing Countries", WP/97/130, IMF, October 1997, стр. 25.
- ↑ Rudiger Dornbusch, "Experiences with Extreme Monetary Instability", CEPR Discussion Paper No.455, September 1990, стр. 5.
- ↑ IBRD, World Development Indicators 2001, The World Bank, Washington. D.C., 2001.
- ↑ Guillermo A. Calvo and Carlos A. Végh, "Inflation Stabilization and BOP Crises in Developing Countries", NBER Working Paper 6925, February 1999, стр. 4-8.
- ↑ Таки Фити, (2004), Основи на микроекономијата. Скопје: Универзитет „Св. Кирил и Методиј” – Скопје, Економски факултет, стр. 157.
- ↑ Димитар Ефтимовски, (2009), Економски раст, прво издание. Битола: Универзитет „Св. Климент Охридски” – Битола, Факултет за администрација и менаџмент на информатички системи, стр. 42-43.
- ↑ Горан Петревски, Монетарна политика - Теорија и искуството на Македонија, Здружение за социо-економски развој, Скопје, 2005, стр. 16-18.
- ↑ Ronald Shone, Open Economy Macroeconomics, Harvester-Wheatsheaf, New York, 1989, стр. 271-273.
- ↑ Lance Taylor, Varieties of Stabilization Experience, Clarendon Press, 1992, стр. 10-11.
- ↑ Горан Петревски, Монетарна политика - Теорија и искуството на Македонија, Здружение за социо-економски развој, Скопје, 2005, 21-28.
- ↑ Michael R. Pakko, "Shoe-Leather Costs of Inflation and Policy Credibility", Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 80(6), November/December 1998, стр. 37-42.
- ↑ Joshua Aizenman and Ricardo Hausmann, "The Impact of Inflation on Budgetary Discipline", NBER Working Paper 5338, November 1995.
- ↑ Thorvaldur Gylfason, "Exports, Inflation, and Growth", WP/97/119, IMF, September 1997.
- ↑ Carlo Cottarelli, Mark Griffiths and Reza Moghadam, "The Nonmonetary Determinants of Inflation: A Panel Data Study", WP/98/23, IMF, March 1998.
- ↑ Carlo Cottarelli and Curzio Giannini, "Inflation, Credibility, and the Role of the International Monetary Fund", PPAA/98/12, IMF, September 1998, стр. 4-5.
- ↑ James Tobin, "Money and Economic Growth", Econometrica, 33(4), October 1965.
- ↑ Costas Azariadis, Intertemporal Macroeconomics, Blackwell, 1993.
- ↑ Michael R. Pakko, "Shoe-Leather Costs of Inflation and Policy Credibility", Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 80(6), November/December 1998.
- ↑ 28,0 28,1 José De Gregorio, "Inflation, Growth, and Central Banks: Theory and Evidence", Policy Research Working Paper 1575, The World Bank, February 1996.
- ↑ Sangmok, Choi, Bruce D. Smith and John H. Boyd, "Inflation, Financial Markets, and Capital Formation", Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 78(3), May/June 1996.
- ↑ David R.F. Love and Jean-Francois Wen, "Inflation, Welfare and the Time Costs of Transacting", Canadian Journal of Economics, 32(1), February 1999.
- ↑ James Bullard and John W. Keating, "The long-run relationship between inflation and output in postwar economies", Journal of Monetary Economics, 36, 1995.
- ↑ Robert J. Barro, "Inflation and Growth", Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 78(3), May/June 1996.
- ↑ Michael Bruno and William Easterly, "Inflation and Growth: In Search of a Stable Relationship", Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 78(3), May/June 1996.
- ↑ Mark Sarel, "Non-linear Effects of Inflation on Economic Growth", IMF Staff Papers, 43(1), March 1996.
- ↑ Atish R. Ghosh, "Inflation in Transition Economies: How much? And Why?", WP/97/80, IMF, July 1997.
- ↑ Atish Ghosh and Steven Phillips, "Inflation, Disinflation and Growth", WP/98/68, IMF, May 1998.
- ↑ Peter Christoffersen and Peter Doyle, "From Inflation to Growth: Eight Years of Transition", WP/98/100, IMF, July 1998.